| Organisatie | Nieuwegein |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Beleid zondagavondopenstelling levensmiddelenwinkels |
| Citeertitel | Beleid zondagavondopenstelling levensmiddelen |
| Vastgesteld door | college van burgemeester en wethouders |
| Onderwerp | financiën en economie |
| Eigen onderwerp | winkeltijden |
geen
Verordening winkeltijden Nieuwegein 2012
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 21-06-2012 | 07-01-2016 | Nieuw | 12-06-2012 De Molenkruier 20 juni 2012 | 2012/524 |
Nadat in 1996 de winkeltijden voor reguliere winkels in belangrijke mate werden verruimd, werd het draagvlak voor een avondwinkel aanzienlijk minder. Het voornemen van het rijk om de veronderstelde wildgroei bij zondagavondopenstellingen te beperken leverde een aanvullende detailhandelsvoorziening op: de “zondagavondsuper”. Gebruikmakend van de onbenutte mogelijkheden voor avondwinkels ontstond er landelijk vanaf 2008 bij supermarktketens een run op ontheffingen om, aanvullend aan de reguliere openingstijden, op zondagavond als avondwinkel open te mogen zijn.
In Nieuwegein is het thema zondagavondopenstelling voor supermarkten in 2009 actueel geworden. In dat jaar heeft het college ontheffingen verleend op basis van volgorde van binnenkomst van aanvragen. Op dat moment was binnen de gemeente nog geen ervaring opgedaan met de zondagavondopenstelling.
Daarnaast is de supermarktbranche de laatste jaren flink in beweging. Op landelijk niveau en ook in Nieuwegein hebben de laatste jaren de nodige verschuivingen plaatsgevonden. Dit heeft er ook in geresulteerd dat de gemeente in 2011 is geconfronteerd met een tweetal verzoeken om overdracht van verleende ontheffingen. Daarna is er binnen Nieuwegein een discussie ontstaan over de wijze waarop met de verdeling van deze (schaarse) ontheffingen wordt omgegaan. Dit beleid voorziet daarin.
Het uitgangspunt voor de openstelling van winkels op zon- en feestdagen is neergelegd in artikel 2 van de Winkeltijdenwet. Daarin staat dat het verboden is een winkel geopend te hebben voor publiek op zondag, op de daarin genoemde feestdagen en op werkdagen voor 6.00 uur en na 22.00 uur. Artikel 3, vierde lid, van de Winkeltijdenwet biedt de mogelijkheid om in een verordening een ontheffingsmogelijkheid op te nemen voor openstelling op zon- en feestdagen voor winkels waar uitsluitend of hoofdzakelijk eet- en drinkwaren worden verkocht, met uitzondering van sterke drank als bedoeld in artikel 1, eerste lid, van de Drank- en Horecawet. Het aantal winkels waarvoor in de gemeente ontheffing kan worden verleend moet verder in de verordening worden aangegeven, met als extra eis dat dit aantal ten hoogste één winkel per 15.000 inwoners van de gemeente kan zijn. Voor Nieuwegein houdt dit in dat er 4 ontheffingen kunnen worden verleend.
Verordening winkeltijden Nieuwegein
Op 28 maart 2012 heeft de gemeenteraad de “Verordening winkeltijden Nieuwegein 2012” vastgesteld. Deze verordening is op 12 april 2012 in werking getreden. De aanleiding voor het vaststellen van deze verordening was in de eerste plaats gelegen in de wens van de gemeente om het aantal koopzondagen uit te breiden. De voorheen geldende verordening bevatte namelijk de mogelijkheid voor 8 koopzondagen per jaar, terwijl wettelijk gezien 12 koopzondagen mogelijk zijn. Aangezien de voorheen geldende verordening op een aantal andere punten gedateerd was, is meteen besloten deze in overeenstemming te brengen met de meest recente VNG modelverordening.
De “Verordening winkeltijden Nieuwegein 2012” geeft in artikel 6 een regeling over de openstelling van levensmiddelenwinkels op zon- en feestdagen. In dat artikel is kort gezegd bepaald dat burgemeester en wethouders ontheffing kunnen verlenen voor ten hoogste 4 levensmiddelenwinkels, waarbij als voorwaarde geldt dat de winkels op zon- en feestdagen en op reguliere koopzondagen vòòr 16.00 uur gesloten moeten zijn. Een ontheffing kan verder worden geweigerd als de woon- of leefsituatie, de veiligheid of de openbare orde in de omgeving van de winkel op ontoelaatbare wijze nadelig wordt beïnvloed door de openstelling.
