Handhavingsbeleid op artikel 13b Opiumwet gemeente Nuenen c.a. 2014

Gemeenten worden steeds vaker geconfronteerd met illegale verkooppunten van verdovende middelen. Artikel 13b Opiumwet, ook wel aangehaald als Wet Damocles, is het bestuurlijk instrument om bestuurlijk op te treden tegen deze illegale verkooppunten. Voor handhaving van de Opiumwet is de gecoördineerde inzet van het openbaar bestuur, het Openbaar Ministerie en de politie vereist. Uitgangspunt is dat de burgemeester handhavend optreedt als er zich een overtreding als genoemd in artikel 13b voordoet.

Voor de bestuursrechtelijke handhaving van de verboden in de zin van artikel 2 (verbod op aanwezigheid van harddrugs, Lijst I) en artikel 3 (verbod op aanwezigheid van softdrugs, Lijst II) Opiumwet, is in die wet het artikel 13b opgenomen1.

1Artikel 13b Opiumwet wordt in beginsel niet toegepast in het geval er alleen een kleine hoeveelheid drugs wordt aangetroffen, dat bestemd is voor eigen gebruik (softdrugs ≤ 5 gram, harddrugs ≤ 0,5 gram).

Artikel 13b luidt als volgt:

• 1.

  De burgemeester is bevoegd tot toepassing van bestuursdwang indien in woningen of lokalen dan wel in of bij woningen of zodanige lokalen behorende erven een middel als bedoeld in lijst I of II wordt verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig is.

• 2.

  Het eerste lid is niet van toepassing indien woningen, lokalen of erven als bedoeld in het eerste lid, gebruikt worden ter uitoefening van de artsenijbereidkunst, de geneeskunst, de tandheelkunst of de diergeneeskunde door onderscheidenlijk apothekers, artsen, tandartsen of dierenartsen

Artikel 13b Opiumwet is toepasbaar op:

• 1.

  voor publiek toegankelijke lokalen en bijbehorende erven, zoals winkels en horecabedrijven (waaronder coffeeshops);

• 2.

  woningen en bijbehorende erven;

• 3.

  niet voor publiek toegankelijke lokalen en bijbehorende erven, zoals loodsen en bedrijfsruimten.

Eveneens is de aanwijzing Opiumwet van het college van procureurs-generaal van het Openbaar Ministerie d.d. 13-12-2012 van kracht (inwerking getreden per 1 januari 2013; Staatscourant 2012, 26938), waarop het beleid is afgestemd.

Definitie drugshandel:

In deze beleidsregels wordt onder drugshandel verstaan: de verkoop, aflevering of verstrekking dan wel daartoe aanwezigheid van drugs in een pand en de daarbij behorende erven.

Onderstaande beleidsregels zien toe op de bevoegdheid tot het sluiten van panden door de burgemeester bij verkoop, aflevering of verstrekking dan wel aanwezig zijn van een middel als bedoeld in lijst I of II vanuit woningen of lokalen en daarbij behorende erven.

Zoals de redactie van artikel 13b Opiumwet al aangeeft heeft de burgemeester voor de handhaving van de handel in drugs in panden de mogelijkheid bestuursdwang toe te passen. Om betrokkenen niet in de gelegenheid te stellen een financiële belangenafweging te maken, wordt er in beginsel geen gebruik gemaakt van het opleggen van een last onder dwangsom. Bij de beoordeling of bestuursdwang zal worden toegepast in het kader van artikel 13b Opiumwet moet in ieder geval sprake zijn van het verkopen, verstrekken, afleveren dan wel daartoe aanwezig zijn van drugs.

Zienswijze/spoedeisende bestuursdwang

Al naar gelang de omstandigheden van het geval kan gekozen worden voor toepassing van spoedeisende bestuursdwang of wordt alvorens tot besluitvorming over te gaan de belanghebbende in de gelegenheid gesteld een zienswijze kenbaar te maken. In de artikelen 5:21 e.v. Algemene wet bestuursrecht (Awb) zijn de procedureregels opgenomen, die gevolgd moeten worden, indien tot toepassing van bestuursdwang wordt overgegaan.

Onderverdeling beleid

Het beleid betreffende de bestuurlijke handhaving van artikel 13b Opiumwet wordt onderverdeeld in de volgende rubrieken:

• I.

  Woningen: de niet gedoogde drugshandel in woningen dan wel bij woningen behorende erven;

• II.

  Niet gedoogde verkooppunten van drugs: de drugshandel in (al dan niet voor het publiek opengestelde) lokalen dan wel in of bij zodanige lokalen behorende erven.

Voor de uitvoering van het beleid is een handhavingarrangement vastgesteld waarin de diverse verschijningsvormen van drugshandel met daarop de bestuursrechtelijke reactie worden weergegeven. Het in de bijlage opgenomen handhavingarrangement is in lijn met het uniform handhavingsbeleid artikel 13b Opiumwet in de B5-gemeenten (Breda, Eindhoven, Helmond, ’s-Hertogenbosch en Tilburg).

Doordat de sluiting van woningen zwaarder ingrijpt op de persoonlijke levenssfeer van betrokkene(n) dan de sluiting van lokalen wordt onderscheid gemaakt tussen woningen en lokalen. De essentie ligt daarin dat er in bewoonde woningen sprake is van het hebben van een woongenot en de daaraan sterk gerelateerde persoonlijke levenssfeer.

De burgemeester verstaat in het kader van de bestuurlijke handhaving van de Opiumwet onder een woning een feitelijk voor bewoning gebruikte ruimte. Daar waar feitelijk sprake is van het hebben van woongenot. Of een woning wordt gebruikt als woonruimte en er dan ook sprake is van het hebben van woongenot, blijkt uit de feitelijke constatering ter plaatse, zoals dat veelal verwoord wordt in het rapport van bevindingen van de politie. Een voor bewoning bestemde ruimte die niet feitelijk gebruikt wordt als woning wordt aangemerkt als lokaal en valt alsdan onder het handhavingregime wat voor lokalen geldt, zoals dat hieronder is beschreven.

Sluitingstermijnen:

De woningen worden gesloten in de volgende gevallen:

-Drugshandel ten aanzien van harddrugs in woningen

Indien in woningen of bij woningen behorende erven drugshandel plaatsvindt ten aanzien van een middel als bedoeld in lijst I (harddrugs), met een handelsvoorraad van > 0,5 gram, dan volgt bij een 1ste constatering een sluiting van 3 maanden. Bij een 2de overtreding van de Opiumwet in een woning of bij woningen behorende erven, binnen twee jaar na de eerste constatering, vindt er een sluiting plaats van 6 maanden. Bij een 3de constatering van de Opiumwet, binnen twee jaar na de tweede constatering, zal er een sluiting voor onbepaalde tijd plaatsvinden.

-Drugshandel ten aanzien van softdrugs in woningen

Indien in woningen of bij woningen behorende erven drugshandel plaatsvindt ten aanzien van een middel als bedoeld in lijst II (softdrugs) met een handelsvoorraad van >30 gram, dan worden de betrokken personen uitgenodigd voor een gespreken ontvangen zij een op schrift gestelde bestuurlijke waarschuwing.

Deze waarschuwing geldt voor een termijn van 2 jaar, waarbinnen een tweede overtreding van de Opiumwet in het pand en het daarbij behorende erf verdere consequenties heeft. Bij een 2de overtreding van de Opiumwet in een woning of bij woningen behorende erven drugshandel plaatsvindt, zal er een sluiting plaatsvinden van 3 maanden. Bij een 3de overtreding van de Opiumwet, binnen twee jaar na de tweede constatering , zal er een sluiting plaatsvinden van 6 maanden en bij een 4de overtreding, binnen twee jaar na de derde constatering, een sluiting van 12 maanden.2

2 Bij een 5de overtreding kan ex art. 77, lid 7 Onteigeningswet tot onteigening van het pand worden overgegaan.

Onder de in deze rubriek bedoelde panden vallen de voor publiek toegankelijke lokalen en bijbehorende erven, zoals winkels en horecabedrijven en de niet voor publiek toegankelijke lokalen en bijbehorende erven, zoals loodsen, magazijnen en andere bedrijfsruimten.

Drugshandel in of bij lokalen vormt eveneens een ernstige aantasting van de openbare orde, veiligheid en volksgezondheid. Daarbij legt een illegaal verkooppunt een zware druk de omgeving. Zeker in woongebieden wordt de aanwezigheid daarvan als zeer belastend ervaren. Illegale verkooppunten (de drugshandel zoals dat hierboven is gedefinieerd) vormen een bedreiging voor de sociale veiligheid in de buurt en leiden vaak tot verloedering van het straatbeeld.

Sluitingstermijnen:

De niet gedoogde verkooppunten van drugs worden gesloten in de volgende gevallen:

-Drugshandel ten aanzien van harddrugs in niet gedoogde verkooppunten van drugs

Bij een 1ste constatering in al dan niet voor publiek toegankelijke lokalen -niet zijnde feitelijk bewoonde woningen - en daarbij behorende erven wordt drugshandel t.a.v. harddrugs geconstateerd, dan wordt het pand gesloten voor de duur van 12 maanden (minimaal). Bij een 2de constatering in al dan niet voor publiek toegankelijke lokalen, niet zijnde bewoonde woningen, en bijbehorende erven wordt drugshandel t.a.v. harddrugs geconstateerd, binnen twee jaar na de eerste constatering, dan wordt het pand gesloten voor onbepaalde tijd.

-Drugshandel ten aanzien van softdrugs in niet gedoogde verkooppunten van drugs

Bij een 1ste constatering dat in al dan niet voor publiek toegankelijke lokalen -niet zijnde feitelijk bewoonde woningen - en daarbij behorende erven drugshandel ten aanzien van softdrugs wordt geconstateerd, wordt het pand gesloten voor de duur van 6 maanden. Bij een 2de constatering, binnen twee jaar na de eerste constatering, wordt een sluiting van 12 maanden bevolen.

