Organisatie | Baarle-Nassau |
---|---|
Organisatietype | Gemeente |
Officiële naam regeling | Verordening Winkelsluiting gemeente Baarle-Nassau (versie 2012) |
Citeertitel | Verordening Winkelsluiting gemeente Baarle-Nassau (versie 2012) |
Vastgesteld door | gemeenteraad |
Onderwerp | financiën en economie |
Eigen onderwerp |
De "Verordening Winkelsluiting gemeente Baarle-Nassau", zoals vastgesteld op 30 mei 1996, wordt ingetrokken.
Geen
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
---|---|---|---|---|---|
17-03-2012 | Nieuwe regeling | 29-02-2012 Ons Weekblad, 16-03-2012 | 16-03-2012 |
Artikel 5 Intrekken of wijzigen van de ontheffing
Het college van burgemeester en wethouders kan een ontheffing intrekken of wijzigen indien:
Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de gemeenteraad van 29 februari 2012,
DE GEMEENTERAAD VAN BAARLE-NASSAU
H.H. Dame Drs. J.P.M.M. Hendrikx
Griffier Voorzitter
Toelichting bij artikel 2 van de Verordening Winkelsluiting gemeente Baarle-Nassau (versie 2012)
De raad van de gemeente Baarle-Nassau;
artikel 3, zesde en zevende lid, juncto artikel 3, derde lid aanhef en onder a van de
Winkeltijdenwet alsmede artikel 2 van de Verordening Winkelsluiting gemeente Baarle-Nassau (versie 2012);
vast te stellen de hierna volgende toelichting:
Toelichting bij artikel 2 van de Verordening Winkelsluiting gemeente Baarle-Nassau (versie 2012)
Met deze toelichting bij het toerisme en grensoverschrijdend verkeer artikel uit de Verordening Winkelsluiting geven wij gevolg aan de motiveringsplicht als bedoeld in artikel 3 lid 7 van de Winkeltijdenwet (Wtw). Deze motivering dient in ieder geval twee onderdelen te bevatten. In de eerste plaats moeten wij motiveren dat is voldaan aan de voorwaarden voor toepassing van artikel 3, derde lid, onder a. In de tweede plaats dient de motivering van het besluit een grondig inzicht te geven in de belangenafweging die aan het besluit ten grondslag ligt (artikel 3, lid 6). De hierna gegeven motivering voldoet aan deze wettelijke eisen.
Wij hebben op grond van artikel 3 lid 3 Wtw de bevoegdheid om bij verordening als de
onderhavige vrijstelling te verlenen van het verbod om winkels op zon- en feestdagen
geopend te hebben. Deze bevoegdheid is aan voorwaarden gebonden. Deze voorwaarden zijn
gesteld in artikel 3 lid 3 onder a van de Wtw.
Er dient binnen de gemeente sprake te zijn van:
1) op de gemeente of een deel daarvan gericht toerisme met een substantiële omvang;
2) mits de aantrekkingskracht voor dat toerisme geheel of nagenoeg geheel is gelegen buiten de verkoopactiviteiten die door de vrijstelling mogelijk worden gemaakt (het toerisme dient autonoom te zijn).
De vaststelling of aan deze voorwaarden is voldaan, vergt een beoordeling van alle feiten en
omstandigheden van het geval, die nauw verweven is met de specifieke situatie van onze
gemeente. Wij hebben daarom een zekere beoordelingsvrijheid, die de rechter bij zijn toetsing
Wij stellen vast dat, om de hiernavolgende redenen, aan deze toepassingsvoorwaarden is
1. Autonoom toerisme met een substantiële omvang
In de gemeente Baarle-Nassau is sprake van autonoom toerisme met een substantiële omvang. In deze gemeente zijn namelijk een aantal unieke toeristische trekpleisters c.q. voorzieningen
aanwezig, op grond waarvan deze gemeente zich onderscheidt van andere gemeenten.
De aantrekkingskracht van de gemeente Baarle-Nassau ligt in de unieke geografische situatie van Baarle-Nassau en Belgische zustergemeente Baarle-Hertog, het zogenoemde grenslandgegeven: 22 stukjes België en 8 stukjes Nederland, samen 30 enclaves, verweven tot één dorp met twee nationaliteiten. Hoewel de Baarlese enclaves niet de enige enclaves in de wereld zijn is de Baarlese enclavesituatie toch uniek in de wereld. Sinds de val van de Muur zijn er in Europa nogal wat staatkundige veranderingen opgetreden en als gevolg daarvan zijn er weer een reeks nieuwe enclaves ontstaan. Toch is er met al die andere enclaves één kenmerkend verschil met de Baarlese enclaves. Het gebied van Baarle-Hertog is verdeeld over 22 los van elkaar liggende enclaves, terwijl de nieuw ontstane enclaves uit een enkel gebied bestaan. Wat dat betreft zijn de Baarlese enclaves uniek te noemen. Ook uniek is dat de enclaves in Europa en de rest van de wereld niet bewoond zijn of lichtbewoond. Hier in Baarle zijn de enclaves echter goed bevolkt.
Naast de enclavesituatie kent Baarle-Nassau tevens landschappelijke waarden van het buitengebied van unieke aard. Deze landschappelijke waarden hebben daarbij als bijkomende bijzonderheid de grensoverschrijdende natuurgebieden. Een bijzonderheid daarbij is dat de natuurgebieden een grensoverschrijdend systeem van wandelknooppunten en fietsknooppunten kennen. Dit maakt recreëren in het buitengebied van Baarle-Nassau nog eens extra aantrekkelijk voor zowel binnenlandse als buitenlandse toeristen.
Om een indicatie te geven van de unieke toeristische trekpleisters worden hieronder de meest in het oog springende trekpleisters opgesomd:
Deze trekpleisters worden onder meer genoemd in:
op de website www.plaatsengids.nl.
Zoals uit de voorgaande tekst wel blijkt maken deze toeristische trekpleisters al sinds jaar en dag onderdeel uit van onze gemeente en trekken sindsdien onverkort vele toeristen. De bijzondere enclavesituatie is een begrip in Nederland en België te noemen en trekt reeds om die reden vele nieuwsgierige toeristen. Het betreft daarbij ook nog eens toeristen die om verschillende redenen naar Baarle-Nassau komen, o.a. recreanten, cultuursnuivers, Bourgondiërs e.d.. Deze diversiteit zorgt daardoor voor een typisch levendige sfeer die kenmerkend is voor de gemeente Baarle-Nassau. Er kan dan ook met recht worden gesproken van een autonome aantrekkingskracht die de gemeente Baarle-Nassau heeft op toeristen.
Uit cijfers en overige hierna te beschrijven omstandigheden blijkt dat deze trekpleisters circa 900.000 bezoekers per jaar trekken tegen een inwonersaantal van 6700. Daarmee is sprake van meer dan
Bron: aanvraag inclusief nota erkenning als toeristisch centrum, Baarle-Hertog 2011
Baarle-Nassau kent een hoog werkgelegenheidsaandeel recreatie en toerisme. In Baarle-Nassau zijn, volgens een definitie van het Kenniscentrum Toerisme en Recreatie ruim 340
arbeidsplaatsen gemoeid met recreatie en toerisme (r&t). Volgens de definitie van het Kenniscentrum Toerisme & Recreatie wordt per activiteit aangegeven in welke mate de werkgelegenheid wordt meegeteld voor de r&t-sector. Zo worden bijvoorbeeld hotels, cafés en restaurants voor 100% meegeteld en activiteiten als autoverhuur en taxivervoer maar voor 10%). Deze sector is daarmee goed voor 9,4% van de totale werkgelegenheid. Binnen West-Brabant staat de gemeente Baarle-Nassau op de 2de plaats. Het werkgelegenheidsbelang ligt in heel West-Brabant (4,9%) een stuk lager.
Het toeristisch/recreatief voorzieningenniveau in Baarle-Nassau is bovengemiddeld. Baarle-Nassau heeft een sterk voorzieningenniveau op het gebied van restaurants. Met 10,5 restaurants per 10.000 inwoners staat Baarle-Nassau op de 1ste plaats van alle 18 gemeenten in West-Brabant. Ook met cafés scoort Baarle-Nassau hoog (4de plaats). Baarle-Nassau telt 72 (overnachtings)bedden per 10.000 inwoners. Daarmee staat Baarle-Nassau op de 7de plaats. Bron: Bedrijfschap Horeca en Detailhandel.
Het aantal overnachtingen in Baarle-Nassau bedroeg in 2009 69.215 personen en in Baarle-Hertog ook nog eens 4.952 personen. Totaal komt het aantal overnachtingen in de beide gemeenten daarmee neer op 74.167.
