| Organisatie | Berg en Dal |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Verordening Langdurigheidstoeslag Wet werk en bijstand gemeente Groesbeek 2009. |
| Citeertitel | Verordening Langdurigheidstoeslag Groesbeek 2009 |
| Vastgesteld door | gemeenteraad |
| Onderwerp | maatschappelijke zorg en welzijn |
| Eigen onderwerp | Langdurigheidstoeslag |
De langdurigheidstoeslag is per 1 januari 2009 gedecentraliseerd naar gemeenten. De gemeente kanper deze datum zelf keuzes maken bij de invulling van de langdurigheidstoeslag. Met dezeverordening wordt de invulling van de langdurigheidstoeslag in de gemeente Groesbeek vastgesteld.
Wet werk en Bijstand, art. 8, eerste lid, onderdeel d en tweede lid, onderdeel b, en artikel 36
Uitvoeringsregels langdurigheidstoeslag.
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 01-07-2009 | 01-01-2009 | 01-05-2012 | nieuwe regeling | 25-06-2009 Groesbeeks Weekblad, 30-06-2009 | WO/WZ/RVS/20090010 |
De raad der gemeente G r o e s b e e k;
gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Groesbeekvan 16 juni 2009;
overwegende het gestelde in artikel 8 Wwb, lid 1, sub d
Vast te stellen de bijgaande Verordening Langdurigheidstoeslag Wet werk en bijstand gemeenteGroesbeek 2009, waarin is gekozen voor een referteperiode van 3 jaar en een inkomensgrensvan 101%.
1.Onverlet het bepaalde in artikel 36 van de wet komt in aanmerking voor de langdurigheidstoeslag de belanghebbende die gedurende een onafgebroken periode van 36 maanden aangewezen is geweest op een inkomen dat niet hoger is dan 101% van de voor hem geldende bijstandsnorm en geen in aanmerking te nemen vermogen heeft als bedoeld in artikel 34 van de wet.
Artikel 3 Hoogte van de toeslag
Indien één van de gehuwden op de peildatum is uitgesloten van het recht op langdurigheidstoeslag ingevolge artikel 11 of artikel 13 lid 1 van de wet komt de rechthebbende echtgenoot in aanmerking voor een langdurigheidstoeslag naar de hoogte die voor hem als alleenstaande of alleenstaande ouder zou gelden.
Aldus besloten in de openbare vergadering
van de raad der gemeente Groesbeek
op 25 juni 2009
De raadsgriffier, De voorzitter,
Decentralisatie langdurigheidstoeslag
Met terugwerkende kracht tot 1 januari 2009 is het wetsvoorstel 31 559 inwerking getreden. Daarmee is de langdurigheidstoeslag gedecentraliseerd naar gemeenten. Tot 1 januari 2009 vond de langdurigheidstoeslag zijn grondslag in artikel 36 van de Wet werk en bijstand zoals die tot 1 januari 2009 luidde. Daarin was nauw omschreven in welke gevallen en onder welke voorwaarden mensen met een laag inkomen in aanmerking kwamen voor de toeslag. De gedachte achter de toeslag is, dat mensen die langdurig een inkomen op het sociaal minimum hebben, en geen financiële ruimte hebben om te reserveren voor onverwachte uitgaven, extra ondersteuning nodig hebben.
In het Bestuursakkoord Rijk-gemeenten uit 2007 ("Samen aan de slag") is afgesproken dat de langdurigheidstoeslag gedecentraliseerd wordt naar gemeenten. Artikel 36 van de wet blijft de wettelijke grondslag, zij het dat daarnaast aan artikel 8 is toegevoegd dat gemeenten in een verordening de voorwaarden voor de langdurigheidstoeslag moeten vastleggen.
Met de decentralisatie hebben gemeenten de vrijheid gekregen om zelf vast te stellen wat men verstaat onder "langdurig" en "laag inkomen". Ook hebben gemeenten nu de vrijheid om de hoogte van de langdurigheidstoeslag zelf vast te stellen. Deze zaken moeten in een verordening worden vastgelegd.
Een belangrijke verandering is dat inkomensten uit of in verband met arbeid nu ook toegang geven tot de langdurigheidstoeslag. Dit betekent dat ook werkenden tot de doelgroep behoren.
In het oorspronkelijke wetsvoorstel (TK 31 441, 2008-2009, nr. 2) was in artikel 36 eerste lid WWB (nieuw) nog opgenomen dat de langdurigheidstoeslag bedoeld was voor personen "die door gebrek aan arbeidsmarktperspectief geen uitzicht hadden op inkomensverbetering". De gemeenteraad diende vervolgens bij verordening te bepalen wat wordt verstaan onder "gebrek aan arbeidsmarktperspectief". Doordat het amendement Spies c.s. (TK 31 441, 2008-2009, nr. 12) is aangenomen, is dit criterium "gebrek aan arbeidsmarktperspectief" uit de wettekst geschrapt en heeft de gemeenteraad geen verplichting/bevoegdheid meer daarover regels te stellen in de verordening. Mede door deze verandering is de langdurigheidstoeslag ook toegankelijk geworden voor mensen met inkomen uit of in verband met arbeid.
Nieuw in artikel 36 Wwb is de formulering "geen uitzicht op inkomensverbetering". De gemeente moet bij de uitvoering hier concreet invulling aan geven en dit vastleggen in beleidsregels.
In het nieuwe artikel 36 Wwb, eerste lid, is de basis voor de langdurigheidstoeslag opgenomen:
"Het college verleent op aanvraag een langdurigheidstoeslag aan een persoon van 21 jaar of ouder doch jonger dan 65 jaar, die langdurig een laag inkomen en geen in aanmerking te nemen vermogen als bedoeld in artikel 34 en geen uitzicht heeft op inkomensverbetering"
In het nieuwe artikel 8 Wwb wordt bepaald dat de verordening in ieder geval betrekking moet hebben op de hoogte van de langdurigheidstoeslag en de wijze waarop invulling wordt gegeven aan de begrippen langdurig en laag inkomen.
Mogelijkheden voor eigen beleid
Op grond van de nieuwe bevoegdheden van gemeenten, zijn er, zoals hierboven al aangegeven, diverse mogelijkheden voor het invullen van eigen beleid. Hierna wordt op de respectievelijke onderwerpen nader ingegaan, en worden de keuzes van de Groesbeekse gemeenteraad nader toegelicht.
Deze duur was voor 1-1-2009 omwille van budgettaire redenen wettelijk bepaald op 5 jaar. Nu wordt aan gemeenten de mogelijkheid gegeven om de zogeheten referteperiode te verkorten. De termijn van 3 jaar wordt door instanties als het Nibud genoemd als het gaat om het vaststellen van een periode waarbinnen het nog mogelijk is te "reserveren". Na deze 3 jaren is "de rek er uit". Voor wat betreft het verstrekken van bijzondere bijstand voor duurzame gebruiksgoederen hebben veel gemeenten, waaronder Groesbeek, aansluiting gezocht bij deze termijn.
Wij hebben om bovenstaande redenen besloten om de referteperiode vast te stellen op 36 maanden (3 jaar)
Gemeenten zijn nu, door de wetwijziging, vrij om een eigen maximale inkomensgrens te hanteren ten aanzien van de referteperiode. Er kan dus worden afgeweken van de 'oude' grens van 100% van de bijstandsnorm. Bij de keuze van de inkomensgrens moet wel het volgende in overweging worden genomen:
Het in aanmerking laten komen van belanghebbenden met een inkomen van bijvoorbeeld 110% van de bijstandsnorm valt niet te rijmen met de wettelijke uitsluiting van belanghebbenden van 65 jaar of ouder. Zij zijn immers uitgesloten van het recht op langdurigheidstoeslag, omdat hun inkomen al voldoende hoger zou zijn dan de bijstandsnorm voor belanghebbenden tot 65 jaar. Het verschil is echter maar ongeveer 5 tot 9 % (precieze percentage is afhankelijk van de vraag of iemand een alleenstaande, alleenstaande ouder of gehuwde is). Het hanteren van een grens van 110% zou daarom maken dat de uitsluiting van 65-plussers in dat geval strijdig is met het verbod op leeftijdsdiscriminatie zoals dat is vastgelegd in artikel 26 van Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten. De feitelijke ruimte is dus beperkt tot een grens van maximaal ongeveer 105 % van de bijstandsnorm.
