Organisatie | De Bilt |
---|---|
Organisatietype | Gemeente |
Officiële naam regeling | Nota gemeentegaranties De Bilt 2010 |
Citeertitel | Nota gemeentegaranties De Bilt 2010 |
Vastgesteld door | college van burgemeester en wethouders |
Onderwerp | financiën en economie |
Eigen onderwerp |
Geen.
1.Geen
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
---|---|---|---|---|---|
20-05-2010 | nieuwe regeling | 09-03-2010 Biltbuis19-05-2010 | cv26-02-2010 |
Bijlage A Voorwaarden t.a.v. de rechtspersoon (geldnemer) 7
Bijlage B Voorwaarden voor de kredietverstrekker (geldgever) 8
Bijlage C Stroomschema ter bepaling gemeentegarantie 9
Bijlage D Stroomschema aanvraag gemeentegarantie 11
Bijlage E Aanvraagformulier 15
Bijlage F Interne werkafspraken 17
Het instrument gemeentegaranties wordt door de gemeente De Bilt gehanteerd om rechtspersonen in De Bilt te ondersteunen hun doelstellingen te verwezenlijken. Het doel waarvoor dit instrument wordt gebruikt moet passen binnen het gemeentelijk beleid uit hoofde van de publieke taak en het algemeen belang. De toetsingskaders of spelregels voor het verlenen van een garantie zijn weliswaar af te leiden uit genomen besluiten, echter een beleidsdocument waarin duidelijk wordt aangegeven onder welke voorwaarden de gemeente gemeentegaranties als een doelmatig beleidsmiddel kan inzetten ontbreekt. Hierdoor is er onvoldoende houvast bij de besluitvorming in concrete gevallen. Tevens dient het beleid bekend te worden gemaakt. De regels houden in hoe het college de bevoegdheid tot het verlenen van gemeentegaranties invult.
in paragraaf 2 wordt het wettelijk kader besproken. Paragraaf 3 gaat in op de uitgangspunten voor het verstrekken van gemeentegaranties. Vervolgens wordt in paragraaf 4 het verstrekken van de gemeentegarantie onder voorwaarden besproken. Paragraaf 5 vermeldt de procedure omtrent de toetsing van de aanvraag. In paragraaf 6 wordt een samenvatting gegeven.
2.Wettelijk kader en bevoegdheden
De wetgever heeft in verschillende wetten, kaders en voorschriften aangegeven waaraan de afgifte van een gemeentegarantie moet voldoen. Hieronder volgt een opsomming van de relevante regelgeving:
Verdrag Europese gemeenschap (EG verdrag)
Indien de gemeente een garantie afgeeft voor de uitoefening van de publieke taak dient zij rekening te houden met de staatssteunregels van het Verdrag van de Europese Gemeenschap (artikelen 87 lid 1, 88 en 89 EG verdrag).
Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet FIDO)
Artikel 2 lid 1 Wet FIDO geeft aan dat het verstrekken of uitzetten van middelen (waaronder het verstrekken van een gemeentegarantie) uitsluitend is toegestaan indien zij de uitoefening van de publieke taak beoogt. Regelgeving hieromtrent is tevens te vinden in het Besluit leningsvoorwaarden. Tevens wordt in de wet een verbod op vreemde valuta en indexering van de hoofdsom van de te garanderen lening gesteld.
Algemene wet bestuursrecht (Awb)
Op grond van artikel 4:21 Awb is het verstrekken van een gemeentegarantie een vorm van subsidiëring. De Awb bepaalt dat subsidies slechts verstrekt kunnen worden op grond van een wettelijk voorschrift dat regelt voor welke activiteiten subsidie kan worden verstrekt. De artikelen 4:33 en 4:36 Awb regelen dat een subsidie kan worden verleend onder de voorwaarde dat de subsidieontvanger meewerkt aan het sluiten van een overeenkomst ter uitvoering van de beschikking tot subsidieverlening.
Op grond van artikel 160 lid 1 sub e Gw is het een bevoegdheid van het college om privaatrechtelijke rechtshandelingen te verrichten, zo ook de verstrekking van een gemeentegarantie. Zij heeft de plicht de raad te informeren over besluiten die majeure gevolgen kunnen hebben voor de gemeente. (artikel 169 lid 4 Gw –voorhangprocedure)
De afgifte van een gemeentegarantie is een privaatrechtelijke rechtshandeling. Meer in het bijzonder is het een vorm van borgtocht. Artikel 7:850 BW geeft regelgeving omtrent borgtocht.
Naast regelgeving van hogere wetgevers heeft de gemeente ook eigen regelgeving:
Het college is voor het verstrekken van gemeentegaranties gebonden aan de voorschriften van de raad. De raad heeft op grond van artikel 212 Gw in een verordening regels opgenomen inzake de algemene doelstelling en de te hanteren richtlijnen en limieten van de financieringsfunctie. In artikel 7 lid 7 onder b Financiële verordening is bepaald dat de raad voor garanties boven de € 40.000,00 de gelegenheid dient te krijgen om voorafgaand aan het collegebesluit wensen en bedenkingen ter kennis van het college te brengen. (voorhangprocedure)
In artikel 14 Financiële verordening is bepaald dat bij het uitzetten van middelen, het verstrekken van garanties en het aangaan van financiële participaties uit hoofde van de publieke taak het college – indien mogelijk – zekerheden bedingt. Het college motiveert in zijn besluit het openbaar belang van dergelijke uitzettingen van middelen, verstrekkingen van garanties en financiële participaties.
(Algemene) subsidieverordeningen gemeente De Bilt
De gemeente kent 3 subsidieverordeningen:
De subsidieverordening Bijzondere Educatieve Activiteiten voor scholen De Bilt 2006. De laatste twee verordeningen zijn deelverordeningen die gebaseerd zijn op de eerste. In de verordeningen zijn gemeentegaranties bewust uitgezonderd van het subsidiebegrip. Dit betekent dat gemeentegaranties niet gebaseerd kunnen worden op basis van deze verordeningen.
Het doel waarvoor een garantstelling wordt verleend moet passen binnen de regelgeving en het gemeentelijk beleid uit hoofde van de publieke taak. In de drie subsidieverordeningen zijn een groot aantal beleidsterreinen vastgelegd waarop rechtspersonen aanspraak kunnen maken op subsidiëring indien aan de criteria wordt voldaan. Deze beleidsterreinen gelden ook bij garantieverlening. Algemene criteria regelen dat de activiteiten waarvoor subsidie gevraagd wordt een voldoende gemeentelijk belang dienen en dat de activiteiten open staan voor alle personen binnen de doelgroep, waarbij geen onderscheid mag worden gemaakt naar levensbeschouwing, ras, geslacht of seksuele voorkeur, tenzij dit onderscheid een emancipatorisch doel dient. Belangrijke vastgelegde criteria om geen subsidie te verlenen zijn, naast overschrijding van het subsidieplafond, dat subsidieverstrekking niet past binnen het vastgestelde gemeentelijk beleid en dat de aanvrager ook zonder de subsidieverstrekking over voldoende gelden kan beschikken om de kosten van de activiteiten te dekken, hetzij uit eigen middelen, hetzij uit middelen van derden. Deze beleidsnota is niet van toepassing op bijstandverlening in de vorm van borgtocht als bedoeld in de artikelen 49 en 51 van de Wet werk en bijstand.
Er is een aantal waarborgfondsen waarop een beroep kan worden gedaan om
geldleningen te borgen. Waarborgfondsen worden in beginsel gezien als een voorliggende voorziening die er toe leidt dat er geen afgifte van een gemeente garantie plaatsvindt. Bij de gemeentegaranties ten behoeve van sportinstellingen ligt dit anders. Aan het verlenen van een borgstelling wordt door de Stichting Waarborgfonds Sport (SWS) de voorwaarde verbonden dat in beginsel
ook een gemeentegarantie wordt verstrekt. De borgstelling van dit waarborgfonds bedraagt ten hoogste 50% van het te lenen bedrag, met een maximum van € 250.000,-. Voor het resterende bedrag van de lening kan de gemeente garant staan. Voorwaarde hierbij is dat een aanvrager zich eerst wendt tot het SWS en daarna pas bij de gemeente. De beoordeling van de aanvraag van het SWS is leidend. Dat wil zeggen: indien het SWS besluit om een borgstelling te verlenen, zal de gemeente op basis hiervan een afweging maken of zij voor het resterende bedrag van de lening garant zal staan. De voorwaarde aan de vragende instelling om minimaal 2 offertes van verschillende financiële instellingen te overleggen aan de gemeente vervalt hierbij.
Algemeen geldt dat private en rechtspersonen zich in eerste instantie wenden tot de waarborgfondsen op de terreinen waarop zij zich bewegen. De gemeente wordt op haar beurt door de waarborgfondsen verzocht de door de waarborgfondsen verstrekte garanties mede te borgen door middel van bijvoorbeeld een achtervangovereenkomst.
Het komt voor dat kredietverstrekkers bereid zijn om aan private of rechtspersonen goedkoper een geldlening te verstrekken indien de gemeente garant staat. Deze benadering wordt ingegeven uit rentabiliteitsoverwegingen waarbij de risico’s wordt afgewenteld op de gemeentelijke overheid. Ook hier geldt dat de (lokale) overheid in beginsel afziet van inmenging. Indien blijkt dat zonder garantie geen lening verstrekt kan en zal worden, kan binnen de kaders van de subsidieverordeningen een garantiestelling overwogen. In uitzonderlijke situaties kan het college van burgemeester en wethouders om hem moverende redenen hiervan afwijken. Zij deelt dit mede aan de raad. In beginsel wordt voor de bepaling van de uitgifte van gemeentegaranties uitgegaan van de criteria opgenomen in de gemeentelijke subsidieregelingen. Van private en rechtspersonen mag verwacht worden dat ze zich actief opstellen tegenover de kredietverstrekkers.
3.4 Financieel belang gemeente
Naast beleidsmatige belangen is een toetsing aan het financiële belang van de gemeente
noodzakelijk. Het financiële risico, verbonden aan het verlenen van een gemeentegarantie
en/of het verstrekken van een geldlening moet voor de gemeente zo laag mogelijk zijn. Het
vaststellen van een subsidieplafond waarbij een relatie wordt gelegd tussen de omvang van
de te garanderen c.q. te verstrekken leningen, de daaraan verbonden risico’s en het aanwezige
gemeentelijke weerstandsvermogen is daarbij wezenlijk. Het subsidieplafond is aangegeven in de risicoparagraaf van de begroting.
4.Gemeentegarantie onder voorwaarden
4.De voorwaarden aangaande gemeentegaranties waaraan de rechtspersoon, respectievelijk de geldgever moeten voldoen zijn in de bijlagen A en B van deze notitie opgenomen. Uit oogpunt van de risicobeheersing dient de gemeente te toetsen of aan deze voorwaarden wordt voldaan.
4.Om het risico voor de gemeente enigszins te beperken kan zij bepaalde zekerheden afdwingen. Dit kan door middel van het vestigen van een hypotheek op de onroerend zaak of het vestigen van pandrecht op een roerende zaak van de aanvrager. Voor het vestigen van deze zekerheid is een notariële akte nodig. De looptijd van de garantie is maximaal gelijk aan de technische levensduur van de objecten die de gemeente tot zekerheid strekken voor de verleende garantie. Verder is het van belang dat de aanvrager het gebruik van de zaak niet tussentijds wijzigt, dan wel verkoopt zonder toestemming van de gemeente. De gemeentegarantie is immers afgegeven in het kader van het algemeen belang. Als het gebouw dan van eigenaar of van gebruik wisselt kunnen er ongewenste situaties ontstaan.
5.Subsidie aan ondernemingen kan, volgens Europees recht, aangemerkt worden als zijnde staatssteun, vandaar dat hieraan getoetst dient te worden.
5.Op grond van de artikelen 87 lid 1, 88 en 89 van het Verdrag van de Europese Gemeenschap (hierna EG) is er sprake van staatssteun als aan onderstaande criteria wordt voldaan:
5.Als het bovenstaande het geval is moet dit via het Rijk worden gemeld bij de Europese Commissie. (via het Coördinatiepunt Staatssteun van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties). Er is geen sprake van staatssteun als de middelen zijn uitgezet of verstrekt tegen marktconforme voorwaarden.
5.Tevens is er geen sprake van staatssteun als het gaat om de bekostiging van een onderneming die een typische overheidstaak uitvoert voor de gemeente of de subsidiëring van culturele instellingen en andere vormen van steunverlening hieraan. Staatssteun is alleen dan toegestaan wanneer er is voldaan aan de voorwaarden opgesomd in artikel 87 EG-verdrag.
5.2 Toetsing financiële positie aanvrager
5.De gemeente dient, voorafgaand aan de garantieverlening, onderzoek te doen naar de financiële toestand van de aanvragende instantie. Dit onderzoek maakt deel uit van de integrale advisering. De financieel consulent speelt hierbij een ondersteunende rol.
5.Het onderzoek bestaat onder andere uit een analyse van de volgende componenten:
5.Het aanvraagformulier (Bijlage E) vermeldt de stukken die meegeleverd dienen te worden bij de aanvraag.
