| Organisatie | Drenthe |
|---|---|
| Organisatietype | Provincie |
| Officiële naam regeling | Uitvoeringsbesluit financiering herbestemming karakteristiek bezit in Drenthe 2013-2016 |
| Citeertitel | Uitvoeringsbesluit financiering herbestemming karakteristiek bezit in Drenthe 2013-2016 |
| Vastgesteld door | gedeputeerde staten |
| Onderwerp | financiën en economie |
| Eigen onderwerp |
Datum ondertekening inwerkingtredingsbesluit: 17-12-2012
Bron bekendmaking inwerkingtredingsbesluit: Provinciaal blad 2012, 42
Geen
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 01-01-2013 | 29-06-2016 | nieuwe regeling | 17-12-2012 Provinciaal blad 2012, 42 | 2012008467 | |
| 01-01-2013 | nieuwe regeling | 17-12-2012 Provinciaal blad 2012, 42 | 2012008467 |
Artikel 1, Begripsomschrijvingen
In deze Beleidsregel wordt verstaan onder:
a. leegstand en herbestemming: het treffen van maatregelen ten behoeve van
karakteristieke panden die leegstaan, leeg komen of nog in gebruik zijn en waarvan
de instandhouding wordt bedreigd indien niet tot her- of nevenbestemming wordt
b. karakteristiek bezit (panden):
- Rijksmonument: een, overeenkomstig de Monumentenwet, op de
Rijksmonumentenlijst staand beschermd gebouwd monument;
- Provinciaal monument: een, overeenkomstig de Provinciale
Monumentenverordening, op de Provinciale Monumentenlijst staand beschermd
- Gemeentelijk monument:. een, overeenkomstig een gemeentelijke
Monumentenverordening, op de Gemeentelijke Monumentenlijst staand
- beeldbepalend pand: een gebouw dat, overeenkomstig een door de gemeente
verstrekte verklaring van algemeen belang is wegens haar schoonheid, haar
betekenis voor de wetenschap of haar cultuurhistorische waarde;
c. uitvoeringsloket: de rechtspersoon die namens gedeputeerde staten vraag en
aanbod in herbestemming via het "Meldpunt Herbestemming Drenthe" in kaart
brengt en aan GS advies kunnen uitbrengen over de haalbaarheid en financiering
van voorgenomen herbestemmingen;
d. Meldpunt Herbestemming Drenthe: een fysiek en digitaal portaal waarin vraag en
aanbod bij elkaar worden gebracht en van waaruit begeleiding plaatsvindt om tot
een relevante aanvraag om subsidie en/of laagrentende lening te komen bij
gedeputeerde staten van Drenthe. Dit Meldpunt gaat in de loop van 2013 over in
Kenniscentrum Herbestemming Noord;
e. Kenniscentrum Herbestemming Noord: een samenwerking van de steunpunten
cultureel erfgoed in Groningen, Friesland en Drenthe overeenkomstig d;
f. Programma Herbestemming Karakteristiek Bezit: overzichtslijst met aangemelde her
te bestemmen karakteristieke panden waarvoor, op grond van uitvoeringsrelevantie
en prioritering, gedeputeerde staten een subsidie of laagrentende lening hebben
verleend of wordt voorgedragen om te verlenen;
g. restauratie: bouwwerkzaamheden die leiden tot het opheffen van (bouwtechnische)
gebreken, die noodzakelijk zijn voor de instandhouding van de cultuurhistorische
waarde van het monument en beeldbepalend pand;
h. renovatie: bouwwerkzaamheden die leiden tot het "herbestemmings-geschikt
maken" van het monument en beeldbepalend pand. Dit houdt in verbouw van het
bestaande monument of beeldbepalende pand en/of eventueel benodigde
aanbouw/nieuwbouw ter behoud hiervan;
i. subsidie onrendabele top (Sot): een, op grond van dit uitvoeringsbesluit door
gedeputeerde staten verstrekt subsidie in de subsidiabele herbestemmingskosten
die uitstijgen boven de exploitatie van de voorgenomen herbestemming
(onrendabele top). Dit zijn kosten van restauratie en renovatie/nieuwbouw
(herbestemming) als gevolg van bouwwerkzaamheden die leiden tot herbestemming
van rijks- en provinciale monumenten;
j. laagrentende lening onrendabele top (Lot): een, op grond van dit uitvoeringsbesluit
door gedeputeerde staten verstrekt recht op een laagrentende lening in de
"subsidiabele" herbestemmingskosten die uitstijgen boven de exploitatie van de
voorgenomen herbestemming (onrendabele top). Dit zijn kosten van restauratie en
renovatie/nieuwbouw (herbestemming) als gevolg van bouwwerkzaamheden die
leiden tot herbestemming van rijks-, provinciale- en gemeentelijke monumenten en
k. Restauratiefonds: de Stichting Nationaal Restauratiefonds te Hoevelaken;
l. Drents Monumentenfonds (DMF): het fonds van de provincie Drenthe bij het
Restauratiefonds, waaruit laagrentende leningen en subsidies worden verstrekt;
1. Op het verstrekken van leningen en subsidies op grond van dit uitvoeringsbesluit is
2. Gedeputeerde staten kunnen nadere uitvoeringsvoorschriften vaststellen.
Gedeputeerde staten verstrekken uitsluitend subsidie en/of recht op een laagrentende
lening aan een natuurlijke of rechtspersoon, niet zijnde een bestuursorgaan als bedoeld
in artikel1:1 van de Algemene wet bestuursrecht, die krachtens eigendom of ander
zakelijk recht het genot heeft van een monument of beeldbepalend pand, dan wel in het
a. een Sot heeft betrekking op de kosten van herbestemming (restauratie en
renovatie) van een rijks- of provinciaal monument;
b. een Lot heeft betrekking op de kosten van herbestemming (restauratie en
renovatie) van een rijks- provinciaal en gemeentelijk monument en
2. Een aanvraag wordt ingediend op een door gedeputeerde staten vastgesteld digitaal
aanvraagformulier en gaat vergezeld van de in het formulier genoemde bijlagen.
Artikel 5. Subsidiabele herbestemmingskosten
1. Bij restauratie: de op grond van een begroting geraamde en door gedeputeerde
staten goedgekeurde kosten van bouwwerkzaamheden die leiden tot het opheffen
van (bouwtechnische) gebreken, die noodzakelijk zijn voor de instandhouding van
de cultuurhistorische waarde van het monument en beeldbepalend pand.
2. Bij renovatie: de op grond van een begroting geraamde en door gedeputeerde
staten goedgekeurde kosten van bouwwerkzaamheden die leiden tot het voor
herbestemming geschikt maken van het monument en beeldbepalend pand.
Artikel 6, Subsidie of laagrentende lening onrendabele top (Sot/Lot)
1. Een subsidie of lening kan slechts worden verstrekt:
a. als het monument of beeldbepalende pand is geplaatst op het
(uitvoerings)Programma Herbestemming Karakteristiek Bezit 2013-2016 en
b. als de subsidiabele herbestemmingskosten ten minste € 50.000,- bedragen;
2. De Sot bedraagt maximaal € 200.000,- per rijks- of provinciaal monument;
3. De Lot bedraagt maximaal € 200.000,- per monument of beeldbepalend pand en
4. Een Lot wordt slechts verstrekt, als het rijk, bij een rijksmonument, of de gemeente,
bij een gemeentelijk monument of beeldbepalend pand, een ten minste even grote
bijdrage levert als de provincie;
5. Een Lot wordt verstrekt tegen een rente die 5% ligt onder de door het
Restauratiefonds gehanteerde marktrente, met een minimum van 1,5%. Het
monument of beeldbepalend pand waarvoor de laagrentende lening wordt verstrekt
wordt hypothecair belast tot de hoogte van de laagrentende lening. De
aflossingstermijn is maximaal 30 jaar.
6. Ingeval van schade als gevolg van een calamiteit, worden de subsidiabele
instandhoudingkosten berekend aan de hand van de kosten van de te treffen
voorzieningen minus de uit te keren verzekeringspenningen;
7. Indien toepassing van lid 2 al of niet in combinatie met lid 3 leidt tot het overtreden
van het verbod op het geven van staatssteun in de zin van artikel 107, eerste lid,
van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, wordt het
subsidiebedrag (Sot) in afwijking van het tweede lid zodanig vastgesteld dat het
totaal van alle subsidies niet hoger is dan het bedrag dat op grond van de van
toepassing zijnde vrijstellingsverordeningen van de Europese Commissie verstrekt
1. In aanvulling op de in de ASV genoemde algemene weigeringsgronden, wordt een
Sot en/of Lot niet verstrekt indien;
a. er binnen het DMF onvoldoende middelen resteren om de gevraagde lening te
b. de werkzaamheden zijn begonnen voordat op de aanvraag is beslist, tenzij
hiervoor schriftelijk toestemming is verleend;
c. de vereiste vergunningen (nog) niet zijn verleend;
d. met de werkzaamheden het belang van de monumentenzorg niet of
e. de kosten van werkzaamheden niet in een redelijke verhouding staan tot het te
f. voor de uit te voeren werkzaamheden een omgevingsvergunning is vereist en
2. Een laagrentende lening kan voorts worden geweigerd in geval van een negatief
Artikel 9, Bijzondere verplichtingen
1. Aan een Sot en/of Lot wordt de verplichting verbonden dat;
a. het werk wordt uitgevoerd overeenkomstig de door gedeputeerde staten
b. de aanvang van het werk tenminste twee weken van te voren wordt gemeld bij
c. met de uitvoering van de werkzaamheden is begonnen binnen 26 weken na de
datum van verzending van de verlening van de Sot of Lot;
d. binnen 130 weken na de verlening van een Sot of Lot de gereedmelding als
bedoeld in aertikel 12 is ingediend bij gedeputeerde staten;
e. de werkzaamheden worden uitgevoerd volgens in de beroepsgroep van
restauratiebedrijven geldende normen.
2. Het werk wordt uitgevoerd als scholings- en werkgelegenheidstraject door een
erkend leerbedrijf in de (restauratie)bouw. Gedeputeerde staten kunnen hiervan
1. De eigenaar en/of de zakelijk gerechtigde is verplicht het monument of het
beeldbepalende pand waarvoor een Sot of Lot is verstrekt voldoende te verzekeren
tegen brand-, storm- en bliksemschade.
2. Tijdens de werkzaamheden is een CAR-verzekering verplicht.
Artikel 11, Tussentijdse vervreemding
1. Indien de eigenaar en/of zakelijk gerechtigde, zolang de Sot niet is vastgesteld, het
rijks- of provinciaal monument vervreemd, kunnen gedeputeerde staten de Sot
lager vaststellen of ambtshalve lager vaststellen.
2. Indien de eigenaar en/of zakelijk gerechtigde binnen de looptijd van de
laagrentende lening het monument of het beeldbepalende pand vervreemdt, wordt
de laagrentende lening beëindigd en dient de eigenaar en/of zakelijk gerechtigde
het restant van de schuld uiterlijk bij overdracht aan de verkrijger terug te storten
1. Vaststelling van de Sot en/of de Lot vindt plaats nadat:
a. de in de aanvraag opgenomen werkzaamheden gereed zijn gemeld op het
daartoe door gedeputeerde staten beschikbaar gestelde formulier, zijn
gecontroleerd en akkoord zijn bevonden;
b. een overzicht overeenkomstig de bij de aanvraag gevoegde begroting is
verstrekt van de totale werkzaamheden en de daarop betrekking hebbende
kosten, inclusief eventueel meer- en minderwerk, alsmede kopieën van alle
rekeningen en betalingsbewijzen met betrekking tot de werkzaamheden.
2. Vaststelling vindt plaats op basis van de bij de verlening goedgekeurde subsidiabele
herbestemmingskosten van werkzaamheden of de werkelijke kosten van de
werkzaamheden als deze lager zijn, dan wel hoger, met inachtneming van het
bepaalde op meer- en minderwerk.
3. Gedeputeerde staten kunnen er mee instemmen dat de aanvrager in plaats van
rekeningen en betalingsbewijzen een verklaring van een accountant verstrekt
waaruit blijkt dat het overgelegde kostenoverzicht juist en volledig is.
Op basis van de Cultuurnota Oude wereld nieuwe mindset 2013-2016 wil de provincie
verder inzetten op herbestemming van karakteristieke panden.
Herbestemming van monumentale en beeldbepalende panden is hard nodig. Hiervoor zijn
economische dragers nodig die, naast behoud en doorontwikkeling van cultureel erfgoed,
gunstige effecten hebben op leefbaarheid, werkgelegenheid en grond- en
Het doel is minder nieuwbouwplannen te maken en meer te investeren in restauraties in
Dit besluit is geënt op het succes van de Versnellingsagenda Leegstand en
De financiering bevat twee mogelijkheden. De subsidie onrendabele top is ten gunste van
herbestemming van rijks- en provinciale monumenten. De laagrentende lening in de
onrendabele top is voor herbestemming van alle monumenten en beeldbepalende
panden. Dit zijn rijks- provinciale en gemeentelijke monumenten en beeldbepalende
Het inzetten van deze gelden geschiedt op basis van een gebiedsgerichte aanpak. De
Omgevingsvisie, het Cultuurhistorisch Kompas en het Kader voor Economische
Investeringen zijn daarbij leidend. Daarnaast wordt ook gekeken naar aanpalende
beleidsprogramma's zoals: vitalisering platteland, krimpbeleid en energie.
Kortom de gelden worden ingezet daar waar meervoudige doelen worden behaald.
De te verlenen financiering geschiedt op basis van een prioriteitenlijst, het zogeheten
"Programma Herbestemming Karakteristiek Bezit in Drenthe 2013-2016" . Dit is een
overzicht van aangemelde herbestemmingsprojecten in Drenthe die op basis van objecten
gebiedsgerichte criteria zichtbaar worden gemaakt en of een voorgenomen
Gedeputeerde staten hebben op grond van dit artikel uitvoeringvoorschriften vastgesteld
ten aanzien van de te financieren subsidiabele instandhoudingkosten en de procedure
van aanvraag van een laagrentende lening:
Met andere zakelijke rechten kan gedacht worden aan het recht van erfpacht, een
appartementsrecht of een deelneming- of lidmaatschaprecht op het gebruik van een
Het rijk heeft haar subsidiegelden voor restauratie van rijksmonumenten aan de
provincie overgedragen voor besteding. De provincie voegt hieraan provinciale
subsidiegelden toe als co-financiering op voorwaarde dat ook de restauratie en
herbestemming van provinciale monumenten hieraan kunnen deelnemen.
De provincie Drenthe hecht ook waarde aan het behoud van gemeentelijke monumenten
en beeldbepalende panden daar deze onlosmakelijk zijn verbonden met de ruimtelijke
kwailteit van Drenthe. Op grond hiervan biedt de provincie dan ook de mogelijkheid van
een laagrentende lening op voorwaarde dat de gemeente hierin voor tenminste 50% cofinanciert.
Alvorens een aanvraag om een Sot en/of Lot bij gedeputeerde staten kan worden
ingediend is aanmelding bij het Meldpunt Herbestemming Drenthe via de website
www.herbestemmingdrenthe.nl (medio 2013 gaat dit meldpunt over in Kenniscentrum
Herbestemming Noord / www.herbestemmingnoord.nl ) een eerste vereiste.
De aanmelding houdt in dat de voorgenomen restauratie- en
herbestemmingswerkzaamheden worden geplaatst op het overzicht "Programma
Herbestemming Karakteristiek Bezit in Drenthe".
Dit programma is een overzichtslijst van alle aangemelde her te bestemmen
monumenten en beeldbepalende panden. Dit kunnen zijn: rijks- provinciale- en
gemeentelijke monumenten en beeldbepalende panden.
Plaatsing betekent niet dat daarmee de zekerheid ontstaat op financiering. Het zicht
hierop volgt aan de hand van het voldoen aan criteria die in dit overzicht staan vermeld.
Zo wordt bepaald welke restauraties met herbestemmingen uitvoeringsrelevant zijn en
voor een financiering in de kosten van een onrendabele top in aanmerking kunnen
komen (zie verder de toelichting in artikel 6).
Eerst dan is indiening van een aanvraag om een Sot en/of een Lot bij gedeputeerde
Na aanmelding bij het meldpunt worden eigenaren en/of zakelijk gerechtigden van een
monument of beeldbepalend pand begeleidt door de door gedeputeerde staten
aangewezen deskundigen die zijn vebonden aan het Meldpunt Herbestemming Drenthe
Artikel 6, Subsidie en/of laagrentende lening onrendabele top
Herbestemmingen van karakteristieke panden zijn veelal complex en gaan gepaard met
hoge investeringen, met name in de restauratiekosten. Om toch tot een exploitabele
exploitatie te kunnen komen wordt de zogeheten onrendabele top "afgeroomd" met een
subsidie en/of lening, geheten "Subsidie onrendabele top", afgekort Sot en/of
"Laagrentende lening onrendabele top", afgekort Lot.
Op basis van de geraamde herbestemmingskosten (onderhoud, restauratie en renovatie),
de verwachte exploitatieopbrengsten en diverse kengetallen en parameters wordt het
exploitatierendement berekend. Via een exploitatiemodel (Netto Contante Waardemethode)
wordt berekend of de verwachte opbrengsten voldoende zijn om de verwachte
vastgoedexploitatielasten (met name onderhoud en beheer) te kunnen dekken
gedurende een zekere exploitatieperiode. Omdat hier sprake is van panden met een
beperkte exploitatiemogelijkheid zal het rendement naar verwachting veelal negatief
uitvallen. Er wordt dan gesproken over een onrendabele top.
Om vast te kunnen stellen of de gevraagde financiering in een onrendabele top reëel is
wordt aan de aanvrager een ondernemingsplan gevraagd. Dit ondernemingsplan wordt
voor advies voorgelegd aan een extern bureau.
In een bijlage van het aanvraagformulier wordt aangegeven wat tenminste in dit
ondernemingsplan moet staan op grond waarvan de berekening onrenbale top kan
Om voor een Sot en/of Lot in aanmerking te kunnen komen moet zicht zijn op een
uitvoerbare restauratie met herbestemming van het onderhavige pand. Dit betekent dat
moet worden voldaan aan criteria.
Indien een omgevingsvergunning is aangevraagd wordt een benodigde Sot en/of Lot
voor maximaal 6 maanden gereserveerd. Dit betekent niet dat hiermee een recht op
verlening ontstaat. De reservering is bedoeld om ten tijde van vergunningverlening
en uitvoerbaarheid van het werk de aanvrager niet onverhoopt voor
o leerlingen in opleiding voor de (restauratie)bouw of aanpalende vakgilden;
o herintreders in de bouw (social return).
Dit betekent dat in het bestek- of werkomschrijving hierover voorwaarden worden
opgenomen. Daarnaast kan de uitvoering van het werk alleen worden gegund aan
een door Fundeon (kennisinstituut in de bouw) erkend leerbedrijf in o.a. de
van cultuurhistorische waarden in Drenthe).
Het beschikbare subsidiebudget is beperkt en maakt prioritering noodzakelijk. Dit
geschiedt op basis van punten. Hoe meer de criteria leiden tot uitvoerbaarheid hoe meer
punten worden behaald waardoor voor een Sot en/of Lot in aanmerking kan worden
Gedeputeerde staten vragen op grond van dit besluit advies aan door haar aangewezen
deskundigen over de ingediende aanvragen om een Sot en/of Lot.
Het Restauratiefonds adviseert over alle aanvragen voor een laagrentende lening, door
toetsing van de inkomens- en vermogenspositie van de aanvrager in relatie tot het
aangevraagde bedrag. Alleen in uitzonderingsgevallen kal een negatief advies toch leiden
De termijn is gelet op de aard van de instandhouding op 130 weken vastgesteld.
In het Bestuursakkoord van 5 maart 2012 tussen het rijk en de provincies is onder andere bepaald dat beide overheden zich inzetten om de kwaliteit van het restauratieproces en de -werkzaamheden te bevorderen.
Het voortbestaan van onze monumenten wordt bedreigd door enerzijds uitvoering van de werkzaamheden door niet of onvoldoende ter zake deskundig en/of gekwalificeerd personeel.
Anderzijds is er een tekort aan vaklieden die kunnen restaureren. Dit ontstaat doordat geen of weinig instroom in de restauratieopleidingen plaatsvindt of vanwege het feit dat vakkrachten worden ontslagen als gevolg van de economische crisis waaraan o.a. de bouw is gerelateerd.
Hierdoor verdwijnt het specifieke vakmanschap in o.a. de restauratietechniek..
Beide overheden hechten veel waarde aan behoud en continuïteit van restauratiekennis en -vaardigheden. Op grond daarvan stellen gedeputeerde staten de voorwaarde aan het verkrijgen van een subsidie en/of laagrentende lening dat het werk wordt uitgevoerd:
Gedeputeerde staten vragen advies aan de door haar aangewezen deskundigen die hierin samenwerken met Fundeon (kennisinstituut in de bouw en infra die de erkenning als leerlingbpuwplaats afgeeft) of en in hoeverre werkzaamheden opleidende onderdelen bevatten.
In geval van een voorgenomen eigendomsoverdracht wordt 'afgerekend' met de eigenaar en/of zakelijk gerechtigde. De laagrentende lening is niet overdraagbaar op de koper van het provinciaal monument.
Tegen de subsidieverlening door gedeputeerde staten staat bezwaar en beroep open overeenkomstig de Algemene Wet Bestuursrecht (AWB).