Daarnaast is er nog een andere reden om de inkomensgrens niet hoog vast te stellen. Een te hoge inkomensgrens heeft ongewenste armoedevaleffecten in zich. Weliswaar doen de armoedevaleffecten zich ook voor bij een grens van 100%, maar belanghebbenden die uitstromen uit de uitkering, of die meer gaan werken zullen doorgaans een dermate hoger inkomen ontvangen, dat het verlies van de langdurigheidstoeslag minder wordt gevoeld. Bij een inkomensgrens van bijvoorbeeld 110% zal de verhoging van het inkomen kleiner zijn, terwijl de langdurigheidstoeslag wel moet worden gemist.
Wij stellen, met het oog op het bovenstaande, en met het oog op het niet te hoog laten oplopen van de uitgaven aan de langdurigheidstoeslag, de inkomensgrens vast op 101% van het bijstandsniveau. Deze inkomensgrens biedt ruimte voor kleine overschrijdingen van de bijstandsnorm.
Door de wetwijziging kunnen gemeenten nu zelf de hoogte van de langdurigheidstoeslag bepalen. Een te laag bedrag doet geen recht aan het karakter van de langdurigheidstoeslag, namelijk dat deze is bedoeld voor mensen die financieel geen mogelijkheden hebben gehad te reserveren voor onverwachte uitgaven. Een te hoog bedrag kan leiden tot het optreden van de armoedeval. Immers, wordt op enig moment een hoger inkomen bereikt, dan vervalt direct de hele toeslag.
Wij hebben op grond van bovenstaande aansluiting gezocht bij de hoogte die tot 1 januari 2009 landelijk was bepaald, te weten 40% van de voor een bepaalde groep geldende bijstandsnorm. Het uitdrukken van de LDT als percentage van de bijstandsnorm in de verordening voorkomt dat de hoogte van de LDT jaarlijks moet worden aangepast aan de wijziging in de normbedragen van de Wwb.
Invulling van formulering " geen uitzicht op inkomensverbetering"
Met de wetswijziging zijn werkenden nu uitdrukkelijk bij de doelgroep betrokken. In het nieuwe artikel 36 is afgestapt van de voorwaarde dat er sprake moet zijn van het ontbreken van arbeidsmarktperspectief. Dit heeft tot gevolg dat gemeenten geen toets meer hoeven te doen op het aanwezig zijn van arbeidsmarktperspectief. Wel moet de formulering "geen uitzicht op inkomensverbetering " concreet worden ingevuld en uitgewerkt in beleidsregels.
Hieronder wordt kort toegelicht hoe deze formulering in Groesbeek zal worden toegepast.
In de toepassing van de verordening wordt ervan uitgegaan dat werkenden met een langdurig laag inkomen en uitkeringsgerechtigden die langdurig een uitkering hebben per definitie geen uitzicht hebben op inkomensverbetering, en dus recht hebben op de langdurigheidstoeslag. Hier zou tegenin kunnen worden gebracht dat mensen die een scholing of re-integratietraject volgen mogelijk toch uitzicht hebben of krijgen op inkomensverbetering. Dit is heel goed mogelijk, maar zij hebben wel in de voorgaande jaren moeten leven van een laag inkomen en hebben daardoor geen financiële ruimte meer. Als zij in het jaar daarna toch uitstromen uit de uitkering of om andere redenen een hoger inkomen krijgen, dan vervalt voor dat jaar vanzelf het recht op de langdurigheidstoeslag.
Een uitzondering op deze redenering vormt de groep studenten die een opleiding volgen als bedoeld in de Wet Tegemoetkoming Studiefinanciering, dan wel een studie volgen als genoemd in de Wet Studiefinanciering 2000. Van deze groep mag worden verwacht dat zij na afloop van hun studie zicht hebben op aanzienlijke inkomensverbetering. In de toepassing van de verordening wordt er daarom vanuit gegaan dat deze groep geen recht heeft op de langdurigheidstoeslag. De kans dat deze groep in de referteperiode een inkomen boven de inkomensgrens heeft is daarbij groot, omdat studenten vaak bijverdienen met bijbaantjes. Mocht dat in een individuele situatie niet het geval zijn, en een studerende kan overtuigend aantonen dat er in de toekomst geen sprake is van inkomensverbetering, dan is er geen weigeringsgrond om de langdurigheidstoeslag niet toe te kennen (zolang is voldaan aan de overige voorwaarden). De invulling van de formulering "geen uitzicht op inkomensverbetering" zal worden uitgewerkt in beleidsregels voor de uitvoering van de langdurigheidstoeslag.
In de wet wordt bepaald dat het college de toeslag op aanvraag verstrekt. Dit sluit de mogelijkheid voor ambtshalve toekenning uit. Het kabinet geeft hierbij aan dat het gaat om een vorm van bijzondere bijstand, waarbij geldt dat voor elk individueel geval beoordeeld moet worden of er een recht bestaat.
Er zijn echter wel mogelijkheden om de aanvraag te vereenvoudigen, wat de afgelopen jaren ook is gebeurd. Mensen met een bijstanduitkering ontvangen automatisch een aanvraagformulier. Omdat van de meeste mensen bekend is dat zij een langdurig laag inkomen hebben en een vermogen als bedoeld in artikel 34 WWB, is het formulier voor deze groep vereenvoudigd. In de toekomst zal worden gekeken hoe de aanvraag voor werkenden kan worden vereenvoudigd.
In dit artikel worden de omschrijvingen van de begrippen langdurig en laag inkomen uitgewerkt. Het laag inkomen wordt uitgedrukt als percentage van het voor de betrokkene toepasselijke bijstandsnorm. Voor werkenden zal gekeken moeten worden naar het netto inkomen inclusief vakantiegeld en (aanspraken op) heffingskortingen als bedoeld in hoofdstuk 8 van de Wet inkomstenbelasting 2001, afgezet tegen de voor de betrokken geldende bijstandsnorm.
In dit artikel wordt de hoogte van de toeslag geregeld. De hoogte wordt uitgedrukt in een percentage van de geldende maandelijkse netto bijstandsnorm. Hierdoor hoeft het bedrag van de toeslag niet periodiek te worden aangepast aan de wijziging in de normbedragen van de WWB.
In het eerste lid van dit artikel moet de term " de voor hen geldende maandelijkse netto bijstandsnorm" als volgt worden uitgelegd:
Daarnaast moet bij de vaststelling van de hoogte van de langdurigheidstoeslag in een betreffend jaar worden uitgegaan van de bijstandsnorm op 1 januari van het betreffende jaar.
In het tweede lid wordt een regeling overeenkomstig artikel 24 WWB gegeven voor situaties waarin bij gehuwden één van beide partners is uitgesloten van het recht op langdurigheidstoeslag ingevolge artikel 11 of artikel 13 lid 1 WWB. De WWB voorziet immers niet in een afwijzingsgrond voor de rechthebbende echtgenoot, terwijl daarentegen het toekennen van het bedrag voor gehuwden in dergelijke situaties ook niet opportuun is. NB: Dit tweede lid ziet enkel op de situatie dat er bij een echtgenoot sprake is van een uitsluitingsgrond op grond van artikel 11 of artikel 13 lid 1 WWB. Indien één van beide gehuwden niet in aanmerking komt voor het recht op langdurigheidstoeslag wegens het niet voldoen aan de voorwaarden als genoemd in artikel 36 WWB of in deze verordening, hebben beide echtgenoten geen recht op langdurigheidstoeslag. Het recht op langdurigheidstoeslag komt gehuwden immers gezamenlijk toe. Zij moeten daarom ookallebei, zowel afzonderlijk als gezamenlijk aan de voorwaarden voldoen.
Hier is aangegeven dat de datum van inwerkingtreding 1 juli 2009 is, maar dat de verordening terugwerkt tot 1 januari 2009. In artikel 36 Wwb is een bepaling over overgangsrecht opgenomen, zodat dit niet in de verordening geregeld hoeft te worden.