Bij het opstellen van deze toelichting waren de volgende horeca- en recreatievoorzieningen gevestigd in Baarle:
(Mini)campings en bungalowparken
De Wielewaal 40 kampeerplaatsen
Heimolen 6, Baarle-Nassau 7 trekkershutten
De Kievit 412 recreatiewoningen
De Kievit 12, Baarle-Nassau 41 stacaravanplaatsen
De Steppe 45 recreatiewoningen
Baarleseweg 1, Baarle-Nassau (Ulicoten) 2 trekkershutten
De Paddock 290 stacaravanplaatsen
Bredaseweg 16, Baarle-Nassau 75 kampeerplaatsen
Maaykant 23-26, Baarle-Nassau 240 kampeerplaatsen
Vakantieverblijf de Droomfabriek 7 personen
Dorpsstraat 71a, Baarle-Nassau (Ulicoten)
Vakantieverblijf de Eendracht 6 personen
Dorpsstraat 71b, Baarle-Nassau (Ulicoten)
Vakantieverblijf de Grensstreek 4 personen
Dorpsstraat 71a, Baarle-Nassau (Ulicoten)
Vakantiehuis De Morgenstond 12 personen
B&B De Hertog van Baerle 4 kamers
Zondereigen 1 b, Baarle-Hertog
Cafetaria, Lunchroom, Ijssalon
De toeristische trekpleisters zijn gelegen in zowel het centrum als in het buitengebied van de gemeente Baarle-Nassau.
De openstelling van winkels is nodig ten behoeve van het bezoek van toeristen aan de toeristische trekpleisters omdat veel toeristen het centrum van de gemeente Baarle-Nassau bezoeken vanwege de bijzondere enclavesituatie en de toeristen daarbij van de voorzieningen, waaronder begrepen de winkels, in het centrum gebruik willen maken. Dit maakt de toeristische beleving compleet. Hierbij kan gedacht worden aan de plaatselijke horeca, de winkels met specifiek Belgische producten, de winkels met specifiek Nederlandse producten, maar zeker ook de winkels met een mix aan deze producten. Daarnaast zijn de winkels op Belgisch grondgebied geopend op de zondagen, hetgeen een eigen aantrekkingskracht aan toerisme genereert, en toeristen de verwachting hebben dat de winkels in de gehele kern van Baarle geopend zijn. Daarnaast kent Baarle-Nassau vele bezoekers die in de weekenden gebruik maken van de vele recreatievoorzieningen in de gemeente, genieten van de waardevolle natuurgebieden en een bezoek brengen aan de toeristische trekpleisters. Het winkelcentrum en de plaatselijke horeca biedt de toeristen daarbij de wenselijke en welkome aanvulling op de dagbesteding, een pauzeplek voor recreanten en cultuursnuivers, en de mogelijkheid de innerlijke mens te versterken en de noodzakelijke inkopen te verrichten. Het is ten behoeve van het toerisme dan ook onontbeerlijk dat zij een bezoek kunnen brengen en gebruik kunnen maken van al hetgeen de winkels in Baarle-Nassau bij dergelijke weekendbezoeken te bieden hebben.
Nu aan de toepassingsvoorwaarden van artikel 3, derde lid, onder a,Wtw is voldaan is de raad bevoegd van de bevoegdheid als bedoeld in artikel 3 lid 3 onder a gebruik te maken. In artikel 2 van deze verordening maakt de raad van deze bevoegdheid gebruik.
3.Inventarisatie van de belangen
De raad mag deze bevoegdheid toepassen na afweging van de daarbij betrokken belangen (artikel 3 lid 6 WTW). De raad is verplicht in ieder geval de volgende belangen in de afweging te betrekken:
a.Werkgelegenheid en economische bedrijvigheid in de gemeente, waaronder medewordt begrepen het belang van winkeliers met weinig of geen personeel en vanwinkelpersoneel;
c. De leefbaarheid, de veiligheid en de openbare orde in de gemeente.
4 Omschrijving van de belangen
Zoals uit het voorgaande is gebleken kent Baarle-Nassau een grote economische bedrijvigheid op het gebied van recreatie en toerisme. Wij verwijzen hierbij met name naar het hiervoor onder onderdeel ‘b. substantiële omvang’ gestelde. De economische belangen van de plaatselijke winkeliers en ondernemers bij winkelopenstelling op zon- en feestdagen zijn dan ook omvangrijk. Daarnaast mag niet onopgemerkt blijven dat Baarle-Nassau al sinds vele decennia een winkelopenstelling op zon- en feestdagen kent (zie hiervoor ook onder b. zondagsrust), en de plaatselijke winkeliers en ondernemers hebben hier de bedrijfsvoering volledig op ingericht en zijn hier ook grotendeels economisch van afhankelijk. Wat daarnaast nog een rol van belang speelt is dat het in het kader van concurrentie en levensvatbaarheid aan de op Nederlands grondgebied gevestigde winkels en bedrijven niet te verkopen valt dat de winkels op Belgisch grondgebied op zon- en feestdagen geopend mogen zijn.
De inwoners van de gemeente Baarle-Nassau zijn sinds jaar en dag gewend aan winkelopenstelling ten behoeve van toerisme op zon- en feestdagen. Die winkelopenstelling op zondag vond echter niet uitsluitend plaats ten behoeve van de toeristen, maar zeker ook ten behoeve van de eigen inwoners. Het was binnen de gemeente Baarle-Nassau reeds sinds oudsher de gewoonte dat de inwoners op zondag na de kerkdienst de voornaamste inkopen deden en er werd verrekend met wat er in de loop der week door de kinderen of anderszins was gehaald.
Gelet hierop kan dan ook worden gesteld dat de zondagsrust reeds sinds vroegertijd voor de Baarlenaren niet van het grootste belang geacht werd. De hieronder weergegeven memorie van toelichting daterend uit 1932 illustreert dit ten beste.
Vorenstaande memorie van toelichting was er op gericht om goedkeuring te verkrijgen voor de afwijking van de bepalingen der Winkelsluitingswet. Deze goedkeuring is vervolgens ook verleend door de Minster van Economische Zaken en Arbeid en heeft geleid tot de Verordening tot afwijking van bepalingen der Winkelsluitingswet (Staatsblad 1930 no. 460) voor de gemeente Baarle-Nassau, waarmee de zondagopenstelling voor de gemeente Baarle-Nassau een feit is geworden.
De betreffende goedkeuring en verordening zagen er als volgt uit:
De verordening is in werking getreden een maand na de datum der goedkeuring van de verordening, waarbij die goedkeuring bij Koninklijk Besluit van 4 juni 1932 no. 16 heeft plaatsgevonden. De afwijking van de bepalingen der Winkelsluitingswet is sedertdien sinds jaar en dag, zo ook heden ten dage, onverkort binnen de gemeente Baarle-Nassau van toepassing geweest.
Het geopend zijn van de winkels op zondag, alsmede de grote toeloop van toeristen in het weekend, is daarmee een ‘way-of-life’ geworden voor de inwoners. Er zijn geen signalen bekend dat de zondagsrust door de inwoners als evident wordt ervaren, of in het geval van Baarle-Nassau beter gezegd, dat de zondagsrust door de inwoners zou worden gemist. Dit is gezien de ‘way-of-life’ gedachte overigens ook vanzelfsprekend. Voor de inwoners vormt het geopend zijn van de winkels op zon- en feestdagen, al dan niet tezamen met het fenomeen van de unieke enclavegeschiedenis, een wezenlijk onderdeel van de beleving te wonen in een bijzondere kern zoals Baarle-Nassau.
c.Leefbaarheid, veiligheid en openbare orde
De leefbaarheid, veiligheid en openbare orde in de gemeente is als volgt te omschrijven:
Baarle-Nassau kent al vele decennia winkelopenstelling op zon- en feestdagen en dit is hiermee dan ook een bekend fenomeen binnen de gemeente Baarle-Nassau. Baarle-Nassau is volledig op deze openstelling ingericht. We kennen dan ook geen problemen op het gebied van leefbaarheid, veiligheid en openbare orde. Baarle beschikt over ruim voldoende parkeerruimte om de grote toeloop van mensen op zondagen op te vangen. Ook de andere voorzieningen binnen Baarle zijn ingericht op de zondagopenstelling. Het handhaven van de winkelopenstelling op zon- en feestdagen brengt hierin geen verandering teweeg en aantasting van de leefbaarheid, veiligheid en openbare orde is gezien het vorenstaande niet aan de orde.
Het doel van de WTW is onder meer het borgen van de zondagsrust door zondagopenstelling van winkels te verbieden. Dit is de hoofdregel en dit is ook al vele jaren de hoofdregel geweest, derhalve ook gedurende de periode dat binnen de gemeente Baarle-Nassau reeds gebruik is gemaakt van de mogelijkheid zondagopenstelling van winkels toe te staan. Het belang van de zondagsrust is daarbij, evenals nu, door de gemeenteraad betrokken en gewogen, maar dit belang is, afgewogen tegen alle hiervoor vermelde belangen, van onvoldoende gebleken.
Het belang van de toeristen, de uitstraling van de gemeente Baarle-Nassau als gastvrije en welkome gemeente voor toeristen, de belangen van de winkeliers en de inwoners, zowel economisch als sociaal, hebben wij zwaarder laten wegen dan het belang van de zondagsrust. Daarbij is mede betrokken dat de zondagopenstelling, met alle door decennia opgedane ervaringen, niet heeft geleid en ook niet zal leiden tot aantasting van de leefbaarheid, de veiligheid en de openbare orde binnen de gemeente Baarle-Nassau.
De gemeenteraad heeft gezien het vorenstaande vastgesteld dat aan de toepassingsvoorwaarden van artikel 3 lid 3 onder a van de WTW is voldaan en, na afweging van de belangen, besloten gebruik te (blijven) maken van de bevoegdheid als bedoeld in artikel 3 lid 3 onder a van de WTW.