| Organisatie | Zevenaar |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Monumentenverordening Zevenaar 2010 |
| Citeertitel | Monumentenverordening Zevenaar 2010 |
| Vastgesteld door | gemeenteraad |
| Onderwerp | volkshuisvesting en woningbouw |
| Eigen onderwerp |
Geen
Monumentenwet 1988
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 01-01-2011 | 20-10-2018 | Onbekend | 25-11-2010 Onbekend | 10-069 |
HOOFDSTUK 1 ALGEMENE BEPALINGEN
Deze verordening verstaat onder:
a. bevoegd gezag: bestuursorgaan als bedoeld in artikel 1.1. eerste lid van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht.
c.archeologisch monument:monument, bedoeld in onderdeel b, onder 2;
d.beschermd gemeentelijk monument:onroerend monument, dat overeenkomstig de bepalingen van deze verordening als beschermd gemeentelijk monument is aangewezen. Hieronder worden ook begrepen de roerende zaken die kennelijk deel uitmaken van of behoren tot het onroerende monument en die genoemd worden in de beschrijving als bedoeld in artikel 9, tweede lid;
e.gemeentelijke monumentenlijst:de lijst waarop zijn geregistreerd de overeenkomstig deze verordening als beschermd gemeentelijk monument of beschermd gemeentelijk archeologisch monument aangewezen zaken;
f.rijksmonument:onroerend monument, dat is ingeschreven in de ingevolge de Monumentenwet 1988 vastgestelde registers;
g.kerkelijk monument:onroerend monument, dat eigendom is van een kerkgenootschap, kerkelijke gemeente, parochie of van een kerkelijke instelling en dat uitsluitend of voor een overwegend deel wordt gebruikt voor de uitoefening van de eredienst. Hieronder worden ook begrepen de roerende zaken die kennelijk deel uitmaken van, of behoren tot het onroerende monument en die genoemd worden in de beschrijving als bedoeld in artikel 9, tweede lid;
h.beschermd stads- en dorpsgezicht:een groep van onroerende zaken die van algemeen belang is wegens zijn schoonheid, zijn onderlinge ruimtelijke of structurele samenhang dan wel zijn wetenschappelijke en/of cultuurhistorische waarde, waarin zich al dan niet één of meer monumenten bevinden en welke groep ingevolge deze verordening geplaatst is op de gemeentelijke lijst van beschermde stads- en dorpsgezichten;
i.monumentencommissie:de door het college ingestelde commissie als bedoeld in artikel 3.
j.bouwhistorisch onderzoek:in schriftelijke rapportage vastgelegd onderzoek naar de bouwgeschiedenis en de bouwhistorische kwaliteit van een monument;
k.archeologisch onderzoek:in schriftelijke rapportage vastgelegd veldonderzoek naar de materiële neerslag van menselijke aanwezigheid en menselijk handelen in het verleden;
l.eigenaren:degenen die in de openbare registers als eigenaren en zakelijk gerechtigden van een onroerend monument zijn ingeschreven;
m.het college:het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Zevenaar.
n.selectiecriteria:door de raad vastgestelde criteria te hanteren bij procedures ter aanwijzing van een onroerend monument tot beschermd gemeentelijk monument of een terrein tot beschermd gemeentelijk archeologisch monument.
Artikel 3 Taak monumentencommissie
1. Er is een monumentencommissie met als taak op verzoek of uit eigen beweging het college te adviseren over de toepassing van de Monumentenwet 1988, de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, de uitvoering van deze verordening en over andere zaken betreffende de monumentenzorg.
2. De leden van de commissie ontvangen een door het college vast te stellen vergoeding.
3. De samenstelling, onafhankelijkheid en werkwijze van de monumentencommissie wordt geregeld in een door het college vast te stellen reglement.
Artikel 5 De aanwijzing tot beschermd gemeentelijk monument en beschermd gemeentelijk archeologisch monument
1. Het college kan, al dan niet op schriftelijke aanvraag van een belanghebbende, een onroerend monument of terrein aanwijzen als beschermd gemeentelijk monument of beschermd gemeentelijk archeologisch monument.
a. objecten waarvan het casco (bouwkundige hoofdstructuur) in een redelijk goede staat is, zodat het object is te restaureren zonder volledige afbraak;
b. objecten waarvan de oorspronkelijke vorm of aanleg in hoofdopzet nog aanwezig is, tenzij het een historisch gegroeide situatie betreft;
c. objecten met een architectonische betekenis/kunstwaarden en/of oudheidkundige waarde en/of een stedenbouwkundige/ensemble-waarde;
d. terreinen met een vastgestelde hoge archeologische waarde
3. Van een object wordt een beschrijving gemaakt, welke de volgende elementen bevat:
a. een recente, duidelijke foto van het object;
b. plaats en straat, kadastrale aanduiding;
c. oorspronkelijk en huidige functie;
e. omschrijving van het geheel en van de afzonderlijke onderdelen zoals gevels, vensters, deuren en dak;
i. motivatie voor de aanwijzing;
j. indeling of inrichting object.
Van een terrein wordt een beschrijving gemaakt , welke de volgende elementen bevat:
a. plaats en straat, kadastrale aanduiding;
b. oorspronkelijk en huidige functie;
c. datering archeologische resten;
d. omschrijving van de resten, vindplaats;
e. situering op het perceel/ tekening;
4. Voordat het college over de aanwijzing een besluit neemt, vraagt hij advies aan de monumentencommissie en zonodig de regioarcheoloog. In spoedeisende gevallen kan het vragen van dit advies achterwege blijven.
5. Het college kan ten behoeve van de aanwijzing van een monument als beschermd monument bepalen, dat bouwhistorisch of archeologisch onderzoek wordt verricht.
6. De aanwijzing kan geen monument betreffen dat is aangewezen op grond van artikel 3 van de Monumentenwet 1988 of dat is aangewezen op grond van de monumentenverordening van de provincie Gelderland.
7. Het college geeft van zijn voornemen tot aanwijzing tot beschermd gemeentelijk monument of beschermd gemeentelijk archeologisch monument kennis aan de eigenaren. Tevens wordt aan degene die om aanwijzing heeft verzocht het voornemen kenbaar gemaakt. De kennisgeving geschiedt schriftelijk; in spoedeisende gevallen kan hiervan worden afgeweken.
8. Het college neemt met betrekking tot kerkelijke monumenten geen beslissing tot aanwijzing tot beschermd gemeentelijk monument dan na overleg met de eigenaar.
De eigenaren en degenen die om aanwijzing hebben verzocht kunnen binnen zes weken na de dag van verzending van de kennisgeving bedoeld in artikel 5, zevende lid, schriftelijk hun zienswijze kenbaar maken bij het college.
1.De voorbescherming van, vangt aan op de dag na verzending aan de eigenaar van de kennisgeving, waarin het college zijn voornemen tot aanwijzing tot beschermd gemeentelijk monument of beschermd gemeentelijk archeologisch monument mededeelt. Het monument dat nog niet op de gemeentelijke monumentenlijst geplaatsts is, wordt beschermd als zijnde een gemeentelijk monument.
2. Met het oog op wijzigingen op of aan een monument dat nog niet geplaatst is op de gemeentelijke monumentenlijst, dan wel om aantasting van een dergelijk monument te voorkomen, zijn de artikelen 12,13, 14, 15 en 16 van deze verordening van overeenkomstige toepassing.
3. De voorbescherming duurt voort tot het moment waarop het monument wordt geregistreerd als beschermd gemeentelijk monument of als beschermd gemeentelijk archeologisch monument als bedoeld in artikel 9, eerste lid, dan wel tot het moment dat vaststaat dat het monument niet wordt geregistreerd.
4. Indien het college een jaar nadat het voornemen kenbaar is gemaakt, geen beslissing omtrent aanwijzing tot beschermd gemeentelijk monument of beschermd gemeentelijk archeologisch monument heeft genomen, vervalt de voorbescherming als bedoeld in het eerste lid.
Artikel 8 Beslistermijn, bekendmaking en mededeling
1. Het college beslist binnen 18 weken na ontvangst van de aanvraag. Hij kan zijn beslissing voor ten hoogste twaalf weken verdagen; het college deelt dit zo spoedig mogelijk mee aan de eigenaar en de aanvrager.
2. Het college maakt zijn besluit tot aanwijzing als beschermd gemeentelijke monument of als beschermd gemeentelijk archeologisch monument binnen vier weken na de datum van het besluit in ieder geval bekend aan de eigenaar en aan de in de openbare registers ingeschreven hypothecaire schuldeisers.
3. Mededeling van de bekendmaking als bedoeld in het vorige lid geschiedt in een lokaal dag-, nieuws- of huisaanhuis-blad
1. Het college registreert het beschermde gemeentelijke monument en het beschermde gemeentelijke archeologisch monument op de gemeentelijke monumentenlijst.
2. De gemeentelijke monumentenlijst bevat de plaatselijke aanduiding, de datum van de aanwijzing, de kadastrale aanduiding, de tenaamstelling en de redengevende beschrijving van het beschermde gemeentelijke monument en van het beschermde gemeentelijke archeologisch monument, waarbij zonodig die onderdelen worden genoemd waarop de bescherming met name is gericht.
Artikel 10 Wijzigen van de aanwijzing
1. Het college kan ambtshalve of op schriftelijke aanvraag van een belanghebbende wijzigingen aanbrengen in de gemeentelijke monumentenlijst.
2. Voordat het college besluit over de wijziging van de aanwijzing vraagt hij de monumentencommissie om advies.
3.De artikelen 5, zesde lid, 8 en 9, zijn van overeenkomstige toepassing.
4. Indien de wijziging naar het oordeel van het college van ondergeschikte betekenis is, blijft het gestelde in het derde lid achterwege.
Artikel 11 Intrekken van de aanwijzing
1. Het college kan de aanwijzing intrekken.
2. Alvorens het college besluit tot intrekken van de aanwijzing, wordt de eigenaar gehoord en vragen zij de monumentencommissie om advies. Artikel 8, eerste lid is van overeenkomstige toepassing.
3. Het besluit tot intrekking wordt bekend gemaakt met toepassing van artikel 8, tweede en derde lid. De monumentencommissie ontvangt een afschrift.
4. De aanwijzing wordt geacht te zijn ingetrokken, indien toepassing wordt gegeven aan artikel 3 van de Monumentenwet 1988 of indien het beschermd gemeentelijk monument of beschermd gemeentelijk archeologisch monument op grond van een monumentenverordening van de provincie Gelderland wordt aangewezen als beschermd provinciaal monument.
5. De intrekking wordt op de gemeentelijke monumentenlijst aangetekend en wordt bekend gemaakt op de wijze bedoeld in artikel 8, tweede en derde lid en artikel 9.
1. Het is verboden een beschermd gemeentelijk monument en een beschermd gemeentelijk archeologisch monument te beschadigen of te vernielen.
2. Het is verboden zonder vergunning van het bevoegd gezag of in strijd met bij zodanige vergunning gestelde voorschriften:
a. een beschermd gemeentelijk monument en een beschermd gemeentelijk archeologisch monument geheel of gedeeltelijke af te breken, te verstoren, te verplaatsen of in enig opzicht te wijzigen;
b. een beschermd gemeentelijk monument en een beschermd gemeentelijk archeologisch monument te herstellen, te gebruiken of te laten gebruiken op een dusdanige wijze, dat het wordt ontsierd of in gevaar gebracht.
Een vergunning kan slechts worden verleend indien het belang van de monumentenzorg zich daartegen niet verzet. Bij de beslissing houdt het bevoegd gezag rekening met het gebruik van het monument.
1. Het bevoegd gezag stelt een formulier vast voor de indiening van een aanvraag voor een vergunning als bedoeld in artikel 12, tweede lid.
2.Een aanvraag om een vergunning, wordt ingediend bij het college.
3. Bij de aanvraag om vergunning moeten de volgende bescheiden in drievoud worden overgelegd:
a. een situatietekening (schaal 1:1000) waaruit blijkt de situering van het bouwwerk op het betreffende terrein en de daarop voorkomende bebouwing, de wijze van ontsluiting, de aangrenzende terreinen met de daarop voorkomende bebouwing en het beoogde gebruik van het bij het bouwwerk behorende terrein;
b.bij de aanvraag voor een beschermd gemeentelijk monument ook tekeningen of foto’s van de omgeving inclusief de in de nabijheid gelegen bouwwerken voor zover nodig ter beoordeling van het uiterlijk van het bouwwerk waarop de aanvraag betrekking heeft;
c. tekeningen of gegevens waaruit blijkt welke onderdelen van het monument aan wijzigingen onderhevig zullen zijn, de bestaande en de nieuwe toestand van deze delen, alsmede de details of gegevens die, naar het oordeel van het college relevant zijn om op de aanvraag te kunnen beslissen;
d. een werkbeschrijving of bestek.
4. Het bevoegd gezag kan ten behoeve van de beoordeling van de aanvraag bepalen, dat bouwhistorisch onderzoek of archeologisch onderzoek moet worden uitgevoerd door de aanvrager.
Artikel 14 De behandeling van de aanvraag
1. Voor de behandeling van de vergunningaanvraag is de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht van toepassing
2. Het college zendt onmiddellijk een afschrift van de aanvraag om vergunning aan de monumentencommissie en zonodig de regioarcheoloog voor advies.
3. De monumentencommissie adviseert binnen 4 weken na het verzoek om advies van het bevoegd gezag.
4. Bij overschrijding van de in het derde lid genoemde termijn wordt de monumentencommissie geacht geadviseerd te hebben.
5. Het college kan aan de vergunning als bedoeld in artikel 12 slechts voorwaarden verbinden die strekken tot de bescherming van het belang waarvoor de vergunning is vereist.
Voorzover sprake is van een vergunningaanvraag, waarbij de wezenlijke belangen van de godsdienstuitoefening in het monument in het geding zijn, wordt de vergunning niet verleend dan in overeenstemming met de eigenaar.
Artikel 16 Intrekken van de vergunning
1. De vergunning kan door het bevoegd gezag worden ingetrokken indien:
a. blijkt dat de vergunning ten gevolge van een onjuiste of onvolledige opgave is verleend;
b. blijkt dat de vergunninghouder de voorschriften als bedoeld in artikel 12, tweede lid, niet naleeft;
c. de omstandigheden aan de kant van de vergunninghouder zich zodanig hebben gewijzigd, dat het belang van het monument zwaarder dient te wegen;
d. 2 jaar na de verlening geen gebruik is gemaakt van de vergunning.
2. Het bevoegd gezag stelt de vergunninghouder van het voornemen tot intrekking van de vergunning in kennis.
3. Een afschrift van het besluit tot intrekking wordt aan de monumentencommissie gezonden.
1. De gemeenteraad kan een gebied aanwijzen als beschermd stads- of dorpsgezicht.
2. De aanwijzing kan geen stads- of dorpsgezicht betreffen dat is aangewezen op grond van artikel 35 van de Monumentenwet 1988 of op grond van de monumentenverordening van de provincie Gelderland.
3. Voordat de gemeenteraad over de aanwijzing een besluit neemt, verzoekt hij het college advies te vragen aan de monumentencommissie.
4. De monumentencommissie adviseert schriftelijk binnen acht weken na de dag van ontvangst van het verzoek van het college. In spoedeisende gevallen kan het advies achterwege blijven.
Artikel 18 Bekendmaking en mededeling
Het college maakt het besluit van de gemeenteraad tot aanwijzing tot beschermd stads- en dorpsgezicht binnen 4 weken na de datum van het besluit bekend. Artikel 8, tweede en derde lid is van overeenkomstige toepassing.
Artikel 19 Registratie op de lijst beschermde stads- en dorpsgezichten
1. Het college registreert het beschermde gemeentelijke stads- of dorpsgezicht op de lijst beschermde stads- en dorpsgezichten welke onderdeel uitmaakt van de gemeentelijke monumentenlijst.
2. De lijst als bedoeld in het eerste lid bevat de plaatselijke aanduiding, de datum van aanwijzing, de op een kaart aangegeven gebiedsbegrenzing en de redengevende beschrijving van het gebied.
Artikel 20 Intrekken van de aanwijzing
De aanwijzing wordt geacht ingetrokken te zijn indien:
a. een besluit van de minister tot aanwijzing van het beschermd stads- en dorpsgezicht ingevolge artikel 35 van de Monumentenwet 1988 onherroepelijk is geworden;
b. een besluit ingevolge een provinciale verordening tot aanwijzing van het beschermde stads- en dorpsgezicht onherroepelijk is geworden.
Artikel 21 Beschermend bestemmingsplan
1. De gemeenteraad stelt, ter bescherming van een beschermd gemeentelijk stads- of dorpsgezicht, een bestemmingsplan vast als bedoeld in de Wet ruimtelijke ordening.
2. Bij het besluit tot aanwijzing van een beschermd gemeentelijk stads- of dorpsgezicht bepaalt de gemeenteraad of en in hoeverre een geldend bestemmingsplan als beschermend plan in de zin van het eerste lid kan worden aangemerkt.
3. Het college hoort de monumentencommissie inzake een raadsvoorstel tot vaststelling van een bestemmingsplan bedoeld in het eerste lid.
4. De monumentencommissie adviseert schriftelijk binnen acht weken na de dag van ontvangst van het verzoek van het college.
1. Het is verboden bouwwerken die zijn gelegen in een beschermd gemeentelijk stads- of dorpsgezicht te beschadigen of te vernielen.
2. Het is verboden zonder of in afwijking van een vergunning van het college of in strijd met de bij de vergunning gestelde voorwaarden een bouwwerk in een beschermd gemeentelijke stads- en dorpsgezicht:
a. te verstoren, te plaatsen, op te richten, geheel of gedeeltelijk af te breken, te verplaatsen of in enig opzicht te wijzigen;
b. een bouwwerk te herstellen, te gebruiken of te laten gebruiken op een wijze waardoor het stads-en dorpsgezicht wordt ontsierd of in gevaar gebracht;
c. onroerende zaken, geen bouwwerk zijnde, hieronder begrepen straten, wegen, pleinen, wateren en erfafscheidingen -niet zijnde een bouwwerk- te wijzigen.
3. In een gebied dat is aangewezen als een beschermd gemeentelijk stads- of dorpsgezicht en waarvoor nog geen beschermend bestemmingsplan als bedoeld in artikel 21, eerste lid onherroepelijk is geworden, is het verboden bouwwerken en andere werken te plaatsen, op te richten, te verplaatsen of in enig opzicht te wijzigen zonder vergunning van het college; het verbod als bedoeld in artikel 22, tweede lid is van overeenkomstige toepassing.
4. Ingeval van gehele of gedeeltelijke afbraak als bedoeld in het tweede lid, kan de vergunning worden geweigerd, wanneer onvoldoende is verzekerd dat vervangende nieuwbouw past in de karakteristiek van het beschermde stads- of dorpsgezicht.
5. Er is geen vergunning vereist voor het afbreken ingevolge een aanschrijving van het bevoegd gezag;
6. Op de behandeling van aanvragen om een vergunning zijn de artikelen 13 tot en met 16 van overeenkomstige toepassing.
HOOFDSTUK 7 BESCHERMDE RIJKSMONUMENTEN
Artikel 33 Vergunning voor beschermd rijksmonument
1. Het bevoegd gezag zendt onmiddellijk een afschrift van de ontvankelijke aanvraag om vergunning voor een beschermd rijksmonument aan de monumentencommissie.
2. De monumentencommissie adviseert over de aanvraag binnen acht weken na de dag van verzending van het afschrift.
3. Ingeval het bevoegd gezag na acht weken geen advies heeft ontvangen, wordt de monumentencommissie geacht te hebben geadviseerd.
1.Voor zover blijkt dat een belanghebbende ten gevolge van:
a. de weigering een vergunning te verlenen tot wijziging, afbraak, verstoring, verwijderen van een gemeentelijk monument te verlenen als bedoeld in artikel 12;
b. de weigering een vergunning te verlenen tot wijziging, afbraak, verstoring, verwijdering van een onroerende zaak gelegen in een gebied dat is aangewezen als beschermd gemeentelijk stads- of dorpsgezicht als bedoeld in artikel 17;
c. voorschriften verbonden aan een vergunning bedoeld onder a. en b.
schade lijdt of zal lijden, die redelijkerwijs niet of niet geheel te zijnen laste behoort te blijven en waarvan de vergoeding niet anderszins is verzekerd, kent de gemeenteraad hem op zijn verzoek een naar billijkheid te bepalen schadevergoeding toe.
2.Een verzoek tot schadevergoeding wordt behandeld volgens de bepalingen van de Procedureregeling planschadevergoedingen 2005.
HOOFDSTUK 9 Slot- en overgangsbepalingen
Hij, die handelt in strijd metartikel 12 of 22 van deze verordening, wordt gestraft met een geldboete van de tweede categorie.
Het bevoegd gezag wijst de ambtenaren aan die belast zijn met het toezicht op de naleving van het bepaalde bij of krachtens deze verordening.
Artikel 37 Opsporingsbevoegdheid
De opsporing van de in artikel 35 strafbaar gestelde feiten is, naast de in artikel 141 van het Wetboek van Strafvordering genoemde opsporingsambtenaren, opgedragen aan hen die door het bevoegd gezag met de zorg voor de naleving van deze verordening zijn belast, ieder voor zover het de feiten betreft die in de aanwijzing zijn vermeld.
De ambtenaren bedoeld in de artikelen 36 en 37 hebben toegang tot alle beschermde monumenten en archeologisch gevoelige gebieden, voor zover dit redelijkerwijs voor de vervulling van hun taak nodig is.
1. Voor zover deze verordening betrekking heeft op beschermde gemeentelijke monumenten, gemeentelijke archeologische monumenten en beschermde gemeentelijke stads- en dorpsgezichten treedt zij in werking op 1 januari 2011.
2. Voor zover deze verordening betrekking heeft op beschermde rijksmonumenten, treedt zij in werking overeenkomstig het bepaalde in artikel 15, tweede lid, van de Monumentenwet 1988.
3. De Monumentenverordening Zevenaar 2004, vastgesteld bij besluit van de gemeenteraad van 18 februari 2004, wordt -voor zover het betreft bepalingen over beschermde rijksmonumenten- vervalt op de datum waarop het tweede lid toepassing vindt.
4. Lopende procedures die beogen dat monumenten en/of stads- en dorpsgezichten worden geplaatst op de gemeentelijke monumentenlijst respectievelijk de gemeentelijke lijst van beschermde stads- en dorpsgezichten worden geacht te zijn gevoerd overeenkomstig de bepalingen van deze verordening.
5. Aanvragen om vergunning die zijn ingediend vóór de inwerkingtreding van deze verordening, worden afgehandeld met inachtneming van de bepalingen van deze verordening.
De omschrijving van het begrip monument sluit goeddeels aan bij de omschrijving in de Monumentenwet 1988. De vijftig-jaargrens echter die voor rijksmonumenten geldt, is niet overgenomen voor gemeentelijke monumenten. Hierdoor is het mogelijk monumenten “jonger” dan vijftig jaar onder de werking van de verordening te brengen.
Overigens staat het gemeenten vrij om naast de bepaling van het begrip "monument" in de monumentenverordening, aanvullende criteria op te stellen. Aldus de Afdeling bestuursrechtspraak.
Cultuurhistorische waarde is volgens de Memorie van Toelichting bij de Monumentenwet 1988 de aan een bouwwerk of gebied toegekende waarde, gekenmerkt door het beeld dat is ontstaan en het gebruik dat de mens in de loop van de geschiedenis van dat bouwwerk of dat gebied heeft gemaakt. Deze omschrijving is dermate ruim, dat zij ook betrekking kan hebben op zaken en gebieden met een geschiedkundige waarde, die hier als het ware een toegevoegde waarde aan geeft.
Terreinen kunnen bijvoorbeeld zijn parken, tuinen, een boerenerf, een schootsveld rond een kasteel, of een slagveld waar zich een historische gebeurtenis heeft afgespeeld. Het is niet vereist dat op het terrein een bouwkundig monument voorkomt om over een monument te kunnen spreken. Een ‘zaak’ is een veel ruimer begrip.
Het onderscheid tussen het begrip ‘beschermd gemeentelijk monument’ en het begrip ‘beschermd rijksmonument’ geldt ook ten aanzien van archeologische monumenten. Op de aanvraag voor een vergunning voor een beschermd archeologisch rijksmonument beslist namelijk de minister, terwijl het bevoegd gezag beslist op een vergunningaanvraag voor een beschermd gemeentelijk archeologisch monument.
Artikel 45 van de Monumentenwet 1988 bepaalt dat het verboden is opgravingen te doen zonder schriftelijke vergunning van de minister. Deze verplichting geldt in zijn algemeenheid voor zowel rijks- als gemeentelijke archeologische monumenten.
Het eigendom van roerende monumenten die zijn gevonden bij het doen van een opgraving is geregeld in artikel 50 van de Monumentenwet 1988.
d.beschermd gemeentelijk monument
De verordening voorziet alleen in de bescherming van onroerende monumenten. Roerende monumenten kunnen meestal eenvoudig worden verplaatst en daardoor ongemerkt over de gemeentegrens en daarmee buiten de werking van de verordening worden gebracht. Roerende zaken zijn bijvoorbeeld schepen, voertuigen, schilderijen, kerkschatten en gebruiksvoorwerpen. Het effectueren van de bescherming van een roerend monument is daarom problematisch.
Zaken die naar hun aard onroerend zijn, zoals een kerkorgel, kunnen op basis van de redengevende beschrijving wel worden beschermd.
e.gemeentelijke monumentenlijst
De registratie van een monument op deze lijst is een administratieve handeling, niet gericht op enig rechtsgevolg.
De wetgever heeft gekozen voor de aanwijzing tot beschermd rijksmonument door de minister, maar voor decentralisatie van het vergunningenstelsel naar de gemeente. Ten behoeve van de uitvoering van dit vergunningenstelsel verlangt artikel 15 van de Monumentenwet 1988 dat de gemeenteraad een verordening vaststelt waarin tenminste de advisering door een deskundige commissie is geregeld. Om die reden is het nodig om een omschrijving van een beschermd rijksmonument op te nemen in deze verordening. Op de vergunningverlening voor deze categorie monumenten zijn de artikelen 11 tot en met 21 van de Monumentenwet 1988 van toepassing. Zie voorts de toelichting bij artikel 33.
Zie de toelichting bij artikel 5, lid 8. Bij de aanwijzing van een kerkelijk monument tot beschermd gemeentelijk monument moeten het college overleggen met de eigenaar. Het bereiken van overeenstemming tussen beide partijen kan onderdeel vormen van de vergunningsprocedure tot wijziging van een beschermd kerkelijk monument.
h.beschermd stads- en dorpsgezicht
De aanwijzing tot beschermd gemeentelijk monument is als vorm van bescherming voor een stads-en dorpsgezicht soms onvoldoende. De beschermwaardigheid ligt vaak vooral in het totaal van een bepaald gebied; de onderlinge ruimtelijke of structurele samenhang wordt als bepalend element beschouwd. Het beschermende bestemmingsplan vormt in dat geval de basis van de bescherming. De uitwerking kan bijvoorbeeld geschieden via een beeldkwaliteitsplan. De lijst met stads- en dorpsgezichten maakt onderdeel uit van de gemeentelijke monumentenlijst. De registratie van de stads- en dorpsgezichten op de monumentenlijst betreft slechte een administratieve handeling.
De samenstelling, benoeming, taken en bevoegdheden van de monumentencommissie worden geregeld in een door het college vast te stellen reglement.
Deze criteria zijn gelijktijdig met de Monumentenverordening Zevenaar 2004 door de raad vastgesteld en blijven van toepassing onder de nieuwe monumentenverordening.
Bij het gebruik van het monument gaat het niet zo zeer om de publiekrechtelijke, planologische bestemming, maar om de gebruiksmogelijkheid die de eigenaar aan het monument toekent, mede gelet op de constructie en de ligging. Dit is van belang bij de motivering van de aanwijzing van monumenten en bij de vergunningverlening.
Het aanwijzen van objecten c.q. terreinen tot beschermd monument zijn hier in een hoofdstuk ondergebracht.
Het aanwijzen van een monument tot beschermd monument is geen verplichting, maar een discretionaire bevoegdheid van het college. Op deze bevoegdheid is de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) van toepassing, in het bijzonder Titel 4.1 Beschikkingen.
Bij de aanwijzing behoort een omschrijving van de redenen voor de aanwijzing, de zogenoemde redengevende omschrijving. Met zo’n omschrijving kan worden voldaan aan de motiveringsplicht als geregeld in de artikelen 3:46 tot en met 3:50 van de Awb. De afweging van de belangen van de rechthebbende ten opzichte van de te beschermen monumentale waarden moet eveneens uitdrukkelijk worden gemotiveerd in het aanwijzingsbesluit.
De omschrijving vormt tevens het uitgangspunt voor de bescherming van het aangewezen monument.
In zeer bijzondere gevallen kunnen ook interieurdelen worden aangewezen. Juist omdat het interieurdelen betreft, grijpt een dergelijke aanwijzing sterk in op de persoonlijke inrichtingswensen van de eigenaar, respectievelijk gebruiker. Om deze reden kan dit alleen geschieden indien het zaken betreft met grote kwaliteit.
Voordat het college besluit tot aanwijzing moeten de aanvrager en andere belanghebbenden worden gehoord; afdeling 4.1.2 van de Awb is hier van toepassing.
Het registreren van de aanwijzing op de gemeentelijke monumentenlijst is een administratieve handeling. Om die reden zijn de aanwijzing en de registratie van de aanwijzing in aparte artikelen opgenomen. Zie ook de toelichting bij artikel 9.
De hier genoemde toetsingscriteria zijn binnen de monumentenzorg in Nederland algemeen erkend.
Wanneer bijvoorbeeld het casco van een monument in slechte staat is, of wanneer er dusdanige ingrijpende verbouwingen zijn gepleegd als gevolg waarvan de oorspronkelijke vorm is verdwenen, is een object niet meer beschermwaardig.
De Monumentencommissie is een adviesorgaan in de zin van artikel 3:5 Awb; zie ook de artikelen 3:9, 3:49 en 3:50 Awb.
Het laten uitvoeren van archeologisch onderzoek is een discretionaire bevoegdheid van het college. Bevindingen uit het onderzoek kunnen van belang zijn voor het besluit van het college een terrein al dan niet geheel of gedeeltelijk aan te wijzen als archeologisch monument.
Het laten verrichten van bouwhistorisch onderzoek is een discretionaire bevoegdheid van het college. Een bouwhistorisch onderzoek kan worden verricht bij de (aanvraag tot) aanwijzing als beschermd gemeentelijk monument, bij de aanvraag voor een vergunning tot wijziging van een beschermd monument. De bouwhistorische waarde van een pand kan van belang zijn voor het besluit om een (deel van een) pand al dan niet als beschermd gemeentelijk monument aan te wijzen en voor de wijze waarop het pand op de gemeentelijke monumentenlijst wordt geregistreerd. De mate waarin de bouwhistorische waarde door een verbouwing of andere wijziging wordt aangetast, kan van invloed zijn op het besluit al dan niet een vergunning te verlenen.
Bouwhistorisch onderzoek en de aanwijzing tot beschermd monument
De aanvraag tot aanwijzing als beschermd gemeentelijk monument wordt veelal ingediend door een belangenvereniging tot behoud van monumenten en niet door de eigenaar. Ingeval een ander dan de eigenaar van een monument een aanvraag tot aanwijzing indient dan wel de gemeente ambtshalve een voorstel tot aanwijzing doet, kan de gemeente de eigenaar niet verplichten om een bouwhistorisch onderzoek uit te voeren.
Om bouwhistorisch onderzoek te kunnen uitvoeren moet men al dan niet besloten ruimten en plaatsen betreden. Hiervoor is toestemming van de eigenaar nodig, hetgeen een probleem kan zijn. Binnentreden in een woning zonder toestemming van de bewoner is alleen geoorloofd in de gevallen geregeld bij of krachtens de Wet op het binnentreden, te weten handhaven van de openbare orde en veiligheid of bescherming van het leven of de gezondheid van personen. Het is evident dat bouwhistorisch onderzoek hier niet onder valt. De gemeente is voor wat betreft het laten uitvoeren van bouwhistorisch onderzoek in een woning dan ook afhankelijk van de bereidheid van de bewoner om onderzoekers in zijn woning toe te laten.
Bouwhistorisch onderzoek en de aanvraag voor een vergunning tot wijziging van een beschermd monument
Zoals gezegd kan de mate waarin de bouwhistorische waarde door een verbouwing of andere wijziging wordt aangetast, van invloed zijn op het besluit al dan niet een vergunning te verlenen. Alvorens het college beslist op een vergunningaanvraag kan hij daarom bepalen, dat informatie nodig is over de bouwhistorische waarde. (Een deel van) de kosten van het onderzoek kan ten laste van de eigenaar worden gebracht.
Het is niet noodzakelijk de voorwaarde van een bouwhistorisch onderzoek in de verordening vast te leggen, artikel 4:5 Awb biedt voldoende houvast. Er kan immers beargumenteerd worden, dat (de uitkomst van) een bouwhistorisch onderzoek tot de noodzakelijke gegevens behoort om tot een beoordeling van de aanvraag te komen. Hierbij moet wel sprake zijn van evenredigheid. De gemeente kan de aanvrager bijvoorbeeld niet verplichten om voor het gehele pand bouwhistorisch onderzoek uit te voeren terwijl voor een deel van het pand een wijzigingsvergunning wordt aangevraagd.
Daarnaast moet de gemeente bij het stellen van voorwaarden rekening houden met de kosten die met het bouwhistorisch onderzoek zijn gemoeid. Deze kosten moeten in redelijke verhouding tot de kosten van de verbouwing staan.
Het is aan te raden in het aanvraagformulier bedoeld in artikel 13 op te nemen, dat bouwhistorisch onderzoek mogelijk nodig is om tot een beoordeling op de aanvraag te komen. Op deze manier is de aanvrager op het moment van aanvragen op de hoogte van wat er van hem wordt verlangd. Het onderzoek dient door deskundigen te worden uitgevoerd; in het aanvraagformulier kan worden aangegeven welke personen of instanties in zijn ogen voldoende gekwalificeerd zijn. Als de gemeente besluit bouwhistorisch onderzoek te subsidiëren, kunnen kwalitatief hogere eisen aan het onderzoek worden gesteld.
In de vergunningvoorwaarden kan het doen van onderzoek en het verstrekken van documentatie tijdens de bouwwerkzaamheden worden geregeld, evenals het veilig stellen van afkomende bouwhistorische elementen.
Monumenten die aangewezen zijn als beschermd rijks- of provinciaal monument komen niet voor aanwijzing als beschermd gemeentelijk monument of beschermd gemeentelijk archeologisch monument in aanmerking. Deze mogelijkheid bestaat wel voor zelfstandige bouwdelen. Zo kan bijvoorbeeld een boerderij aangewezen zijn als gemeentelijk monument en het (oudere) inrijhek als rijksmonument.
Deze bepaling is nodig omdat het voeren van overleg meer inhoudt dan het ‘naar voren brengen van zienswijzen’ en ‘horen’ op grond van de Awb. Het initiatief tot overleg dient van het college uit te gaan. Zie ook artikel 15 en de daarbij behorende toelichting.
Deze bepaling is analoog aan artikel 5 van de Monumentenwet 1988 en regelt de zogenaamde voorbescherming. Doel van de voorbescherming is het voorkomen van ongewenste ontwikkelingen gedurende de aanwijzingsprocedure. Als peildatum voor de voorbescherming geldt de dag na die waarop de kennisgeving is verzonden. Vanaf die datum tot, in geval van aanwijzing, het moment van inschrijving op de gemeentelijke monumentenlijst dan wel tot het moment waarop vaststaat dat zo’n inschrijving niet zal plaatsvinden, geldt het normale systeem van bescherming van beschermde monumenten, zoals geregeld in de artikelen 12 tot en met 16.
De kennisgeving is een feitelijke handeling waaraan de wet rechtsgevolg verbindt. Aan deze constructie wordt de voorkeur gegeven boven een eventuele spoedprocedure, waarbij het advies van de monumentencommissie achterwege kan blijven.
De hier genoemde termijnen zijn termijnen van orde; overschrijding van deze termijnen kan echter strijd met het zorgvuldigheidsbeginsel opleveren.
Lid 3 Mededeling en publicatie
Deze bepaling is een verbijzondering van de bekendmaking en mededeling van een besluit zoals geregeld in de artikelen 3:40 tot en met 3.45 Awb.
De mededeling van de aanwijzing is voor de eigenaar en anderszins zakelijk gerechtigden van groot belang en zal in de regel aangetekend worden verzonden.
Een belanghebbende kan tegen het aanwijzingsbesluit een bezwaarschrift indienen op grond van de Awb. Daarna is beroep bij de rechtbank mogelijk en hoger beroep bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.
Door de aanwijzing van het college van een onroerend monument of terrein met archeologische overblijfselen verkrijgt het de status van beschermd gemeentelijk monument of beschermd gemeentelijk archeologisch monument. Het gehele terrein of object, eventueel inclusief het interieur, valt daarmee onder de werking van de Monumentenverordening. Andere (zelfstandige) zaken die zich op het kadastrale perceel van het beschermde monument bevinden, zoals bijgebouwen, moeten expliciet in de redengevende omschrijving zijn opgenomen, willen zij onder de beschermende werking van de verordening vallen.
De registratie van de aanwijzing is een feitelijke handeling. Doel van de registratie is een ieder snel inzicht geven in welke zaken om welke reden zijn aangewezen.
Omdat door de aanwijzing als beschermd gemeentelijk monument of beschermd gemeentelijk archeologisch monument het gehele object of terrein onder de werking van de Monumentenverordening is geplaatst, zal een wijziging van de aanwijzing in de praktijk vaak een geval van ondergeschikte betekenis zijn (bijvoorbeeld een wijziging van de straatnaam, huisnummer, van de kadastrale aanduiding, tenaamstelling en dergelijke).
De monumentale waarde kan teniet zijn gegaan bijvoorbeeld door brand of doordat gebruik is gemaakt van een sloopvergunning. Het bodemarchief kan zijn verstoord als gevolg van archeologisch onderzoek. In dergelijke gevallen kan de aanwijzing worden doorgehaald.
Indien het college een onroerende zaak of vindplaats, die zich op het kadastrale perceel van het beschermd monument bevindt, maar niet eerder in de beschrijving is opgenomen (en daarom niet is beschermd), alsnog wil beschermen, kan hij de aanwijzing wijzigen. In dat geval geldt de gewone aanwijzingsprocedure en is ook de voorbescherming van toepassing.
Op grond van dit artikel is het mogelijk om de aanwijzing van een gemeentelijk beschermd monument in te trekken (lid 1). Ook hiervoor geldt dat het advies van de monumentencommissie nodig is, tenzij het gaat om spoedeisende gevallen (lid 2). Na intrekking, bijvoorbeeld omdat het monument is gesloopt of anderszins volledig teloor is gegaan, haalt het college de aanwijzing op de gemeentelijke monumentenlijst door.
Een beschermd gemeentelijk monument of beschermd gemeentelijk archeologisch monument dat later wordt geregistreerd als beschermd rijks- of provinciaal monument wordt geacht vanaf dat moment niet meer te zijn aangewezen als gemeentelijk beschermd monument. Hiervoor is geen apart besluit van het college vereist.
Dit artikel vertoont veel gelijkenis met artikel 11 van de Monumentenwet 1988.
Beschadiging of vernietiging is absoluut verboden en valt buiten bereik van een vergunning. Herstelwerkzaamheden, het gebruik of het doen gebruiken van een beschermd monument zijn slechts vergunningplichtig, indien door dat herstel of gebruik het monument wordt ontsierd of in gevaar gebracht. Voor normaal onderhoudswerk is in beginsel geen vergunning nodig. Het schilderen van de gevel bijvoorbeeld in felle kleuren is een vorm van wijziging, wanneer de kleur of kleuren van een monument daarvan een wezenlijk onderdeel uitmaken .
Het begrip verstoren heeft betrekking op een beschermd gemeentelijke archeologische monumenten.
Ten aanzien van verstoring van een beschermd gemeentelijk archeologisch monument kan bijvoorbeeld het voorschrift in de vergunning worden opgenomen dat toestemming moet worden verleend om graafwerk en/of documentatiewerkzaamheden op het terrein te laten verrichten.
Verwezen wordt naar de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, waarin zaken als ontvankelijkheid, ter inzagelegging, termijnen en dergelijke worden geregeld.
Wanneer er geen wezenlijke belangen van de godsdienstuitoefening in het geding zijn, is overeenstemming niet vereist. Een vergunningaanvraag voor een pastorie bijvoorbeeld of een catechisatieruimte valt onder de voorschriften die voor niet-kerkelijke monumenten gelden.
Dit artikel bevat de intrekkingsgronden. De bepaling onder c. heeft betrekking op de situatie dat, als er een nieuwe belangenafweging zou kunnen plaatsvinden, de belangen van het monument behoren voor te gaan.
Met name voor een gebied met jonge bouwkunst -dat wil zeggen jonger dan 150 jaar- dat van belang is voor de lokale geschiedenis, kan deze aanwijzing een goed instrument zijn om de algehele cultuurhistorische waarde van het desbetreffende gebied te beschermen.
Wanneer een gebied, dat is aangewezen op grond van artikel 17 nadien door de minister wordt aangewezen als beschermd stads- of dorpsgezicht op grond van artikel 35 van de Monumentenwet 1988, wordt de aanwijzing op grond van artikel 20 van deze verordening geacht te zijn ingetrokken.
Op grond van artikel 36 van de Monumentenwet is de gemeenteraad verplicht een bestemmingsplan vast te stellen ter bescherming van een beschermd gemeentelijk stads- of dorpsgezicht; in de planvoorschriften kunnen nadere eisen worden geformuleerd waaraan (ver)bouwplannen worden getoetst. Te denken valt aan een beeldkwaliteitsplan.
Dit artikel regelt een algemeen geldende sloopvergunningplicht. De sloopvergunningplicht heeft betrekking op alle bouwwerken in een beschermd gemeentelijk stads- of dorpsgezicht. Voor het slopen van een beschermd gemeentelijk monument in een beschermd gebied zijn dus twee vergunningen nodig: een op grond van artikel 12 en een op grond van artikel 22.
Het vierde lid veronderstelt een zorgvuldige welstandstoetsing, zie de toelichting bij artikel 21.
Dit hoofdstuk, met name de artikelen 23 tot en met 32, is in zijn geheel vervallen, als gevolg van het vaststellen van het Bestemmingsplan Archeologie op 31 maart 2010 en het onherroepelijk worden hiervan op 12 augustus 2010.
Alleen het aanwijzen van archeologische vindplaatsen tot beschermd gemeentelijk archeologisch monument en de bepalingen daaromtrent worden in deze verordening geregeld en wel bij hoofdstuk 3.
In het Bestemmingsplan Archeologie is een archeologische beleidsadvieskaart opgenomen. Op de kaart zijn gebieden met een vastgestelde archeologische waarde en gebieden met een hoge, middelmatige, lage en onbekende archeologische verwachting aangegeven. In het bestemmingsplan is aangegeven dat het verboden is om zonder aanlegvergunning de grond te verstoren ten zij de verstoring plaatsvindt in:
a. een gebied met een vastgestelde hoge archeologische waarde waarbij het te verstoren gebied niet groter is dan 30 m2 en er niet dieper gegraven wordt dan 30 cm;
b. een gebied met een hoge archeologische verwachting waarbij het te verstoren gebied niet groter is dan 200 m2 en er niet dieper gegraven wordt dan 50 cm;
c. een gebied met een middelmatige archeologische verwachting waarbij het te verstoren gebied niet groter is dan 500 m2 en er niet dieper gegraven wordt dan 50 cm;
d. een gebied met een lage archeologische verwachting waarbij het te verstoren gebied niet groter is dan 2500 m2 en er niet dieper gegraven wordt dan 50 cm;
e. een gebied met een onbekende archeologische verwachting waarbij het te verstoren gebied niet groter is dan 2500 m2 en er niet dieper gegraven wordt dan 50 cm;
f. oppervlaktewateren waarbij het te verstoren gebied niet groter is dan 2500 m2 en er niet dieper gegraven wordt dan 50 cm
Zie de toelichting bij artikel 1 onder f. en artikel 14.
Een ontvankelijke vergunningsaanvraag moet door het college ter inzage worden gelegd. Deze terinzagelegging wordt op de gebruikelijke wijze bekend gemaakt op grond van afdeling 3.4 van de Awb. De procedure voor de behandeling van de aanvraag van een vergunning door het college voor beschermde rijksmonumenten is geregeld in de artikelen 11 tot en met 21 van de Monumentenwet 1988 in samenhang met de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht.
Het is niet noodzakelijk een schadevergoedingsregeling op te nemen in de verordening, zo blijkt uit jurisprudentie van de afdeling Rechtspraak van de Raad van State; er is evenwel voor gekozen uit oogpunt van uniformiteit met de Monumentenwet 1988.
De aanwijzing van en de wijziging of intrekking van de aanwijzing als zodanig vormt geen grondslag voor schadevergoeding. Eerst wanneer er voor bepaalde activiteiten geen, althans niet de gewenste vergunning is verleend, kan er mogelijk sprake zijn van schade.
De gemeenteraad kan op grond van artikel 154, eerste lid Gemeentewet, op overtreding van zijn verordeningen straf stellen maar geen andere of zwaardere dan hechtenis van ten hoogste drie maanden of een geldboete van de tweede categorie.
De gemeentelijke wetgever is bevoegd in zijn verordeningen buitengewone opsporingsambtenaren aan te wijzen. In dit artikel wordt deze bevoegdheid geattribueerd aan het college.
De bevoegdheid tot toepassing van bestuursdwang is geregeld in artikel 125 Gemeentewet en in afdeling 5.3 Awb.
Dit artikel biedt de grondslag voor het betreden van open ruimten en het binnentreden in beschermde gemeentelijke monumenten, die geen woning zijn. Het is niet toegestaan binnen te treden in een woning zonder toestemming van de bewoner. Zie ook de toelichting bij artikel 5, vijfde lid.