Artikel 4 lid 1 | Renterisicobeheer omvat het beperken van de invloed van
(externe-) rentewijzigingen op de financiële resultaten van
de gemeente ; Een belangrijk uitgangspunt van de Wet fido is het vermijden
van grote fluctuaties in de rentelasten van openbare
lichamen. Teneinde een grens te stellen aan korte
financiering (met een rentetypische looptijd tot één jaar)
is in de Wet fido (evenals in de Wet filo) de kasgeldlimiet
opgenomen. Juist voor korte financiering geldt dat het
renterisico aanzienlijk kan zijn, aangezien fluctuaties in
de rente bij korte financiering direct een relatief grote
invloed hebben op de rentelasten. De kasgeldlimiet wordt
berekend als een percentage (8,2 %) van het totaal van de
jaarbegroting van de gemeente bij aanvang van het jaar. Het doel van de renterisiconorm is het beheersen van de
renterisico’s op de vaste schuld (schuld met een
rentetypische looptijd van één jaar of langer) door het
aanbrengen van spreiding in de looptijden in de
leningenportefeuille. De renterisiconorm kan worden berekend
door een vastgesteld percentage (20%) te vermenigvuldigen
met het begrotingstotaal per 1 januari van enig jaar |
Artikel 4 lid 2 | Afstemming op de liquiditeitenplanning beoogt middelen
slechts te lenen cq. uit te zetten gedurende de periode dat
zij daadwerkelijk nodig respectievelijk beschikbaar
zijn. |
Artikel 4 lid 3 | Een rentevisie is een toekomstverwachting over de
rente-ontwikkeling, op basis waarvan een financierings- en
beleggingsbeleid wordt gevoerd. Afhankelijk van de (interne-
of externe) ontwikkelingen zal de gemeente haar rentevisie
actualiseren. De rentevisie kan daarbij gebaseerd worden op
de rentevisie van enkele gezaghebbende financiële
instellingen, zoals de huisbankier. Afstemming van het
beleid op de rentevisie betekent bijvoorbeeld het uitstellen
van uitzettingen met een lange looptijd indien men een
rentestijging verwacht. |
Artikel 4 lid 4 | Door spreiding aan te brengen in de rentetypische looptijd
(de periode dat de rente van een uitzetting vast is) van
uitzettingen, wordt de invloed van een rentedaling op de
renteresultaten gespreid over meerdere jaren. Deze spreiding
is slechts mogelijk indien uit de liquiditeitenplanning
blijkt dat middelen gedurende een langere periode
beschikbaar zijn. |
Artikel 5 lid 1 | Ten aanzien van de financiële instrumenten die kunnen worden
gehanteerd voor uitzettingen in het kader van treasury,
geldt in de Wet fido als belangrijkste uitgangspunt dat de
hoofdsom van de betreffende uitzetting aan het einde van
looptijd in tact blijft. Bij alle in dit artikel genoemde
producten w ordt aan het einde van de looptijd ten minste de
hoofdsom (bij vastrentende waarden de “nominale waarde”)
uitgekeerd. Bij het uitzetten van gelden op rekening courant,
spaarrekening, daggeld of deposito’s worden géén
koersrisico’s gelopen. Het kan bij dergelijke producten
echter voorkomen dat de opnamemogelijkheden beperkt zijn (in
het bijzonder bij deposito’s en soms bij een spaarrekening.
