Verordening Veehouderijen en Natura 2000 Provincie Limburg

Algemene toelichting Met de inwerkingtreding van de Crisis- en herstelwet is in de Natuurbeschermingswet 1998 een verplichting voor de provincie opgenomen om ten aanzien van alle activiteiten die stikstofdepositie veroorzaken en mogelijk negatieve effecten sorteren op de instandhoudingsdoelstellingen van de Natura 2000 gebieden, passende maatregelen te treffen. Op dit moment is de stikstofdepositie in Limburg hoog. Dit staat het behalen van de instandhoudingsdoelstellingen van de Natura 2000 gebieden in de weg. Het nemen van passende maatregelen is derhalve onvermijdelijk. Bij de huidige stikstofdepositie op Natura 2000 gebieden in Limburg kan niet worden gegarandeerd dat op lange termijn de instandhoudingsdoelstellingen niet verslechteren in omvang of kwaliteit. De depositieafname die nodig is om achteruitgang van de instandhoudingsdoelstellingen te voorkomen kan vanwege de omvang niet via individuele projecten worden bereikt maar zal bereikt moeten worden door een generieke emissiedaling. Om dit te bereiken wordt in deze verordening de verplichting voor veehouderijen opgenomen om bij het bouwen van een nieuwe stal dan wel het renoveren van een bestaande stal gebruik te maken van vergaande emissiereducerende technieken. Tevens wordt in een landelijk traject gewerkt aan de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). Deze verordening en de daarmee te behalen resultaten worden meegenomen in dit PAS-traject voor het onderdeel provinciale maatregelen. Inhoud Verordening Met de Verordening veehouderijen en Natura 2000 provincie Limburg wordt aan veehouderijen voorgeschreven dat vergaande ammoniakemissiereducerende staltechnieken worden gebruikt in nieuwe en te renoveren stallen. Saldering: Op 29 september 2009 is het convenant stikstof gesloten tussen de provincies Noord-Brabant en Limburg, het ministerie van EL&I, de landbouworganisaties ZLTO en LLTB, de Brabantse Milieu Federatie en de terreinbeherende organisaties. Naast afspraken over technische maatregelen bij stallen zijn daar ook afspraken vastgelegd over het opzetten van een depositiebank. Hierdoor zou de winst die wordt bereikt door het treffen van technische maatregelen bij stallen enerzijds ten gunste komen van de natuur en anderzijds worden ingezet voor het mogelijk maken van ontwikkelingen in de veehouderij. Gezien de ontwikkelingen die landelijk plaatsvinden in het PAS–traject en de bestaande jurisprudentie, wordt echter afgezien van het opzetten van een Limburgse depositiebank. In het kader van de PAS wordt ontwikkelruimte gecreëerd. Hoe deze ontwikkelruimte wordt uitgegeven en door wie wordt momenteel op nationaal niveau uitgewerkt. Het opzetten van een depositiebank naast het uitgeven van ontwikkelruimte in het kader van de PAS zal leiden tot een onduidelijke situatie waarbij dubbeltellingen niet uit te sluiten zijn. Het opzetten van een depositiebank wordt op dit moment dan ook onwenselijk geacht. Tot het moment dat de PAS is vastgesteld is salderen tussen bedrijven zonder tussenkomst van een depositiebank op basis van de huidige jurisprudentie mogelijk. Wettelijk kader De voorliggende verordening is gebaseerd op artikel 19ke van de Natuurbeschermingswet 1998. Dit artikel draagt aan het bevoegd gezag op om er zorg voor te dragen dat passende maatregelen worden genomen om verslechtering van de kwaliteit van de habitats te voorkomen en opent in dat kader de mogelijkheid om bij provinciale verordening regels te stellen. 10 Voorbereiding en afstemming De verordening is tot stand gekomen na verschillende overleggen met deprovincie Noord-Brabant, het ministerie van EL&I, vertegenwoordigers van natuur- en milieuorganisaties en de landbouworganisatie. De eisen die gesteld worden aan de stallen zijn gelijk aan de eisen die in de Verordening stikstof en Natura 2000 Noord-Brabant zijn opgenomen. Er zal geregeld overleg plaatsvinden met de provincie Noord-Brabant over de eisen die in bijlage 1 van de verordening zijn opgenomen. Een ieder is in de gelegenheid gesteld een zienswijze over het ontwerp van deze verordening in te dienen. Artikelsgewijze toelichting Artikel 1, onderdeel e: Definitie van nieuwe stal Onderdeel e sub i Het uitgangspunt van de verordening is dat de systematiek aansluit op het investeringsritme van de veehouderijen. Vaak in combinatie met een uitbreiding, investeert een veehouder in nieuwe stallen of in belangrijke renovaties van bestaande stallen. Op die momenten kan de investering worden benut voor