3. Uitgangspunten van dit beleid
Dit beleid met betrekking tot de zondagavondopenstelling voor winkels op grond van artikel 6 van de verordening omvat de volgende uitgangspunten:
Alle winkels die in hoofdzaak eet- en drinkwaren verkopen kunnen in aanmerking komen voor een ontheffing op grond van artikel 6 van de verordening
Artikel 6 van de verordening is niet slechts beperkt tot een ontheffingsmogelijkheid voor supermarkten. In de praktijk is het wel zo dat vanuit de supermarktbranche de meeste animo bestaat voor het verkrijgen van een ontheffing, maar dit beleid sluit niet uit dat ook andere levensmiddelenwinkels mee kunnen dingen naar een ontheffing. De ervaring uit andere gemeenten leert dat de avondopenstelling van een winkel op zondagen een verkeersaantrekkende werking kan hebben. Bij supermarkten is er in het algemeen voldoende parkeergelegenheid aanwezig. Bij andere levensmiddelenzaken zal dit van geval tot geval verschillen.
Ontheffingverlening vindt plaats door middel van een lotingsysteem
Eén van de doelstellingen van de Winkeltijdenwet is van oudsher het bevorderen van eerlijke concurrentieverhoudingen door het bieden van gelijke uitgangsposities. Zoals eerder is aangegeven is het op basis van de Winkeltijdenwet slechts toegestaan om één zondagavondontheffing per 15.000 inwoners te vergeven. Zoals voorgaande jaren al is gebleken zullen er altijd meer aanvragen zijn dan dat er ontheffingen te vergeven zijn. Het is daarom wenselijk dat de 4 te vergeven ontheffingen voor bepaalde tijd worden verleend. Op die manier ontstaan er na afloop van de periode waarbinnen de ontheffing geldt weer nieuwe kansen voor winkeliers om naar een ontheffing mee te dingen, waarbij rekening kan worden gehouden met de dan geldende situatie. Door middel van een lotingsysteem wordt bereikt dat elke gegadigde evenveel kans maakt op het verkrijgen van een ontheffing.
Het lotingsysteem is gebaseerd op de volgende uitgangspunten:
1. De 4 te vergeven ontheffingen gaan in één pot. Dat betekent dat er geen onderverdeling in welke vorm dan ook (bijvoorbeeld geografisch, naar supermarktformule) wordt gemaakt. Op deze wijze heeft een ieder dezelfde kansen op het verkrijgen van een ontheffing. In de toelichting van de voorheen geldende verordening werd nog melding gemaakt van een onderverdeling van de gemeente in noord, midden en zuid. Een dergelijke onderverdeling leidt echter per definitie tot ongelijke uitgangsposities. In één van de stadsdelen zullen immers vrijwel altijd meer gegadigden zijn dan in een ander stadsdeel. Daarnaast is een dergelijke onderverdeling kwetsbaar voor nieuwe ontwikkelingen. Als daarvan sprake is, bijvoorbeeld vanwege de vestiging van nieuwe winkels, dan zal de onderverdeling van de gemeente steeds punt van discussie zijn;
2. De ontheffing geldt voor een periode van twee jaar. Door deze termijn aan te houden is een evenwicht gezocht tussen de belangen van de ontheffinghouders, de ondernemers die niet over een ontheffing beschikken, de herkenbaarheid voor de consument en de administratieve lasten die met de uitvoering van het systeem gepaard gaan;
3. Overdracht van een ontheffing binnen de geldigheidstermijn van de ontheffing is toegestaan. De laatste jaren is er vooral in de supermarktbranche sprake geweest van overname van winkels. Als het gaat om overdracht van een pand aan een andere rechthebbende, dan is het (mede gezien de beperkte geldingsduur van de ontheffing) in beginsel niet bezwaarlijk dat ook een zondagavondontheffing wordt overgedragen. In dat geval gaat de termijn van twee jaar uiteraard niet opnieuw lopen, maar blijft die gekoppeld aan de oorspronkelijk verleende ontheffing. Tussentijdse loting vindt dus niet plaats;
4. Het meenemen van een ontheffing naar een binnen Nieuwegein verplaatste winkel is de ontheffinghouder toegestaan, na voorafgaande kennisgeving van de verplaatsing aan het college. Als een ontheffinghouder van locatie A verhuist naar locatie B, dan is het dus mogelijk de ontheffing mee te nemen naar de nieuwe locatie. In dat geval gaat de termijn van twee jaar uiteraard niet opnieuw lopen, maar blijft die gekoppeld aan de oorspronkelijk verleende ontheffing. Tussentijdse loting vindt dus niet plaats;
De zondagavondontheffing geldt van 16.00 uur tot 22.00 uur
De openingstijd van 16.00 uur is gebaseerd op artikel 3, vierde lid, van de Winkeltijdenwet. De sluitingstijd van 22.00 uur is gebaseerd op de sluitingstijd die geldt voor winkels op werkdagen.
4. Overgangstermijn huidige situatie
In de huidige situatie is het zo dat alle 4 de ontheffingen zijn verleend. In 2009 zijn de ontheffingen verleend voor onbepaalde tijd. In 2011 zijn 2 van de 4 ontheffingen overgedragen met als gewijzigde voorwaarde dat deze gelden tot en met 31 december 2012. De ontheffing van de Jumbo in de binnenstad is onherroepelijk geworden zodat deze geldt tot en met 31 december 2012. De ontheffing van C1000 Muntplein is naar aanleiding van een door de C1000 ingediend bezwaarschrift alsnog gewijzigd in een ontheffing voor onbepaalde tijd. In de huidige situatie hebben we te maken met 3 ontheffingen voor onbepaalde tijd en 1 ontheffing die geldt tot en met 31 december 2012.
Het startpunt voor de uiteindelijke situatie (vanaf 2014) is dat alle 4 de ontheffingen beschikbaar zijn voor loting. Dat betekent dat voor de houders van een ontheffing voor onbepaalde tijd een regeling moet worden getroffen, aangezien die ontheffingen namelijk moeten worden gewijzigd. Daarom is er voor deze ontheffingen een overgangstermijn getroffen. De ontheffingen zullen in die zin worden gewijzigd dat de geldigheidsduur wordt beperkt tot en met 31 december 2013. Met deze overgangstermijn wordt voldoende ruimte geboden aan betrokken ondernemers om in te kunnen spelen op de nieuwe situatie. Daarbij is in aanmerking genomen dat betrokken ondernemers al geruime tijd (vanaf eind 2011) op de hoogte zijn van de wens van de gemeente om tot een nieuw beleid voor de verdeling van de zondagavondontheffingen te komen. Tegen de besluiten om de ontheffingen te wijzigen staat bezwaar en beroep open.
Voor 2013 is de resterende ontheffing te vergeven. Voor de verloting daarvan wordt gebruik gemaakt van het lotingreglement (bijlage 1). Bij de loting voor 2014 loten alle 4 de te vergeven ontheffingen mee.
5. Bijeenkomst 24 januari 2012
Alvorens met de opstelling van dit beleid van start is gegaan, heeft er op 24 januari 2012 een bijeenkomst plaatsgevonden met de supermarkthouders van Nieuwegein (verslag, zie bijlage 2). Doel van die bijeenkomst was om te inventariseren welke ideeën supermarkthouders hebben bij een nieuwe regeling. Tijdens de bijeenkomst is gebleken dat de ideeën over een nieuwe regeling uiteenlopen van helemaal niet open op zondag tot de mogelijkheid om alle zondagen open te kunnen zijn. Door de huidige ontheffinghouders is uitgesproken dat zij het systeem niet gewijzigd willen zien. Door een aantal supermarkthouders is de wens uitgesproken voor een roulatiesysteem in de een of andere vorm, voorafgegaan door een loting.
Op 23 april 2012 is een conceptversie van dit beleid per e-mail ter reactie gezonden aan de supermarkthouders. Naar aanleiding daarvan zijn er een aantal reacties binnengekomen. De reacties en de beantwoording daarvan zijn als bijlage 2 bij dit beleid gevoegd. De reacties hebben niet tot een aanpassing van het beleid geleid.
Aan de loting kunnen alleen winkels deelnemen die:
a. Voldoen aan het gestelde in artikel 6 van de “Verordening winkeltijden Nieuwegein 2012”;
b. Voor het einde van de inschrijvingstermijn een volledige aanvraag hebben ingediend bij het college van burgemeester en wethouders van Nieuwegein.
Een volledige aanvraag bevat naast de gegevens van de winkel een uittreksel van de Kamer van Koophandel.
Aanvragen voor een ontheffing ingevolge artikel 6 van de “Verordening winkeltijden Nieuwegein 2012” kunnen worden ingediend tot uiterlijk vier weken voor de lotingsdatum. De mogelijkheid tot het indienen van een aanvraag wordt gepubliceerd in de Molenkruier en op de website van de gemeente. De loting vindt in principe in juni plaats.
De loting wordt verricht door de wethouder economische zaken, of bij diens afwezigheid door een ander lid van het college, in het bijzijn van een notaris. De loting geschiedt in het openbaar.
Van de uitslag van de loting wordt kennis gegeven in de Molenkruier en op de website van de gemeente. De aanvragers worden schriftelijk in kennis gesteld van de uitslag.
Bijlage 2: beantwoording reacties concept beleid zondagavondopenstelling levensmiddelenwinkels
Het conceptbeleid voor de zondagavondopenstelling van levensmiddelenwinkels is op 23 april 2012 per e-mail ter reactie aan de supermarkthouders van Nieuwegein verzonden. Naar aanleiding daarvan zijn onderstaande reacties binnengekomen. Elke reactie is voorzien van een beantwoording in de rechterkolom.