Obligaties en medium term notes zijn vastrentende waarden
die (tussentijds) verhandelbaar zijn. Bij tussentijdse
verkoop kunnen koersrisico’s worden gelopen. Wanneer deze
waarden tot het einde van hun looptijd worden aangehouden
zal minimaal de nominale waarde en de vooraf overeengekomen
(minimale) rente worden uitgekeerd. Garantieproducten zijn beleggingsproducten waarbij de
uitgevende (financiële) instelling garandeert dat op de
afloopdatum (een bepaald percentage
van) de hoofdsom wordt uitgekeerd. Garantieproducten keren
vaak minder of geen rente uit en bieden in plaats daarvan
bijvoorbeeld een rendement dat gebaseerd is op een
aandelen-index (zoals de AEX-index). Garantieproducten
waarbij minder dan 100% van de hoofdsom wordt gegarandeerd
zijn expliciet niet toegestaan onder de Wet fido. Bij garantieproducten is vaak enkel de hoofdsom
gegarandeerd. Aangezien de reële waarde (de koopkracht) van
de hoofdsom door inflatie kan verminderen, verdient het de
aanbeveling om bij een langere looptijd naast een
hoofdsomgarantie een minimaal rendement (bijv. ter hoogte
van het inflatieniveau) te eisen. Voor uitzettingen uit hoofde van de publieke taak van de
gemeente worden in dit treasurystatuut geen richtlijnen met
betrekking tot producten opgenomen. Van belang is dat de
Gemeenteraad bepaalt dat de betreffende uitzetting tot de
“publieke taak” van de gemeente behoort. In dit kader is het
bijvoorbeeld mogelijk dat uitzettingen in de vorm van
aandelen tot de publieke taak behoren. |
Artikel 5 lid 2 | Koersrisico’s kunnen nooit volledig worden uitgesloten. Als
de organisatie in een vastrentend product heeft belegd maar
– wegens wijziging in de liquiditeitenplanning – voor de
afloopdatum deze uitzetting moet verkopen, dan wordt niet
100% van de hoofdsom terugbetaald, maar de actuele waarde
van de uitzetting afhankelijk van de rente en resterende
looptijd. Om deze koersrisico’s zoveel mogelijk te beperken
stemt de gemeente de looptijd van de uitzetting af op de
liquiditeitenplanning. |
Artikel 6 | Ter beperking van kredietrisico’s zijn in dit artikel
richtlijnen opgenomen voor de minimale kredietwaardigheid
van de partijen waar de gemeente middelen kan
uitzetten/beleggen. Een (credit-) rating is een beoordeling van de
kredietwaardigheid van een instelling, die voor zowel de
korte als voor de lange termijn wordt toegekend door
gerenommeerde rating “agencies” zoals Standard & Poor’s,
Moody’s en Fitch IBCA. De hoogste kredietwaardigheid wordt
bij Standard & Poor’s en Fitch IBCA weergegeven met AAA,
gevolgd door AA en A. Moody’s kwalificeert van hoog naar
laag Aaa, Aa en A. Daarnaast kent men kwalificaties met
letters B, C en D. Een A-rating staat voor “zeer
kredietwaardig”. Een solvabiliteitsratio van 0% (ofwel een
“solvabiliteitsvrije status”) is een status die door een
bancaire toezichthouder in een EER-lidstaat (bijv. De
Nederlandsche Bank) wordt toegekend aan het schuldpapier van
een instelling. Deze status houdt in dat een bank voor
desbetreffend papier geen reserves (0%) hoeft aan te houden
en wordt onder meer toegekend aan papier uitgegeven of
gegarandeerd door (centrale) overheden. Het is de gemeente
dus toegestaan om bij andere overheden geld uit te zetten,
of om te beleggen in papier waaraan een overheidsgarantie is
verbonden (zoals door het WSW geborgde leningen van
woningcorporaties). |
Artikel 7 | Interne liquiditeitsrisico’s doen zich bijvoorbeeld voor
wanneer de gemeente middelen voor een bepaalde periode heeft
uitgezet en gedurende de looptijd van de uitzetting blijkt
dat de middelen (onverwacht) nodig zijn voor het doen van
een investering. Dit kan tot gevolg hebben dat de gemeente
tijdelijk een lening moet aantrekken (wanneer de
uitzettingen vast staan in bijvoorbeeld een deposito) ofwel
tussentijds een uitzetting moet verkopen (bijvoorbeeld een
obligatie). In beide gevallen kan dit negatieve gevolgen
hebben voor de financiële resultaten. Ter beperking van dit risico baseert de gemeente haar
financiële transacties op een liquiditeitenplanning waarin
de toekomstige inkomsten en uitgaven van de gehele
organisatie zijn gepland. Teneinde aansluiting te zoeken op
de meerjarige investeringsplanning van de gemeente is
gekozen een financieringsplanning met een periode van vier
jaar op te stellen. In de praktijk is het opstellen van een betrouwbare en
nauwkeurige liquiditeitenplanning niet eenvoudig. Dit heeft
te maken met de inherente onzekerheden die verbonden zijn
aan de activiteiten van de gemeente en de hieraan verbonden
mogelijke financiële gevolgen. Het is daarom van groot
belang dat de afdeling Treasury juist, tijdig en volledig
wordt geïnformeerd door de overige afdelingen over de
financiële gevolgen van hun activiteiten. |
Artikel 8 | Dit betreft een ongewijzigde voortzetting van het beleid
binnen de gemeente. Valutarisico’s uit hoofde van
operationele transacties ontstaan bijvoorbeeld op het moment
dat de gemeente een aankoop van goederen uit de Verenigde
Staten met dollars moet betalen. |
Artikel 9 lid 1 | Het aantrekken van middelen met als doel deze met
winstoogmerk te beleggen is door artikel 2 lid 2 van de Wet
fido (zie ook memorie van toelichting op de Wet fido)
nadrukkelijk niet toegestaan. |
Artikel 9 lid 2 | Teneinde de renteresultaten te optimaliseren wordt zoveel
mogelijk intern gefinancierd. |
Artikel 9 lid 3 | Onderhandse geldleningen zijn leningen
waarbij de voorwaarden van de lening in onderling overleg
met de geldgevende partij kunnen worden vastgesteld. Een
Medium Term Note (MTN) is een
verhandelbare schuldbekentenis aan toonder, met een
minimumlooptijd van twee jaar en een minimum- omvang van
nominaal NLG 1 miljoen. Deze maakt onderdeel uit van een
medium term note programma. |
Artikel 9 lid 4 | Deze richtlijn beoogt de marktconformiteit van
financieringen te waarborgen, voor bijv. te betalen
rentepercentages, provisies, (boete-) clausules bij
vervroegde aflossing etc. Middels het opvragen van meerdere
offertes wordt bereikt dat de gemeente een objectief beeld
heeft van de op dat moment gebruikelijke tarieven en
voorwaarden op de financiële markten. Op basis daarvan kan
een afgewogen keuze worden gemaakt. |
Artikel 10 lid 1 | Uitzetting betreft het uitzetten van middelen (uit hoofde
van treasury) voor een periode langer dan één jaar. In het
onderdeel Risicobeheer (artikel 3 tot en met 8) is
gedefinieerd op welke wijze de gemeente het prudente
karakter van haar uitzettingen waarborgt. In dit artikel
worden aanvullende richtlijnen met betrekking tot
uitzettingen geformuleerd. |
Artikel 10 lid 2 | Deze richtlijn beoogt de marktconformiteit van uitzettingen
te waarborgen, voor bijv. het effectieve rendement, de
hoogte van transactiekosten etc. Middels het opvragen van
meerdere offertes wordt bereikt dat de gemeente een
objectief beeld heeft van de actuele gebruikelijke tarieven
en voorwaarden op de financiële markten. Op basis daarvan
kan een afgewogen keuze worden gemaakt. |
Artikel 11 lid 1 | Op het gebied van relatiebeheer beoogt de treasury het
realiseren van zo gunstig mogelijke condities voor de door
haar af te nemen diensten. Teneinde structuur aan te brengen
in de momenten waarop de beoordeling van bankrelaties plaats
heeft, is opgenomen dat deze beoordeling minimaal eens in de
vijf jaar plaats moet hebben. |
Artikel 11 lid 3 | Tussenpersonen hebben een intermediairsfunctie bij het
afsluiten van financiële transacties en vallen niet onder de
“tegenpartijen”. De vereisten van lid 2 zijn voor
tussenpersonen dan ook niet van toepassing. Teneinde dit te
ondervangen stelt de gemeente als eis dat tussenpersonen
onder toezicht van de Stichting Toezicht Effectenverkeer
(STE) staan en daarvan een vergunning als makelaar hebben
ontvangen. |
Artikel 12 lid 1 | Geldstromenbeheer omvat met name het zorgdragen voor een
efficiënt betalingsverkeer. Geldstromen kunnen bijvoorbeeld
op elkaar worden afgestemd door een betalingsdatum af te
stemmen op verwachte ontvangsten. Hiermee wordt voorkomen
dat de gemeente tijdelijk middelen aan moet trekken (cq.
Middelen aan haar uitzettingenportefeuille moet onttrekken)
teneinde de betreffende betaling (tijdelijk) te
financieren. |
Artikel 12 lid 2 | Het laten uitvoeren van het betalingsverkeer door één bank
heeft als voordeel dat de kosten van het overboeken van
middelen tussen verschillende banken worden vermeden. |
Artikel 13 lid 1 | Het saldo en liquiditeitenbeheer betreft het beheer van de
dagelijkse saldi op de rekeningen (-courant) van de gemeente
. Teneinde de noodzaak tot het doen van interne
overboekingen te beperken, worden verschillende rekeningen
die de gemeente bij één bank aanhoudt, opgenomen in een
rentecompensatiecircuit. Dit is een
systeem waarbij de (valutaire) debet en creditsaldi van alle
rekeningen van een organisatie worden samengevoegd tot één
gecombineerd saldo, waarover de rente wordt berekend. |
Artikel 13 lid 3 | In dit lid worden limitatief de mogelijke korte termijn
financieringsinstrumenten benoemd. De term
daggeld (ook wel callgeld genoemd)
staat voor opgenomen of uitgezette middelen voor onbepaalde
tijd die dagelijks gewijzigd kan worden.
Kasgeldleningen zijn niet
verhandelbare leningen voor een vast bedrag en een vaste
periode (maximaal 2 jaar) en tegen een vooraf overeengekomen
rentepercentage. Kredietlimiet op de rekening
courant betreft de mogelijkheid debet (“rood”)
te staan op de rekening courant tegen vooraf overeengekomen
condities. |
Artikel 14 | Bij de treasuryfunctie zijn meerdere personen en organen
betrokken. Het treasurystatuut legt expliciet het delegatie-
en mandateringspatroon vast, in casu welke taken,
verantwoordelijkheden en bevoegdheden de betrokken partijen
hebben. Met het oog op de omvang en de aard van de
transacties en de hiermee samenhangende risico’s, zijn in
dit artikel een aantal specifieke uitgangspunten opgenomen
teneinde een eenduidige functiescheiding aan te brengen
tussen beleidsbepaling en de uitvoering en tussen de
administratie en controle op financiële transacties. |
Artikel 15 | De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de
functionarissen die binnen de gemeente betrokken zijn bij de
treasuryactiviteiten zijn in artikel 15 respectievelijk
artikel 16 beschreven. De toekenning van de genoemde
functies en bijbehorende bevoegdheden en
verantwoordelijkheden aan functies en/of functionarissen
vindt plaats via de hiertoe dienende documenten (mandaten,
besluiten e.d.). Deze verantwoordelijkheden dienen te worden
gecommuniceerd naar de betrokkenen. |
Artikel 16 | De eindverantwoordelijkheid voor het treasurybeleid ligt
primair bij het bestuur van de gemeente. Teneinde niet
onnodig te worden belast met het dagelijkse treasurybeheer
draagt het bestuur een deel van haar bevoegdheden over aan
de ambtelijke organisatie door middel van een jaarlijks
mandateringsbesluit. De praktische uitvoering van het beleid
heeft dus vooral op ambtelijk niveau plaats, met als
voordeel een slagvaardiger optreden. Bij de toewijzing van
bevoegdheden is zoveel mogelijk rekening gehouden met de
vereiste functiescheiding tussen besluitvorming, uitvoering,
administratie en controle. |
Artikel 17 | De tabel in dit artikel geeft weer op welke wijze de
informatievoorziening wordt gewaarborgd voor:
operationele informatie (punt 1 en
2), beleidsmatige informatie (punt 3) en
verantwoordingsinformatie (punt 4, 5
en 6). Het verstrekken van juiste, tijdige, volledige en
relevante verantwoordingsinformatie moet gerekend worden tot
de belangrijkste succesfactoren voor het kunnen beheersen
van de financiële en interne risico’s van de gemeente. |
Artikel 17 pt. 1 | Afdelingen dienen “incidenteel” informatie te verschaffen in
een zo vroeg mogelijk stadium waarin zich significante
wijzigingen aandienen in hun verwachtingen omtrent tijdstip
of omvang van toekomstige betalingen of ontvangsten (bijv.
bij uitstel van een grote investering). |