Bij de 3de constatering, binnen twee jaar na de tweede constatering, vindt een sluiting plaats voor onbepaalde tijd.

In beginsel wordt er overeenkomstig de bovenstaande beleidsregels besloten.

De getrapte sanctionering wordt in de matrixen weergegeven. Er zijn echter situaties die dermate ernstig zijn dat van de matrix afgeweken moet kunnen worden. Ook als niet dezelfde overtreding voor de 2e of 3e keer is begaan, maar een overtreding uit een andere (matrix)categorie, kan er aanleiding zijn van de matrix af te wijken. Van het in de matrix vervatte arrangement kan door de burgemeester dan ook gemotiveerd worden afgeweken. Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat bij zeer ernstige overtredingen een stap wordt overgeslagen of voor een langere periode wordt gesloten.

Deze beleidsregel wordt aangehaald als ‘Handhavingsbeleid op artikel 13b Opiumwet gemeente Nuenen c.a. 2014'.

Dit handhavingsbeleid van de gemeente Nuenen c.a. treedt in werking op de eerste dag na de datum van bekendmaking.

Aldus vastgesteld op 14 april 2014,

De burgemeester van de gemeente Nuenen c.a.

M.J. Houben MBA.

In het handhavingarrangement wordt een inventarisatie gegeven de op te leggen bestuursrechtelijke maatregelen en worden deze afgestemd met het OM en de politie.

Definitie:

In de context van artikel 13b Opiumwet is drugshandel: de verkoop, verstrekking of aflevering dan wel daartoe aanwezigheid van drugs in een pand en de daarbij behorende erven.

Het is van belang om bij het beleid inzake de bestuurlijke handhaving van artikel 13b Opiumwet een handhavingarrangement op te nemen.

In bijgaand handhavingarrangement staat beschreven onder welke omstandigheden en op welke wijze gebruik zal worden gemaakt van de bestuurlijke bevoegdheden bij drugshandel.

In dit handhavingarrangement worden de bestuursrechtelijke instrumenten benoemd, met de wetenschap dat in de meest voorkomende zaken er ook strafrechtelijk zal worden opgetreden. De verantwoordelijkheid daarvoor berust bij het Openbaar Ministerie.

Dit handhavingarrangement is afgestemd met het arrondissementsparket ’s-Hertogenbosch.

De voordelen van een handhavingarrangement op een rij:

• -

  Het maakt het beleid en de te ondernemen stappen duidelijk voor alle betrokkenen.

• -

  Het maakt inzichtelijk wat de consequenties zijn van het (herhaald) overtreden van deregels.

• -

  Het maakt het makkelijker om succesvol te kunnen handhaven: een arrangement zorgt ervoor dat je juridisch sterker staat.

Er wordt concreet per soort van overtreding aangegeven, welke handhavingmiddel wordt ingezet.

Strafrechtelijk element Opiumwet

De meest ernstige strafbare handeling volgens de Opiumwet is het opzettelijk binnen of buiten het grondgebied van Nederland brengen van drugs (zowel harddrugs als softdrugs). Een geringere strafbaarheid betreft het bezit (meer dan de toegestane gebruikershoeveelheid), vervaardigen, verkopen en/of vervoeren van hard- en softdrugs. De vervolging in deze range van strafbare feiten zal door het Openbaar Ministerie krachtig worden uitgevoerd.

Het bezit van uitsluitend een gebruikershoeveelheid, dat is maximaal 0,5 gram voor harddrugs en 5 gram voor softdrugs, wordtdoorgaans niet vervolgd. Aan de hand van deze prioriteitenhandhaaft het OM de Opiumwet.

Het Openbaar Ministerie heeft niet de mogelijkheid om te beletten dat een pand waarin of waar vanuit gehandeld werd in drugs, weer wordt gebruikt voor dit doel. In dit laatste geval is de burgemeester op grond van artikel 13b Opiumwet aan zet.

Bestuurrechtelijk element Opiumwet

Omdat de Opiumwet geen mogelijkheid biedt om gemeentelijke toezichthouders aan te wijzen, is de burgemeester hoofdzakelijk afhankelijk van informatie uit opsporingsonderzoeken.

Deze informatie dient de burgemeester te worden verstrekt in het kader van zijn taak met betrekking tot de openbare orde (waaronder ook artikel 13b Opiumwet).

De politie rapporteert aan de burgemeester, indien is geconstateerd dat in strijd met het gedoogbeleid of de Opiumwet in al dan niet voor het publiek toegankelijke panden drugshandel plaatsvindt of heeft plaatsgevonden.

HANDHAVINGARRANGEMENT

Handhavingarrangement bij aantreffen van softdrugs

Handhavingarrangement bij aantreffen van harddrugs