Beleidsregels Jeugdhulp Uithoorn 2015

De Verordening Jeugdhulp Uithoorn 2015 en deze Beleidsregels Jeugdhulp Uithoorn 2015 geven uitvoering aan de Jeugdwet. In de Jeugdwet wordt de verantwoordelijkheid van de gemeenten uitgebreid met de provinciale (geïndiceerde) jeugdzorg, de gesloten jeugdzorg, geestelijke gezondheidzorg voor kinderen en jongeren (jeugd-ggz), zorg voor jeugd met een licht verstandelijk beperking (jeugd-lvb), ggz in het kader van het jeugdstrafrecht (forensische zorg), jeugdbescherming en jeugdreclassering.

Daarnaast wordt met deze wet een omslag gemaakt naar een stelsel met een voorzieningenplicht, waarvan de aard en omvang in beginsel door de gemeente worden bepaald. Het doel van het jeugdzorgstelsel blijft echter onverminderd overeind: jeugdigen en ouders krijgen waar nodig tijdig bij hun situatie passende hulp, met als beoogd doel ervoor te zorgen de eigen kracht van de jeugdige en het zorgend en probleemoplossend vermogen van het gezin te versterken.

Met deze stelselwijziging streven we naar een grotere inzet op preventie, tijdige ondersteuning en het versterken van eigen kracht van jeugdigen en hun ouders. Door gemeenten verantwoordelijk te maken voor alle taken op het gebied van jeugdhulp, krijgen zij de mogelijkheid om een samenhangend stelsel te realiseren. Daarbij gelden in Uithoorn de volgende uitgangspunten:

• •

  Preventie en vroege signalering van opgroei-, opvoedings- en psychische problemen en stoornissen.

• •

  De-medicaliseren, ontzorgen en normaliseren door onder meer het opvoedkundig klimaat te versterken in gezinnen, wijken, buurten, scholen en voorzieningen als kinderopvang en peuterspeelzalen.

• •

  Het bevorderen van de opvoedvaardigheden van ouders en de sociale omgeving, zodat de ouders zoveel mogelijk in staat worden gesteld om zelf de verantwoordelijkheid voor de opvoeding te dragen.

• •

  Het inschakelen, herstellen en versterken van het eigen probleemoplossend vermogen van de jeugdige, zijn ouders en zijn sociale omgeving (eigen kracht).

• •

  Het bevorderen van de veiligheid van de jeugdige in de opvoedsituatie waarin hij opgroeit.

• •

  Integrale hulp aan gezinnen volgens het uitgangspunt: één gezin, één plan, één regisseur.

De beleidsregels jeugdhulp zijn anders van opzet dan de beleidsregels die gelden bij de participatiewet en de Wmo voorzieningen. De reden hiervoor is dat de Wet op de jeugdzorg ruimte geeft aan gemeenten om voorzieningen op basis van professionele analyse te beoordelen. Uithoorn kiest ervoor om in 2015 aan te sluiten bij deze behoefte binnen de jeugdhulpsector om niet alles nodeloos dicht te regelen met protocollen. Aansluitend bij bovenstaande doelstellingen streven wij creatieve en innovatieve ideeën voor hulp na die aansluit bij de vraag van het gezin en daarvoor zijn beleidsregels die ‘lucht’ geven van belang.

Anders dan bij de overige transities, komen hulpvragen van jeugdigen en ouders in het kader van de Jeugdwet daarom ook via verschillende routes binnen. Er werken veel professionals in het voorveld die het eerste contact en de eerste ondersteuning laagdrempelig kunnen bieden. Indien er meer hulp nodig is dan kan er altijd worden ‘opgeschaald’. Een aantal voorbeelden:

• •

  Ouders met een kind dat tekenen van angst vertoont gaan voor advies naar de huisarts, naar de schoolmaatschappelijk werker op de school of naar de GGD. Vervolgens kan door de huisarts en de praktijkondersteuner GGZ worden besloten om het kind door de praktijkondersteuner te laten behandelen, of bij meer zorgen van een van de professionals door te verwijzen naar een psycholoog in de basis GGZ voor een nadere diagnose op een stoornis.

• •

  Een gezin met problemen op meerdere gebieden (schulden, verslaving, mogelijk een beperking) en zorgen voor hun autistisch kind zoekt contact met het sociaal loket of via een van de partners in het jeugddomein (bijvoorbeeld via maatschappelijk werk van Vita). Het gezin kan vervolgens worden aangemeld voor een casusoverleg van het sociaal team om de hulp af te stemmen en het daarmee overzichtelijk te houden voor de ouders en het kind. Na dit casusoverleg blijkt dat de veiligheid in het gezin zorgelijk is en dat het kind door de problemen van de ouders, niet de volledige aandacht in de opvoeding kan krijgen waardoor het ondervoed is geraakt. Het sociaal team probeert samen met de ouders, een ambulant begeleider (bijvoorbeeld van Spirit of Altra, of MOC bij het jonge kind) een oplossing te vinden voor deze situatie.

