Beleidsregels bijzondere bijstand 2015

Door bijzondere omstandigheden kan iemand extra noodzakelijke kosten maken, waarin zijn inkomen niet voorziet. In dat geval bestaat er in beginsel recht op bijzondere bijstand.

De verlening van bijzondere bijstand valt grotendeels onder verantwoordelijkheid van de gemeente. De Participatiewet beperkt zich tot de hoofdzaken en geven gemeenten veel ruimte tot het maken van eigen beleid. Hier staat echter tegenover dat de kosten van de verlening van bijzondere bijstand volledig voor rekening van de gemeente komen.

Doorgaans wordt bijzondere bijstand verleend om niet. Dit betekent dat belanghebbende de verleende bijstand in beginsel niet hoeft terug te betalen. Er zijn echter ook andere vormen van bijzondere bijstandsverlening mogelijk. Voorbeelden hiervan zijn geldlening en borgstelling.

Het recht op bijzondere bijstand is afhankelijk van het inkomen en het vermogen van belanghebbende. Bedraagt het inkomen meer dan de geldende bijstandsnorm dan moet betrokkene een deel van dit meerdere aanwenden ter voldoening van de kosten waarvoor hij bijzondere bijstand vraagt. Dit geldt ook voor het vermogen.

Verlening van bijzondere bijstand is in beginsel pas mogelijk als belanghebbende geen beroep kan doen op enige andere regeling die de betreffende noodzakelijke kosten vergoedt (een zogenoemde voorliggende voorziening).

Burgemeester en wethouders hebben een redelijke mate van beleidsvrijheid hebben met betrekking tot de verlening van bijzondere bijstand. Gelet op de bepalingen van de Algemene wet bestuursrecht dient de invulling hiervan zoveel mogelijk duidelijk te worden vastgelegd. Daarvoor worden deze beleidsregels vastgesteld.

In deze beleidsregels zijn kosten omschreven die in zijn algemeenheid aangemerkt worden als bijzondere kosten. Kosten ook waarvan duidelijk moet zijn op welke manier hier mee omgegaan wordt of moet worden. Dat betekent niet dat voor kosten die niet in de beleidsregels staan geen bijzondere bijstand kan worden verleend. Steeds weer is de beoordeling van een aanvraag maatwerk.

Verlening van bijzondere bijstand is in beginsel pas mogelijk als belanghebbende geen beroep kan doen op enige andere regeling die de betreffende noodzakelijke kosten vergoedt (een zogenoemde voorliggende voorziening).

In 2012 zijn de beleidsregels voor het laatst aangepast. Gezien de tijd die inmiddels weer is verstreken zijn deze toe aan actualisering.

Door bijzondere omstandigheden kan zich de situatie voordoen dat in het individuele geval het inkomen van belanghebbende niet volledig toereikend is ter voorziening in bepaalde noodzakelijke kosten. Voor zover de belanghebbende voor dergelijke kosten geen beroep kan doen op een voorliggende voorziening en deze uitgaven naar het oordeel van het college evenmin uit de eigen middelen kunnen worden voldaan, kan daarvoor bijzondere bijstand worden verstrekt.

Ter beoordeling van een aanvraag om bijzondere bijstand moeten steeds de volgende vier vragen worden gesteld:

• 1.

  Betreft het (aantoonbare) noodzakelijke kosten van het bestaan? (ad 1.02)

• 2.

  Betreft het kosten waarin op een andere wijze wordt voorzien? (ad. 1.03)

• 3.

  Is er sprake van bijzondere omstandigheden? (ad. 1.04)

• 4.

  Kunnen de kosten worden voldaan uit de aanwezige draagkracht? (middelentoets, ad 1.05)

Het is alleen mogelijk om bijzondere bijstand te verlenen voor noodzakelijke kosten van het bestaan. Het begrip 'noodzakelijke kosten' moet worden vastgesteld in het individuele geval.

Als de noodzaak van bepaalde kosten is vastgesteld, wil dit nog niet zeggen dat voor deze kosten ongeacht de hoogte ervan bijzondere bijstand moet worden verleend. In beginsel komt alleen de goedkoopst adequate voorziening voor bijzondere bijstand in aanmerking. Kiest de belanghebbende voor een relatief dure voorziening, terwijl er goedkopere alternatieven zijn, dan leidt dit ertoe dat slechts de kosten van deze goedkope voorzieningen voor bijzondere bijstand in aanmerking komen. De meerkosten komen voor rekening van belanghebbende

Het ligt op de weg van belanghebbende om aan te tonen dat de kosten waarvoor hij bijzondere bijstand vraagt ook daadwerkelijk worden gemaakt. Slaagt hij hier niet in dan wordt de aanvraag afgewezen. Het aantonen van de kosten kan bijvoorbeeld door middel van het overleggen van bewijsstukken in de vorm van offertes of nota's. Bij een offerte zal achteraf een betalingsbewijs moeten worden overlegd. Van belanghebbende wordt verwacht dat hij toestaat dat van de originele nota's kopieën worden gemaakt. Het origineel is voor zijn of haar administratie (bijvoorbeeld voor de verzekering).

Kosten door verlies, diefstal of breuk worden niet als een noodzakelijk aangemerkt en zijn in artikel 14 Participatiewet van bijstand uitgesloten:

Artikel14Niet-noodzakelijke kosten

In ieder geval worden niet tot de noodzakelijke kosten van het bestaan gerekend kosten met betrekking tot:

…

c. geleden of toegebrachte schade;

…

Voor zover de belanghebbende voor bepaalde kosten geen beroep kan doen op een voorliggende voorziening en deze uitgaven naar het oordeel van het college evenmin uit de eigen middelen kan voldoen, kan daarvoor bijzondere bijstand worden verstrekt. Omgekeerd betekent dit dat zodra er al wordt voorzien in bedoelde kosten bijstandsverlening niet aan de orde is. In de kosten kan worden voorzien door:

• 1.

  een voorliggende voorziening

• 2.

  de bijstandsnorm

• 3.

  de individuele inkomenstoeslag

Ad. 1 Voorliggende voorziening

Bij de verstrekking van bijzondere bijstand dient rekening te worden gehouden met het bestaan van voorliggende voorzieningen. Dit wil zeggen: een voorziening, die gelet op haar aard en doel, geacht wordt passend en toereikend te zijn - niet zijnde de Participatiewet -, waarop de belanghebbende of het gezin aanspraak kan maken, dan wel een beroep kan doen, ter verwerving van middelen of ter bekostiging van specifieke uitgaven voor die kosten.

Indien belanghebbende zich heeft aangemeld voor de collectieve aanvullende zorgverzekering gemeenten gelden de voorzieningen uit deze verzekering als voorliggende voorzieningen. Het afsluiten van deze verzekering kan niet worden verplicht. Als een andere zorgverzekering is afgesloten wordt deze als voorliggende voorziening gezien. Daarbij wordt een verzekering die vergelijkbaar is met het pakket “Compleet” van Univé als adequaat gezien. Wordt een verzekering afgesloten die minder dekking geeft en belanghebbende doet een beroep op bijzondere bijstand dan wordt belanghebbende ongenoegzaam besef van verantwoordelijkheid voor de voorziening in het bestaan verweten. Het verschil tussen de mindere dekking en de dekking bij “Compleet” wordt niet vergoed middels de bijzondere bijstand.

Ad. 2 De bijstandsnorm

Het normbedrag van de algemene bijstand is bedoeld ter voorziening in de algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan met inbegrip van reservering of aflossing. De algemene bijstand is dus een uitkering voor levensonderhoud die als het ware is opgebouwd uit een aantal deeluitkeringen: een voor woonkosten, een voor kleding, een voor voedsel, etc.

Er bestaat alleen recht op bijzondere bijstand wanneer een van de deeluitkeringen van de algemene bijstand niet in de specifieke kosten voorziet. In welke kosten de algemene bijstand nu precies wel en niet voorziet is uiteindelijk ter beoordeling aan de rechter. Hiervan bestaat geen vaste lijst.

Ad. 3 Individuele inkomenstoeslag

Evenals de algemene bijstand is de individuele inkomenstoeslag niet gerelateerd aan bepaalde kosten. Het betreft dus een algemene inkomensondersteunende maatregel. De gemeente mag zelf bepalen in hoeverre de individuele inkomenstoeslag als draagkracht meetelt. In eerder vastgesteld beleid wordt door de gemeente Enkhuizen de individuele inkomenstoeslag niet als inkomen gezien.

1.03

Er bestaat alleen recht op bijzondere bijstand indien er sprake is van bijzondere omstandigheden in het individuele geval.

Bij de vraag naar een bijzondere omstandigheid dient ook te worden gekeken naar de mogelijkheden om te reserveren.

In beginsel geldt dat voor voorzienbare uitgaven gereserveerd dient te worden. Met name geldt dit voor:

• -

  (transport)kosten in verband met verhuizing

• -

  stoffering van de woning

• -

  aanschaf of vervanging van duurzame gebruiksgoederen

Indien niet is gereserveerd dan dient belanghebbende voor deze kosten geheel of gedeeltelijk een lening af te sluiten.

Het ontbreken van (voldoende) reserveringsruimte, in verband met de verplichte aflossing van schulden, is geen bijzondere omstandigheid in het individuele geval op grond waarvan het mogelijk is om bijzondere bijstand te verlenen. Schulden dan wel het ontbreken van voldoende reserverings-ruimte als gevolg daarvan, kunnen niet worden afgewenteld op de Participatiewet.

In hoeverre de middelen van belanghebbende kunnen voorzien in de bijzondere kosten komt aan de orde in hoofdstuk 3.

Met het invoeren van de Snelbalie kunnen aanvragen snel en eenvoudig worden afgehandeld. Een drempel wegens administratieve handelingen is niet nodig.

Incidenteel

Bijzondere bijstand wordt incidenteel toegekend als er sprake is van eenmalige kosten.

Periodiek

Bijzondere bijstand wordt periodiek toegekend als er sprake is van dezelfde, terugkerende kosten. Bijvoorbeeld een eigen bijdrage AWBZ die maandelijks in rekening wordt gebracht.

In beginsel wordt de bijzondere bijstand voor de periode van maximaal een jaar toegekend. Gaat het om een kortere periode dan wordt de bijzondere bijstand voor deze kortere periode toegekend.

Er zijn uitzonderingen, in onderstaande situaties kan de bijzondere bijstand voor een langere of voor onbepaalde tijd worden toegekend.

Bijzondere bijstand voor eigen bijdrage huishoudelijke hulp (CAK)

De huishoudelijke hulp wordt voor de duur van 0 - 5 jaar toegekend, afhankelijk van de indicatie. Indien aanvrager een inkomen heeft op grond van de AOW, WIA, Wajong, WAO of langer dan 5 jaar Participatiewet, is er nagenoeg geen inkomens wijziging te verwachten. De toekenningsperiode voor de bijzondere bijstand en de draagkracht is in deze gevallen gelijk aan de toekenning van de voorziening.

In individuele situaties kan hiervan worden afgeweken.

Bijzondere bijstand voor de kostenvan bewindvoering

In het algemeen wordt iemand voor onbepaalde tijd onder bewind gesteld. Daar zijn kosten aan verbonden. Indien aanvrager een inkomen heeft op grond van de AOW, WIA, Wajong, WAO of langer dan 5 jaar Participatiewet, is er nagenoeg geen wijziging in het inkomen te verwachten.

De periode waarover iemand onder de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WNSP) valt is drie jaar. Bij deze periode wordt aangesloten voor de toekenningsperiode bij bewindvoering. De toekenningsperiode voor de bijzondere bijstand en de draagkracht is drie jaar. Na drie jaar kan de situatie opnieuw worden beoordeeld.

Bijzondere bijstand voor levensonderhoud

Deze bijzondere bijstand wordt onder voorwaarden toegekend aan personen tot 21 jaar. De duur van de toekenning wordt gekoppeld aan het bereiken van de leeftijd van 21 jaar of korter als de uitkering voor levensonderhoud wordt beëindigd. Deze bijzondere bijstand wordt uitgevoerd door Werksaam Westfriesland en zijn niet meer opgenomen in deze beleidsregels.

Mutatieformulier

In de beschikking voor periodieke bijzondere bijstand wordt in de beschikking de voorwaarde opgenomen dat hij bij wijzigingen in de persoonlijke of financiële situatie een mutatieformulier invult, ondertekent en terugstuurt naar Samenleving. Dit mutatieformulier wordt na toekenning door de administratie aan belanghebbende toegestuurd.

Het is in beginsel niet mogelijk om bijzondere bijstand te verlenen voor kosten die al zijn gemaakt op het moment dat bijzondere bijstand wordt aangevraagd. Reden hiervoor is dat de noodzaak van de kosten moet kunnen worden vastgesteld.

Een eerste uitzondering hier op is als de noodzaak van de kosten op een eenvoudige manier kan worden vastgesteld. Dan wordt toegestaan dat de aanvraag binnen een maand nadat de kosten zijn gemaakt wordt ingediend.

Een tweede uitzondering zijn bijzondere, individuele omstandigheden. Wordt een aanvraag later dan een maand nadat de kosten zijn gemaakt ingediend, dan kan worden afgeweken indien sprake is van bijzondere omstandigheden waardoor de bijzondere bijstand achteraf wordt aangevraagd. Deze omstandigheden moeten door belanghebbende bij het indienen van de aanvraag worden gemotiveerd.

Bijstand voor bewindvoering

Bijzondere bijstand voor de kosten van bewindvoering wordt door de bewindvoerder vaak laat aangevraagd, buiten de schuld van belanghebbende. Bijzondere bijstand voor deze kosten kan met terugwerkende kracht vanaf het moment van aanvragen worden toegekend.

In deze beleidsregels wordt regelmatig gesproken over de eigen bijdrage. Hiermee wordt de eigen bijdrage bedoeld die moet worden betaald tot een van te voren bepaald maximum bedrag. Als eigen bijdrage wordt niet aangemerkt het meerdere boven de maximum vergoeding van de zorgverzekeraar.

Voorbeeld eigen bijdrage

Belanghebbende is verzekerd voor tandartskosten tot een bedrag van € 600 per jaar. Er geldt een eigen bijdrage van 25%.

Belanghebbende maakt voor een bedrag van € 700 aan kosten. Hiervan:

• -

  is de eigen bijdrage is 25% van € 700 = € 175 en komt voor bijzondere bijstand in aanmerking.

• -

  wordt € 500 (maximale vergoeding) vergoed door de verzekering

• -

  en zal verzekerde € 25 zelf moeten betalen omdat hij te laag verzekerd is..

Indien belanghebbende een verzekering heeft afgesloten met en hogere dekking (hogere maximale vergoedingen) dan kan hierdoor een hogere eigen bijdrage in rekening worden gebracht dan indien belanghebbende gekozen zou hebben voor pakket “Compleet” van Univé. In dat geval komt ook deze hogere eigen bijdrage voor bijzondere bijstandsverlening in aanmerking.

Voor een aantal kostensoorten wordt gevraagd om een medisch advies alvorens tot bijstandsverlening wordt overgegaan. Daarvoor gelden de volgende voorwaarden. Er wordt een medisch advies gevraagd als:

• -

  verwacht wordt dat de kosten het bedrag van € 300,- overschrijden;

• -

  de klantmanager twijfelt over de noodzaak van de kosten;

• -

  de klantmanager voornemens is de aanvraag af te wijzen.

In de hier niet genoemde gevallen kan de noodzaak van de kosten door de klantmanager worden vastgesteld.

In de beleidsregels kan bij specifieke kostensoorten nadere voorwaarden worden genoemd. Die hebben voorrang op de hierboven gestelde algemene voorwaarden.

Bijzondere bijstand kan worden verleend:

• a.

  om niet;

• b.

  in de vorm van een geldlening of borgstelling.

Ad. a bijstand om niet

Hoofdregel is dat bijzondere bijstand om niet wordt verstrekt. Dit is bijstand welke niet hoeft te worden terugbetaald. Op deze hoofdregel zijn een vijftal uitzonderingen (zie onder b.)

Ad. b bijstand in de vorm van een geldlening of borgstelling

Leenbijstand is bijstand welke moet worden terugbetaald. Er wordt geen rente berekend, dit maakt leenbijstand tot de goedkoopste manier van lenen.

Van borgstelling wordt gebruikt gemaakt in het geval anders geen banklening kan worden verkregen. Als de klant in gebreke blijft wordt de gemeente door de bank aangesproken voor het resterende bedrag. Dit bedrag komt ten laste van het budget bijzondere bijstand.

Bijstand kan worden verleend in de vorm van een geldlening of borgstelling, indien:

• 1.

  redelijkerwijs kan worden aangenomen dat de belanghebbende op korte termijn over voldoende middelen zal beschikken om over de betreffende periode in de noodzakelijke kosten van het bestaan te voorzien (artikel 48 lid 2 sub a Participatiewet);

• 2.

  de noodzaak tot bijstandverlening het gevolg is van een tekortschietend besef van verantwoordelijkheid voor de voorziening in het bestaan (artikel 48 lid 2 sub b Participatiewet);

• 3.

  de aanvraag een door de belanghebbende te betalen waarborgsom betreft (artikel 48 lid 2 sub c Participatiewet);

• 4.

  het bijstand ter gedeeltelijke of volledige aflossing van een schuldenlast betreft (artikel 48 lid 2 sub d Participatiewet);

• 5.

  het bijstand voor duurzame gebruiksgoederen betreft (artikel 51 Participatiewet).

Voor de situatie zoals beschreven onder 1 hoeft geen banklening te worden aangevraagd. Hiervoor wordt leenbijstand verstrekt. Voor alle andere situaties gaat een banklening, eventueel met borgstelling, voor. Als er geen mogelijkheid is een banklening af te sluiten, dan wordt leenbijstand verstrekt.

Belanghebbende zal een bewijsstuk moeten overleggen waaruit blijkt dat de (Krediet)bank geen lening verstrekt.

Het aflossingsbedrag en de duur van de aflossing wordt afgestemd op de omstandigheden, mogelijkheden en middelen van de belanghebbende (artikel 51 lid 2 Participatiewet).

Aflossingsbedrag inkomen op sociaal minimum

De aflossingscapaciteit wordt bepaald op 6% van de toepasselijke bijstandsnorm en de gemeentelijke toeslag inclusief vakantietoeslag. Dit geldt zowel voor de lening als de leenbijstand. Daarmee wordt aangesloten bij de gehanteerde richtlijnen van de Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK).

Aflossingsbedrag inkomen boven sociaal minimum

Bedraagt het inkomen meer dan de som van de bijstandsnorm en de gemeentelijke toeslag, dan wordt de maandelijkse aflossingscapaciteit van de geldlening vastgesteld op 6% van de som van de bijstandsnorm en de gemeentelijke toeslag verhoogd met 50% van de draagkrachtruimte van de belanghebbende.

Aflossingstermijn

Zowel bij een geldlening door een bank als bij leenbijstand wordt de aflossingstermijn bepaald op ten hoogste 36 maanden. Met deze looptijd wordt aangesloten bij de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP).

De aflossingstermijn wordt op meer dan 36 maanden gesteld, ingeval de duurzame gebruiksgoederen dienen te worden vervangen ten gevolge van moedwillige vernieling of nalatige verwijtbaarheid, onachtzaamheid of verkeerde handelingen ten gevolge waarvan de goederen verloren zijn gegaan.

In die gevallen betaalt belanghebbende dus het volledige bedrag terug over een langere termijn en wordt het restantbedrag, dat niet is afgelost, niet omgezet in bijstand om niet.

Indien bovenstaande richtlijnen worden gehanteerd, dan komt het voor dat de aflossingscapaciteit niet voldoende is om het volledige bedrag in 36 termijnen af te lossen.

Voorbeeld

Betrokkene heeft recht op een bedrag van € 3.000.

De maximale aflossingstermijn is 36 maanden. De toepasselijke bijstandsnorm en gemeentelijke toeslag inclusief vakantietoeslag is € 800, 6% daarvan is € 48 per maand.€ 48 x 36 = € 1.728.

Heeft belanghebbende recht op een hoger bedrag dan hij kan aflossen, dat kan hij dit bedrag deels lenen en deels als bijzondere bijstand ontvangen.

• -

  De lening is gebaseerd op 36 maal 6% van de norm.

• -

  Is het bedrag waar hij recht op heeft hoger, dan wordt voor het netto verschil in één keer als bijstand om niet verstrekt.

Voorbeeld

Betrokkene heeft recht op een bedrag van € 3.000.

Betrokkenen kan een bedrag van 36 maal € 48 = € 1.728 lenen bij de Kredietbank, netto is dit € 1.525. Voor het meerdere, dat is € 1.475 wordt eenmalig bijzondere bijstand om niet verstrekt.

Aflossingstoeslag inkomen op sociaal minimum

Bovenstaande geldt niet bij leenbijstand. Bedraagt het aflossingsbedrag meer dan 6% van de Participatiewet norm dan wordt voor het meerdere van het aflossingsbedrag bijzondere bijstand verleend.

Voorbeeld aflossingstoeslag bij een inkomen op Participatiewet niveau

Er is voor een bedrag van € 3.000 aan leenbijstand verstrekt. De maximale aflossingstermijn is 36 maanden, dit betekent een aflossingsbedrag van € 83,33 per maand.

De toepasselijke bijstandsnorm en gemeentelijke toeslag inclusief vakantietoeslag is € 800,--, 6% daarvan is € 48,-- per maand.

Voor het meerdere, dat is € 83,33 -/- € 48,-- = € 35,33 wordt maandelijks bijzondere bijstand verstrekt.

Aflossingstoeslag inkomen boven sociaal minimum

Heeft belanghebbende een hoger inkomen dan de bijstandsnorm, dan moet hij 50% van dit meerdere aanwenden voor het aflossen van de lening. Bedraagt het aflossingsbedrag meer dan 6% van de som van de bijstandsnorm verhoogd met 50% van het meerdere boven de bijstandsnorm, dan wordt voor het resterende deel van het aflossingsbedrag bijzondere bijstand verleend.

Voorbeeld aflossingstoeslag bij een inkomen boven Participatiewet niveau

Zie voorbeeld hierboven, het aflossingsbedrag bedraagt € 83,33.

Betrokkene heeft een inkomen van € 40,-- per maand boven de bijstandsnorm. Hij moet eerst 6% van de bijstandsnorm zelf opbrengen. Dat is € 48,--. Van zijn draagkrachtruimte moet hij 50% aanwenden, dat is € 20,--. Totale aflossingscapaciteit bedraagt € 68,-- .

Voor een bedrag van € 83,33 -/- € 68,-- = €15,33 wordt bijzondere bijstand verstrekt.

Wordt gedurende de looptijd van de aflossing van de leenbijstand, wederom leenbijstand verleend, dan vangt voor dit nieuwe bedrag geen nieuwe aflossingstermijn aan. De bestaande aflossingstermijn blijft gelden. Het nieuwe bedrag wordt bij de lopende leenbijstand opgeteld en er wordt een nieuw aflossingsbedrag vastgesteld. Ligt dit aflossingsbedrag boven de aflossingscapaciteit van 6% van de Participatiewet norm dan wordt een aflossingstoeslag verstrekt.

Voorbeeld samenloop leenbijstand

Er is voor € 900 leenbijstand verstrekt, aflossing is € 25 per maand over 36 maanden.

Erwordt na 12 maanden nog een keer leenbijstand verstrekt en welvooreen bedrag van € 240.

Na 12 maanden resteert ervan de eerste lening nog een bedrag van € 600. Opgeteld met de nieuwe lening wordt dit € 840. Dit wordt in de resterende periode van 24 maanden met € 35 p.m. afgelost.

In die gevallen waarin bij de toekenning van de leenbijstand sprake is van al (aantoonbare en onvermijdelijke) lopende andere schuldaflossingen – bijvoorbeeld in het kader van inrichtingskosten – dan dient berekend te worden of er nog aflossingscapaciteit resteert voor de aflossing leenbijstand. De aflossingscapaciteit voor de leenbijstand wordt dan vastgesteld op dit restant aan aflossings-capaciteit, voor het meerdere van het aflossingsbedrag van de leenbijstand wordt bijzondere bijstand verleend. Is de lopende lening afgelost, dan wordt de aflossingscapaciteit voor de leenbijstand opnieuw berekend.

Is er geen aflossingscapaciteit voor de leenbijstand dan wordt deze niet vastgesteld, maar uitgesteld tot de datum dat deze ruimte er wel is. Uiterlijk na 36 maanden wordt opnieuw een onderzoek gedaan naar de aflossingscapaciteit. Blijkt dan dat steeds voldaan werd aan die andere aflossingsverplichting, dan dient de leenbijstand alsnog omgezet te worden in bijstand om niet.

Onder draagkracht wordt verstaan het geheel of gedeeltelijk in aanmerking te nemen vermogen of inkomen, voor zover dat meer bedraagt dan de bijstandsnorm.

Artikel 35 Participatiewet geeft het college de bevoegdheid regels vast te stellen hoe en in hoeverre bij de vaststelling van het recht op bijzondere wordt omgegaan met de draagkracht van belanghebbende:

“Onverminderd paragraaf 2.2, heeft de alleenstaande of het gezin recht op bijzondere bijstand voorzover de alleenstaande of het gezin niet beschikt over de middelen om te voorzien in de uit bijzondere omstandigheden voortvloeiende noodzakelijke kosten van het bestaan en deze kosten naar het oordeel van het college niet kunnen worden voldaan uit de bijstandsnorm, de individuele inkomenstoeslag, de individuele studietoeslag, het vermogen en het inkomen voorzover dit meer bedraagt dan de bijstandsnorm, waarbij artikel 31, tweede lid, en artikel 34, tweede lid, niet van toepassing zijn. Het college bepaalt het begin en de duur van de periode waarover het vermogen en het inkomen in aanmerking wordt genomen. “

Hoe en in welke mate de gemeente rekening houdt met dit verschil tussen inkomsten en bijstand is een zaak van gemeentelijke beleidsvrijheid. Uit dit artikel blijkt dat er regels moeten worden vastgesteld over:

• -

  het vermogen

• -

  het inkomen boven bijstandsnorm.

Het vermogen wordt volledig in aanmerking genomen voor zover dit meer bedraagt dan het buiten beschouwing te laten vermogen als bedoeld in de Participatiewet (artikel 34 lid 3 Participatiewet).

Voorbeeld bijzondere bijstand en vermogen

Een persoon vraagt voor € 800 bijzondere bijstand aan. Zijn vermogen ligt € 500 boven de voor hem geldende vermogensgrens. In dat geval dient deze € 500 te worden aangewend voor deze aangevraagde bijzondere kosten. Afhankelijk van het inkomen en het verdere onderzoek zou € 300 aan bijzondere bijstand kunnen worden toegekend.

Bij het verstrekken van bijzondere bijstand is artikel 34 lid 2 niet van toepassing. In dit lid is geregeld wat bij bijstand voor levensonderhoud niet als vermogen in aanmerking wordt genomen:

• a.

  bezittingen in natura die naar hun aard en waarde algemeen gebruikelijk zijn dan wel, gelet op de omstandigheden van persoon en gezin, noodzakelijk zijn;

• b.

  het bij de aanvang van de bijstand aanwezige vermogen voorzover dit minder bedraagt dan de van toepassing zijnde vermogensgrens, genoemd in het derde lid;

• c.

  spaargelden opgebouwd tijdens de periode waarin bijstand wordt ontvangen;

• d.

  het vermogen gebonden in de woning met bijbehorend erf, bedoeld in artikel 50, eerste lid, voorzover dit minder bedraagt dan € 49.700,00;

• e.

  vergoedingen voor immateriële schade als bedoeld in artikel 31, tweede lid, onderdelen l en m;

• f.

  de voorziening, bedoeld in artikel 31, tweede lid, onderdeel o.

Voor de bijzondere bijstandsverlening wordt sub a, b, d en e onverkort overgenomen en niet als vermogen aangemerkt.

Een bijstandsgerechtigde mag van zijn uitkering sparen zonder dat dit consequenties heeft voor zijn uitkering voor levensonderhoud (sub c). Voor de bijzondere bijstand wordt dit meervermogen wel in aanmerking genomen. Dit kan dus betekenen dat een aanvraag bijzondere bijstand van een bijstandsgerechtigde wordt afgewezen omdat hij over voldoende middelen beschikt.

Onderdeel f betreft de levensloopregeling. Deze wordt wel als vermogen aangemerkt voor de bijzondere bijstand.

Om te bepalen of belanghebbende de bijzondere kosten kan voldoen uit zijn inkomen dient eerst te worden bepaald wat de draagkrachtruimte is. De draagkrachtruimte is het verschil tussen het inkomen van belanghebbende en de toepasselijke bijstandsnorm samen met de gemeentelijke toeslag.

Voor de algemene bijstand is in artikel 31 lid 2 Participatiewet geregeld welke inkomsten niet op de uitkering worden gekort:

• a.

  de middelen die deze ontvangt ten behoeve van het levensonderhoud van een niet in de bijstand begrepen persoon;

• b.

  kinderbijslag ontvangen ten behoeve van zijn in of buiten Nederland woonachtige kinderen;

• c.

  de jonggehandicaptenkorting;

• d.

  tegemoetkomingen in de zin van de Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen;

• e.

  eigenwoningbijdrage of een bijzondere bijdrage ontvangen op grond van de Wet bevordering eigenwoningbezit;

• f.

  vergoedingen en tegemoetkomingen, waaronder begrepen de tegemoetkoming ontvangen op grond van artikel 19 van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten, voor, alsmede de vermindering of teruggave van, loonbelasting of inkomstenbelasting en van premies volksverzekeringen op grond van kosten die niet tot de algemeen noodzakelijke bestaanskosten behoren, tenzij voor deze kosten bijstand wordt verleend;

• g.

  vergoedingen en verstrekkingen als bedoeld in artikel 31, eerste lid, onderdeel f en onderdeel g, van de Wet op de loonbelasting 1964, tenzij voor deze vergoedingen en verstrekkingen bijstand wordt verleend;

• h.

  inkomsten uit arbeid van de tot zijn last komende kinderen, alsmede door hen ontvangen uitkeringen inzake werkloosheid en arbeidsongeschiktheid, tenzij het de verlening van bijzondere bijstand betreft voor bijzondere noodzakelijke kosten van het bestaan van die kinderen;

• i.

  rente ontvangen over op grond van artikel 34, tweede lid, onderdelen b en c, niet in aanmerking genomen vermogen en spaargelden;

• j.

  een een- of tweemalige premie van ten hoogste € 2.339,00 per kalenderjaar, voor zover dit naar het oordeel van het college bijdraagt aan zijn arbeidsinschakeling;

• k.

  een kostenvergoeding voor het verrichten van vrijwilligerswerk van ten hoogste een bij ministeriële regeling vast te stellen bedrag;

• l.

  bij ministeriële regeling aan te wijzen uitkeringen en vergoedingen voor materiële en immateriële schade;

• m.

  giften en andere dan de in onderdeel l bedoelde vergoedingen voor materiële en immateriële schade voorzover deze naar het oordeel van het college uit een oogpunt van bijstandsverlening verantwoord zijn;

• n.

  inkomsten uit arbeid tot 25 procent van deze inkomsten, met een maximum van € 196,00 per maand, voor zover hij algemene bijstand ontvangt, waarbij voor een persoon die de pensioengerechtigde leeftijd nog niet heeft bereikt geldt dat die inkomsten gedurende ten hoogste zes aaneengesloten maanden niet tot de middelen worden gerekend en dat dit naar het oordeel van het college moet bijdragen aan zijn arbeidsinschakeling.

• o.

  de ten behoeve van een levensloopregeling als bedoeld in artikel 39d van de Wet op de loonbelasting 1964 bij een uitvoerder als bedoeld in artikel 19g, derde lid, van die wet, zoals dit artikellid op 31 december 2011 luidde opgebouwde voorziening;

• p.

  een tegemoetkoming als bedoeld in artikel 29a van de Algemene nabestaandenwet;

• q.

  een uitkering als bedoeld in artikel 118a, eerste lid, van de Zorgverzekeringswet of een tegemoetkoming als bedoeld in artikel 2:52 of 3:10 van de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten;

• r.

  inkomsten uit arbeid van een alleenstaande ouder tot 12,5 procent van deze inkomsten, met een maximum van € 122,26 per maand, gedurende een aaneengesloten periode van maximaal 30 maanden, voor zover hij algemene bijstand ontvangt, ingeval:

1°. hij de volledige zorg heeft voor een tot zijn last komend kind tot 12 jaar,

2°. de periode van zes aaneengesloten maanden, bedoeld in onderdeel n, is verstreken, en

3°. dit volgens het college bijdraagt aan zijn arbeidsinschakeling;

• s.

  een vergoeding als bedoeld in artikel 18 van de Wet inburgering zoals dit luidde voor de inwerkingtreding van het bij koninklijke boodschap van 14 november 2011 ingediende voorstel van wet tot wijziging van de Wet inburgering en enkele andere wetten in verband met de versterking van de eigen verantwoordelijkheid van de inburgeringsplichtige (33 086), nadat dat voorstel tot wet is verheven voorzover deze niet een vergoeding is als bedoeld in onderdeel f;

• t.

  tegemoetkomingen op grond van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten, artikel 63a van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen, artikel 65l van de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering, artikel 67i van de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen, artikel 3:75 van de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten of artikel 24 van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten, zoals dat op 31 december 2013 luidde;

• u.

  hetgeen een mantelzorger op grond van het bepaalde bij of krachtens artikel 2.1.6 van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 als blijk van waardering ontvangt;

• v.

  een uitkering tot levensonderhoud op grond van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek die de belanghebbende jonger dan 21 jaar van zijn ouder of ouders ontvangt, voor zover deze uitkering op grond van artikel 12 reeds in aanmerking is genomen bij de vaststelling van het recht op bijzondere bijstand;

• w.

  een koopkrachttegemoetkoming als bedoeld in artikel 36a;

• x.

  het vrijgelaten deel van de toeslag, uitkering, kinderbijslag of ouderdomspensioen op grond van de artikelen 14h, vijfde lid, van de Toeslagenwet, 27h, vijfde lid, van de Werkloosheidswet, 54a, vijfde lid, van de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen, 24a, vijfde lid, van de Wet inkomensvoorziening oudere werklozen, 29h,vijfde lid, van de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering, 3:44, vijfde lid, van de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten135, 97, vijfde lid, van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen, 45h, vijfde lid, van de Ziektewet, 17h, vijfde lid, van de Algemene Kinderbijslagwet, 45a, vijfde lid, van de Algemene nabestaandenwet, 17j, vijfde lid, van de Algemene Ouderdomswet, 29, zesde lid, van de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers, en 29, zesde lid, van de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen;

• y.

  een inkomensondersteuning als bedoeld in artikel 33a van de Algemene Ouderdomswet;

• z.

  inkomsten uit arbeid van een persoon die medisch urenbeperkt is tot 15 procent van deze inkomsten uit arbeid, met een maximum van € 124,00 per maand, voor zover hij algemene bijstand ontvangt, tenzij onderdeel n of r van toepassing is.

Al deze inkomsten worden ook voor de bijzondere bijstandsverlening en de individuele inkomenstoeslag vrijgelaten.

Particuliere oudedagsvoorziening

Dat geldt ook voor de vrijlating van de oudedagsvoorziening zoals genoemd in artikel 33 lid 5 Participatiewet:

Indien de alleenstaande, de alleenstaande ouder of een van de echtgenoten de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt, wordt voor de vaststelling van de hoogte van de algemene bijstand een in de vorm van een periodieke uitkering ontvangen particuliere oudedagsvoorziening buiten beschouwing gelaten tot een bedrag van:

• a.

  voor een alleenstaande en een alleenstaande ouder: € 19,50 per kalendermaand;

• b.

  voor de gehuwden tezamen: € 39,00 per kalendermaand

Heffingskortingen

Een aantal heffingskortingen wordt als inkomen aangemerkt en gekort op de bijstandsuitkering.

Dit betekent dat indien belanghebbende andere inkomsten heeft dan bijstand deze kortingen als inkomsten in de draagkrachtberekening dienen te worden meegenomen.

Berekening draagkrachtruimte

Voorbeeld berekening draagkrachtruimte

Inkomsten per maand € 900,--

Inkomsten op jaarbasis: € 10.800,--

Vakantiegeld1.000,--

Totaal inkomsten € 11.800,--

Bijstandnorm per maandinclvt. € 800,--

Bijstandsnorm op jaarbasis 9.600,--

Draagkrachtruimte €2.200,--

========

In geval van bijzondere noodzakelijke kosten behoeft niet de volledige draagkrachtruimte in het inkomen aangesproken te worden. Burgemeester en wethouders stellen de draagkracht vast.

Er zijn drie mogelijkheden:

• a.

  voor specifieke in de beleidsregels genoemde kosten geldt een inkomensgrens van 100% van van de op hem van toepassing zijnde bijstandsnorm en indien het inkomen daarboven ligt 100% van de draagkrachtruimte: elke euro van het inkomen boven bijstandsniveau moet worden aangewend;

• b.

  voor alle andere kosten geldt een inkomensgrens van 120% van de op hem van toepassing zijnde bijstandsnorm en indien het inkomen daarboven ligt een draagkrachtpercentage van 35%.

Ad. a 100% van de op hem van toepassing zijnde bijstandsnorm.

Bij specifieke en nader in de beleidsregels vermelde bijzondere kosten wordt 100% van de draagkrachtruimte in aanmerking genomen. Geen rekening wordt gehouden met de algemene vrijlating tot 120% van het sociaal minimum zoals hieronder aangegeven. Het gaat hier om bijstand voor algemene kosten. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een toeslag voor de woonkosten bij een eigen woning, kosten beschermingsbewind en bij toeslagen voor levensonderhoud.

Ad. d120% van de op hem van toepassing zijnde bijstandsnorm.

Bij alle andere genoemde kosten dient de draagkracht te worden uitgerekend aan de hand van de volgende berekening:

• -

  Bij een inkomen tot 120% van het sociaal minimum geldt geen draagkrachtpercentage.

• -

  Bij een inkomen boven 120% van het sociaal minimum geldt dat van het meerdere 35% wordt genomen.

De berekende draagkracht wordt naar beneden afgerond op hele euro’s. Een draagkracht lager dan

€ 5,-- wordt niet in aanmerking genomen.

Eventuele bestaande bijzondere kosten, waarvoor geen bijzondere bijstand is toegekend, worden op deze draagkracht in mindering gebracht.

Op 1 januari 2015 is de kostendelersnorm ingevoerd. Er geldt overgangsrecht van een halfjaar. Dit overgangsrecht geldt ook voor de draagkrachtberekening in het kader van de bijzondere bijstand. Voor de draagkrachtberekening wordt pas vanaf 1 juli 2015 rekening gehouden met de kostendelersnorm. T ot 1 juli 2015 zijn de oude normen van toepassing, Voor alleenstaanden en alleenstaande ouders 60% en voor gehuwden 90% van de gehuwdennorm.

De draagkracht kan worden verrekend d oor eerst de draagkracht te verdelen over de periode waarover (periodieke) bijzondere bijstand wordt verstrekt en deze in mindering te brengen op de te verstrekken bijstand.

Voorbeeld verrekening draagkracht met bijzondere bijstand

Vanaf 1 januari is maandelijks € 30,-- bijzondere bijstand toegekend, de draagkracht bedraagt€ 120,-- over een jaar.

€ 120,-- / 12 = € 10,--. Vanaf 1 januari wordt er maandelijks € 30,-- -/- € 10,-- = € 20,-- uitbetaald.

Door burgemeester en wethouders is een draagkrachtperiode vastgesteld van 12 maanden. Deze periode vangt aan op de eerste dag van de maand, waarin de kosten zijn gemaakt.

De draagkrachtperiode wordt voor een kortere periode dan twaalf maanden vastgesteld, indien de aard van de bijzondere kosten daartoe aanleiding geeft. Hiervan is bijvoorbeeld sprake als periodieke bijstand voor een korte periode wordt verstrekt of indien de bijzondere kosten toegerekend kunnen worden aan een bepaalde periode zoals eigen bijdrage tijdelijke opname, reiskosten in verband met bezoek familielid in ziekenhuis. In dat geval wordt van deze periode uitgegaan.

Gedurende de draagkrachtperiode wordt de draagkracht niet opnieuw vastgesteld. Slechts bij gewijzigde omstandigheden waardoor de draagkrachtruimte meer dan € 100 per maand is gewijzigd, zowel naar boven als naar beneden, is daarvoor aanleiding.

Bij het aanvaarden van regulier werk wordt de draagkrachtberekening niet gewijzigd. Dit draagt bij aan het tegengaan van de armoedeval en bevordert de uitstroom naar regulier werk.

De draagkrachtperiode moet niet worden verward met de toekenningsperiode (zie 1.07) ook al kan een verband bestaan.

De Wet op de huurtoeslag wordt uitgevoerd door de Belastingdienst. Bij een (actueel) minimuminkomen hoort een bepaald bedrag aan huurtoeslag. Zijn er wijzigingen in het inkomen dan moet dit worden doorgegeven en wordt de huurtoeslag navenant naar boven of beneden aangepast. Na afloop van het jaar wordt een definitieve vaststelling gemaakt.

De rol van de woonkostentoeslag is daarmee minimaal. Slechts in uitzonderingssituaties (bijvoorbeeld de statushouders) waarin er (nog) geen volledige aanspraak is op huurtoeslag, zal de aanspraak op bijzondere bijstand in de vorm van een woonkostentoeslag onderzocht moeten worden.

Indien belanghebbende een huurwoning bewoont en door bijzondere omstandigheden niet het bedrag aan huurtoeslag ontvangt dat bij zijn inkomen hoort, dan kan woonkostentoeslag worden verleend. De woonkosten mogen niet hoger zijn dan het van toepassing zijnde bedrag vermeld in artikel 13 van de Wet op de huurtoeslag (zie hieronder 4.03). Onder woonkosten van een huurwoning wordt verstaan de huurprijs als bedoeld in de wet op de huurtoeslag (artikel 1, sub d).

De toeslag wordt berekend in overeenstemming met het bepaalde in hoofdstuk 3, paragraaf 3, van de Wet op de huurtoeslag. De door de Belastingdienst toegekende huurtoeslag wordt in mindering gebracht op de woonkostentoeslag.

Het draagkrachtpercentage is 100. Dit betekent dat de volledige draagkrachtruimte als draagkracht in aanmerking wordt genomen.

Voor woningeigenaren blijft de toepassing van de woonkostentoeslag onverkort noodzakelijk.

Indien er sprake is van een eigen woning wordt onder woonkosten verstaan de kosten die de eigenaar verschuldigd is voor:

• a.

  de hypotheekrente, hiervan wordt 70% genomen;

• a.

  de rente over een afgesloten persoonlijke lening, indien aangetoond wordt, dat

  de lening is afgesloten om de aankoop van de woning mede te financieren, hiervan wordt 70% genomen;

• c.

  het eigenaarsaandeel onroerendzaakbelasting;

• d.

  de premie voor de opstalverzekering;

• e.

  de erfpachtcanon;

• f.

  de omslagheffing voor huiseigenaren (waterschapslasten);

• g.

  een vast bedrag voor de kosten van groot onderhoud en ingrijpende reparaties.

De (hypotheek)rente wordt voor 70% genomen omdat deze rente tevens aftrekbaar is voor de inkomstenbelasting. Het percentage teruggaaf ligt op iets meer dan 30%. Door slechts 70% in de berekening op te nemen hoeft de belastingteruggaaf niet te worden teruggevorderd voor dat gedeelte dat betrekking heeft op de hypotheekrente.

De kosten van groot onderhoud en ingrijpende reparaties worden vastgesteld in het prijzenboekje. Het gaat dan om:

• -

  onderhoud woning;

• -

  onderhoud c.v.-installatie.

Deze kosten worden omgerekend naar een bedrag per maand.

De woonkosten mogen niet hoger zijn dan het van toepassing zijnde bedrag vermeld in artikel 13 van de Wet op de huurtoeslag. De woonkostentoeslag wordt vastgesteld naar analogie van de Wet op de huurtoeslag (hoofdstuk 3, paragraaf 3). Dit betekent dat minimaal een bedrag aan “normhuur” voor rekening van de woningeigenaar blijft, naast de percentages die conform de berekening van de huurtoeslag voor eigen rekening blijven.

Eventuele bijdrage bijzondere woonlasten wordt op de woonkostentoeslag in mindering gebracht.

Het draagkrachtpercentage is 100. Dit betekent dat de volledige draagkrachtruimte als draagkracht in aanmerking wordt genomen.

Indien een huurwoning, dan wel een eigen woning wordt bewoond, waarvan de woonkosten hoger zijn dan het van toepassing zijnde bedrag vermeld in artikel 13 van de Wet op de huurtoeslag, wordt voor ten hoogste een jaar een toeslag verleend. De toeslag wordt als volgt berekend:

• -

  Totaal huurbedrag € X,-

• -

  Maximale huurgrens van de huurtoeslag € Y,-

• -

  Restant huurbedrag € X,- -/- € Y,-

Voor dat deel van de huur tot € Y,- wordt de berekening van de huurtoeslag toegepast.

Voor het restant huurbedrag boven de huurgrens van de huurtoeslag wordt 100% aan woonkostentoeslag toegekend.

Aan de verlening van de bijzondere bijstand wordt de verplichting verbonden, dat de belanghebbende alles in het werk stelt om goedkopere woonruimte te verkrijgen, die het best overeenstemt met de eigen financiële omstandigheden en mogelijkheden. Voor een koopwoning betekent dit dat de woning te koop wordt gezet voor een realistische prijs, er bij een tophypotheek met de bank afspraken worden gemaakt over bijvoorbeeld de makelaarscourtage, dat de woning goed wordt onderhouden, enzovoort.

Voor een huurwoning betekent dit dat actief wordt gezocht naar een andere woning door inschrijving, reageren op advertenties enzovoort.

De toeslag wordt telkens voor één jaar verlengd, indien en zolang naar het oordeel van burgemeester

en wethouders de belanghebbende nog niet heeft kunnen voldoen aan de voorwaarde om goedkopere woonruimte te verkrijgen.

Het draagkrachtpercentage is 100. Dit betekent dat de volledige draagkrachtruimte als draagkracht in aanmerking wordt genomen.

Indien aan de voorwaarde van het verkrijgen van goedkopere woonruimte als bedoeld in beleidsregel 4.03 is voldaan wordt aan de belanghebbende een verhuis- en (her)inrichtingskostenvergoeding toegekend. De hoogte van de verhuis- en (her)inrichtingskostenvergoeding wordt afgestemd op de noodzakelijk te maken kosten en wordt vastgesteld in het prijzenboekje.

De berekening van de woonkostentoeslag tot de huurgrens van de huurtoeslag is op internet en diverse publicaties te vinden.

Zelfstandigen (ZZP-ers) komen voor bijzondere bijstand in aanmerking.

Het vaststellen van het inkomen en vermogen kan lastig zijn.

In voorkomende gevallen kan een advies worden opgevraagd bij een Bbz deskundige.

Enkhuizen ligt qua geografische ligging niet gunstig ten opzichte van de onderwijsinstellingen in de Randstad en de rest van het land. Daarom worden ouders met kinderen die na het voortgezet onderwijs verder dan 8 kilometer moeten reizen financieel ondersteund.

In de situatie, dat een kind onder de 18 jaar, waarvan de ouder(s) aanspraak op de tegemoetkoming ouders heeft/hebben of, meer dan 8 kilometer moet reizen van de ouderlijke woning naar de onderwijsininstelling, wordt bijzondere bijstand verleend voor de te maken reiskosten. Het gaat hier om reiskosten naar de dichtstbijzijnde plaats waar deze vorm van onderwijs wordt gegeven. Bij het onderzoek naar de dichtstbijzijnde plaats wordt onderwijs dat

• -

  opleidt tot een zelfde functie/beroep op hetzelfde niveaus of

• -

  hetzelfde uitgangspunt biedt bij het solliciteren naar een functie/beroep op hetzelfde niveau aangemerkt als een zelfde vorm van onderwijs.

Verwacht mag worden dat het kind samen met de ouders een weloverwogen schoolkeuze maakt. Als bijzondere bijstand voor reiskosten wordt toegekend en het kind stopt met de opleiding om het jaar daarop met een andere te beginnen, dan is bijzondere bijstand voor reiskosten in het algemeen niet mogelijk.

Bijzondere bijstand wordt verstrekt op basis van het reizen per openbaar vervoer over de kortste afstand minus het bedrag wat overeenkomt met een reisafstand van 8 kilometer (zie prijzenboekje). Tevens wordt niet meer bijstand verleend dan een in het prijzenboekje vermelde maximum bedrag. Dit bedrag komt overeen met de reiskosten per maand naar Amsterdam Centraal station.

Wordt gebruik gemaakt van de OV-chipkaart, dan moet deze op naam worden aangevraagd. Zo kan als nota het transactieoverzicht worden overlegd.

Voorbeeld reiskosten kind

Het kind van aanvrager volgt onderwijs in Rotterdam, aan reiskosten is men € 350 kwijt. Er is een vergelijkbare opleiding in Utrecht. Deze reiskosten bedragen € 300 per maand .

In het prijzenboekje is een maximum bedrag is € 250 per maand opgenomen, de reiskosten van 8 kilometer bedragen € 6,50 per maand.

Aan bijstand wordt € 250 -/- € 6,50 is € 243,50 per maand toegekend.

Als kinderen vanuit het buitenland nog niet zolang in Nederland wonen, kan het noodzakelijk zijn dat deze kinderen naar bijvoorbeeld het Newtoncollege in Hoorn gaan. Zij gaan daarheen omdat er bijzondere omstandigheden zijn die dit noodzakelijk maken. Bijvoorbeeld omdat zij de Nederlandse taal onvoldoende beheersen en daardoor (nog) niet naar het RSG of het Martinus kunnen.

Bij de toekenning van deze bijzondere bijstand wordt geen rekening gehouden met de eigen bijdrage van € 6,50 per maand. Deze aanvragen voor reiskosten voor het voortgezet onderwijs vallen niet onder de beleidsregels. Die gaan over kinderen waarvan de ouder(s) aanspraak op de tegemoetkoming ouders heeft/hebben. Deze tegemoetkoming is voor schoolkosten en les- of cursusgeld. Hierin zit impliciet ook een bedrag voor reiskosten.

Dat is anders met kinderen waarvan de ouder(s) geen aanspraak op de tegemoetkoming ouders heeft/hebben omdat het kind naar het voortgezet gaat. Voor deze kinderen wordt daarom geen eigen bijdrage in mindering gebracht.

Met de komst van de Participatiewet is de verordening participatie schoolgaande kinderen vervallen.

Deze regeling wordt nu via de individuele bijzondere bijstand verstrekt.

Ouders komen voor deze regeling in aanmerking als een kind voortgezet onderwijs (RSG, Martinuscollege, Clusius College, enz.) volgt en het kind op datum aanvraag jonger is dan 18 jaar.

Gaat het kind naar het voortgezet onderwijs, dan kan een aanvraag worden ingediend twee maanden voor aanvang van het voortgezet onderwijs.

Er kan bijzondere bijstand worden verstrekt tot een maximum van € 750,- voor de volgende kosten:

• -

  de aanschaf van een computer of laptop, printer en andere toebehoren;

• -

  de aanschaf van een schooltas;

• -

  de aanschaf van een rekenmachine;

• -

  de vrijwillige ouderbijdrage;

• -

  de kosten van de werkweek;

• -

  andere met het onderwijs verbonden kosten.

Het bedrag kan eens in de vijf jaar verstrekt. Wordt bij een eerste aanvraag een lager bedrag dan € 750,- vergoed, dan kan in een latere aanvraag het restant worden verstrekt. De datum van de eerste aanvraag geldt als aanvang van de vijf jaar periode.

De kosten moeten worden aangetoond, dit betekent dat nota’s en betaalbewijzen dienen te worden overlegd.

De genoemde kosten kunnen ook onder de bijdrage voor sociaal-culturele participatie vallen. Het is aan aanvrager onder welke regeling hij de vergoeding voor de kosten aanvraagt.

Kosten in verband met inrichting van de woning of verhuizing behoren naar hun aard in beginsel tot de algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan en dienen daarom uit het inkomen (loon, bijstand of een andere uitkering) te worden voldaan. Dat kan door te reserveren of te lenen.

De kosten kunnen ook voortvloeien uit bijzondere omstandigheden. In het algemeen ligt hier een medische indicatie aan ten grondslag. Hiervoor is een aparte beleidsregel opgenomen.

Voorbeeld bijzondere omstandigheid

De aanschaf van een wasmachine behoort tot de algemeen noodzakelijke kosten van bestaan. Door incontinentie en het draaien van extra wassen beddengoed en kleding kan een wasmachine sneller zijn versleten dan de gebruikelijke 10 jaar.

In dat geval is er een bijzondere omstandigheid.

Bijstand voor de kosten van inrichting of verhuizing kan onder bepaalde voorwaarden zoals hieronder beschreven worden verleend. Wel wordt bij de verlening van bijstand rekening gehouden met het bedrag dat de belanghebbende zelf voor de desbetreffende noodzakelijk geachte kosten heeft of had kunnen reserveren.

In het beginsel is hierbij niet van belang of belanghebbende ook daadwerkelijk voor de kosten van de aanstaande verhuizing of de vervanging van huisraad heeft gereserveerd. Voor de vaststelling van het geobjectiveerde reserveringsbedrag voor een verhuizing wordt de volgende formule aangehouden:

a x b.

• a.

  Aantal maanden liggende tussen tijdstip van voornemen tot verhuizing (bijv. inschrijving als woningzoekende) en de feitelijke verhuizing.

• b.

  Aflossingsnorm per maand plus het bedrag boven de toepasselijke bijstandsnorm.

Voorbeeld reservering

Betrokkene ontvangt bijstand. Hij heeft zich 1 januari laten inschrijven voor een gelijkvloerse woning. Deze woning wordt 18 maanden later toegewezen.

Hier is a18 maanden, b is 6% van de norm wat neerkomt op € 50,--.

Het geobjectiveerde reserveringsbedragis 18 x € 50,-- = € 900,--

In uitzonderingssituaties zou, ondanks de bestaand hebbende mogelijkheid tot reservering, echter toch tot toekenning van de leenbijstand tot het totale (noodzakelijk geachte) bedrag kunnen worden overgegaan.

Is niet gereserveerd of was door de onvoorzienbaarheid te weinig tijd voldoende te reserveren dan dient belanghebbende een lening af te sluiten bij de bank. In principe is de belanghebbende vrij in de keuze van een bank. Dat kan een commerciële bank zijn maar ook een Kredietbank.

De bank kan vragen om een borgstelling, bijvoorbeeld als belanghebbende boven de 65 is of als er meer schulden zijn. Aangezien een borgstelling er toe kan leiden dat de gemeente bijzondere (leen)bijstand moet verstrekken geldt een aanvraag voor borgstelling als een aanvraag om bijstand.

Als een lening bij een bank niet haalbaar is, dan wordt beoordeeld of leenbijstand verleend kan worden.

De kosten van inrichting worden gemaximeerd op de bedragen zoals genoemd in het prijzenboekje.

Het bedrag dat belanghebbende, objectief bezien, had kunnen reserveren voor een te voorziene verhuizing, komt in mindering op het bedrag waarvoor borgstelling wordt verleend of (leen)bijstand toegekend wordt.

Voor de uitbetaling van de leenbijstand en de verstrekking van de borgstelling dienen de betalingsbewijzen overlegd te worden. Eventueel kan vooraf bevoorschotting plaatsvinden op basis van een eerste inschatting. Voor zover er geen betalingsbewijzen zijn overlegd, komt de bijstand niet tot uitbetaling. De kosten dienen binnen maximaal drie maanden na toekenning gedeclareerd te worden.

Er wordt door de gemeente globaal beoordeeld of de bijstand is uitgegeven aan het daarvoor bestemde doel, of de hoogte van de uitgaven ongeveer overeenkomt met het bedrag. Daarvoor wordt het volledige bedrag in ogenschouw genomen.

Na deze termijn worden de kosten niet meer geacht tot de noodzakelijke (her)inrichtingskosten te behoren.

Voorbeeldbeoordeling nota’s

Belanghebbende heeft € 3.240 aan voorschotten ontvangen voor inrichtingskosten conform het prijzenboekje. Er zijn nota’s overlegd tot een bedrag van € 3.640.Hiervan is € 1.000 uitgegeven aan een televisie. De rest van de uitgaven liggen om en nabij de prijzen in het prijzenboekje

Voor een televisie staat in het prijzenboekje een bedrag van € 265, hij heeft hier € 735 meer aan uitgegeven. De leenbijstand wordt beperkt tot € 3.640 -/- € 735 = € 2.905.

Het voorschot wordt verrekend met de leenbijstand en het restant met de periodieke uitkering.

Indien de noodzakelijkheid van duurzame gebruiksgoederen medische geïndiceerd is, wordt bijzondere bijstand om niet verstrekt. Te denken valt aan een magnetron bij een maaltijdvoorziening die na een ziekenhuisopname nodig is geworden. De kosten van dergelijke voorzieningen behoeven in principe niet te worden bestreden uit de bijstandsnorm. Deze uitkering is bedoeld voor algemene kosten zoals de gebruikelijke vervanging van meubilair.

Een medisch advies (zie paragraaf 1.09) moet worden opgevraagd.

De maximaal te verstrekken bedragen staan vermeld in het prijzenboekje.

Voor verhuiskosten op grond van een medische- of sociale indicatie dient in principe te worden gereserveerd voor zover deze kosten voorzienbaar waren. Zo is een verhuizing naar een aanleunwoning voorzienbaar, net zoals een zwangere vrouw die in een bovenwoning bewoont en drie jaar later naar een gezinswoning wil verhuizen.

Een medisch advies (zie paragraaf 1.09) moet worden opgevraagd.

Voor bijstandsverlening komen slechts in aanmerking die kosten, die direct met een noodzakelijke verhuizing samenhangen. Dit betekent dat een vervanging van een koelkast niet tot de verhuiskosten behoort. Evenmin behoren goederen die de verhuizing niet hebben overleefd, zoals een kledingkast die uit elkaar valt, tot kosten die met de verhuizing samenhangen. De bedragen voor een verhuizing staan vermeld in het prijzenboekje. Hieronder worden de verschillende kosten toegelicht.

Bij een medische indicatie wordt een medisch advies (zie paragraaf 1.09) opgevraagd om de noodzaak te bepalen.

Transportkosten

Kosten van overbrenging van huisraad en dergelijke van de vorige woning naar de toegewezen woning vallen onder verhuiskosten.

De goedkoopst mogelijke manier wordt vergoed.

Stofferingskosten

Het gaat hier om het aankleden van de nieuwe woning: gordijnen, gordijnrails, behang, verf.

Dubbele huur

Als belanghebbende vertrekt uit de ene woning en gaat naar een andere woning, dan zit er een overlap in. Over deze periode betaalt hij “dubbele huur”. In het algemeen gaat het over een periode van maximaal een maand.

Voorzover er sprake is van dubbele huur kunnen deze kosten apart meegenomen worden in de bijstandsverstrekking.

Voor de berekening van de dubbele huur wordt ervan uitgegaan dat voor de ene woning huurtoeslag wordt verstrekt en voor de andere niet. Deze extra huurlasten komen voor bijstandsverlening in aanmerking.

Verhuizing van of naar een andere gemeente.

Bij een noodzakelijke verhuizing naar een andere gemeente komen alleen de transportkosten voor bijstandsverlening in aanmerking. De gemeente van vestiging is de aangewezen gemeente voor de verstrekking van bijzondere bijstand voor de andere kosten zoals behang, verf, gordijnen.

Andersom betekent dit dat als belanghebbende van een andere gemeente naar Enkhuizen komt de gemeente Enkhuizen alleen de stofferingskosten voor zijn rekening neemt.

Als belanghebbende in gemeenschap van goederen gehuwd is (geweest) en gaat scheiden of is gescheiden dan wordt de huwelijksgoederengemeenschap verdeeld. Belanghebbende is in beginsel gerechtigd tot de helft van de boedel. Hoe dit wordt verdeeld, in goederen of in geld, is een keuze van belanghebbende en zijn (ex-)partner. De verdeling is vormvrij, dit betekent dat er geen officieel document van hoeft te worden opgemaakt. Van belanghebbende wordt verlangd dat de afspraken op schrift worden gesteld en door belanghebbende en de (ex-)partner worden ondertekend.

De bijstandverlening is bij boedelscheiding beperkt tot de helft van de kosten.

Belanghebbende dient tijdig op de hoogte te worden gebracht van deze regel zodat hij of zij dit bij de verdeling van de boedel kan meenemen. Een koelkast is in dat geval mogelijk waardevoller dan een vaatwasmachine.

De maximaal te verstrekken bedragen staan vermeld in het prijzenboekje. Indien uit een opgave van belanghebbende blijkt dat de noodzakelijke kosten lager zijn, dan wordt dit lager bedrag genomen.

In afwijking van bovengenoemde regels wordt onder de volgende voorwaarden bijstand om niet verstrekt:

• -

  Belanghebbende moet gedurende een aaneengesloten periode van 36 maanden aangewezen zijn op een inkomen tot 120% van het sociaal minimum. De periode van 36 maanden wordt evenredig verlengd ingeval een korte periode van ten hoogste drie maanden per periode van 12 maanden hogere inkomsten dan 120% van het sociaal minimum worden genoten.

• -

  Het vervangen van het gebruiksgoed is geen gevolg is van moedwillige vernieling of nalatige verwijtbaarheid, onachtzaamheid of verkeerde handelingen waardor de goederen kapot zijn gegaan.

• -

  Het betreft de vervanging van één van de volgende duurzame gebruiksgoederen:

  • ·

    een wasmachine / wasautomaat

  • ·

    een koelkast

  • ·

    een gasfornuis of kookplaat

  • ·

    een bed en een matras

  • ·

    een geiser (zie beleidsregel 7.11).

De prijzen voor deze duurzame gebruiksgoederen staan in het prijzenboekje vermeld. Bij overschrijding van de vaste prijzen, rekening houdend met de energiepremie die wordt verstrekt door het energiebedrijf, komen de meerkosten voor rekening van de belanghebbende.

De afschrijvingstermijn voor deze verstrekte duurzame gebruiksgoederen wordt vastgesteld op 10 jaar.

De verhuurder is eigenaar van de cv-ketel. De kosten van een geiser komen voor rekening van de huurder.

Welwonen vervangt de cv-ketels voor modernere exemplaren. Dit gebeurt in fasen en is afhankelijk van de ouderdom van de huidige ketel. De nieuwe ketels hebben ook een heetwater-functie (combiketel), dit betekent dat een geiser overbodig wordt. Na installatie wordt de huurprijs met een bedrag (de kosten van de geiser) verhoogd.

Als de geiser kapot en niet meer te repareren is, zijn er in dit geval dus twee mogelijkheden:

• 1.

  vervanging van de cv-ketel

• 2.

  aanschaf van een nieuwe geiser.

Ad. 1 Bij Welwonen kan worden verzocht om eerdere vervanging van de ketel. In dit geval wordt een bedrag in rekening gebracht wat bestaat uit:

• -

  een nog niet afgeschreven bedrag van de cv-ketel;

• -

  meer-uitgave door het niet projectmatig kunnen vervangen van de ketel.

Bij Welwonen is op te vragen welk bedrag in rekening wordt gebracht bij eerdere vervanging van de ketel.

Ad. 2 Voor de aanschaf van een geiser wordt een bedrag aan bijzondere bijstand verstrekt (zie prijzenboekje).

Er wordt voor de mogelijkheid met het laagste bedrage bijzondere bijstand verstrekt. Bij de aanvraag dient dit te worden onderzocht.

In de kosten van woninginrichting veroorzaakt door gezinshereniging wordt, als zijnde in voldoende mate voorzienbare kosten, geen bijstand verleend.

In beginsel zijn de kosten voor inrichting voor degene die voor het eerst zelfstandig gaan wonen algemene kosten van bestaan en dient hiervoor te worden gereserveerd of te worden geleend.

Er zijn bijzondere situaties denkbaar: een jongere die vanuit stichting Parlan of andere instelling zelfstandig gaat wonen. In dat geval kan bijstand om niet worden verstrekt voor het bedrag zoals genoemd in het prijzenboekje.

Bij een eerste kind wordt voor de babyuitzet bijzondere bijstand om niet toegekend.

Voor deze kosten hoeft niet te worden gereserveerd. De hoogte van de bijstand wordt bepaald aan de hand van richtprijzen uit het prijzenboekje. Let op: de kosten moeten worden aangetoond.

Een (aanvullende) babyuitzet voor volgende kinderen moet in principe uit eigen middelen (inkomen, reservering al dan niet tijdens zwangerschapsperiode) worden aangeschaft. Dit geldt niet indien de geboorte van het laatste kind 10 jaar of langer geleden is. In dat geval wordt ook hier voor de babyuitzet bijzondere bijstand om niet toegekend.

In de Verordening individuele inkomenstoeslag Participatiewet gemeente Enkhuizen 2015 is geregeld onder welke voorwaarden mensen recht hebben op een individuele inkomenstoeslag. In deze verordening is vastgelegd wat wordt verstaan onder langdurig laag inkomen en de hoogte van de toeslag.

Art. 36 Participatiewet

• 1.

  Op een daartoe strekkend verzoek van een persoon van 21 jaar of ouder doch jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd, die langdurig een laag inkomen en geen in aanmerking te nemen vermogen als bedoeld in artikel 34 heeft en geen uitzicht heeft op inkomensverbetering, kan het college, gelet op de omstandigheden van die persoon, een individuele inkomenstoeslag verlenen.

• 2.

  Tot de omstandigheden, bedoeld in het eerste lid, worden in ieder geval gerekend:

  • a.

    de krachten en bekwaamheden van de persoon; en

  • b.

    de inspanningen die de persoon heeft verricht om tot inkomensverbetering te komen.

• 3.

  Indien aan de persoon, bedoeld in het eerste lid, in de periode van 12 maanden onmiddellijk voorafgaande aan zijn verzoek, een individuele inkomenstoeslag is verleend, wordt het verzoek afgewezen.

…..

In beleidsregels wordt verdere invulling gegeven van het begrip ‘geen zicht op inkomensverbetering' zoals bedoeld in artikel 36 lid 1 Participatiewet.

Het criterium ‘geen uitzicht op inkomensverbetering' is niet in de verordening vastgelegd maar in de beleidsregels.

Door de zinsnede ‘geen uitzicht heeft op inkomensverbetering' in artikel 36 lid 1 Participatiewet wordt gewaarborgd dat bepaalde groepen met een goed arbeidsmarktperspectief niet in aanmerking komen voor de individuele inkomenstoeslag. Bij behandeling van het wetsvoorstel werden de studenten al genoemd als groep met uitzicht op inkomensverbetering.

De gemeenteraad heeft in de verordening het begrip “langdurig” ingevuld met een periode van 3 jaar. Deze periode hanteert onder andere het Nibud om aan te geven dat de reserveringsmogelijkheden na drie jaar minimaal worden. Hiermee is eveneens invulling gegeven aan het begrip “geen uitzicht op inkomensverbetering”. Na drie jaar is de kans op een inkomensverbetering gering. Voor studerenden en degenen die korter dan drie jaar geleden een studie hebben afgerond, geldt derhalve dat zij ondanks hun eventueel langdurig en laag inkomen geen recht op een individuele inkomenstoeslag omdat ze uitzicht hebben op inkomensverbetering.

In het individuele geval kan ten gunste van belanghebbende van dit beleid worden afgeweken (artikel 4:84 Awb).

Zoals hierboven reeds aangegeven wordt met de zinsnede 'geen uitzicht heeft op inkomensverbetering' in artikel 36 lid 1 Participatiewet gewaarborgd dat bepaalde groepen met een arbeidsmarktperspectief niet in aanmerking komen voor de individuele inkomenstoeslag. Volgens de staatssecretaris betekent het hebben van een baan, ook al levert dat gedurende langere tijd een laag inkomen op, ook arbeidsmarktperspectief. Daaruit volgt dat het hebben van een Wsw-dienstbetrekking ook arbeidsmarktperspectief betekent. Een Wsw-dienstbetrekking is namelijk gericht op het behouden dan wel het bevorderen van de arbeidsbekwaamheid van de werknemer mede met het oog op het kunnen gaan verrichten van arbeid onder normale omstandigheden.

Die doelstelling is echter niet voor iedere Wsw-geïndiceerde een haalbaar streven. In het individuele geval kan ten gunste van belanghebbende van dit beleid worden afgeweken (artikel 4:84 Awb).

De uitsluitingsgronden van artikel 13 Participatiewet zijn van toepassing op de peildatum. Uitsluitingsgronden die zich tijdens de referteperiode voordoen, belemmeren de aanspraak op individuele inkomenstoeslag niet. Indien belanghebbende een deel van de referteperiode in het buitenland heeft verbleven mag worden aangenomen dat hij tijdens dat verblijf over inkomsten heeft beschikt. Het is aan belanghebbende om aan te tonen of hij gedurende de referteperiode een langdurig laag inkomen en geen in aanmerking te nemen vermogen heeft.

Als belanghebbende een asielzoeker is die uit zijn land is gevlucht, is het lastig zo niet onmogelijk om dit aan te tonen. In dat geval mag er van uit worden gegaan dat er geen sprake is van inkomen boven de inkomensgrens, tenzij er concrete aanwijzingen zijn dat dit anders ligt.

Tenslotte rest de vraag hoe het inkomen in het buitenland moet worden gewaardeerd. Levens-standaarden verschillen en inkomens in het buitenland laten zich lastig vergelijken met een Nederlands inkomen. Een uitkering van € 500,- per maand in Bulgarije is lager dan de bijstandsnorm voor een alleenstaande, maar naar Bulgaarse maatstaven ruimschoots boven het bestaansminimum. Er wordt daarom zo mogelijk een vergelijking gemaakt tussen het bestaansminimum in dat land en het inkomen dat aldaar is ontvangen. Ligt het inkomen in het buitenland boven het bestaansminimum dan is niet aan de voorwaarde van een langdurig laag inkomen voldaan.