emissiereducerende systemen die voldoen aan de bijlage bij deze verordening. Deze bijlage met emissie(reductie)eisen wordt periodiek aangescherpt aan de stand der techniek. De combinatie van het investeren en aanscherpen van de emissiereductie-eisen leidt stapsgewijs naar de reductiedoelstellingen waaraan alle stallen op 1 januari 2030 moeten voldoen. De definitie van nieuwe stal dient dan ook aan te sluiten op de grote investeringsmomenten van een veehouderij. Dit zijn de momenten waarop de bedrijfsontwikkeling leidt tot de bouw van nieuwe stallen en/of het renoveren van bestaande stallen waarbij geïnvesteerd kan worden in het toepassen van emissiereducerende systemen. Daarbij is een duidelijk koppeling gemaakt met de omgevingsvergunning (Wabo) voor het onderdeel bouwen. Wanneer voor de nieuwbouw of renovatie van stallen een omgevingsvergunning voor het onderdeel bouwen nodig is, dan moet deze betreffende nieuwe stal voldoen aan bijlage 1 bij deze verordening. Wanneer er een renovatie van een bestaande stal plaatsvindt waar een omgevingsvergunning (Wabo) voor het onderdeel bouwen nodig is (bijv. bij het vervangen van de kap na schade), en waarbij door de wijziging er geen wijziging in de Rav-code plaatsvindt, dan valt deze renovatie niet onder definitie van nieuwe stal. onderdeel e sub ii Dit onderdeel bevat bepaalde emissiearme systemen binnen en buiten de stal, het veranderen van putten en roostervloeren, het installeren van ventilatie- en klimaatsystemen, luchtwassers of biofilters. Deze systemen, die zijn opgenomen in bijlage 2 van de verordening, vragen een dermate investering dat, gezien de eis om in 2030 te voldoen aan de technische eisen uit bijlage 2 en het doel van de verordening van een algemeen dalende trend in ammoniakdepositie, deze ook zonder bouwvergunning moeten voldoen aan de emissie(reductie)eisen uit de verordening. Ook het aanleggen, aankoppelen of installeren van zo’n systeem aan een bestaande stal leidt met deze verordening tot het beoordelen van deze stal als nieuwe stal. 11 In het Provinciaal Blad 2010/40 is aangekondigd dat de technische eisen uit de verordening met terugwerkende kracht vanaf 23 juli 2010 gaan gelden voor bedrijven met varkens en kippen. In de aankondiging is een "nieuwe stal" gedefinieerd als een na 22 juli 2010 nieuw opgericht dan wel geheel of gedeeltelijk gerenoveerd dierenverblijf waarvoor een bouwvergunning krachtens de Woningwet noodzakelijk is. Door wijziging in de regelgeving na de aankondiging is niet in alle gevallen een bouwvergunning/omgevingsvergunning noodzakelijk voor de in bijlage 2 genoemde emissiearme technieken. Voor bedrijven die in de periode tussen 23 juli 2010 en het vaststellen van de verordening hebben geïnvesteerd in de genoemde technieken zonder dat is voldaan aan de technische vereisten uit bijlage 1 zal in voorkomende gevallen per individueel geval door middel van een zorgvuldige belangenafweging worden beoordeeld of toepassing kan worden gegeven aan de in artikel 3 van de verordening opgenomen hardheidsclausule. Artikel 2: Eisen stalsystemen Eerste lid Dit artikel waarborgt, dat de beoogde afname van de achtergronddepositie, voor zover deze veroorzaakt wordt door stalemissies, op de gewenste manier afneemt. Op de ondernemer rust de verplichting om er zorg voor te dragen, dat iedere nieuwe, c.q. op wezenlijke onderdelen gewijzigde stal zal moeten voldoen aan de emissie(reductie)eisen uit deze regeling, die verder gaan dan de huidige eisen uit het Besluit ammoniakemissie huisvesting veehouderij (de ‘ AMvB Huisvesting). De intentie is dat voor intensieve veehouderijbedrijven de emissie per dierplaats met 85% daalt ten opzichte van traditionele stalsystemen. Voor extensiever sectoren (rundvee) betreft dit 40% met weidegang en 70% bij permanent opstallen. Omdat niet voor alle sectoren systemen voorhanden zijn met dergelijk reductiepercentages, zijn in de bijlage de nu redelijkerwijs haalbare emissiewaarden opgenomen. Tweede lid Waar het eerste lid alleen emissiereductie voorschrijft voor alle nieuwbouw en herbouw, verplicht het tweede lid tot het vóór 2030 aanpassen of buiten gebruik stellen van alle bestaande stallen, voor zover het bedrijf dan (gemiddeld) nog niet voldoet aan de opgenomen emissiereductiedoelstelling. Omgerekend over alle bedrijven betekent dit, bij de in bijlage opgenomen normen, uiteindelijk ongeveer een halvering van de bijdrage van de stallen in de achtergronddepositie ten opzichte van de situatie in 2008/20104. Derde, vierde en vijfde lid De stalnormen opgenomen in de bijlage zullen regelmatig door Gedeputeerde Staten aangepast worden aan de technische ontwikkelingen op basis van de landelijke lijst met emissiefactoren behorende bij de Regeling Ammoniak en Veehouderij. Daarnaast zijn situaties denkbaar dat technieken nog niet opgenomen zijn op deze lijst, maar wel perspectiefrijk zijn. Ook in deze gevallen kan Gedeputeerde Staten de bijlage aanpassen. Voor het aanpassen van de bijlage kunnen Gedeputeerde Staten advies inwinnen bij onafhankelijke deskundigen. Ook indien niet duidelijk is hoe in een concreet geval een bepaalde technische voorziening zich verhoudt tot de reductietaakstelling uit het eerste lid kunnen Gedeputeerde Staten advies inwinnen bij onafhankelijke deskundigen. De provincies Noord-Brabant en Overijssel hebben voor het beoordelen van stalsystemen en het geven van advies inzake het aanpassen van de stalnormen een commissie van deskundigen benoemd. 4. Precieze depositiedaling zal berekend worden met Aerius, het nieuwe N-model dat in het kader van de PAS ontwikkeld wordt. Per beheerplanperiode zal dit eventueel worden bijgesteld. 12 Integraal duurzame stallen Zoals ondermeer blijkt uit de ambitienota “Limburgse land- en tuinbouw loont” streeft de provincie naar een integraal duurzame veehouderij. Het streven naar een lage ammoniakemissie is daar een onderdeel van. Bekend is dat verhoging van dierwelzijn (uitloop, meer ruimte per dier) vaak gepaard gaat met een verhoging van de ammoniakemissie per dier. De uitdaging voor duurzame stallen zit er dan ook in om hier een integrale aanpak voor te ontwikkelen. Indien de ontwikkelingen van integraal duurzame stallen daar aanleiding toegeeft dan kan Gedeputeerde Staten hiervoor een differentiatie opnemen in bijlage 1. De commissie van deskundigen die in Noord-Brabant en Overijssel functioneert kan hierin een adviserende rol vervullen. Artikel 3: Hardheidsclausule Er zijn bijzondere situaties denkbaar, waarin duidelijk is, dat niet aan de verordening voldaan kan worden en het ook niet redelijk is dit te vereisen. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan vee dat vanwege cultuurhistorisch-educatief/museaal oogpunt gehouden wordt of een veebedrijf dat zijn vee inzet voor het beheer van het Natura 2000 gebied. Tevens kan het voor de ontwikkeling van integraal duurzame stallen noodzakelijk zijn dat er proefstallen worden gebouwd waarbij nog niet voldaan kan worden aan de eisen uit bijlage 1. Het is in dergelijke gevallen aan Gedeputeerde Staten om op basis van een integrale afweging te besluiten of de hardheidsclausule moet worden toegepast. Artikel 4: Overgangsregeling Voor bedrijven die in de maanden vóór de inwerkingtreding van de verordening gewerkt hebben aan de realisatie van een nieuwe stal en hiervoor een aanvraag in behandeling hebben of hadden is een overgangsregeling van toepassing. De bijlage bij de aankondiging in het Provinciaal Blad 2010/40 heeft alleen betrekking voor stallen met varkens of kippen. Deze nieuwe stallen waarvoor een vergunning is aangevraagd of verleend voor 23 juli 2010 hoeven niet aan de staleisen te voldoen. Voor nieuwe stallen waar het geen varkens of kippen betreft geldt dat, indien de vergunningaanvraag is ingediend of de vergunning is verleend voor de datum inwerkingtreding van de verordening dat niet aan de staleisen uit de bijlage voldaan hoeft te worden. Artikel 5: Bekendmaking en inwerkingtreding Zoals aangekondigd in het Provinciaal Blad 2010/40 is gekozen om de technische eisen uit de verordening met terugwerkende kracht vanaf 23 juli 2010 te laten gelden voor varkens en kippen. Deze aankondiging is gedaan om te voorkomen dat bedrijven gaan anticiperen op de aankomende eisen en een stal zouden aanvragen zonder aanvullende technische voorzieningen. Hierdoor zouden ontwikkelingen plaatsvinden die op termijn het behalen van de instandhoudingsdoelstellingen in de weg kunnen staan. Bedrijven met bedrijfssituaties betreffende varkens of kippen die op het moment van bekend worden van de inhoud van de verordening (23 juli 2010) nog geen vergunning krachtens de Wet milieubeheer, de Natuurbeschermingswet 1998 of een bouwvergunning krachtens de Woningwet hadden of hadden aangevraagd en evenmin een melding in het kader van het Besluit landbouw milieubeheer hadden gedaan, dienen aan de technische eisen van de regeling te voldoen. 13 Voor de overige veehouderijen (niet zijnde varkens en kippen) geldt dat de regeling in werking treedt de dag nadat deze verordening gepubliceerd is in het provinciaal blad.