| Organisatie | Maastricht |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Geactualiseerd uitstallingenbeleid |
| Citeertitel | Geactualiseerd uitstallingenbeleid |
| Vastgesteld door | college van burgemeester en wethouders |
| Onderwerp | openbare orde en veiligheid |
| Eigen onderwerp | |
| Externe bijlagen | voorbeelden van straatbeeld met uitstallingen dat als onwenselijk wordt ervaren Begrenzingen voorbeelden van een winkelpresentatie zoals toegestaan buiten de singels voorbeeld van toegestane uitstallingen:binnenstad voorbeeld van toegestane uitstallingen: centrumgebied Overzicht (basis)beleid Overzicht van de gesproken partijen |
regeling vervangt het in 1989 vastgestelde uitstallingenbeleid
APV, artikel 2.1.5.1
N.v.t.
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 01-01-2016 | nieuwe regeling | 10-11-2015 1Maastricht, d.d. 17 december 2015 | Onbekend |
In dit document wordt het voorstel voor nieuw uitstallingenbeleid uiteengezet. Dit beleid is tot stand gekomen aan de hand van de verkregen input van intern en extern betrokkenen.
Allereerst wordt in dit stuk kort de aanleiding en probleemstelling geschetst voor de actualisatie van het uitstallingenbeleid. Daarna volgt een weergave van de gehanteerde werkwijze, de verkregen input vanuit de betrokken partijen en tot slot het nieuwe uitstallingenbeleid.
In de bijlage staat een overzicht van de gesproken partijen.
2. Aanleiding en p robleemstelling
Het uitstallingenbeleid maakt onderdeel uit van het reclamebeleid. Onder uitstallingen verstaat de gemeente: een verplaatsbaar en niet permanent verankerd object op, aan of boven de weg, geplaatst voor c.q. in de onmiddellijke nabijheid van een pand, dat tot doel heeft om de aandacht te vestigen op de ter plaatse gevestigde onderneming en/of gericht is op het maken van reclame voor deze onderneming danwel dat wordt geplaatst ter verfraaiing van het pand, en waarbij geen sprake is van een standplaats of een onderdeel van een terras. Het oude uitstallingenbeleid van de gemeente Maastricht dateert uit 1989. Er was voor die tijd met name in de binnenstad een wirwar van uitstallingen ontstaan, van uitgestalde winkelwaren zoals kledingrekken tot reclameborden in alle soorten en maten. De veiligheid en bereikbaarheid kwam door de hoeveelheid uitstallingen in gevaar en het straatbeeld was onrustig. Om hier meer rust in aan te brengen, de karakteristieken van de historische binnenstad weer tot uiting te brengen en de veiligheid en bereikbaarheid te waarborgen zijn er sindsdien regels verbonden aan het plaatsen van uitstallingen in de vorm van huidig beleid. Op hoofdlijnen:
In de binnenstad zijn twee plantenbakken langs de deur toegestaan (max. opp. 0,20m2) met in het centrum aanvulling in de vorm van één reclamebord (0,60 x 1,00m) en in het gebied buiten de singels daarnaast nog winkelpresentaties, beide indien de ruimte dit toelaat. Voor alle vormen van uitstallingen is een vergunning noodzakelijk, met daarin voorwaarden met betrekking tot afmetingen en plaatsing, etc.
Hoewel de uitgangspunten van het beleid nog dezelfde zijn, is er sinds het opstellen van het beleid in 1989 veel veranderd: er zijn nieuwe vormen van reclame-uitingen ontstaan, de indeling van de openbare ruimte is veranderd en ook de verkeersdrukte is gewijzigd. De gemeente is daarom begin mei 2014 gestart met herijking van het uitstallingenbeleid. Wat zijn knelpunten en kansen hierbinnen, en hoe is een verbeterslag aan te brengen?
Hoe kunnen we de uitgangspunten van het beleid borgen: veiligheid, bereikbaarheid en behoud van cultuurhistorische waarden van de binnenstad, en tevens de zichtbaarheid van ondernemingen waarborgen? Centraal uitgangspunt hierbij is deregulering en stimulering van verantwoordelijkheid van de ondernemers. Tevens is onderzocht of een gebiedsgerichte aanpak oplossing kan bieden in aansluiting op de Visie op de Binnenstad 2030. Er dient een balans gevonden te worden tussen enerzijds de historische waarden, karakteristieke uitstraling, veiligheid en bereikbaarheid van de (binnen)stad, en anderzijds de ondernemersvrijheid en economische vitaliteit.
Aan de hand van ervaringen uit de praktijk, de behoefte vanuit “de markt”, de wensen vanuit de gemeente Maastricht en aan de hand van een ‘benchmark’ is gekomen tot uitstallingenbeleid wat recht doet aan eerdergenoemde kaders.
Het gaat hierbij om interne en externe betrokkenen, in de vorm van de gemeente Maastricht, ondernemersverenigingen, bewonersverenigingen, Stichting Centrummangement, VVV, en Toegankelijk Maastricht (Gehandicapten Platform).
4. Input vanuit de gesproken partijen
Het eerste contactmoment heeft met alle partijen plaatsgevonden: in de vorm van bilaterale gesprekken of sessies (ondernemers en bewoners). Hieruit kwam het volgende beeld naar voren:
Het geldende uitstallingenbeleid wordt in het algemeen als positief en passend ervaren door de gesproken partijen. Het (bescheiden) uitstallingenbeleid draagt bij aan de cultuurhistorische uitstraling van de (binnen)stad en het behoud hiervan. Wel worden enkele kanttekeningen bij het beleid geplaatst en suggesties voor verbetering gedaan. Vanuit de verschillende partijen komt met name de vraag naar uniformiteit/samenhang en de mogelijkheid voor een gebiedsgerichte aanpak met daarbij oog voor buurt/straatpromotie in plaats van promotie van individuele ondernemingen naar voren.
Belangrijk hierbij is behoud van de vrije doorgang. Vanuit Toegankelijk Maastricht tevens de notie dat naast de vrije doorgang ook gelet moet worden op de plaatsing van uitstallingen: liefst in één lijn (om noodzakelijk zigzaggen te voorkomen) en niet geheel voor de etalage (omdat slechtzienden en mindervalide deze hierdoor niet meer volledig kunnen zien). Alle partijen beamen dat veiligheid en bereikbaarheid voorop moeten staan en benadrukken het belang van behoud van de karakteristieke cultuurhistorische waarden en sfeer van de (binnen)stad.
Daarbij noemen de bewoners- en ondernemersverenigingen specifiek de aanloopstraten: beide partijen vinden dat hier speciale aandacht voor moet zijn in nieuw beleid en hier eventueel meer promotie van de straat/ondernemingen mogelijk moet zijn. Verder ook de vraag voor aandacht voor nieuwe/andere vormen van reclame die men steeds vaker ziet opkomen (zoals bijvoorbeeld lopers voor de deur, muziek, bellenblaas, etc.) en waaraan in het beleid uit 1989 geen voorwaarden verbonden zijn, met daarbij het verzoek om deze vormen van reclame-uitingen te beperken. Vanuit de ondernemers wordt ook het belang van goede communicatie over het beleid en definitiebepalingen daarbinnen benadrukt: zowel richting ondernemers als handhavers. Alle gesproken partijen benadrukken het belang van handhaving om te zorgen dat samen vastgestelde regels ook worden nageleefd. De ondernemersverenigingen geven hierbij aan dat de kans op naleving en draagvlak vergroot kan worden door het feit dat het nieuwe beleid in samenspraak met onder andere de ondernemersverenigingen tot stand is gekomen.
Andere in het kader van de totstandkoming van dit beleid gesproken gemeenten noemen Maastricht veelal als goed voorbeeld op het gebied van reclamebeleid, en geven de gemeente vooral mee om niet te onderschatten wat de positieve effecten van bescheiden reclamebeleid zijn. In het kader van deregulering wordt voorgesteld om de vergunningsplicht om te zetten in algemene regels.
Samengevat de volgende aandachtspunten voor nieuw beleid:
voorbeelden van straatbeeld met uitstallingen dat als onwenselijk wordt ervaren
5 . Het geactualiseerd uitstallingenbeleid
De gemeente Maastricht en de betrokken partijen willen samenhang en kwaliteit van de uitstallingen stimuleren, waarbij tevens aandacht voor meer verantwoordelijkheid en betrokkenheid van ondernemers en deregulering: minder en heldere regels, minder vergunningsplichten. Het vastleggen en dichtspijkeren van alle mogelijke vormen van uitstallingen in de vorm van beleid is daarmee een onwenselijke en onhaalbare kaart. Immers: dit druist in tegen de principes van deregulering en stimulatie van verantwoordelijkheid en betrokkenheid vanuit de ondernemers, en het is bovendien ondoenlijk om in beleid alle vormen van uitstallingen te omvatten. Er is daarom gekomen tot het volgende beleid waarbij gebruik gemaakt wordt van een vergunningsvrij “basisbeleid”, welke grotendeels overeenkomt met huidige regelgeving, en een mogelijkheid tot aanvulling op dit beleid in de vorm van een ‘straatplan’ waarvoor een vergunning verplicht is. De optie ‘straatplan’ biedt ondernemers de mogelijkheid om een gezamenlijk plan omtrent uitstallingen in te dienen (ten minste op straatniveau) waarbinnen eventueel afgeweken kan worden van het “basisbeleid” (waarbij de hoofdprincipes van kracht blijven). Het straatplan wordt door de gemeente getoetst waarbij kwaliteit, samenhang (gerelateerd aan het buurtkarakter) en gezamenlijkheid belangrijke criteria zijn. De Welstandscommissie heeft in dat kader een adviserende rol.
Een bewust ‘bescheiden’ (basis)beleid. Alle partijen onderkennen de voordelen en de kracht hiervan en benadrukken het belang van bereikbaarheid en de cultuurhistorische uitstraling van de binnenstad. Daarbij wordt op deze wijze tevens het indienen van een straatplan gestimuleerd en zodoende participatie en betrokkenheid van ondernemers, versterking van buurtkarakters en kwaliteit en samenhang binnen de uitstallingen.
5.1.2. Toegestane uitstallingen in de gebieden
In de binnenstad zijn twee plantenbakken langs de deur toegestaan. In het centrumgebied hierbij de aanvulling in de vorm van maximaal één winkelpresentatie, en in het gebied buiten de singels zijn eventueel meerdere of grotere winkelpresentaties toegestaan indien de vrije doorgang en veiligheid gewaarborgd blijven.
Plantenbakken Twee bakken langs de gevels met maximale afmetingen van 45 x 45 x 150 centimeter (lxbxh), inclusief inhoud. De inhoud van de plantenbakken is vrij, zolang deze maar binnen de aangegeven afmetingen blijft. Gebruik van licht, geluid, of elektriciteit bij deze bakken en de inhoud hiervan is niet toegestaan.
De bakken mogen alleen tijdens openingstijden van de onderneming buiten staan. Plaatsing alleen direct tegen de gevel en aan weerzijden van de deurpost.
Winkelpresentatie in het centrumgebied
Binnen het centrumgebied en het gebied buiten de singels is plaatsing van een winkelpresentatie, niet zijnde koopwaar, toegestaan. In het centrumgebied gelden voor deze winkelpresentatie de volgende maximale afmetingen 60 x 60 x 100 centimeter (lxbxh). De winkelpresentatie mag plat tegen de gevel geplaatst worden of haaks op de gevel. Plaatsing alleen direct tegen de gevel, of, indien een voorzieningenstrook aanwezig is, in de voorzieningenstrook.
Belangrijk is dat winkelpresentaties in eenzelfde straat (bij verschillende ondernemingen) in één lijn worden geplaatst om zigzaggen tussen de uitstallingen te voorkomen. Het uitstallen van koopwaar is niet toegestaan. Gebruik van verlichting, geluid of welke andere vorm van elektriciteit is niet toegestaan.
Winkelpresentaties buiten de singels
In het gebied buiten de singels mogen één of meerdere winkelpresentaties geplaatst worden indien de ruime dit toelaat. De winkelpresentaties mogen in dit gebied uit koopwaar bestaan, maar verkoop vanuit de uitstalling is niet toegestaan. De maximale afmeting voor de winkelpresentatie is 2,00 x 1,00 (bxh). De winkelpresentatie mag alleen voor de eigen gevel geplaatst worden: de maximale lengte is daarmee de gevellengte. Winkelpresentaties in eenzelfde straat (bij verschillende ondernemingen) dienen in één lijn te worden geplaatst om zigzaggen tussen de uitstallingen te voorkomen. Gebruik van verlichting, geluid of welke andere vorm van elektriciteit is niet toegestaan.
voorbeelden van een winkelpresentatie zoals toegestaan buiten de singels
Voor alle uitstallingen in alle drie de gebieden gelden de volgende voorwaarden:
Er dient een minimale vrije doorgang van 150 centimeter gewaarborgd te zijn, waarbij de trottoirband niet wordt meegerekend.
*Bijzondere regels gaan voor algemene regels: mede naar aanleiding van de herinrichting en het feit dat het hier de stads-as betreft van station naar stadscentrum is voor de Wijckerbrugstraat en Stationsstraat West een minimale doorgang van 250 centimeter bepaald.
In straten waar een zogenaamde voorzieningenstrook aanwezig is dienen uitstallingen in deze strook geplaatst te worden. Voorzieningenstroken zijn bedoeld voor monumentale laanbeplanting, fietsenstallingen, uitstallingen, terrassen en parkeerplaatsen voor auto’s. Uitstallingen in de voorzieningenstrook mogen alleen geplaatst worden wanneer zij parkerende voertuigen niet hinderen. (Momenteel de straten Wijckerbrugstraat, Rechtstraat (aan de Maaszijde), het gedeelte van de Stationsstraat tussen de Lage Barakken en de Wilhelminasingel, en de Noordzijde van de Hoenderstraat.)
voorbeeld van toegestane uitstallingen:binnenstad
voorbeeld van toegestane uitstallingen: centrumgebied
5.2. Aanvulling op beleid : het straatplan
Om gebiedspromotie te stimuleren en buurtkarakters te versterken is er voor ondernemers de optie om een straatplan in te dienen. Het straatplan biedt ondernemers de mogelijkheid om een gezamenlijk plan (ten minste op straatniveau) in te dienen met betrekking tot uitstallingen waarin afgeweken kan worden van de ‘basisregels’ (waarbij de hoofdprincipes van kracht blijven). In een straatplan worden de gewenste additionele/afwijkende uitstallingen beschreven. Het gaat bij dit plan om kwalitatieve reclame-uitingen in overkoepelende zin, dus op het niveau van een straat of buurt. Op deze manier kan kwaliteit en samenhang binnen de uitstallingen gewaarborgd worden.
Deze optie doet recht aan de wens voor maatwerk en een gebiedsversterkende aanpak, stimuleert de verantwoordelijkheid en betrokkenheid van ondernemers en het gebruik van kwalitatieve uitstallingen met samenhang op straat- of buurtniveau. Het inbouwen van deze optie in het uitstallingenbeleid verleent aanloopstraten de mogelijkheid tot extra vormen van promotie om zodoende de toestroom van publiek in deze straten te bevorderen. Tegelijkertijd blijft de hoge kwaliteit van de binnenstad gewaarborgd.
Het initiatief voor het opstellen en indienen van een straatplan ligt bij de ondernemers. Middels een ambtelijk vooroverleg met de gemeente kan op voorhand aangegeven worden of voorstellen vanuit de ondernemers haalbaar zijn binnen de kaders van het uitstallingenbeleid, waar nodig schuift een vertegenwoordiger van de Welstandscommissie hierbij aan. De deelnemende ondernemers hebben een informatieplicht richting omwonenden en nabijgelegen ondernemers om hen te informeren over het straatplan en in te gaan op eventuele reacties. De resultaten van zowel het vooroverleg als de informatieronde vinden hun vertaling in de uiteindelijke straatplan-/vergunningaanvraag. Vervolgens wordt deze getoetst aan de geldende voorwaarden en voor advisering voorgelegd aan de Welstandscommissie waarna een besluit wordt genomen.
Voorwaarden die tenminste gelden voor een straatplan:
5.3. Basisbeleid vergunningsvrij , straatplan vergunningsplicht
Het beleid uit 1989 kent een vergunningsplicht voor alle uitstallingen, inclusief de twee plantenbakken. In het kader van deregulering is besloten om deze vergunningsplicht los te laten en om te zetten in algemene regels.
Het loslaten van de vergunningsplicht leidt niet noodzakelijkerwijs tot wildgroei. Door het opstellen van algemene regels (de in dit document beschreven voorwaarden) verankerd in de APV (Algemene Plaatselijke Verordening) kunnen dezelfde criteria omtrent de uitstallingen gehanteerd worden als mogelijk in een vergunning.
Door het omzetten van de vergunningsplicht voor uitstallingen zoals genoemd in het basisbeleid in algemene regels kan een dereguleringsslag gerealiseerd worden waarbij het hoge kwaliteitsniveau van de binnenstad gegarandeerd blijft. Het omzetten van de vergunningsplicht in algemene regels vindt zijn grondslag in artikel 2.1.5.1 lid 2.h van de APV: “Het verbod [om zonder vergunning van het college de weg of een weggedeelte anders te gebruiken dan overeenkomstig de publieke functie daarvan] geldt niet voor: (h.) door het college respectievelijk de burgemeester aangewezen gevallen, mits de door het college respectievelijk de burgemeester te stellen algemene regels worden nageleefd.”. Deze algemene regels dienen klip en klaar te zijn en vooraf gecommuniceerd te worden met ondernemers, vergunningverleners en handhaving.
Verschil vergunningsplicht en algemene regels in APV
Voor het uitstallen van uitstallingen vallend binnen het basisbeleid is niet langer een vergunning verplicht. Waar voorheen ondernemers voor elke uitstalling een vergunning nodig hadden, is dit nu niet langer nodig. Op basis van de APV worden algemene regels vastgesteld waarin de voorwaarden voor uitstallingen beschreven worden. Binnen deze voorwaarden is het uitstallen van uitstallingen vrij. Ondernemers hoeven dus niet langer een vergunning aan te vragen, en ook geen melding te doen van de door hun geplaatste uitstallingen, zolang men zich houdt aan de voorwaarden.
Omdat in het straatplan additionele en /of afwijkende uitstallingen geplaatst kunnen worden geldt voor een straatplan wel een vergunningplicht. Het verbinden van een vergunningsplicht aan het straatplan is ook nodig om te voorkomen dat ondernemers afwijkende uitstallingen gaan plaatsen zonder dat deze deel uitmaken van een goedgekeurd straatplan.
Door het vaststellen van algemene regels is niet langer een vergunning nodig voor het plaatsen van uitstallingen binnen het basisbeleid. Dat betekent dat daarvoor ook geen leges meer betaald hoeven te worden. Voor het in behandeling nemen van een vergunningaanvraag op basis van een straatplan is wel leges verschuldigd.
Er wordt daarnaast geen precario meer geheven over de in dit beleid benoemde uitstallingen die binnen het ‘basisbeleid’ worden geplaatst. Hiermee geeft de gemeente Maastricht een krachtig signaal af; de gemeente voert een duidelijk beleid omtrent uitstallingen gericht op buurtpromotie en promotie van Maastricht als stad: kwaliteit in plaats van kwantiteit. Een bewust bescheiden basisbeleid met aanvullend hierop het straatplan, waarvoor de verantwoordelijkheid bij de ondernemers ligt. Dit beleid en deze doelstellingen zijn samen met de ondernemers- en bewonersverenigingen, VVV, Toegankelijk Maastricht en Stichting Centrummanagement opgesteld. Zolang ondernemers zich aan dit beleid houden en uitstallingen geplaatst worden in lijn met de gezamenlijk opgestelde doelen en voorwaarden is het gebruik van de openbare ruimte onder die voorwaarden vrij.
Tijdens de gesprekken met de ondernemersverenigingen is gebleken dat zij onvoldoende op de hoogte zijn van het uitstallingenbeleid. De regels over hetgeen wel en niet mag zijn slecht bekend bij de ondernemers. Voor het in de praktijk laten slagen van het beleid is het noodzakelijk dat bij invoering van het beleid de nieuwe regels breed gecommuniceerd worden met alle ondernemersverenigingen, de gesproken organisaties (zie bijlage), en ook de bewonersverenigingen.
De ondernemersverenigingen gaven tijdens de sessie aan dat het feit dat zij betrokken zijn bij het tot stand komen van het beleid het draagvlak onder de ondernemers naar verwachting vergroot, en daarmee ook de kans op naleving van opgestelde regels.
Bij invoering van het beleid zal een aankondiging geplaatst worden in/op de:
Handhaving is nauw betrokken bij het tot stand komen van dit beleidsvoorstel. Het is noodzakelijk om bij invoering van geactualiseerd beleid nadrukkelijk oog te hebben voor de handhaafbaarheid van de regels. Het voorstel is daarom op voorhand in de praktijk getoetst door met de betrokken disciplines, onder andere Handhaving, enkele straten in beeld te brengen.
De optie van het straatplan vraagt daarbij om nauwe communicatie met handhaving over de precieze aard van de verleende vergunning en de toegestane vormen van uitstallingen hierbinnen.
Bij invoering van het uitstallingenbeleid 2016 zal gewerkt worden met een overgangsfase van één jaar. Er zijn sinds 1989 namelijk verschillende uitzonderingsituaties ontstaan die niet overeenkomen met de kaders van het gezamenlijk opgestelde nieuwe beleid. De overgangsfase van één jaar geeft de betreffende ondernemers de tijd om de uitstallingen aan te passen binnen de gestelde kaders
Bloemenwinkels en groente&fruitzaken
In het beleid van 1989 kennen bloemenwinkels en groente&fruitzaken een uitzonderingspositie: zij mogen hun verswaar binnen de gevelgrenzen uitstallen en mogen daarmee meer uitstallen dan andere ondernemingen in de binnenstad en het centrumgebied. In samenspraak met de betrokkenen wordt deze uitzonderingspositie in dit beleidsvoorstel niet gecontinueerd.
Huidige bloemenzaken en groente&fruitzaken behouden hun uitzonderingspositie voor zolang zij bloemen- of groente&fruitzaken blijven. Aan dergelijke nieuwe zaken wordt deze uitzonderingspositie niet langer toegekend.
Om te kunnen bepalen of met het geactualiseerde beleid de beoogde doelen behaald worden is evaluatie wenselijk. De verleende vergunningen voor straatplannen zullen in het eerste jaar als pilot worden ingezet, waarna na één jaar evaluatie plaatsvindt. Aspecten waar dan met name naar gekeken zal worden zijn:
Daarnaast zal na één jaar worden bezien hoe groot de vraag is naar uitstallingen bij groente&fruitzaken en bloemenwinkels en wat de aard en omvang daarvan is. Op basis daarvan zal worden bezien of het intrekken van deze regeling dient te worden heroverwogen.
Na vijf jaar wordt het beleid in brede zin geëvalueerd, in samenspraak met de bij het tot stand komen van dit beleid betrokken interne en externe partijen. Aan de hand van de genoemde pilots en dit evaluatiemoment kan het beleid worden aangepast/verbeterd.
Met inachtneming van de behoeften en suggesties vanuit betrokken partijen is op bovenstaande wijze gekomen tot een uitstallingenbeleid waarmee: