Ziet u een fout in deze regeling? Meld het ons op regelgeving@overheid.nl!
Alkmaar

Verordening winkeltijden Alkmaar

Wetstechnische informatie

Gegevens van de regeling
OrganisatieAlkmaar
OrganisatietypeGemeente
Officiële naam regelingVerordening winkeltijden Alkmaar
CiteertitelVerordening winkeltijden Alkmaar
Vastgesteld doorgemeenteraad
Onderwerpfinanciën en economie
Eigen onderwerp

Opmerkingen met betrekking tot de regeling

Geen

Wettelijke grondslag(en) of bevoegdheid waarop de regeling is gebaseerd

Geen

Regelgeving die op deze regeling is gebaseerd (gedelegeerde regelgeving)

Geen

Overzicht van in de tekst verwerkte wijzigingen

Datum inwerkingtreding

Terugwerkende kracht tot en met

Datum uitwerkingtreding

Betreft

Datum ondertekening

Bron bekendmaking

Kenmerk voorstel

01-01-201301-06-2013nieuwe regeling

13-12-2012

Officiële Mededelingen, 19-12-2012

Onbekend

Tekst van de regeling

Intitulé

Verordening winkeltijden Alkmaar

Raadsbesluit

Nr.

De raad van de gemeente Alkmaar;

gelet op het voorstel van burgemeester en wethouders, bijlage nr. 2012-960;

gelet op het advies van de algemene raadscommissie;

besluit

I. Vast te stellen de navolgende Verordening Winkeltijden Alkmaar met als ingangsdatum 1 januari 2013

Verordening winkeltijden Alkmaar

Artikel 1. Begripsbepalingen

In deze verordening wordt verstaan onder:

  • a.

    de wet: de Winkeltijdenwet;

  • b.

    winkel: een winkel als bedoeld in artikel 1 van de wet;

  • c.

    feestdag: Nieuwjaarsdag, tweede Paasdag, Hemelvaartsdag, tweede Pinksterdag, eerste Kerstdag en tweede Kerstdag;

  • d.

    college: het college van burgemeester en wethouders;

  • e.

    SBI 2008: Standaard Bedrijfsindeling 2008, zoals gehanteerd door de Kamer van Koophandel, welke indeling bepalend is voor de bepaling van de bedrijfsactiviteit en/of bepaling hoofdproduct;

  • Deelgebieden;

    • A

      Centrum,

    • B

      Huiswaard, de Mare, Daalmeer/ Koedijk

    • C

      Zuid en West

    • D

      Tuincentra Ranzijn en de Hoef E Bedrijventerreinen Overdie, Boekelenmeer, Beverkoog zoals opgenomen in bijlage 2.

Artikel 2. Beslistermijn

  • 1.

    Het college beslist op een aanvraag om een ontheffing binnen 8 weken.

  • 2.

    Het college kan de beslissing voor ten hoogste 8 weken verdagen.

  • 3.

    Indien een aanvraag voor een ontheffing wordt ingediend minder dan S weken vóór het tijdstip waarop de aanvrager de ontheffing nodig heeft, kan het college besluiten de aanvraag niet te behandelen.

Artikel 3. Overdracht van de ontheffing

  • 1.

    Een ontheffing op grond van deze verordening is overdraagbaar na verkregen toestemming van het college.

  • 2.

    In geval van een voorgenomen overdracht doet de houder van de ontheffing hiervan onmiddellijk schriftelijk mededeling aan het college onder vermelding van de naam en het adres van de voorgestelde rechtverkrijgende.

Artikel 4. Intrekken of wijzigen van de ontheffing

Het college kan een ontheffing intrekken of wijzigen indien:

  • a.

    ter verkrijging daarvan onjuiste of onvolledige gegevens zijn verstrekt;

  • b.

    veranderde omstandigheden of gewijzigde inzichten dit noodzakelijk maken in verband met het belang of de belangen ter bescherming waarvan de ontheffing is vereist;

  • c.

    het gebruik van de winkel of de uitoefening van een bedrijf anders dan in een winkel gevaar oplevert voor de openbare orde, de veiligheid of het woon- en leefklimaat ter plaatse;

  • d.

    de aan de ontheffing verbonden voorschriften en beperkingen niet zijn of worden nagekomen;

  • e.

    van de ontheffing geen gebruik wordt gemaakt binnen een daarin gestelde termijn of, bij gebreke van een dergelijke termijn, binnen een redelijke termijn;

  • f.

    de houder dit aanvraagt.

Artikel 5. Zon- en feestdagenregeling (koopzondagen)

  • 1.

    De verboden genoemd in artikel 2 gelden niet op ten hoogste twaalf, door het college aan te wijzen, zondagen of feestdagen per kalenderjaar, met uitzondering van eerste kerstdag, tussen 10.00 uur en 21.00 uur,

  • 2.

    Deze bevoegdheid geldt voor elk gebiedsdeel van de gemeente afzonderlijk.

Artikel 6. Openstelling van levensmiddelenwinkels op de avonden van zon- en feestdagen

  • 1.

    Het college kan op aanvraag ontheffing verlenen van de in artikel 2, eerste lid, aanhef en onder a en b van de wet genoemde verboden ten behoeve van winkels

    • a.

      waarvoor een ontheffing is verleend ais bedoeld in artikel 8 van deze verordening, en

    • b.

      waar hoofdzakelijk eetwaren en drinkwaren plegen te worden verkocht met uitzondering van sterke drank als bedoeld in artikel 1, eerste lid, van de Drank- en Horecawet.

  • 2.

    Het college kan de ontheffing voor ten hoogste 6 winkels verlenen,

  • 3.

    De ontheffing wordt in eerste instantie verleend voor maximaal 1 jaar.

  • 4.

    Het college kan de ontheffing verlengen met telkens maximaal twee jaar.

  • 5.

    De ontheffing kan worden geweigerd indien de woonsituatie of de leefsituatie, de veiligheid of de openbare orde in de omgeving van de winkel op ontoelaatbare wijze nadelig wordt beïnvloed door de openstelling van de winkel.

Artikel 7. Ontheffing zon- en feestdagenregeling voor bijzondere situaties

  • 1.

    Het college kan voor wat betreft zondagen of feestdagen ontheffing verlenen van de in artikel 2 van de wet genoemde verboden, met uitzondering van eerste kerstdag, ten behoeve van:

    • a.

      bijzondere gelegenheden van tijdelijke aard;

    • b.

      het uitstallen van goederen;

    • c.

      tentoonstellingen in kunstateliers en galeries

  • 2.

    De ontheffing kan worden verleend in geval van feestelijkheden, bijeenkomsten, veilingen of beurzen.

  • 3.

    Het college kan per winkel per jaar maximaal vijf ontheffingen, zoals bedoeld in het eerste lid, verlenen.

Artikel 8. Openstelling op werkdagen tussen 22.00 en 06.00 uur (nachtwinkels)

  • 1.

    Het college kan op aanvraag ontheffing verlenen van het verbod, bedoeld in artikel 2, eerste lid, onder c, van de wet.

  • 2.

    De ontheffing kan worden geweigerd indien de woonsituatie of de leefsituatie, de veiligheid of de openbare orde in de omgeving van de winkel op ontoelaatbare wijze nadelig wordt beïnvloed door de openstelling van de winkel.

Artikel 9. Toerisme

  • 1.

    De verboden, bedoeld in artikel 2, eerste lid van de wet gelden, om reden van op de gemeente gericht toerisme, voor zover zij betrekking hebben op de zondagen en de feestdagen en met inachtneming van het bepaalde in het vijfde lid, niet voor de volgende winkels in de levensmiddelenbranche, getuige SBI 2008 Kamer van Koophandel;

    • -

      4711 Supermarkten en dergelijke winkels met een algemeen assortiment voedings- en genotsmiddelen.

    • -

      4721 Winkels in aardappelen, groenten en fruit;

    • -

      47221 Winkels in vlees en vleeswaren;

    • -

      4723 Winkels in vis;

    • -

      47241 Winkels in brood en banket

    • -

      47242 Winkels in chocolade en suikerwerk

    • -

      4725 Winkels in dranken

    • -

      47291 Winkels in kaas

    • -

      47292 Winkels in natuurvoeding en reformartikelen

    • -

      47293 Winkels in buitenlandse voedingsmiddelen

    • -

      47299 Gespecialiseerde winkels in overige voedings- en genotmiddelen niet elders genoemd.

  • 2.

    De SBI 2008 wordt in de verordening als bindend beschouwd bij de bepaling van de bedrijfsactiviteit en/ of bepaling hoofdproduct. Indien de SBI 2008 wordt gewijzigd door de Kamer van Koophandel, wordt de dan door de Kamer van Koophandel gebezigde indeling gehanteerd.

  • 3.

    De algemene vrijstelling voor de in het eerste lid van dit artikel genoemde winkels is niet van toepassing op de navolgende dagen; eerste paasdag, eerste pinksterdag en eerste kerstdag voor zover deze dagen op een zondag vallen.

  • 4.

    De verboden, bedoeld in artikel 2, gelden om reden van op de gemeente gericht toerisme, voor zover zij betrekking hebben op de zondagen en de feestdagen, niet op een in gebruik zijnd kampeerterrein ten behoeve van de verkoop van levensmiddelen, kampeerartikelen, kranten en tijdschriften.

  • 5.

    Het college kan per deelgebied maximaal 15 zon- of feestdagen aanwijzen, om redenen van de op de hele gemeente gericht toerisme, waarvoor de verboden, bedoeld in artikel 2, eerste lid van de wet niet van kracht zijn.

  • 6.

    Openstelling van genoemd winkels in het eerste en tweede lid vindt uitsluitend plaats op zon- en feestdagen tussen 10:00 en 21:00.

Artikel 10. Overgangsrecht

Een ontheffing, verleend op grond van de verordening, bedoeld in artikel 11, wordt gelijkgesteld met een ontheffing op grond van de Verordening winkeltijden Alkmaar.

Artikel 11. Intrekking voorgaande regeling

De Verordening winkeltijden Alkmaar 2012 wordt ingetrokken.

Artikel 12. Inwerkingtreding

Deze verordening; ‘Verordening winkeltijden Alkmaar’ treedt in werking op 1 januari 2013.

Artikel 13. Citeertitel

Deze verordening wordt aangehaald als: Verordening winkeltijden Alkmaar.

II. ten behoeve van de motiveringsplicht als bedoeld in artikel 3 lid 7 Winkeltijdenwet (Wtw) bijlage 1; de toelichting op artikel 9 van de verordening Winkeltijden Alkmaar vast te stellen.

Alkmaar, 13-12-2012

De raad voornoemd,

P.M. Bruinooge, voorzitter

drs. A.P.A. Koolen, griffier

Algemene toelichting

De Winkeltijdenwet

Op 1 juni 1996 is de Winkeltijdenwet tezamen met het Vrijstellingenfaesluit Winkeltijdenwet in werking getreden. Deze wet stelt ruimere regels voor de openingstijden van winkels dan zijn voorganger, de Winkelsluitingswet 1976.

De tekst van de Winkeltijdenwet en het bijbehorende Vrijstellingenbesluit zijn gepubliceerd in het Staatsblad van 28 maart 1996, onder nummer 182 en 183. Met ingang van 1 januari 2011 is de Winkeltijdenwet gewijzigd. De wijziging geeft een kader ten aanzien van de bevoegdheid van de gemeente om toeristische gebieden aan te wijzen, waar de winkels op alle zon- en feestdagen open mogen zijn. Het gaat om een aantal extra eisen aan de besluitvorming en een aanscherping van de bevoegdheid op grond van artikel 3, derde lid, onder a, van de wet. De vrijstellingen die de raad op basis van dit artikel bij verordening kan geven, zijn vatbaar voor bezwaar en beroep bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven.

Uitgangspunten Winkeltijdenwet

In concreto komen deze uitgangspunten neer op het volgende:

  • a.

    Op maandag t/m zaterdag, de werkdagen, is openstelling van winkels toegestaan tussen 06.00 en 22.00 uur. Gemeenten mogen tijdens deze uren geen beperkingen opleggen aan de openstelling van winkels.

  • b.

    Aan het aantal openingsuren per winkel per week is geen maximum verbonden.

  • c.

    Tijdens de nachturen van 22.00 tot 06.00 uur is winkelopening op werkdagen niet toegestaan. Gemeenten kunnen echter vrijstellingen of ontheffingen van deze verplichte winkelsluiting verlenen. Op Goede Vrijdag, Kerstavond (24 december) en. Dodenherdenking (4 mei) moeten de winkels vanaf 19.00 uur dicht zijn.

  • d.

    Op zon- en feestdagen is winkelopening niet toegestaan. Voor maximaal 12 zon- en feestdagen per kalenderjaar kan de gemeente vrijstelling of ontheffing van deze verplichte sluiting verlenen. De Winkeltijdenwet merkt in dit verband als feestdagen aan: Nieuwjaarsdag, tweede Paasdag, Hemelvaartsdag, tweede Pinksterdag en eerste en tweede Kerstdag.

  • e.

    Winkels waar uitsluitend of hoofdzakelijk levensmiddelen worden verkocht (in de praktijk gaat het vaak om supermarkten) kunnen ontheffing krijgen om op zon- en feestdagen vanaf 16,00 uur open te zijn. Ze moeten dan wel op alle zon- en feestdagen voor 16.00 uur dicht zijn, ook als die als koopzondag zijn aangewezen. Belangrijk is ook dat er in een gemeente maar één ontheffing per 15.000 inwoners mag worden verleend.

  • f.

    De raden kunnen bij verordening vrijstelling vartenen van de verplichte winkelsluiting op zon- en feestdagen in verband met op de gemeente of een deel daarvan gericht autonoom toerisme. Zoals hiervoor vermeld wordt deze bevoegdheid door het wetsvoorstel 31728 nader ingekaderd.

De Winkeltijdenwet is niet alleen van toepassing op winkels: het is op de in artikel 2, eerste lid, van de wet bedoelde dagen en tijden ook verboden om in de uitoefening van een bedrijf (anders dan in een winkel) goederen te koop aan te bieden of te verkopen aan particulieren. Dit volgt uit artikel 2, tweede lid.

Beperkingen en voorschriften

Alle op grond van de wet en de verordening te verlenen vrijstellingen en ontheffingen kunnen onder beperkingen worden verleend; ook kunnen er voorschriften aan worden gebonden. Aan de ontheffingen op grond van artikel 3, vierde lid, en op grond van artikel 7 van de Winkeltijdenwet (avondopenstelling op zondag respectievelijk op werkdagen) kan bijvoorbeeld de beperking worden verbonden dat er na een bepaald tijdstip geen alcoholhoudende drank mag worden verkocht (CBB 18-03-2009, AWB 08/802 S2, Zaanstad).

Handhaving

De controle op de naleving van de regels is in eerste instantie een taak van de plaatselijk bevoegde politie in overieg met de gemeente. De Belastingdienst/FIOD-EGD wordt daarbij ingeschakeld als er een landelijke coördinatie vereist is.

Uiteraard is ook bestuursrechtelijke handhaving mogelijk. Over de handhaving van de Winkeltijdenwet heeft de Minister van Economische Zaken op 22 december 2006 een brief naar alle gemeenten gestuurd. Over de samenloop van strafrechtelijke en bestuursrechtelijke handhaving heeft de VNG nadere informatie gegeven. Deze is te vinden op de website van de VNG, http://www.vng.nl/eCache/DEF/62/907.html.

Artikelgewijze toelichting

Artikel 1. Begripsbepalingen

Voor de definitie van winkel wordt verwezen naar artikel 1 van de Winkeltijdenwet. Daarin is een winkel gedefinieerd als: een voor het publiek toegankelijke besloten ruimte, waarin goederen aan particulieren plegen te worden verkocht.

Voor de omschrijving van het begrip feestdag is aansluiting gezocht bij artikel 2, eerste lid onder b van de Winkeltijdenwet. In de wet is geen definitie opgenomen van feestdag, maar worden de volgende dagen genoemd als dagen waarop de winkels gesloten moeten zijn (naast de zondag): Nieuwjaarsdag, tweede Paasdag, Hemelvaartsdag, tweede Pinksterdag en eerste en tweede Kerstdag. Deze dagen zijn in artikel 1 van de verordening gedefinieerd als feestdag. Daarnaast noemt artikel 2, eerste lid onder b van de Winkeltijdenwet nog drie dagen waarop de winkels gesloten moeten zijn vanaf 19.00 uur: Goede Vrijdag, 4 mei en 24 december. Deze dagen vallen dus niet onder het begrip feestdag in de verordening.

Door in de verordening het begrip feestdag te definiëren, kan waar nodig worden volstaan met het woord "feestdag" of "feestdagen" en hoeven niet steeds alle dagen bij naam genoemd te worden. Koninginnedag en Bevrijdingsdag (5 mei) zijn, voor zover deze dagen niet op zondag vallen, in de wet niet aangemerkt als een dag waarop de winkels gesloten moeten zijn.

Artikel 3. Overdracht van de ontheffing

De bepaling bindt de overdracht van de ontheffing aan de toestemming van het college. De ontheffing kan aan een (rechts)persoon worden verleend als het gaat om straatverkoop als bedoeld in artikel 2, tweede lid van de Winkeltijdenwet. Als het om een winkel gaat, heeft de ontheffing naar zijn aard betrekking op het pand waarin het winkelbedrijf wordt uitgeoefend. Als het om een ontheffing voor straatverkoop gaat biedt de tussenkomst het college de gelegenheid om inzicht te krijgen in de handel en wandel van de opvolger. Als het gaat om overdracht van het winkelpand aan een ander rechthebbende, moet het college kunnen toetsen of de ontheffing in stand kan blijven of dat er eventueel andere voorschriften aan moeten worden vertoonden. Er kan immers sprake zijn van een heel ander soort winkel dan voorheen.

Artikel 5. Zon- en feestdagen regeling (reguliere koopzondagen)

Dit artikel is een uitwerking van artikel 3, tweede lid, Winkeltijdenwet, dat de raad de mogelijkheid geeft de bevoegdheid die in het eerste lid aan de raad wordt gegeven, te delegeren aan het college. Dit is wel een beperkte delegatie: de raad zelf verleent vrijstelling, B&W bepalen wanneer die precies geldt door het aanwijzen van maximaal 12 koopzondagen per jaar. De eerste twee leden van artikel 3 Winkeltijdenwet luiden:

  • 1.

    De gemeenteraad kan voor ten hoogste twaalf door hem aan te wijzen dagen per kalenderjaar vrijstelling verlenen van de in artikel 2 vervatte verboden, voor zover deze betrekking hebben op de zondag, Nieuwjaarsdag, tweede Paasdag, Hemelvaartsdag, tweede Pinksterdag en eerste of tweede Kerstdag. De beperking tot twaalf dagen per kalenderjaar geldt voor elk deel van de gemeente afzonderlijk.

  • 2.

    De gemeenteraad kan, al dan niet onder het stellen van regels, de in het eerste lid bedoelde bevoegdheid delegeren aan burgemeester en wethouders.

Artikel 6. Openstelling van levensmiddelenwinkels op zon- en feestdagen

Dit artikel van de verordening steunt op artikel 3, vierde lid, van de Winkeltijdenwet, dat luidt;

4. Voorts kan de gemeenteraad bij verordening aan burgemeester en wethouders de bevoegdheid verlenen op een daartoe strekkende aanvraag en met inachtneming van de in die verordening gestelde regels ontheffing te verlenen van de in artikel 2, eerste lid, onder a en b, vervatte verboden, voor zover het winkels betreft die gesloten zijn op de in die verboden bedoelde dagen tussen 0 uur en 16 uur, en waar uitsluitend of hoofdzakelijk eet- en drinkwaren plegen te worden verkocht met uitzondering van sterke drank als bedoeld in artikel 1, eerste lid, van de Drank- en Horecawet De verordening bepaalt in ieder geval het aantal winkels waarvoor in de gemeente ontheffing kan worden verleend. Dit aantal kan ten hoogste één winkel per 15 000 inwoners van de gemeente zijn of indien het inwonertal lager is dan 15 000, één winkel.

De vereisten uit de Winkeltijdenwet zijn dus:

  • de ontheffing kan alleen worden verleend aan winkels:

    • -

      die gesloten zijn op zon- en feestdagen vóór 16 uur, ook als die als koopzondag zijn aangewezen (verwerkt in onderdeel a van derde lid), en

    • -

      waar hoofdzakelijk eet- en drinkwaren worden verkocht met uitzondering van sterke drank als bedoeld in artikel 1, eerste lid, van de Drank- en Horecawet (verwerkt in het eerste lid van artikel 6 van deze verordening);

  • er mag maar 1 ontheffing verleend worden per 15.000 inwoners (verwerkt in het tweede lid van artikel 6 van deze Verordening). Dit aantal moet strikt worden toegepast, er mag dus niet naar boven worden afgerond. Een gemeente die minder dan 15.000 inwoners heeft mag aan één winkel de ontheffing ex artikel 3, vierde lid verlenen.

Ontheffing voor een bepaalde periode heeft het voordeel dat er na verloop van tijd kan worden geëvalueerd.

Aan de ontheffing op grond van artikel 3, vierde lid van de Winkeltijdenwet kan bijvoorbeeld de beperking worden verbonden dat er na een bepaald tijdstip geen alcoholhoudende drank mag worden verkocht (CBB 18-03-2009, AWB 08/802 S2, Zaanstad).

Artikel 7. Ontheffing zon- en feestdagenregeling voor bijzondere situaties

Dit artikel steunt op artikel 4, tweede lid, Winkeltijdenwet. Artikel 4 luidt:

  • 1.

    Burgemeester en wethouders kunnen vrijstelling van de in artikel 2 vervatte verboden, voor zover deze betrekking hebben op de zondag, Nieuwjaarsdag, tweede Paasdag, Hemelvaartsdag, tweede Pinksterdag en eerste of tweede Kerstdag, verlenen op grond van plotseling opkomende bijzondere omstandigheden.

  • 2.

    Zij kunnen in door de gemeenteraad bij verordening aangewezen gevallen ontheffing verlenen van de in het eerste lid bedoelde verboden ten behoeve van bijzondere gelegenheden van tijdelijke aard en ten behoeve van het uitstallen van goederen.

  • 3.

    De vrijstellingen en ontheffingen kunnen onder beperkingen worden verleend. Aan de vrijstellingen en ontheffingen kunnen voorschriften worden verbonden.

Aangezien de Winkeltijdenwet in artikel 7, eerste lid een directe bevoegdheid verleent aan het college om vrijstelling te verlenen op grond van plotseling opkomende bijzondere omstandigheden hoeft deze mogelijkheid niet afzonderlijk te worden genoemd in de verordening. Wel worden hier op grond van het tweede lid van artikel 7 van de Winkeltijdenwet de gevallen aangewezen waarin ontheffing kan worden verieend ten behoeve van bijzondere gelegenheden van tijdelijke aard.

Uit de bewoordingen van artikel 4, eerste lid, van de Winkeltijdenwet in relatie tot die van 3, vierde lid volgt dat deze ontheffing zowel op aanvraag als ambtshalve kan worden verleend.

In artikel 7, eerste lid onder c worden tentoonstellingen in kunstateliers en galeries genoemd. De reden daatvan is het volgende. Kunstateliers en galeries zijn winkels, maar hebben in de Winkeltijdenwet een speciale status, die voortkomt uit de oude Winkelsluitingswet en het daarop berustende Besluit gemeentelijke ontheffingen Winkelsluitingswet. In artikel 4 van dat landelijk geldende besluit was een afzonderifjke regeling opgenomen voor kunstateliers en galeries. Deze bepaling hield in dat burgemeester en wethouders ontheffing konden verlenen ten behoeve van het uitstallen van niet fabrieksmatig vervaardigde kunstvoorwerpen door of voor rekening van de vervaardiger daarvan, voor de zon- en feestdagen en de sluitingsuren op werkdagen. Bij het opstellen van de Winkeltijdenwet in 1996 is deze ontheffingsmogelijkheid niet meer expliciet overgenomen in het Vrijstellingenbesluit Winkeltijdenwet, Daar kwamen direct veel vragen over. In overleg met het ministerie van Economische Zaken zijn de kunstateliers en de galeries in artikel 7, tweede lid, van,de toenmalige en nu het eerste lid van de huidige verordening Winkeltijdenwet opgenomen. Op grond van artikel 4, tweede lid, van de wet, zoals uitgewerkt in artikel 7, eerste lid van de verordening, kunnen burgemeester en wethouders ontheffing verlenen voor de zon- en feestdagen voor bijzondere situaties. De wet laat hierin de gemeenten beleidsvrijheid. Met gebruikmaking van deze beleidsvrijheid kan de ontheffing verleend worden voor tentoonstellingen in kunstateliers en galeries. De achtergrond van deze bijzondere status voor kunstateliers en galeries is dat de mogelijkheden voor kunstenaars aan hun werk bekendheid te geven door middel van (verkoop)tentoonstellingen niet te zeer aan banden gelegd mag worden. Bovendien spelen concurrentieoverwegingen hier nauwelijks een rol, gezien het individuele karakter van de betrokken voorwerpen.

Onder bijzondere omstandigheden van tijdelijke aard kunnen feestelijkheden worden verstaan. In een uitspraak van 28 oktober 2008, LJN: BG2147 (Amsterdam Noord), heeft het CBB het begrip "feestelijkheden" ingevuld. Het ging in deze zaak onder meer om de vraag of allerlei buitenlandse en nogal buitenissige feestdagen zoals de Chinese dag van het kind, de Amerikaanse "doe vriendelijk dag" en dergelijke konden worden aangemerkt als "feestelijkheden" zoals bedoeld in de Winkeltijdenverordening van het desbetreffende stadsdeel. Uit de uitspraak blijkt "....dat het moet gaan om feestelijkheden die bijzondere gelegenheden van tijdelijke aard zijn. Bij het hanteren van het begrip "bijzondere gelegenheid van tijdelijke aard" moet er een verband kunnen worden aangewezen met een gebeurtenis dan wel met het beleven of uiten van opvattingen of gevoelens, waaraan blijkens een breed gedragen mening van de bevolking of een bevolkingsgroep op landelijk dan wel op lokaal niveau, een feestelijke, gedenkwaardige betekenis moet worden gehecht."

In een uitspraak van 18 december 2009 bepaalde de voorzieningenrechter dat het verlenen van ontheffing om op zondag 20 december open te zijn in verband met het plaatsvinden van een feestelijkheid (de laatste zondag voor Kerstmis), niet mogelijk was. In deze mondelinge uitspraak overwoog de rechter: "Er is echter niet gebleken welke feestelijkheid op die dag plaats zal vinden en tevens niet of de genoemde feestelijke activiteiten ten tijde van het verlenen van de ontheffing reeds gepland waren. Doordat de ontheffing is verleend aan alle winkeliers in de gemeente Lisse, komt de ontheffing eigenlijk overeen met het aanwijzen van een extra algemene koopzondag. De voorzieningenrechter merkt daarbij op dat de gemeenteraad de mogelijkheid heeft om burgemeester en wethouders de bevoegdheid te geven twaalf koopzondagen aan te wijzen. De gemeenteraad heeft deze bevoegdheid echter beperkt tot zes zon- en feestdagen, van welke bevoegdheid ook gebruik is gemaakt. Door hef aanwijzen van deze extra koopzondag, hebben burgemeester en wethouders in strijd met de verordening gehandeld." (LJN BK 7097, Lisse).

Het aantal te verlenen ontheffingen op grond van deze bepaling wordt beperkt tot vijf ontheffingen per winkel per jaar. Daarmee wordt voorkomen dat misbruik kan worden gemaakt van deze bepaling.

Artikel 8. Openstelling op werkdagen tussen 22.00 en 06.00 uur (nachtwinkel)

Dit artikel steunt op artikel 7, tweede lid, van de Winkeltijdenwet. Artikel 7 luidt:

  • 1.

    De gemeenteraad kan bij verordening vrijstelling verlenen van de in artikel 2 vervatte verboden, voor zover deze betrekking hebben op werkdagen.

  • 2.

    De gemeenteraad kan bij verordening aan burgemeester en wethouders de bevoegdheid verlenen om, met inachtneming van de in die verordening te stellen regels, vrijstelling en op een daartoe strekkende aanvraag ontheffing van de in het eerste lid bedoelde verboden te verlenen.

  • 3.

    De vrijstellingen en ontheffingen kunnen onder beperkingen worden verleend. Aan de vrijstellingen en ontheffingen kunnen voorschriften worden verbonden.

Het verbod van artikel 2 van de wet voor de werkdagen staat in het eerste lid, onder c en houdt in dat de winkels niet tussen 22.00 uur en 6.00 uur open mogen zijn. De verordening gaat ervan uit dat voor de nachtelijke openstelling de ontheffing het belangrijkste instrument is. Per geval is dan een afweging te maken of de gewenste openstelling zich verhoudt met belangen van de woon- en leefomgeving, de veiligheid en de openbare orde.

De vrijstellingen en ontheffingen kunnen onder beperkingen en voorschriften worden verleend. Aan de ontheffing kan bijvoorbeeld de beperking worden verbonden dat er na een bepaald tijdstip geen alcoholhoudende drank mag worden verkocht (CBB 18-03-2009, AWB 08/802 S2, Zaanstad).

Artikel 9. Toerisme

Zie bijlage 1 Afweging en onderbouwing toerisme, bewaking zondagsrust en werkgelegenheid

  • 1.

    De verboden, bedoeld in artikel 2, eerste lid van de wet gelden, om reden van op de gemeente gericht toerisme, voor zover zij betrekking hebben op de zondagen en de feestdagen en met inachtneming van het bepaalde in het zesde lid, niet voor de volgende winkels in de levensmiddelenbranche, getuige SBI 2008 Kamer van Koophandel;

    • -

      4711 Supermarkten en dergelijke winkels met een algemeen assortiment voedings- en genotsmiddelen.

    • -

      4721 Winkels in aardappelen, groenten en fruit;

    • -

      47221 Winkels in vlees en vleeswaren;

    • -

      4723 Winkels in vis;

    • -

      47241 Winkels in brood en banket

    • -

      47242 Winkels in chocolade en suikerwerk -4725 Winkels in dranken

    • -

      47291 Winkels in kaas

    • -

      47292 Winkels in natuurvoeding en reformartikelen

    • -

      47293 Winkels in buitenlandse voedingsmiddelen

    • -

      47299 Gespecialiseerde winkels in overige voedings- en genotmiddelen niet elders genoemd,

  • 2.

    De SBI 2008 wordt in de verordening als bindend beschouwd bij de bepaling van de bedrijfsactiviteit en/ of bepaling hoofdproduct. Indien de SBI 2008 wordt gewijzigd door de Kamer van Koophandel, wordt de dan door de Kamer van Koophandel gebezigde indeling gehanteerd. 3. De algemene vrijstelling voor de in het eerste lid van dit artikel genoemde winkels is niet van toepassing op de navolgende dagen; eerste paasdag, eerste pinksterdag en eerste kerstdag voor zover deze dagen op een zondag vallen.

  • 3.

    De verboden, bedoeld in artikel 2, eerste lid van de wet gelden, om reden van op de gemeente gericht toerisme, voor zover zij betrekking hebben op de zondagen en de feestdagen, niet op een in gebruik zijnd kampeerterrein ten behoeve van de verkoop van levensmiddelen, kampeerartikelen, kranten en tijdschriften.

  • 4.

    Het college kan per deelgebied maximaal 8 zon- of feestdagen aanwijzen, om redenen van de op de hele gemeente gericht toerisme, waan/oor de verboden, bedoeld in artikel 2, eerste lid van de wet niet van kracht zijn.

  • 5.

    Het college kan bepalen dat het toeristisch regime in bepaalde zwaarnwegende gevallen en/of locaties bij bewezen negatieve invloed op woon- en leefomgeving en/of openbare orde en veiligheid niet van toepassing is.

  • 6.

    Openstelling van genoemd winkels in het eerste en tweede lid vindt uitsluitend plaats op zon- en feestdagen tussen 10:00 uur en maximaal 21:00.

Artikel 12. Inwerkingtreding

De verordening treedt in werking op 1 januari 2013.

Bijlage 1 Afweging en onderbouwing toerisme, bewaking zondagsrust en werkgelegenheid Toelichting artikel 9 Verordening Winkeltijden Alkmaar

De grondslag van artikel 9 in de verordening is artikel 3, derde lid, onder a van de Winkeltijdenwet. Artikel 3, derde lid, aanbeten onder a van de wet luidt:

3. De gemeenteraad kan bij verordening vrijstelling verlenen van de in hef eerste lid bedoelde verboden of aan burgemeester en wethouders de bevoegdheid verlenen om in de gevallen, in die verordening aan te wijzen, en met inachtneming van de daarin gestelde regels op een daartoe strekkende aanvraag ontheffing van die verboden te verlenen ten behoeve van:

a. op de betrokken gemeente of een deel daarvan gericht toerisme met een substantiële omvang, mits de aantrekkingskracht voordat toerisme geheel of nagenoeg geheel is gelegen buiten de verkoopactiviteiten die door de vrijstelling of de bevoegdheid om ontheffing te verlenen mogelijk worden gemaakt;

Artikel 3, zesde en zevende lid van de Wet luiden:

  • 6.

    De gemeenteraad betrekt bij een besluit op grond van het derde lid, onder a, tot de verlening van een vrijstelling onderscheidenlijk de toekenning van een bevoegdheid om ontheffing te verlenen in ieder geval de volgende belangen:

    • a.

      werkgelegenheid en economische bedrijvigheid in de gemeente, waaronder mede wordt begrepen het belang van winkeliers met weinig of geen personeel en van winkelpersoneel,

    • b.

      de zondagsrust in de gemeente,

    • c.

      de leefbaarheid, de veiligheid en de openbare orde in de gemeente.

  • 7.

    Een besluit als bedoeld in het derde lid, onder a, gaat vergezeld van een toelichting. Onverminderd de artikelen 3:46en 3:47, eerste en tweede lid, van de Algemene wet bestuursrecht bevat de toelichting ten minste een motivering dat wordt voldaan aan de voorwaarden die in het derde lid, onder a, worden gesteld aan de toepassing van de bevoegdheid tot het verlenen van vrijstelling onderscheidenlijk het toekennen van een ontheffingsbevoegdheid. De toelichting beschrijft tevens de belangen, waaronder in ieder geval de in het zesde lid genoemde, die in de besluitvorming zijn betrokken, alsmede een motivering op welke wijze die belangen in de besluitvorming zijn betrokken.

Hieronder volgt de motivering waarom voldaan wordt aan het gestelde in de wet.

Motivatie autonome toeristische aantrekkingskracht Alkmaar

Vanuit het CPB, het ministerie van Economische Zaken én bestaande jurisprudentie worden criteria aangereikt op basis waarvan een gemeente succesvol kan aantonen een toeristisch regime te voeren.

Alkmaar staat in het Continue Vakantie Onderzoek (jaarlijks uitgevoerd door TNS NIPO) op plaats 12 van de meest door Nederlanders, met een toeristisch motief, bezochte Nederlandse steden (2010). Een toeristisch bezoek wordt in dit onderzoek als volgt omschreven:

Alle bezoeken aan een stad (niet de eigen woonplaats) die voor ontspanning en/of plezier worden gemaakt, zoals het bezoeken van een museum, een attractie of evenement, winkelen voor plezier, e.d..

Bezoeken om zakelijke redenen, alsmede bezoek aan familie, vrienden of kennissen blijven buiten beschouwing'.

In 2010 ontving Alkmaar meer dan 3 miljoen Nederlandse bezoeken (CVO TNS NIPO). Alkmaar heeft samen met Maastricht het grootste aandeel Nederlandse bezoekers dat de stad aandoet voor een meerdaags verblijf. In 2009 hebben 633.000 internationale toeristen Alkmaar bezocht (onderzoek Nederlandse Bureau voor Toerisme).

Alkmaar wordt in binnen- en buitenland genoemd als belangrijke Nederlandse bestemming. Afgelopen jaren is Alkmaar bezocht door filmploegen uit de hele wereld: buiten de Europese landen onder andere uit Taiwan, China en Amerika. In het verleden werd Alkmaar door veel buitenlandse toeristen bezocht als onderdeel van een dagtrip vanuit de verblijfplaats elders (Amsterdam). Uit de belangstelling van de Aziatische markt blijkt steeds meer dat Alkmaar een zelfstandige toeristische bestemming wordt. Zo zijn er bijvoorbeeld artikelen over Alkmaar verschenen in een bekende Chinese reisglossy en in Japan werd in een reisprogramma bijzondere aandacht aan Alkmaar besteed.

Alkmaar wordt in binnen- en buitenland geroemd om zijn historische karakter. Veel toeristen doen de stad aan voor monumentale wandelroutes, vaarroutes en fietsroutes. Deze zijn voor toeristen in alle talen verkrijgbaar en ook via social media te volgen. Daarnaast trekt in het zomerseizoen de wekelijkse kaasmarkt op het Waagplein rond de 100.000 bezoekers uit binnen- en buitenland.

Naast de Kaasmarkt wordt in Alkmaar, verdeeld over het jaar, een groot aantal evenementen georganiseerd, o.a. wandelvierdaagse, zomer op het plein, culinair plaza, kaeskoppenstad, landbouwdag, Lindegrachtconcerten. Allen met een ofwel bovenregionale of landelijke uitstraling. Deze evenementen trekken jaarlijks een zeer grote stroom bezoekers van ver buiten de regio.

Alkmaar heeft ook samen met Amsterdam een belangrijke plaats in de cruisemarkt, jaarlijks bezoeken ca. 100 grote cruiseschepen en ca. 130 motorcharterboten Alkmaar.

Alkmaar heeft onder andere met de activiteiten in de Grote Kerk, het Stedelijk Museum Alkmaar, Theater de Vest, het Biermuseum, het Hollands Kaasmuseum, het Beatlesmuseum, schaatsbaan de Meent, voetbalstadion AFAS, de speeltuin, de camping, de camperplaats, een groot aantal succesvolle toeristische trekpleisters verdeeld over de gehele stad.

Op grond van het hiervoor genoemde maakt Alkmaar gebruik van de toeristische bepaling als gesteld onder artikel 3, derde lid, onder a van de Winkeltijdenwet, waarbij op grond van het toeristische karakter van de stad het totale gemeentelijke grondgebied wordt aangewezen als toeristisch gebied.

Afweging zondagsrust in de gemeente

De zondagsrust wordt gewaarborgd door de Zondagswet.. Het bepaalde in artikel 9 van de Verordening Winkeltijden Alkmaar maakt geen onaanvaardbare inbreuk op de zondagsrust. De belangen van de zondagsrust worden voldoende gewaarborgd. Ook zijn er na een jaar lang openstelling van supermarkten vanaf 12:00 geen klachten ontvangen van omwonenden. Wel is gevraagd om eerdere openstelling van onder andere bakkers om te kunnen voldoen aan de consumentenwens voor de zondagse brunch.

Afweging werkgelegenheid en economische bedrijvigheid

De gemeente realiseert zich dat met de mogelijke uitbreiding van het aantal koopzondagen er door ondernemers opnieuw keuzes moeten worden gemaakt betreffende openstelling op zondagen en inzet van personeel. Waarbij ingevolge de arbeidswetgeving niet een situatie dient te ontstaan dat personeel wordt verplicht op zondag te werken.

Er is wel behoefte aan zondagsopenstelling. Bijvoorbeeld omdat er in een regionale centrumstad als Alkmaar veel tweeverdieners wonen die geen tijd hebben om op zaterdag boodschappen te doen. Openstelling op zondag bevordert de keuzevrijheid van de consument om naar eigen inzicht de zogenoemde rustdag op zondag of zaterdag plaats te laten vinden. Daamaast komt openstelling op zondag tegemoet aan de supermarkt of bakker op de gemeentegrens die zijn klanten nu op zondag de grens over ziet gaan. Alkmaarse vertegenwoordigers van de zelfstandige levensmiddelendetaillisten hebben in 2011 aangegeven open te willen op zondagen, omdat zij klandizie verloren zien gaan aan omringende gemeenten én omdat zij merken onder hun klantenkring dat er behoefte is aan flexibiliteit en boodschappen doen op zondag, in 2012 is gebleken dat alle supermarkten in Alkmaar druk bezocht worden op zondag. Allen maken gebruik van de regeling om op zondag geopend te mogen. Eventuele overlast bij supermarkten is venninderd doordat de druk van bezoekers aan supermarkten nu meer wordt verspreid over de stad.

Detailhandel Nederland heeft aangegeven dat juist de extra koopzondagen positieve werkgelegenheidseffecten bieden voor de arbeidsparticipatie van groepen als scholieren, jongeren, vrouwen met kinderen, herintreders en studenten,

MKB Nederland kan zich wel voorstellen dat de zondagsopening voor kleinere ondernemers een dilemma is, maar heeft recent uitgesproken dat blijkt dat ook kleinere ondernemers hun winkel geopend willen hebben op zondag. In de horecawereld wordt de kleinere horecaondernemer overigens ook niet apart beschermd.

De winkeliers van Alkmaar hebben in 2012 middels een breed gedragen enquête aangegeven dat voor hen het huidige gehanteerde aantal koopzondagen per jaar voldoende is. Zij willen geen gebruik maken van de mogelijkheid binnen een toeristische gemeente om alle zondagen geopend te zijn. Er is wel een landelijke trend naar verdere deregulering. Indien het kabinet meer duidelijkheid heeft gegeven over de nieuwe Winkeltijdenwet zal Alkmaar samen met ondememers opnieuw een zorgvuldige afweging maken.

Gelet op het bovenstaande dient artikel 9 van de Verordening winkeltijden Alkmaar een duidelijk belang in het kader van de economische bedrijvigheid en werkgelegenheid.

Afweging personeel

De belangen van de werknemers om al dan niet op zondag te werken, worden beschermd door artikel 5:6 van de Arbeidstijdenwet. In artikel 7:670, negende lid van het Burgertijk Wetboek is expliciet opgenomen dat de werknemer niet ontslagen mag worden vanwege het enkele feit dat hij weigert op zondag arbeid te verrichten in geval bedrijfsomstandigheden hiertoe nopen.

Gelet op het bovenstaande wordt met artikel 9 van de Verordening Winkeltijden Alkmaar geen onevenredige inbreuk gemaakt op de positie van het betreffende winkelpersoneel.

Afweging leefbaarheid, openbare orde en veiligheid

Er is door bijna alle Alkmaarse supermarkten in 2012 gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot zondagsopenstelling. Hierop zijn geen reacties van omwonenden of belanghebbenden ontvangen ten aanzien van overlast. Juist doordat alle supemnarkten geopend zijn wordt de druk op de omgeving van de supermarkten evenredig over de stad verspreid. De supermarkteigenaren geven aan dat de zondag een van de drukste dagen van de week is. Hieruit blijkt de behoefte van de consumenten tot zondagsopenstelling. Ook blijkt dat de op zondag geopende supermarkten een ontmoetingsfunctie bieden in de wijk. Zo is op zondagmiddag de koffietafel in de AH XL een ontmoetingspunt geworden voor diverse Alkmaarse doelgroepen.

Gelet op het bovenstaande wordt met artikel 9 van de Verordening Winkeltijden Alkmaar 2012 geen onevenredige inbreuk gemaakt op de leefbaarheid, openbare orde en veiligheid.