• •

  Een ouder van een kind met een licht verstandelijke beperking kiest er uiteindelijk voor om bij MEE informatie in te winnen of een diagnose te laten stellen naar het IQ van het kind, waarna het sociaal loket samen met MEE en de ouders een maatwerkvoorziening opstelt, bijvoorbeeld een vorm van begeleiding voor ouders en kind specifiek gericht op het leren omgaan met de beperking. Het eerste contact tussen MEE en de ouders ontstond via het kinderdagverblijf en de ondersteuning die MOC daar geeft aan leidsters in het kader van Alert4you.

• •

  Tot slot is een casus denkbaar waarbij het kind op school zit en de leerkracht, na overleg met de intern begeleider of de zorg coördinator, tot de conclusie komt dat er meer ondersteuning nodig is voor dit kind vanwege het onvermogen tot het concentreren in de klas. De school neemt contact op met de onderwijsspecialist op het PO, of via het regioloket op het VO, om te bekijken welke aanvullende ondersteuning er vanuit passend onderwijs beschikbaar is. Na deze aanvullingen blijkt na 4 maanden dat het kind toch teveel problemen thuis heeft vanwege de vechtscheiding tussen de ouders. Er wordt voor gekozen om samen met school, de schoolmaatschappelijk werker en het sociaal team een traject in te zetten dat zowel de thuissituatie (ambulante jeugdhulp) als de schoolsituatie (denk aan een trajectklas) ondersteunt voor dit kind en het gezin.

Bovenstaande voorbeelden maken duidelijk dat de gemeente samen met de partners in het jeugddomein een nauwe samenwerking dient na te streven om een dekkende en passende vorm van (al dan niet gemeenschappelijke) hulp te kunnen bieden. Dat geldt specifiek voor de huisarts, jeugdarts en de medisch specialist, omdat zij op basis van de wet direct kunnen verwijzen naar specialistische jeugdhulp. Dit gaat meestal om verwijzingen naar de (basis) geestelijke gezondheidszorg.

Uithoorn kiest er niet voor om een eigen gemeentelijk indicatieorgaan in te richten dat volledig los staat van de hulpverlening, zoals in het verleden het geval is geweest. Het uitgangspunt is dat iedereen gebruik kan maken van de algemene voorzieningen en dat daar ook de nadruk wordt gelegd op het eerste contact en het inzichtelijk maken van de hulpvraag. Voor gezinnen met geen of verminderde regie en problemen op meerdere leefdomeinen kan vervolgens intensieve ondersteuning worden geboden door het sociaal team. Wanneer deze professionals constateren dat aanvullende hulp nodig is die zij zelf niet kunnen bieden, dan kunnen zij deze maatwerk voorziening via een eenvoudige procedure met behulp van het sociaal loket toekennen. De stappen die de professional reeds heeft gezet met het betreffende gezin zullen hier worden meegenomen in de beoordeling. Zo kan zoveel mogelijk worden voorkomen dat er een voorziening wordt gecreëerd die losstaat van het werk dat daarvoor al is gedaan binnen het gezin.

Het uitgangspunt hierbij is om adequate hulp snel en laagdrempelig in de omgeving van de jeugdige en zijn ouders aan te kunnen bieden, zonder dat daarbij wordt vergeten dat hulp niet het inzetten van een traject betekent en ‘klaar is kees’. Goed leren luisteren naar de hulpvraag van de ouders om in te schatten wat wel én wat niet nodig is, of wat zelf kan worden opgepakt in het gezin, is de norm. Daar zijn vervolgens meerdere instrumenten voor, denk aan zorg in natura of een persoonsgebonden budget.

In de Verordening Jeugdhulp Uithoorn 2015 staat opgenomen dat het college bij nadere regeling regels stelt met betrekking tot de voorwaarden voor toekenning, de wijze van beoordeling van, en de afwegingsfactoren bij een maatwerkvoorziening. In deze beleidsregels wordt het proces van de toegang tot een maatwerk voorziening gedetailleerd vastgelegd.

De Jeugdwet en de Verordening Jeugdhulp Uithoorn 2015 leggen veel bevoegdheden bij het college. De uitvoering hiervan zal echter in de regel namens het college gedaan worden (in mandaat) door het sociaal loket.

Hierbij moet worden opgemerkt dat dit de startsituatie betreft bij de inwerkingtreding van de wet. Aangezien het over veel nieuwe taken gaat en de uitvoering nog in ontwikkeling is, kan het nodig zijn de beleidsregels op basis van opgedane ervaring aan te passen in de loop van komend jaar. Dat is ook precies de reden om de beleidsregels een dergelijke flexibiliteit mee te geven: soms is een kleine snelle aanpassing vereist om optimale ondersteuning te kunnen blijven bieden aan inwoners van Uithoorn.

In de toegangsprocedure wordt onderscheid gemaakt in zorg en ondersteuning op drie niveaus:

• •

  Sociale infrastructuur (eigen netwerk, informele zorg en ondersteuning);

• •

  Algemene voorzieningen;

• •

  Maatwerk voorzieningen in het kader van specialistische jeugdhulp.

Een algemene voorziening is rechtstreeks toegankelijk zonder toegangsbeoordeling, dan wel met een lichte toegangsbeoordeling van een jeugdprofessional. Algemene voorzieningen zijn in drie categorieën beschikbaar:

• •

  Algemene voorziening – direct toegankelijk;

• •

  Algemene voorziening – toegankelijk na intake;

• •

  Overige vormen van algemene voorzieningen.

Algemene voorziening – direct toegankelijk

Deze vorm van algemene voorzieningen sluit zoveel als mogelijk aan op buurtniveau en op eigen initiatieven van cliënten. Ze zijn volledig toegankelijk zonder toegangsbeoordeling en daarmee zeer laagdrempelig. Deze voorzieningen geven ook invulling aan artikel 2.4 van de Jeugdwet, namelijk een voorziening die kosteloos en/of anoniem vragen van jongeren en/of ouders kan beantwoorden. Deze algemene voorzieningen in het kader van de jeugdhulp omvatten in elk geval de beschikbaarheid van:

• •

  Informatie, (opvoed)advies, voorlichting, cursussen en trainingen.

  • a)

    Hieronder valt ook de advisering over de aangewezen individuele voorziening, specifiek voor kinderen met een beperking.

• •

  Online hulpverlening en E-diensten.

  • a)

    Hieronder valt de ondersteuning die specifiek voor opvoed- en opgroeihulp digitaal wordt aangeboden en een platform biedt voor zelfhulp in het jeugddomein.

• •

  Versterking van de vrijwillige inzet en informele netwerken.

  • a)

    Hieronder valt bijvoorbeeld cliëntondersteuning.

• •

  Mantelzorgondersteuning.

• •

  Jongerencoaching en participatiebevordering (jongerenwerk).

• •

  De jeugdgezondheidszorg.

  • a)

    Op het consultatiebureau werken artsen en verpleegkundigen die gespecialiseerd zijn in de zorg voor nul- tot vierjarigen. Zij volgen kinderen in zijn of haar groei en ontwikkeling. Daarnaast doen zij onderzoek en geven inentingen, voorlichting en advies.

  • b)

    De opvoedadviseur van de jeugdgezondheidszorg houdt een pedagogisch spreekuur voor ouders met opvoed- en opgroeivragen. Het opvoedspreekuur wordt wekelijks gehouden. De nadruk voor deze ondersteuning ligt op het opvoeden en opgroeien van de kinderen.

  • c)

    Op scholen zijn jeugdartsen en jeugdverpleegkundigen actief in een breed palet van preventieve ondersteuning, zoals voorlichting, verzuim op basis van ziekte, spreekuren, preventief gezondheidsonderzoek, vaccinatie.

• •

  Het jeugd- en schoolmaatschappelijk werk.

  • a)

    De jeugdmaatschappelijk werker geeft advies en ondersteuning aan ouders/verzorgers en kinderen rondom de opvoeding en sociaal-emotionele ontwikkeling van de kinderen door middel van gesprekken, themabijeenkomsten en cursussen. Op deze manier worden vraagstukken vroegtijdig opgepakt en kan er, samen met de betrokkenen, naar passende oplossingen gezocht worden. Indien nodig wordt doorverwezen naar ambulante jeugdhulp, die meer intensieve trajecten uitvoeren met gezinnen.

  • b)

    De schoolmaatschappelijk werker geeft net als de jeugdmaatschappelijk werker advies en ondersteuning aan ouders/verzorgers en kinderen rondom de opvoeding en sociaal-emotionele ontwikkeling van de kinderen door middel van gesprekken, maar is primair gericht op de schoolomgeving. Om snel een aansluiting te maken met de schoolomgeving van het kind, kunnen vraagstukken vroegtijdig worden opgepakt en kan er, samen met de betrokkenen, naar passende oplossingen gezocht worden. Indien nodig wordt doorverwezen naar ambulante jeugdhulp, die meer intensieve trajecten uitvoeren met gezinnen.

• •

  De huisarts.

  • a)

    De huisarts is vanuit de Zorgverzekeringswet en het basispakket logischerwijze altijd beschikbaar, maar het is voor de volledigheid goed om ook de huisarts in dit overzicht te benoemen vanwege zijn belangrijke rol in het jeugddomein en de verwijzing naar hulp (via de praktijkondersteuner GGZ bijvoorbeeld).

Algemene voorziening – toegankelijk na intake

De tweede vorm van algemeen beschikbare voorzieningen, zijn de voorzieningen die toegankelijk zijn na intake. Deze vorm van jeugdhulp sluit aan op de direct toegankelijke voorzieningen in de zin dat er nadrukkelijk een hulpverleningscomponent in het werk zit.

Met het beschikbaar stellen van ambulante hulpverleners kan er eenvoudiger en effectiever worden ingezet op het oplossen van lichte opvoed- of GGZ problematiek. Ambulante jeugdhulpverleners zijn beschikbaar via een toegangsbeoordeling van de ontvangend professional. Het streven is dat burgers zoveel mogelijk de eerste vragen stellen aan de professionals die in het voorveld actief zijn (zie de vorige pagina), omdat ambulante jeugdhulp niet voor iedereen de geschikte vorm van ondersteuning is. In de praktijk zal er daarom een verwijzing plaatsvinden tussen deze professionals.

Ambulante jeugdhulp is gericht op gezinnen met kinderen die problemen hebben zoals ruzie met ouders, echtscheidingsproblematiek, of waar het kind bijvoorbeeld depressief is waardoor ouders het moeilijk vinden om met hun kind om te gaan. Het gaat om een breed scala van interventies en vormen van begeleiding voor verschillende doelgroepen. De hulp wordt in de regel thuis of in de directe omgeving van de cliënt geboden.

Ambulante jeugdhulpverleners zijn actief in de volgende domeinen:

• a)

  generalisten die gespecialiseerd zijn in opgroei- en opvoedproblematiek, in 2015 uitgevoerd door Spirit en Altra voor jongeren tussen de 6-18 jaar en door MOC het Kabouterhuis voor de doelgroep 0-6 jaar;

• b)

  de praktijkondersteuner jeugd-GGZ die via de huisarts lichte trajecten voor jeugdigen kan inzetten volgens het vijfgesprekken model. De focus van de praktijkondersteuner jeugd-GGZ ligt, qua vergelijking van zwaarte van de problematiek, op de basis-GGZ categorieën kort en chronisch.

Ambulante jeugdhulpverleners leveren daarin in ieder geval de volgende werkzaamheden:

• a)

  op preventie gerichte informatie en activiteiten;

• b)

  vraagverheldering en basisdiagnostiek bij hulpvragen van de jeugdige en zijn ouders;

• c)

  het leveren van deskundig advies aan overige personen die beroepsmatig met jeugdigen werken;

• d)

  alle vormen van ambulante jeugdhulp (denk aan omgangsbemiddeling, lichte GGZ behandelingen, training, pedagogische begeleiding), mits deze niet te complex en/of langdurend is. Het is aan de inschatting van de professional of de inzet van ambulante jeugdhulp complex en/of langdurend is. Indien dat laatste toch het geval is, dan zal de professional en/of de cliënt worden doorverwezen naar het sociaal loket voor een maatwerkvoorziening in het kader van specialistische jeugdhulp.

Overige vormen

In de categorie ‘overige’ algemene voorzieningen staat nog een organisatie die voor alle burgers vrij toegankelijk is:

• a)

  Veilig Thuis: de organisatie die is voortgekomen uit de fusie tussen het Advies- en meldpunt Kindermishandeling en het Steunpunt Huiselijk Geweld. Veilig Thuis is het nieuwe meldpunt waar iedereen (zowel burgers als professionals) terecht kan voor het melden van zorgen om kinderen en/of hun ouders bij vermoedens van kindermishandeling of andere vormen van huiselijk geweld. Burgers kunnen hier ook terecht voor het inwinnen van advies. Veilig Thuis zal bij een vermoeden van relevante problematiek een vervolgonderzoek starten en contact opnemen met de betreffende hulpverlenende instanties in de gemeente om actie te ondernemen.

• b)

  Het telefoonnummer van Veilig Thuis is 0800-2000.

De voorzieningen

Maatwerkvoorzieningen in het kader van specialistische jeugdhulp [2], zijn er binnen de jeugdhulp sector in veel vormen. Hierbij wordt gelet op de doelgroep, de zwaarte en complexiteit van het vraagstuk en de intensiteit van de ondersteuning die benodigd is. Het uitgangspunt van de gemeente Uithoorn is dat alle kinderen een veilige omgeving dient te worden geboden door hun ouders en dat individuele voorzieningen, meestal en hopelijk vrijwillig, kunnen bijdragen aan het bieden van dat veilige opvoedklimaat.

Wanneer er sprake is of sterke vermoedens zijn van onveilige situaties voor het kind in het gezin, om welke reden dan ook, geldt dat Uithoorn altijd stappen zal zetten in samenwerking met Jeugdbescherming om de veiligheid van het kind te borgen.

Hieronder staat per doelgroep weergegeven welke voorzieningen er beschikbaar zijn:

Beschikbare voorzieningen voor kinderen met een beperking [3]

• 1)

  ondersteuning van, hulp aan of begeleiden van jeugdigen en hun ouders in individueel of in groepsverband, gericht op het verminderen, stabiliseren, behandelen en opheffen, of omgaan met de gevolgen van een somatische, (licht) verstandelijke, lichamelijke en/of zintuiglijke beperking van de jeugdige, al dan niet in combinatie met de problematiek zoals omschreven in dit hoofdstuk. Alleen voor belanghebbenden die door hun cognitieve/verstandelijke beperking(en), ernstig fysieke beperkingen of gedragsproblematiek een specifieke dagstructurering nodig hebben, gericht op het verbeteren of behouden van capaciteiten en/of het reguleren van gedragsproblemen, is een vorm van begeleiding nodig;

• 2)

  het behandelen van jeugdigen met een somatische, (licht) verstandelijke, lichamelijke en/of zintuiglijke beperking, al dan niet in combinatie met de problematiek zoals omschreven in dit hoofdstuk, met als doel het bevorderen van hun deelname aan het maatschappelijk verkeer en van hun zelfstandig functioneren;

• 3)

  het ondersteunen bij of het overnemen van activiteiten op het gebied van de persoonlijke verzorging van jeugdigen [4];

• 4)

  het ondersteunen van ouders van jeugdigen ter voorkoming van overbelasting, bijvoorbeeld door kortdurend verblijf;

• 5)

  het vervoer van een jeugdige gekoppeld aan de bovenstaande voorzieningen behandeling, begeleiding en/of kortdurend verblijf, voor zover naar het oordeel van het college noodzakelijk in verband met een medische noodzaak of beperkingen in de zelfredzaamheid [5];

• 6)

  residentiële hulp voor jeugdigen met een verstandelijke beperking [6];

Beschikbare voorzieningen voor kinderen in het kader van de geestelijke gezondheidszorg

• 7)

  ondersteuning van, hulp aan en het begeleiden voor jeugdigen en hun ouders gericht op het verminderen, stabiliseren, behandelen en opheffen, of omgaan met de gevolgen van psychische problemen en stoornissen, al dan niet in combinatie met psychosociale problemen en/of de problematiek zoals omschreven in dit hoofdstuk;

• 8)

  het behandelen van jeugdigen met een (chronisch) psychisch probleem, stoornis en/of psychosociale problemen, met als doel het bevorderen van hun deelname aan het maatschappelijk verkeer en van hun zelfstandig functioneren;

• 9)

  deze voorzieningen zijn beschikbaar zowel in het kader van de basis GGZ en de bijbehorende systematiek, als in het kader van de specialistische GGZ en de bijbehorende DBC systematiek [7];

• 10)

  in het kader van de forensische psychiatrie is er geestelijke gezondheidszorg vanuit het strafrechtelijk kader beschikbaar. De forensische jeugdpsychiatrie levert naast intramurale zorg ook semimurale en ambulante zorg aan jeugdige delinquenten met een ontwikkelingsstoornis zoals ADHD, ODD/CD en/of ASS of met een (andere) psychiatrische stoornis;

Beschikbare voorzieningen voor kinderen in het kader van jeugd- en opvoedhulp

• 11)

  specialistische en intensieve ondersteuning van, hulp aan of zorg voor jeugdigen (doelgroep 6-18 jaar oud) en hun ouders gericht op het verminderen, stabiliseren, behandelen en opheffen, of omgaan met de gevolgen van zware gedragsproblemen, complexe opvoedingsproblemen van de ouders, al dan niet in combinatie met de problematiek zoals omschreven in dit hoofdstuk;

• 12)

  specialistische ondersteuning van, hulp aan of zorg voor het jonge kind (0-6 jaar oud) en hun ouders gericht op het verminderen, stabiliseren, behandelen en opheffen, of omgaan met de gevolgen van gedragsproblemen, opvoedingsproblemen van de ouders, al dan niet in combinatie met de problematiek zoals omschreven in dit hoofdstuk;

• 13)

  gebiedsgerichte hulp bij jeugdcriminaliteit en jeugdoverlast – individuele trajecten waarbij jongeren die overlast veroorzaken/delinquent gedrag vertonen worden begeleid om (verder) afglijden naar criminaliteit te voorkomen en te werken aan een beter toekomstperspectief;

• 14)

  crisisopvang - bedoeld om snel in te kunnen grijpen bij een crisissituatie, waarbij een kind (of de ouders) gevaar loopt. Crisiszorg is 24-7 bereikbaar voor ouders en kinderen maar ook voor beroepskrachten die te maken krijgen met een spoedeisende crisissituatie. Als de veiligheid van een kind gevaar loopt, gaat een medewerker binnen twee uur naar het gezin toe en regelt de hulp die acuut nodig is. Binnen vier weken moet duidelijk zijn hoe de vervolghulp eruit gaat zien;

• 15)

  jeugdbescherming- en jeugdreclasseringsmaatregelen – de inzet die wordt gepleegd door de zogenaamde ‘gecertificeerde instelling’ [8], wanneer er sprake is, of dreigt te ontstaan, van een onveilige opvoed- en opgroeisituatie. De inzet van jeugdbescherming wordt in ieder geval altijd ingezet na uitspraak van de kinderrechter met een kinderbeschermingsmaatregel, zoals een (voorlopige) ondertoezichtstelling of het ontheffen/ontzetten van de ouders uit hun ouderlijk gezag;

• 16)

  jeugdhulp plus (gesloten plaatsingen) - hulp met dwang en drang voor jeugdigen voor wie een ‘machtiging gesloten jeugdzorg’ is afgegeven door de kinderrechter;

• 17)

  pleegzorg - het tijdelijk opvangen van een kind van iemand anders. Er zijn situaties waardoor een kind niet thuis kan wonen. Sommige kinderen kunnen tijdelijk niet thuis wonen omdat hun ouders niet voor hen kunnen zorgen, of omdat het niet goed gaat tussen de ouders en het kind. Onder deze categorie vallen alle reguliere vormen van pleegzorg [9], waar het qua ondersteuning onder andere de werving, screening, matching, plaatsing en begeleiding betreft;

• 18)

  residentiële hulp in vrijwillig kader - residentiële jeugdhulp is hulpverlening waarbij kinderen en jeugdigen, op vrijwillige basis, (tijdelijk) dag en nacht buiten hun eigen omgeving verblijven. Het gaat om kinderen en jeugdigen met uiteenlopende problemen. De plaatsing heeft bij iedereen een eigen specifiek doel en verschilt daarom ook in duur. Residentiële jeugdhulp wordt geboden in instellingen van verschillende omvang, met verschillende specialisaties en met professionals met uiteenlopende opleidingen en achtergronden. Binnen deze sectoren bestaan verschillende typen residentiële zorg, zoals gesloten, besloten en open leefgroepen.

Beschikbare voorzieningen voor alle doelgroepen

• 19)

  het tot stand brengen van een familiegroepsplan.

Voor de artikelen over de procedurele toegang en de betrokken partijen verwijzen wij u naar de Verordening Jeugdhulp Uithoorn 2015. Voor de volledigheid geven wij hieronder nogmaals een samenvatting van het hele proces van de melding van een hulpvraag tot het afgeven van een beschikking.

Gemotiveerd plan

Zoals in het vorige hoofdstuk en in de Verordening Jeugdhulp reeds is aangegeven, wordt een maatwerkvoorziening in de vorm van een PGB alleen verstrekt indien de belanghebbende dit gemotiveerd, aan de hand van een opgesteld plan vraagt. De belanghebbende moet motiveren dat het bestaande aanbod van zorg in natura niet passend is. In het plan moet duidelijk worden aangetoond dat de verstrekking van een PGB aantoonbaar leidt tot betere en effectievere ondersteuning. Ook dient de ondersteuning aantoonbaar doelmatiger te zijn. De gemeente beoordeelt of dit plan voldoet. Door het opstellen van een persoonlijk plan wordt de belanghebbende gestimuleerd na te denken over zijn zorgvraag, deze uit te werken en te concretiseren, en tevens het doelbereik en daarmee de kwaliteit van de zorg te evalueren.

Bekwaamheid van de aanvrager

De inzet van een PGB vereist in ieder geval inzicht en verantwoordelijkheid op meerdere gebieden. Overwegende bezwaren zijn er als er een vermoeden is dat de belanghebbende als budgethouder problemen zal hebben met het omgaan met een PGB. De situaties waarbij het risico groot is dat het PGB niet besteedt wordt aan het daarvoor bestemde doel zijn:

• •

  de belanghebbende handelingsonbekwaam is;

• •

  de belanghebbende heeft als gevolg van dementie, een verstandelijke handicap of ernstige psychische problemen onvoldoende inzicht in de eigen situatie heeft;

• •

  er sprake van verslavingsproblematiek is;

• •

  er sprake van schuldenproblematiek is;

• •

  er eerder misbruik gemaakt is van het PGB;

• •

  eerder sprake is geweest van fraude;

• •

  de belanghebbende een zodanig progressief ziektebeeld heeft, waardoor te verwachten is dat de voorziening niet langdurig adequaat kan worden ingezet (denk bijvoorbeeld aan een geval waarbij de ouders middels een PGB zorg verlenen aan hun eigen kind), dan wordt de voorziening in natura verstrekt.

Bovenstaande opsomming is niet limitatief. Er kunnen andere situaties denkbaar zijn waarin het verstrekken van een PGB niet gewenst is. In deze situaties kan een PGB worden geweigerd. Om een PGB af te wijzen op overwegende bezwaren, moet er enige feitelijke onderbouwing zijn op grond waarvan afgewezen kan worden. Dit kan een medische onderbouwing zijn, maar ook het aantonen van schulden of eerder misbruik. De onderbouwing wordt in de beschikking vermeld. Tot slot kan het college een PGB weigeren:

• a)

  indien aan de jeugdige of zijn ouders in de afgelopen drie jaren, voorafgaand aan de datum van het gesprek, een PGB is verleend en waarbij door de jeugdige of zijn ouders niet is voldaan aan de voorwaarden van het PGB;

• b)

  als het bieden van een keuze voor het PGB negatieve gevolgen zou hebben voor het voortbestaan van het systeem van de desbetreffende individuele voorzieningen in natura;

• c)

  voor zover dit is bedoeld voor begeleidings- of administratiekosten in verband met het PGB.

Kwaliteit van dienstverlening

De kwaliteit van de dienstverlening die ingezet wordt door een PGB moet van vergelijkbare kwaliteit zijn als de dienstverlening in zorg in natura. In het gemotiveerd plan dient aangetoond te worden op welke wijze deze kwaliteit geborgd is.

Voorlichting

Het is belangrijk dat belanghebbenden vooraf goed weten wat het PGB inhoudt en welke verantwoordelijkheden ze daarbij hebben. Deze voorlichting zal al bij het moment van aanvragen worden gegeven. De cliënt zal tijdens het hele proces door het sociaal loket worden geïnformeerd. Bij de beschikking worden de regels over het PGB meegestuurd. Daarnaast verzorgt het servicecentrum PGB van de Sociale verzekeringsbank (SVB) voorlichting voor en ondersteuning van budgethouders.

Eigen verantwoordelijkheden van de budgethouder

De budgethouder is zelf verantwoordelijk voor het inkopen van de individuele voorziening of hulp.

Beschikking PGB

Als de belanghebbende kiest voor een PGB, wordt in de toekenningbeschikking opgenomen:

• •

  het budget waarmee de voorziening of hulp kan worden ingekocht. De maximale bedragen zijn opgenomen in de het financieel besluit en worden jaarlijks geactualiseerd;

• •

  het feit dat er een eigen bijdrage moet worden betaald;

• •

  de periode waarvoor deze toekenning geldt of de termijn waarbinnen de voorziening aangeschaft dient te zijn;

• •

  wanneer de gebruiker van de voorziening vanuit de gemeente verhuist naar elders, de medische situatie verslechterd of overlijdt dan kan de gemeente overwegen de eventuele restwaarde of de voorziening terug te vorderen;

• •

  het budget dient binnen 3 maanden na verstrekking besteed te zijn aan het daarvoor bestemde doel, tenzij uitdrukkelijk gemotiveerd is door de cliënt waarom van deze periode wordt afgeweken. Indien dit niet het geval is, kan er een besluit genomen worden tot verrekening of tot intrekking of herziening met als gevolg een terugvordering;

• •

  Informatie over de dienstverlening van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en de taken van de budgethouder richting de SVB.

De toekenning eindigt wanneer:

• •

  de budgethouder verhuist naar een andere gemeente;

• •

  de budgethouder overlijdt;

• •

  de medische situatie van de budgethouder verslechtert en dit invloed heeft op het doel van het PGB;

• •

  als de indicatieperiode of geldigheidsduur is verstreken;

• •

  als de budgethouder aangeeft dat zijn situatie is veranderd en (de gemeente) vaststelt dat de voorziening niet meer voldoet;

• •

  de budgethouder geen verantwoording aflegt;

• •

  de budgethouder zijn PGB laat omzetten in zorg in natura;

• •

  bij fraude en/of oneigenlijk gebruik van het budget.

Trekkingsrecht

In de Jeugdwet is de verplichting opgenomen dat gemeenten PGB’s uitbetalen in de vorm van trekkingsrecht. Dit houdt in dat de gemeente het PGB niet op de bankrekening van de budgethouder stort, maar op rekening van het servicecentrum PGB van de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Budgethouders betalen de zorgverleners niet meer zelf, ze moeten de SVB opdracht geven voor betalingen aan hun zorgverleners. De budgethouder laat via declaraties of facturen aan de SVB weten hoeveel uren hulp zijn geleverd en de SVB zorgt vervolgens voor de uitbetaling van de zorgverlener. De niet bestede PGB bedragen worden door de SVB na afloop van de verantwoordingsperiode terugbetaald aan de gemeente. Ook de PGB’s voor een hulpmiddel of voorziening moeten worden overgemaakt naar de SVB, waarna de SVB de ingezonden facturen betaald.

Om PGB via trekkingsrecht te kunnen uitvoeren, moet de budgethouder een zorgovereenkomst hebben met de zorgverlener. Bij elke betaalopdracht controleert de SVB of de betaling klopt met deze zorgovereenkomst. Als de SVB geen zorgovereenkomst heeft, kan uw zorgverlener niet betaald worden.

De budgethouder is verantwoordelijk voor het in de gaten houden van de betalingen uit het PGB. De budgethouder ontvangt elke maand een budgetoverzicht. Dit budgetoverzicht is ook digitaal in te zien.

Inzetten sociaal netwerk of mantelzorgers

In het gemotiveerde plan van de cliënt kan hij of zij de wens uitspreken om zijn sociale netwerk of mantelzorgers in te willen zetten. In navolging van de regering is de gemeente van mening dat de beloning van het sociale netwerk in elk geval beperkt moet blijven tot die gevallen waarin het de gebruikelijke hulp overstijgt en dit aantoonbaar tot betere en effectievere ondersteuning leidt en aantoonbaar doelmatiger is dan zorg in natura. Hieronder staat dat nog een keer puntsgewijs samengevat:

De persoon aan wie een PGB wordt verstrekt, kan de jeugdhulp onder de volgende voorwaarden betrekken van een persoon die behoort tot het sociale netwerk:

• a)

  de beloning van het sociale netwerk dient beperkt te blijven tot die gevallen waarin het de gebruikelijke hulp overstijgt en dit redelijkerwijs aantoonbaar tot betere en effectievere ondersteuning leidt en aantoonbaar doelmatiger is;

• b)

  dat deze persoon een lager tarief krijgt betaald voor zijn diensten dan het ingevolge het vastgestelde tarief zoals omschreven in deze criteria;

• c)

  dat deze persoon heeft aangegeven dat de zorg aan de cliënt voor hem niet tot overbelasting leidt, en;

• d)

  dat tussenpersonen of belangbehartigers niet uit het PGB worden betaald.

Hoogte PGB

Het tarief voor een PGB:

• a)

  is gebaseerd op een door de jeugdige of zijn ouders opgesteld plan over hoe zij het PGB gaan besteden;

• b)

  is toereikend om effectieve en kwalitatief goede zorg in te kopen, en;

• c)

  bedraagt ten hoogste de kostprijs van de in de betreffende situatie goedkoopst adequate individuele voorziening in natura.

De hoogte van een PGB is opgebouwd uit verschillende kostencomponenten, zoals salaris, vervanging tijdens vakantie, verzekeringen en reiskosten. In bijlage 2 staan de maximale tarieven die voor een PGB kunnen worden ingezet. Voor de vormen van hulp geldt dat het tarief wordt berekend naar de doorgaans laagste prijs waarvoor de betreffende zorg door de gemeente is ingekocht.

Vanwege het verschil in te maken kosten vanuit inzet van het sociaal netwerk ten opzichte van een professionele aanbieder (denk aan overheadkosten, training en dergelijke), wordt er gewerkt met een gedifferentieerd tarief. Indien er is voldaan aan bovenstaande criteria en hulp wordt geleverd door het sociaal netwerk, of een niet bij de kamer van koophandel geregistreerde aanbieder, wordt het tarief per uur vastgesteld op basis van 75% van het laagste tarief per uur in natura van een door de gemeente gecontracteerde aanbieder.

Kwaliteitscontrole

Het college onderzoekt uit het oogpunt van kwaliteit van de geleverde zorg, al dan niet steekproefsgewijs, de bestedingen van PGB’s.

Overgangsrecht

In de Jeugdwet is een overgangsrecht opgenomen. Dit overgangsrecht geldt ook voor personen die gebruik maken van een PGB en die een geldige indicatie hiervoor hebben. Het overgangsrecht geldt uiterlijk tot en met 31 december 2015. Het overgangsrecht houdt in dat de cliënt recht heeft op zorg continuïteit in 2015 op de huidige indicatie. Formeel gesproken geldt dat niet per definitie voor de hoogte van het bedrag. Met andere woorden: het aantal uren en dagdelen blijft gelijk, maar de hoogte van het tarief kan anders zijn, omdat de hoogte van het bedrag gebaseerd is op het laagste tarief voor de vergelijkbare voorziening in natura.