Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning Gemeente Bergen op Zoom 2008

Tijdens de behandeling in de Tweede Kamer is nadrukkelijk stilgestaan bij het compensatiebeginsel. Strekking van dit beginsel is dat het College van burgemeester en wethouders de opdracht heeft tot het treffen van voorzieningen op het gebied van maatschappelijke ondersteuning die de persoon, genoemd in de prestatievelden 4, 5 en 6- van artikel

• 1.1

  sub g WMO in staat stellen:

  • -

    een huishouden te voeren;

  • -

    zich te verplaatsen in en om de woning;

  • -

    zich lokaal te verplaatsen per vervoermiddel;

  • -

    medemensen te ontmoeten en op basis daarvan sociale verbanden aan te gaan.

Het overgangsrecht heeft betrekking op aanspraken of voorzieningen die burgers hebben op de Wvg of op de huishoudelijke verzorging. In hoofdlijnen komt het op het volgende neer:

• •

  aanspraken die burgers hebben op een Wvg-voorziening of op huishoudelijke verzorging (HV), blijven behouden voor de duur van de beschikking (Wvg) of indicatie-besluit (HV), maar uiterlijk tot een jaar na inwerkingtreding van de WMO;

• •

  In de bezwaar- en beroepschriftprocedures tegen Wvg- of AWBZ-besluiten, blijft de Wvg en AWBZ van kracht;

• •

  roerende zaken die op basis van de Wvg zijn verstrekt, blijven niet vatbaar voor vervreemding, verpanding, belening of beslag, zolang deze voorzieningen een geschikte voorziening zijn (art. 9 Wvg);

• •

  financiële bepalingen over de verantwoording, vaststelling en uitbetaling blijven van kracht voor de al verleende, aangevraagde of aan te vragen uitkeringen op grond van de Wvg;

Artikelsgewijze toelichting op de Verordening.

Onder deze begripsbepalingen is aangegeven welke soort inkomsten van de ondersteuningsvrager meegenomen moeten worden in de berekening van het eigen aandeel, zoals dat geldt voor een voorziening in de vorm van een woningaanpassing.

Ook bij de aanvraag voor een vervoersvoorziening in de vorm van een Deeltaxi zijn de inkomsten van de ondersteuningsvrager een graadmeter voor toekenning of afwijzing. Immers als het inkomen meer bedraagt dan 1,5 maal het norminkomen zoals bedoeld in art. 1.1 sub b dient de aanvraag afgewezen te worden.

Daarbij moet wel rekening gehouden worden met eventuele extra kosten die de ondersteuningsvrager moet maken in het kader van zijn beperking. Het gaat hier veelal om de eigen bijdrage voor verblijf in een AWBZ instelling

Bij de begripsbepaling “verzamelinkomen”, vastgesteld door de Belastingdienst wordt gekeken naar:

• -

  inkomsten uit werk (Box 1)

• -

  inkomsten uit een uitkering (Box 1)

• -

  inkomsten uit aandelen en dividenden (Box 2)

• -

  opbrengsten uit beleggingen (Box 2)

• -

  opbrengsten uit spaargeld (Box 3)

Gerekend wordt met het verzamelinkomen van de definitieve belastingaanslag van het peiljaar.

Het betreft gegevens over het jaar, 2 jaar voorafgaand aan het lopende jaar waarin de aanvraag wordt ingediend. Bij een aanvraag in 2007 dient rekening gehouden te worden met het verzamelinkomen van 2005.

Aan de ondersteuningsvrager wordt wel een beschikking afgegeven, zodat rechtsbescherming gewaarborgd is.

Bovendien kan in de beschikking aangegeven worden dat deze algemene voorziening een voorliggende voorziening is en dat is een weigeringsgrond voor een individuele voorziening.

Een financiële tegemoetkoming is een geldbedrag dat is bedoeld om een bepaalde voorziening te verwerven,waarbij de hoogte van de vergoeding afgestemd kan worden op het inkomen van de ondersteuningsvrager.

Het is niet persé een kostendekkende vergoeding, maar een bedrag, bedoeld als tegemoetkoming in de kosten.

Het nuanceverschil zit in de soort voorziening.

De eigen bijdrage die de ondersteuningsvrager verschuldigd is bij verstrekking van een voorziening, wordt door het College vastgesteld. Dit kan een inkomensafhankelijke bijdrage zijn (voor huishoudelijke verzorging) of een zogenaamde besparingsbijdrage die niet inkomensafhankelijk is (fiets enz.). De voorziening kan verstrekt worden in natura of als persoonsgebonden budget.

Eigen aandeel is dat deel van de kosten van de voorziening, dat voor rekening van de ondersteuningsaanvrager komt en is inkomensafhankelijk. Hiervan is sprake bij woningaanpassingen, mits het inkomen meer bedraagt dan 2,5 maal het norminkomen.

Voor de Deeltaxi is het eigen aandeel (1,5 maal het norminkomen) een weigeringsgrond.

Het gaat daarbij om voorzieningen:

• -

  die in de reguliere handel verkrijgbaar zijn;

• -

  die niet speciaal voor de ondersteuningsvrager met zijn beperking bedoeld zijn;

• -

  die niet aanzienlijk duurder zijn dan vergelijkbare producten met hetzelfde doel.

Er zijn verschillende soorten woningaanpassingen, te verdelen in bouwkundige en nagelvaste aanpassingen,

Bij een bouwkundige woningaanpassing worden wijzigingen aangebracht in de vaste elementen van de woning. Het verbreden van doorgangen, het verwijderen van ligbaden, het aanbrengen van een douche, het aanleggen van leidingen, het bouwen van een aanbouw aan de woning enz. zijn enkele voorbeelden.

Nagelvaste woningaanpassingen zijn voorzieningen die verankerd worden aan de vloer en/of wanden van de woning. Een voorbeeld is een opklapbaar douchezitje.

Nagelvaste woningaanpassingen worden na verstrekking meestentijds eigendom van de eigenaar van de woning.

Er zijn echter een aantal woningaanpassingen die dusdanig hoge kosten met zich meebrengen dat deze voorziening wordt gekocht door de gemeente en in bruikleen wordt verstrekt aan de ondersteuningsaanvrager. Als de voorziening niet meer noodzakelijk is kan het middel worden verwijderd, eventueel in een depot worden geplaatst en later elders worden ingezet. Voorbeelden hiervan zijn: traplift en was-föhn installaties voor het toilet.

Daarnaast kunnen losse woonvoorzieningen worden verstrekt.

Voorbeelden zijn tilliften, losse douchestoelen, toiletstoelen en badplanken.

In principe worden losse woonvoorzieningen gehuurd door de gemeente en in bruikleen verstrekt aan de ondersteuningsaanvrager. Er wordt altijd gekozen voor goedkoopst adequaat en daarom wordt een voorziening waarvoor verhoudingsgewijs een hoge huur moet worden betaald, in eigendom verstrekt.

Onder gemeenschappelijke ruimte wordt verstaan die ruimte die technisch gezien niet tot de woonruimte van de ondersteuningsvrager wordt gerekend, maar waarvan hij wel gebruik kan en moet maken.

Het betreft veelal schuurtjes en opslagruimte, maar ook de centrale hal of andere toegangsmogelijkheid om in de eigen woning te kunnen komen.

Bij de toekenning van een aanpassing zal steeds gekeken moeten worden of de voorziening via de Wmo verstrekt kan worden of dat de woningstichting hierin haar verantwoordelijkheid moet nemen.

Voorbeelden van toe te kennen aanpassingen zijn deurdrangers, drempelaanpassingen betreffende de directe toegang tot de eigen woning, scootermobiel- en rolstoeldoorgankelijk maken van deuren naar ruimtes om de ergonomische belemmering van de ondersteuningsvrager op te heffen.

Deze definitie is in zijn kern ontleend aan de Modelverordening Wet voorzieningen gehandicapten en aan de wet aangepast. Wat langdurig noodzakelijk is, is afhankelijk van de concrete situatie.

Kenmerk voor langdurig noodzakelijk is niet altijd een tijdsspanne, maar dat de ondervonden beperking, naar de stand van de medische wetenschap op het moment van de aanvraag, onomkeerbaar is. Er is dus redelijkerwijs geen verbetering te verwachten in de situatie van de ondersteuningsvrager. In dit kader zal de prognose van groot belang zijn. In sommige gevallen kan de prognose zijn, dat de ondersteuningsvrager na enige tijd zonder de benodigde hulpmiddelen of aanpassingen zal kunnen functioneren, maar dat op het moment van de aanvraag de voorzieningen noodzakelijk zijn. Nadruk ligt dan op de noodzakelijkheid. Bij een wisselend beeld, waarbij verbetering in de toestand periodes van terugval opvolgen, kan echter uitgegaan worden van een langdurige noodzaak. De medisch adviseur speelt bij het antwoord op de vraag of er al dan niet sprake is van een langdurige noodzaak voor de betreffende voorziening een belangrijke rol.

Voor tijdelijke voorzieningen kan de ondersteuningsvrager een beroep doen op de hulpmiddelendepots van de Thuiszorgorganisaties die opgezet zijn in het kader van de AWBZ. Uit deze depots kan men twee maal drie maanden een hulpmiddel gratis lenen, welke periode kan worden verlengd, maar er is dan wel huur verschuldigd. Waar precies de grens tussen kortdurend en langdurig ligt, zal van situatie tot situatie verschillen.

Onder “langdurig noodzakelijk” voor de voorziening in de vorm van het voeren van een huishouding wordt verstaan dat er maatregelen worden getroffen die ergonomische beperkingen opheffen of verminderen waardoor geen of minder huishoudelijke verzorging noodzakelijk is. Gedacht kan worden aan aanpassingen in keuken, badkamer enz.

Voorzieningen die in het kader van deze Verordening worden verstrekt dienen naar objectieve maatstaven gemeten zowel adequaat als de meest goedkope voorziening te zijn. Met nadruk wordt hierbij gesteld dat met het begrip adequaat bedoeld wordt: volgens objectieve maatstaven toereikend. Hoewel datgene wat de ondersteuningsvrager als adequaat beschouwt mee zal moeten wegen in de beoordeling in de adequaatheid voor de desbetreffende ondersteuningsvrager, zullen de kosten van de voorziening een rol spelen bij de uiteindelijke beoordeling van het al dan niet adequaat zijn van een voorziening. Het gaat immers om gemeenschapsgeld. Eigenschappen die kostenverhogend werken zonder dat zij de voorziening meer adequaat maken, zullen in principe niet voor vergoeding in aanmerking komen. Daarbij kan een overweging zijn dat de bruikbaarheid van een voorziening niet alleen door technische en functionele aspecten bepaald wordt. Tevens is het denkbaar dat een product dat duurder is dan een vergelijkbaar product, langer meegaat en dus uiteindelijk goedkoper is. Wat betreft het kwaliteitsniveau waarvan uitgegaan kan worden, moge het duidelijk zijn dat bij een verantwoord, maar ook niet meer dan dat, niveau dient te worden aangesloten.

Het is uiteraard wel mogelijk een adequate voorziening te verstrekken die duurder is dan de goedkoopst adequate voorziening, mits de ondersteuningsvrager bereid is het prijsverschil uit eigen middelen te betalen. Het begrip goedkoopst adequaat geeft het College mogelijkheden tot sturen binnen het beleid.

Indien aanwezig zal een algemene voorzieningen altijd voorrang hebben op individuele voorzieningen. Waar mogelijk zal eerst een algemene voorziening worden aangeboden, waar nodig zal een individuele voorziening worden verstrekt. Hoe de keuze zal worden gemaakt tussen beide categorieën voorzieningen hangt uiteraard helemaal af van de individuele situatie van de ondersteuningsvrager. In de door het College van burgemeester en wethouders vast te stellen beleidsregels zullen afwegingscriteria worden benoemd.

Verder zal een op de individuele situatie afgestemd medisch advies vaak van groot belang zijn.

In artikel 1.2 lid 3 sub f en g geeft de Verordening een tweetal gronden voor weigering aan. Onder f wordt gedoeld op de situatie dat de ondersteuningsvrager een voorziening aanvraagt, nadat deze al door hem gerealiseerd of aangekocht is. Omdat het College dan geen mogelijkheden meer heeft de voorziening volgens het vastgestelde beleid te verstrekken, noch anderszins invloed heeft op de te verstrekken voorziening, kan in deze situatie de voorziening worden geweigerd.

Bij een woningaanpassing mag de ondersteuningsaanvrager pas met zijn werkzaamheden starten, indien het College alle op de aanvraag betrekking hebbende gegevens heeft kunnen beoordelen en op grond hiervan een besluit heeft genomen over de te treffen voorziening.

Door deze regeling wordt voorkomen dat een voorziening waar vroegtijdig mee is begonnen uiteindelijk niet overeenstemt met hetgeen het College als goedkoopst adequate voorziening beschouwt. Het College kan bijvoorbeeld ook factoren mee laten wegen die buiten de woonruimte van de ondersteuningsvrager gelegen zijn, zoals een beschikbare aangepaste of goedkoop aan te passen woning elders, of een losse woonunit, waardoor een woningaanpassing wellicht niet noodzakelijk is.

Een uitzondering hierop doet zich voor in het geval er uitdrukkelijk vooraf toestemming is gegeven door het College. Hiervoor dient de ondersteuningsaanvrager altijd schriftelijk een verzoek in te dienen en via een beschikking dient dit te worden bevestigd.

In het voorbeeld betreffende de aanvraag voor een verhuiskostenvergoeding komt een ondersteuningsvrager hiervoor in aanmerking nadat het College hiervoor een positieve beschikking heeft afgegeven

Het College heeft dan een afweging kunnen maken welke oplossing het meest adequaat is. Met deze voorwaarde wordt voorkomen dat de gemeente achteraf, nadat de ondersteuningsvrager reeds is verhuisd, met een claim voor een verhuiskostenvergoeding geconfronteerd wordt.

Het hoeft hier uiteraard niet te gaan om de feitelijke verhuizing, maar om een situatie waarin men bepaalde onomkeerbare stappen heeft gezet die in de regel voorafgaan aan een verhuizing, zoals het sluiten van een koop- huur- of erfpachtovereenkomst inzake de te betrekken woning.

Hierbij dient aangetekend te worden dat als, ondanks de reeds gemaakte kosten, de beoordeling toch plaats kan vinden, niet bij voorbaat op grond van deze (imperatieve) bepaling een aanvraag worden afgewezen.

Uit jurisprudentie komt naar voren dat afwijzing op de grond dat reeds kosten zijn gemaakt, voordat het College een beslissing heeft genomen slechts houdbaar is wanneer het college niet meer kan achterhalen of een voorziening noodzakelijk, adequaat en passend is om een aantoonbare beperking op het gebied van het wonen of het zich binnen en buiten om de woning verplaatsen op te heffen of te verminderen.

Gekozen is om de door de wet opgelegde keuzevrijheid in de verordening op te nemen. De ondersteuningsvrager heeft, namelijk de keuze om een voorziening te ontvangen in de vorm van een voorziening in natura of in de vorm van een persoonsgebonden budget. Deze keuzevrijheid is niet absoluut. Er kunnen overwegende bezwaren bestaan, die met name het verlenen van een voorziening in een persoonsgebonden budget in de weg kunnen staan.

De belangrijkste redenen om een persoonsgebonden budget te weigeren staan genoemd in het derde lid van dit artikel

Wanneer een algemene voorziening een adequate oplossing biedt, wordt het verzoek om een persoonsgebonden budget geweigerd. Het verlenen van een persoonsgebonden budget ondermijnt het collectieve karakter van de voorziening, waardoor dit een overwegend bezwaar is om het persoonsgebonden budget te weigeren. Daarnaast wordt het persoonsgebonden budget geweigerd, wanneer er, op grond van aanwijzingen, die tijdens het onderzoek duidelijk zijn geworden het ernstige vermoeden bestaat dat de ondersteuningsvrager problemen zal hebben bij het omgaan met een persoonsgebonden budget. De ondersteuningsvrager is bijvoorbeeld niet in staat om voor hemzelf adequate zorg in te kopen, of de ondersteuningsaanvrager heeft hoge schulden en zal niet in staat zijn om het persoonsgebonden budget op een adequate wijze te beheren. Omdat de gelden van het persoonsgebonden budget voor beslag vatbaar zijn, kan dit een overwegend bezwaar zijn om de voorziening niet in de vorm van een persoonsgebonden budget te verstrekken, maar over te gaan tot een verstrekking in natura.

In de overweging dient meegenomen te worden of de ondersteuningsvrager beschikt over voldoende begeleiding waardoor de ondersteuningsvrager wel in staat is een verantwoorde keuze te maken. (ouder – kind relatie).

In dit artikel is bepaald wanneer er aanspraak bestaat op de voorziening in de vorm van huishoudelijke verzorging.

Voor huishoudelijke verzorging wordt de volgende definitie gehanteerd:

“een voorziening gericht op het ondersteunen bij of het overnemen van activiteiten op het gebied van het verzorgen van dat huishouden van een ondersteuningsvrager dan wel van de leefeenheid waartoe deze persoon behoort”.

Het begrip ‘huishoudelijke verzorging’ valt uiteen in twee categorieën:

Categorie 1, huishoudelijke werkzaamheden

Geheel of gedeeltelijk overnemen van activiteiten op het gebied van verzorging van het huishouden.

Hierbij is er onderscheid in licht en zwaar huishoudelijk werk.

De leidraad vindt men in het Verstrekkingenboek voorzieningen maatschappelijke ondersteuning.

Onder licht huishoudelijk werk valt stof afnemen, opruimen enz.

Zwaar huishoudelijk werk betreft stofzuigen, schrobben, dweilen, onderhoud sanitair/ keuken alsmede bedden opmaken en verschonen.

Een apart onderdeel hiervan is kleding reinigen en was verzorgen. Dit houdt in: was sorteren en machinaal wassen, wasgoed ophangen, -afhalen en eventueel strijken.

Categorie 2, huishoudelijke werkzaamheden aangevuld met organisatie van het huishouden en hulp bij een ontregeld huishouden. Dit betreft de activiteiten uit categorie 1 aangevuld met signalering / instructie / advies gericht op het huishouden, dagelijkse organisatie van het huishouden, opvang en verzorging van kinderen.

Het College kan besluiten om een tegemoetkoming te verstrekken in de verhuis- en herinrichtingskosten, indien verhuisd wordt naar een aangepaste of een goedkoper aan te passen woning dan de reeds bewoonde woning. Het College maakt de afweging tussen verstrekking van een tegemoetkoming in de verhuiskosten en een woningaanpassing. Een woonvoorziening, en dus ook een verhuiskostenvergoeding is, volgens de Wvg-jurisprudentie van de Centrale Raad van Beroep, alleen bedoeld voor situaties waarin de ondervonden problemen in direct oorzakelijk verband staan met bouwkundige of woontechnische aspecten van de te verlaten woning zelf. Omgevingsfactoren als lawaai, stank, onveiligheidsgevoelens, overlast enzovoort zijn dus niet van belang. Uitgangspunt van het gemeentelijk beleid is dat zo goed mogelijk gebruik wordt gemaakt van de voorraad aangepaste woningen in de gemeente.

Indien een ondersteuningsvrager verhuist naar een andere gemeente, betaalt de gemeente waaruit de ondersteuningsvrager vertrekt de financiële tegemoetkoming. Dit is vastgelegd in jurisprudentie.

Verhuis- en inrichtingskosten, vergoeding voor de kosten van tijdelijke huisvesting en kosten in huurderving worden slechts verstrekt in de vorm van een financiële tegemoetkoming, aangezien de aard van deze voorzieningen dit noodzaakt.

Een woningaanpassing is een aanpassing van bouwkundige aard van de woning zelf, ter compensatie van de problemen die in de woning spelen ten aanzien van de bewoner met een beperking. Deze voorziening kan verstrekt worden in natura (bijvoorbeeld in bruikleen of huur, zodat hergebruik mogelijk is).

Een woningaanpassing kan ook noodzakelijk zijn voor de stalling van een scootermobiel, driewielfiets en pendelscooter. In de Verordening staat in artikel 4.3 onder 4 de bepaling dat een ondersteuningsvrager alleen in aanmerking kan worden gebracht voor een scootermobiel of ander verplaatsingsmiddel (bijvoorbeeld driewielfiets en pendelscooter) als er een adequate stallingsruimte aanwezig is.

Al onder de Wet voorzieningen gehandicapten gold de regel dat bij een aanvraag voor een woningaanpassing eerst werd bezien of verhuizing naar een andere woning een oplossing kon bieden. Dit is het zogenaamde primaat van de verhuizing. In feite gaat het om een uitwerking van de regel dat in beginsel wordt gekozen voor de goedkoopst adequate voorziening. De mogelijkheid tot het hanteren van het primaat van de verhuizing is onder de Wet voorzieningen gehandicapten in de jurisprudentie erkend, zij het dat wel enkele duidelijke voorwaarden zijn gesteld. In de eerste plaats moeten de financiële gevolgen van de verhuizing voor de woonlasten binnen aanvaardbare financiële grenzen vallen, een eis die ook onder de wet gesteld kan worden. Verder moet duidelijk zijn dat de oplossing in de vorm van een verhuizing kan worden gerealiseerd binnen een uit het advies blijkende medisch verantwoorde termijn. Dat houdt dus in dat het College zicht moet hebben op de woningvoorraad om een indicatie te kunnen geven van de mogelijkheden om binnen die medisch verantwoorde termijn te kunnen verhuizen naar een geschikte aangepaste of goedkoper aan te passen woning. Andere relevante aspecten als mantelzorg, emotionele gevolgen en of de dreiging te komen in een sociaal isolement kunnen, afhankelijk van de situatie een rol spelen bij de afweging omtrent het toepassen van het primaat van de verhuizing in een concreet geval.

Daar enerzijds, door woningschaarste voor bepaalde woningen, de redelijke termijn van 6 maanden tot een jaar, wordt overschreden, kan voor een woningaanpassing worden gekozen boven het primaat van verhuizen.

In principe wordt een financiële tegemoetkoming voor een stallingsruimte verstrekt, waarbij de hoogte van het bedrag is vastgelegd in het Besluit voorzieningen maatschappelijke ondersteuning.

Indien de mogelijkheid bestaat gebruik te kunnen maken van een gemeenschappelijke stallingsruimte geldt dit als een algemene voorziening en zal de ondersteuningsvrager daarnaar worden verwezen.

Bij een toekenning van verhuis- en inrichtingskosten wordt in de beschikking een programma van eisen benoemd. Indien verhuisd wordt naar een inadequate woning kan dit leiden tot een weigering van uitbetaling van verhuiskosten.

Ook wordt er geen financiële tegemoetkoming verstrekt, indien een verhuizing niet noodzakelijk was in verband met de ondervonden beperkingen.

Een deel van de aanvragen betreffende verhuiskostenvergoedingen zijn als algemeen gebruikelijk te beschouwen, ook los van de beperking die men heeft. Te denken valt aan verhuizing van senioren naar een kleinere woning, omdat de eengezinswoning te bewerkelijk is geworden.

Als een persoon met beperkingen verhuist, zal deze, in relatie tot die beperkingen, moeten zoeken naar een zo geschikt mogelijke woning. Met “verhuizen” wordt hier overigens niet alleen gedoeld op de feitelijke verhuizing, maar ook op alle onomkeerbare handelingen die normaal gesproken voorafgaan aan een verhuizing, zoals het tekenen van een koop-, huur- of erfpachtcontract.

Voor de toepassing van deze weigeringsgrond geldt dat ook de gemeente ervoor zorg dient te dragen zicht te hebben op de aangepaste of makkelijk aan te passen woningvoorraad, niet alleen sociale huurwoningen, maar ook in de vrije sector en zonodig via het koopwoningenbestand.

De eigenaar-bewoner, die krachtens de Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning een woonvoorziening heeft ontvangen, die leidt tot waardestijging van de woning, dient bij verkoop van deze woning binnen een periode van 5 jaar na gereedmelding van de voorziening, deze verkoop van de woning onverwijld aan het College te melden. De datum van de verkoop is daarbij bepalend, omdat op die datum reeds vaststaat wat de verkoopprijs van de woning is en wat de meerwaarde ten gevolge van de aanpassing is. De meerwaarde van de woning dient volgens in het tweede lid vastgelegde afschrijvingsschema te worden terugbetaald. Onder meerwaarde wordt hier begrepen de volume uitbreiding. Belangrijk in dit geheel is dat er sprake is van waardestijging. In sommige gevallen blijkt dat de aanpassing van en/ of in de woning juist negatief uitpakt, omdat de woning duurder en minder aantrekkelijk kan worden.

Uit jurisprudentie blijkt dat een gemeente die naar aanleiding van de woningaanpassing de eigenaar voor een hoger bedrag aan WOZ waarde had aangeslagen, teruggefloten werd. In de desbetreffende zaak werd de WOZ waarde juist verlaagd, omdat naar het oordeel van de rechter niet is gebleken dat de woningaanpassing voor de reguliere woningmarkt een meerwaarde kent en de woning waarschijnlijk minder goed verkoopbaar is. (Gerechtshof Leeuwarden).

Het artikel beschrijft de verschillende soorten individuele vervoersvoorzieningen, die in het kader van deze Verordening verstrekt kunnen worden. Een al dan niet aangepaste gesloten buitenwagen, een open elektrische buitenwagen en een eventueel ander verplaatsingsmiddel kunnen in de vorm van natura of een persoonsgebonden budget worden verstrekt.

De collectieve vervoersvoorziening is al bekend in de vorm van het collectief vraagafhankelijk vervoer, zoals dat zich vanaf 1994 onder de Wet voorzieningen gehandicapten heeft ontwikkeld. Naast het collectief vervoer kan ook worden gedacht aan de mogelijkheden voor het opzetten van scootermobielpools, zoals in sommige verzorgingshuizen al op basis van de Wet voorzieningen gehandicapten gebeurde.

Onder de voorziening als bedoeld in artikel 4.1, lid 4 sub a, de eigen auto, wordt in dit verband tevens verstaan de auto van de echtgenoot (e) respectievelijk de auto van de ouder(s) voor het geval het een kind met beperkingen betreft, die woonachtig is bij diens ouder(s).

De rolstoel kan zowel handbewogen als elektrisch aangedreven zijn. Een (elektrische)trippelstoel wordt niet als rolstoel beschouwd en wordt niet op grond van de wet verstrekt. De trippelstoel valt onder de door de Regeling Zorgverzekering te verstrekken voorzieningen. Een rolstoel kan zowel worden gebruikt als een verplaatsingsmiddel voor binnen als voor buiten. Primair doel van de rolstoel is het zittend verplaatsen, omdat lopend verplaatsen, ook met op grond van andere regelingen te verstrekken voorzieningen als looprekken, rollators, wandelstokken en krukken niet of onvoldoende mogelijk is.

Kosten van onderhoud en reparatie van de rolstoel vallen eveneens onder de wet.

Voorzieningen die geen verband houden met het genoemde primaire verstrekkingsdoel, het verplaatsen, omdat ze nodig zijn in verband met therapeutische doeleinden, worden niet op grond van de wet verstrekt.

Wel verstrekt worden accessoires die medisch noodzakelijk en niet-algemeen gebruikelijk zijn. Het betreft zaken als een stokhouder of houder voor een zuurstofapparaat.

Ook individuele aanpassingen als een zitkussen vallen onder het verstrekkingenregiem.

Er is de mogelijkheid van “in natura” of in de vorm van een persoonsgebonden budget. Deze verstrekking zal plaats vinden, als de rolstoel voor het dagelijks zittend verplaatsen in en om de woning langdurig medisch noodzakelijk is. Geen rolstoel wordt verstrekt als hulpmiddelen als krukken, een rollator, of andere hulpmiddelen een voldoende oplossing bieden voor het verplaatsingsprobleem. Wel kan, als dit noodzakelijk is, een rolstoel verstrekt worden in aanvulling op dergelijke voorzieningen, mits het gebruik dagelijks noodzakelijk is.

De nadere verstrekkingscriteria worden vastgelegd in de beleidsregels.

Recht op een op grond van de AWBZ verstrekte rolstoel aan AWBZ-bewoners bestaat alleen indien de AWBZ-bewoner zowel de AWBZ-functie “verblijf”, als de functie “behandeling” geniet in één en dezelfde erkende AWBZ-instelling. Als een AWBZ-bewoner niet aan deze voorwaarde voldoet, is er ook geen recht op een AWBZ-rolstoel, en zal er door de gemeente een rolstoel moeten worden verstrekt op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning.

Onduidelijkheid kan ontstaan, wanneer een instelling met alleen erkenning voor de AWBZ-functie “verblijf” (bijvoorbeeld een verzorgingshuis) de AWBZ-functie “behandeling”als het ware inkoopt bij een voor die functie wél erkende instelling. Het “verzorgingshuis met verpleegafdeling” is een veelvoorkomende situatie, waarin in de instelling wél beide AWBZ-functies kunnen worden “genoten”, maar de instelling zelf geen erkenning heeft voor beide AWBZ-functies, maar alleen voor de functie “verblijf”. Het gevolg is dat er geen recht op een AWBZ-rolstoel bestaat in een dergelijke situatie, juist omdat beide functies op die verpleegafdeling niet door één en dezelfde erkende AWBZ-instelling worden verzorgd. Maar door twee verschillende AWBZ-instellingen, waarbij de ene instelling gebruik maakt van de erkenning van de andere instelling.

De door het College te treffen voorzieningen ter compensatie van belemmeringen, die een ondersteuningsvrager ondervindt, hebben in hoofdzaak betrekking op het kunnen participeren in de maatschappij.

Met name het onder artikel 4, lid 1 sub d van de Wet maatschappelijke ondersteuning bedoelde kan in een ruimer verband worden gezien.

In dit kader kan het verstrekken van sportvoorzieningen vallen onder het compenseren van beperkingen van de ondersteuningsvrager. Sportbeoefening valt onder het aangaan van sociale verbanden.

Met de inwerkingtreding van de WMO is het verstrekken van sportrolstoelen niet langer bovenwettelijk beleid en kan ook niet langer volstaan worden met verstrekking van sportrolstoelen, maar moeten ook andere sportvoorzieningen in het kader van de compensatieplicht in de WMO in aanmerking komen.

Door te sporten kunnen ondersteuningsvragers in de gelegenheid worden gesteld, naast het sporten zelf, sociale verbanden aan te gaan en medemensen te ontmoeten.

Op basis van het amendement-Mosterd c.s. (kamerstuk nr. 30 131-54 ) is in artikel 5, lid 2, onder a. van de wet opgenomen dat de gemeenteraad bij Verordening regels moet vaststellen omtrent de wijze waarop de toegang tot individuele voorzieningen in samenhang met voorzieningen op het gebied van wonen en zorg als bedoeld in de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten is geregeld.

Gezien de toelichting op dit amendement, waarbij is vermeld dat lid 2, onder a. ertoe strekt dat “de gemeente bepaalt hoe achter één loket de samenhang van toegang tot voorzieningen krachtens deze wet met toegang tot zorgvoorzieningen krachtens de AWBZ of toegang tot voorzieningen op het gebied van wonen is geregeld”, wordt gedoeld op de zogenaamde één-loketgedachte. Wetsbepaling en toelichting lopen echter enigszins uit elkaar, omdat in de wetsbepaling “voorzieningen op het gebied van wonen en zorg als bedoeld in de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten” gebundeld (als vallend onder de AWBZ) worden genoemd, terwijl in de toelichting op het amendement waarop de wetsbepaling is gebaseerd onderscheid wordt gemaakt tussen toegang tot zorgvoorzieningen krachtens de AWBZ en toegang tot voorzieningen op het gebied van het wonen. Verder wordt er, zoals hierboven al geciteerd, in de toelichting geen onderscheid meer gemaakt tussen raad en College, slechts “de gemeente” wordt genoemd. Praktisch gezien zal de concrete uitvoering van activiteiten in het zorgloket en de werking ervan een typische uitvoeringsactiviteit zijn, dus naar zijn aard vallen onder de verantwoordelijkheid van het College. De door de raad vast te stellen Verordening beperkt zich daarom tot het aanwijzen van een loket,waarbij de nadere uitwerking daarvan via het College geregeld moet worden.

De bepaling in lid 2 van dit artikel spreekt voor zich; het is duidelijk dat gegevens inzake de medische toestand, het inkomen, de woonsituatie en allerlei andere gegevens noodzakelijk kunnen zijn om een aanvraag te kunnen beoordelen. Er is een duidelijke praktische samenhang met artikel 7.1 van deze Verordening, inzake het gebruik van een door het College te verstrekken formulier. Door middel van gebruik van een formulier kunnen de procedures inzake de gegevensverstrekking worden gestroomlijnd.

Uiteraard moet er niet meer worden opgevraagd dan noodzakelijk is voor het nemen van een besluit op de aanvraag, zie hieromtrent ook artikel 4:3 Algemene wet bestuursrecht. Weigert de ondersteuningsvrager echter de voor het nemen van het besluit noodzakelijke gegevens te verstrekken, dan rest het College niets anders dan de aanvraag volgens de procedure van artikel 4:5 Algemene wet bestuursrecht buiten behandeling te laten.

Lid 2 van dit artikel geeft aan dat bij de advisering gebruik gemaakt moet worden van de zogenaamde ICF-classificatie van de Wereld Gezondheidsorganisatie. Deze bepaling is in de Verordening opgenomen naar aanleiding van de toelichting op amendement 65, waarin staat “Voor de gemeentelijke uitvoeringspraktijk biedt de International Classification of Functions, Disabilities and Impairments (ICF classificatie) een uniform begrippenkader dat als grondslag kan dienen om de behoefte aan voorzieningen in individuele gevallen vast te stellen.”

Mede omdat bij de indicatiestelling van de diverse functies in de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten eveneens van deze classificatie gebruik wordt gemaakt kan het gebruik van de ICF-classificatie afstemming tussen de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en deze wet vergemakkelijken.

Duidelijk is, dat verstrekking van voorzieningen gebonden is aan voorwaarden. Het is in verband met het kenbaarheidvereiste, verwoord in de passage “waarvan redelijkerwijs duidelijk moet zijn dat deze van invloed zijn op het recht op een voorziening”, van groot belang om de beschikkingsvoorwaarden duidelijk te vermelden in een beschikking. Het is daarom raadzaam om een belanghebbende te wijzen op de voorwaarden die het recht op de voorziening met zich meebrengen. Daarnaast is het belangrijk in de beschikking ook expliciet te wijzen op de verplichting om wijzigingen in de situatie aan het College door te geven. Mocht er sprake zijn van een, om wat voor reden dan ook, ten onrechte toegekende voorziening, dan vergemakkelijkt een duidelijke formulering in de beschikking een eventuele beëindiging of terugvordering van (het recht op) een voorziening , omdat de betrokkene zich dan niet kan beroepen op onbekendheid met de feiten.

De in lid 3 genoemde verhuizing is alleen van toepassing indien de ondersteuningsvrager naar een andere gemeente verhuist. Het is een kan bepaling, immers als er een verhuizing binnen de gemeente plaats vindt kan het recht op de diverse voorzieningen als huishoudelijke, rolstoel en vervoer blijven bestaan.

Er dient wel een onderzoek gepleegd worden om te beoordelen of eerder genoemde voorzieningen in de nieuwe woonsituatie nog noodzakelijk zijn. Een verhuizing dient dus ten allen tijde doorgegeven te worden.

De wet bevat geen bepalingen omtrent terugvordering van voorzieningen, wat reden is om deze mogelijkheid op te nemen in de Verordening, omdat er anders geen juridische basis is om voorzieningen terug te vorderen. Indien er, naar later blijkt, ten onrechte is uitbetaald of geleverd (voorziening in natura), kan het College de voorziening geheel of gedeeltelijk terugvorderen. Het besluit tot herziening van het recht op de voorziening en de daaraan gekoppelde terugvordering biedt echter geen executoriale titel, zoals bijvoorbeeld in de Wet werk en bijstand het geval is bij terugvordering. Er is wel sprake van een civielrechtelijke vordering op grond van onverschuldigde betaling waarvoor het Burgerlijk Wetboek, boek 6 artikel 203 e.v. de wettelijke basis biedt. Aan de gerechtelijke procedure zijn kosten verbonden, met name in gevallen waarin de vordering hoger is dan

€ 5.000,- en dus een procedure met procureurstelling bij de rechtbank noodzakelijk is. Bij lagere bedragen kan een eenvoudige dagvaardingsprocedure bij de kantonrechter gevolgd worden, zonder verplichte procureurstelling.