Verzoeken om garantstellingen, waar uitsluitend sprake is van rentabiliteitsafwegingen (goedkoper lenen en risico gemeente) worden op grond van de subsidieregelgeving afgewezen. Indien zonder garantie geen lening verstrekt kan en zal worden komt garantstelling in beeld. In uitzonderlijke situaties kan het college om hem moverende redenen hiervan afwijken. Zij deelt dit mede aan de raad.
aantoonbare inspanningen men er niet in slaagt de geldlening af te sluiten.
6.Aan een te verlenen garantie worden voorwaarden aan de aanvrager en
Kredietverstrekker gesteld. Zie bijlagen A en B.
financiële toestand waarin de aanvragende instantie verkeert.
12.De overeenkomst van geldlening moet voldoen aan de bepalingen gesteld in de
Bijlage A Voorwaarden t.a.v. de rechtspersoon (geldnemer)
Aan de door de gemeente De Bilt te verstrekken gemeentegarantie worden ten aanzien van de rechtspersoon (aanvrager/geldnemer) voorwaarden gesteld. Deze voorwaarden worden bij een verzoek voor een gemeentegarantie vooraf meegedeeld aan de aanvrager. De aanvrager dient deze voorwaarden voor de besluitvorming voor akkoord te hebben ondertekend.
De aan de gemeentegarantie verbonden voorwaarden zijn:
Naarmate de omvang van de lening daartoe aanleiding geeft kunnen aanvullende voorwaarden door het college van B&W worden gesteld.
Bijlage B Voorwaarden voor de kredietverstrekker (geldgever)
Voor de kredietverstrekker gelden in beginsel de volgende voorwaarden:
Bijlage C Stroomschema ter bepaling gemeentegarantie
Aanvraag/ Algemeen belang/publiek doel
Subsidie (toetsing aan kaders/wetten)
(toetsing aan subsidieverordening)
Voldoet aanvraag aan criteria G.G.?
Beleid afgifte gemeentegaranties
Nadere uitwerking stroomschema ter bepaling gemeentegarantie.
Na ontvangst en registratie van een verzoek tot een subsidie/aanvraag van een maatschappelijke- of sportinstelling voor een grote investering is het voor de behandelende afdeling van belang om te kijken of de aanvraag een algemeen belang of een publiek doel dient. Dit moet getoetst worden aan de hiervoor gestelde kaders en bestaande wet en regelgeving. Als hier niet aan voldaan wordt volgt er een afwijzing van het verzoek.
Bij een positieve toetsing moet er aan de hand van de Subsidieverordening van de gemeente bekeken worden of er een subsidie verleend kan worden en zo ja tot welk bedrag. Mocht de toe te kennen subsidie niet voldoende zijn is het mogelijk om voor het nog resterende bedrag de mogelijkheid van de afgifte van een gemeentegarantie te overwegen. Als blijkt dat de Subsidieverordening niet voorziet in de behoefte van de aanvrager volgt de volgende stap in het stroomschema.
Aan de hand deze Beleidsnota gemeentegarantie kan de aanvraag worden getoetst op de mogelijkheid tot afgifte van een gemeente garantie. Als deze toetsing negatief is zal er een afwijzing van het verzoek volgen.
Indien volgens de toetsing blijkt dat het verzoek voldoet aan de normen moet er eerst gekeken worden of er een waarborgfonds is om het risico over te nemen.
Bij aanwezigheid van een waarborgfonds zal de aanvrager doorverwezen moeten worden naar het waarborgfonds.
Als de aanvrager een sportinstelling betreft moet er rekening mee gehouden worden dat het SWS, in de meeste gevallen slechts voor de helft van het gevraagde bedrag met een maximum van
€ 290.000,00 borg zal staan. Voor het resterende deel verwacht het SWS dat de gemeente borg staat.
Bij het ontbreken van een waarborgfonds zal er begonnen moeten worden met de voorbereiding van een aanvraag, conform deze beleidsnota gemeentegarantie, tot afgifte van een Gemeentegarantie.
Aanwezigheid financiële Opgave aanvrager
Nadere uitwerking stroomschema aanvraag gemeente garantie
Naast de gewone adresgegevens van de aanvrager dienen ook de inschrijfgegevens bij de Kamer van Koophandel te worden geverifieerd. Iedere vereniging of stichting dient ingeschreven te staan in het Verenigingsregister van KvK. Dit ook om te bepalen wie de bestuursleden zijn en wie er dus hoofdelijk aansprakelijk gesteld kunnen worden.
Indien deze gegevens niet aanwezig zijn of niet correct zijn, wordt de aanvrager de mogelijkheid geboden de benodigde gegevens alsnog binnen een redelijke termijn aan te vullen. Na ontvangst van de aanvullingen zullen deze beoordeeld worden en verder behandeld worden.
De noodzaak van een gemeentegarantie moet eerst onderzocht worden. Kan de aanvrager zonder gemeentegarantie het gewenste bedrag lenen of is de gemeentegarantie slechts een middel om een lager rente percentage te krijgen. Dit zal moeten blijken uit de onderbouwing in de opgave van de aanvrager. Als de uitkomst negatief is zal de aanvraag worden afgewezen. In uitzonderlijke situaties kan het college om hem moverende redenen hiervan afwijken. Zij deelt dit mede aan de raad.
Minimaal twee correcte offertes.
De aanvrager dient minimaal twee offertes van geldverstrekkende instellingen over te leggen. De offerte dient uiteraard het gevraagde bedrag te bevatten, de looptijd van de lening (conform onze voorwaarden niet langer dan veertig jaar) het rentepercentage voor minimaal vijf jaar vast, de wijze van aflossing en het rente/aflossingsschema gedurende de lening. Daarnaast dient de offerte te vermelden of er een gemeentegarantie vereist is. Indien één of meerdere offertes niet correct zijn wordt de aanvrager in de gelegenheid gesteld de offertes te laten aanpassen. Omdat wij de offertes alleen bekijken op de genoemde punten en niet op de daadwerkelijke cijfers, zal een aanvraag niet op de offertes worden beslist.
Aanwezigheid financiële bescheiden.
De aanvrager zal de volgende financiële bescheiden moeten laten zien:
Indien de aanvrager deze bescheiden niet of niet in voldoende mate kan overleggen wordt de aanvrager de mogelijkheid geboden om binnen redelijke termijn de ontbrekende gegevens aan te vullen. Kan de aanvrager hier niet aan voldoen, dan volgt er een negatieve beslissing op het verzoek.
Zijn de financiële bescheiden aanwezig, dan volgt de volgende stap.
Aan de hand van deze beleidsnotitie gemeentegaranties moeten de aangeleverde gegevens getoetst worden. Deze toetsing is van groot belang voor het al dan niet verlenen van een gemeentegarantie.
Aan de hand van kengetallen moet de solvabiliteit van de aanvragende instantie bekeken worden. De jaarrekening en begrotingen moeten worden geanalyseerd. Ook is het van belang dat de contracten en/of offertes bekeken worden op zowel de technische inhoud, dan wel op de juridische inhoud.
Aan de hand van deze uitkomst gaat de aanvraag het vervolg traject in of wordt er negatief geadviseerd en volgt een negatieve beslissing.
Acceptatie voorwaarden gemeentegarantie geldnemer.
In dit stadium zal de aanvrager zich akkoord moeten verklaren met de voorwaarden door de gemeente De Bilt gesteld in bijlage B. van deze beleidsnotitie gemeentegarantie. Gaat de aanvrager niet akkoord zal er een negatieve beslissing volgen.
Acceptatie voorwaarden gemeentegarantie geldverstrekker
Als de aanvrager akkoord gaat moet de geldverstrekkende instantie uiteraard ook akkoord gaan met de voorwaarden zoals gemeld in de notitie bijlage C. Omdat deze instantie vaak zijn eigen voorwaarden als leidend hanteert, is het niet ondenkbaar dat hij niet gelijk akkoord gaat met onze voorwaarden.
In voorkomende gevallen zal er dan overleg moeten plaatsvinden met de geldverstrekker om tot een overeenkomst te komen.
Voorstel tot afgifte gemeentegarantie
Als alle voorgaande stappen zijn doorlopen kan er een collegevoorstel tot afgifte van een gemeentegarantie worden opgesteld via de daarvoor geldende procedure.
Aanvraagformulier Gemeentegaranties
2. Waarvoor wordt de gemeentegarantie aangevraagd?
Hierbij verklaart de aanvrager/de aanvragers deze aanvraag geheel naar waarheid te hebben ingevuld.
Is de geldverstrekker akkoord met de voorwaarden van de gemeente? | ||
Kan er overgegaan worden tot de afgifte van de gemeentegarantie? | ||
!!! Bij uw aanvraag dient u onderstaande bewijsstukken te voegen. !!!
Bijlage F Interne werkafspraken
Hieronder is per stap van het werkproces vermeld wie wat doet: