| Organisatie | Schiedam |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Verordening winkeltijden Schiedam 2012 |
| Citeertitel | Verordening winkeltijden Schiedam 2012 |
| Vastgesteld door | gemeenteraad |
| Onderwerp | financiën en economie |
| Eigen onderwerp | winkeltijden |
Deze regeling is vervangen door de Winkeltijdenverordening gemeente Schiedam 2017.
Winkeltijdenwet
Geen
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 01-01-2012 | 30-12-2017 | winkeltijden | 15-12-2011 Huis-aan-huisblad Het nieuwe stadsblad, gemeentepagina d.d. 21.12.2011 | VR112/2011 |
Artikel 4. Intrekken of wijzigen van de ontheffing
Het college kan een ontheffingintrekken of wijzigen indien:
De verboden, bedoeld in artikel 2, eerste lid van de wet gelden niet voor winkels in de gemeente Schiedam, om reden van op de gemeente gericht toerisme, voor zover zij betrekking hebben op de zondagen en de feestdagen van 12.00 uur tot 18.00 uur.
Artikel 12. Intrekking voorgaande regeling
De Verordening winkeltijden Schiedam 1996 wordt ingetrokken.
Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente Schiedam in zijn openbare vergadering van 15 december 2011
de griffier, J. Gordijn
de voorzitter, ir. J.M. Leemhuis-Stout
De Winkeltijdenwet kent een lange geschiedenis sinds 1 juni 1996. Deze wet stelt ruimere regels voor de openingstijden van winkels dan zijn voorganger, de Winkelsluitingswet 1976. Met de meest recente wetswijziging waarbij het gebruik van de zogeheten toerismebepaling is gekoppeld aan een aangescherpte motiveringsplicht, waartegen bovendien de bestuursrechtelijke rechtsgang is opengesteld, is de Winkeltijdenwet nog geen rustig bezit. Momenteel zijn twee wetsvoorstellen aanhangig, maar de verdere behandeling laat nog op zich wachten. Het betreft het voorstel van wet van de leden Van der Vlies en Gesthuizen tot verduidelijking van de toerismebepaling en de regels voor avondwinkels in de Winkeltijdenwet (30914) en het wetsvoorstel Wijziging van de Winkeltijdenwet met het oog op inkadering van de bevoegdheid om vrijstelling te verlenen of een ontheffingsbevoegdheid toe te kennen in verband met de toeristische aantrekkingskracht van een gemeente (31728).
Voorlopig moet worden uitgegaan van de huidige Winkeltijdenwet, zoals deze op 1 januari 2011 in werking is getreden. Op deze wet is deze verordening gebaseerd.
Uitgangspunten Winkeltijdenwet
In concreto komen deze uitgangspunten neer op het volgende:
Tijdens de nachturen van 22.00 tot 06.00 uur is winkelopening op werkdagen niet toegestaan. Gemeenten kunnen echter vrijstellingen of ontheffingen van deze verplichte winkelsluiting verlenen. Op Goede Vrijdag, Kerstavond (24 december) en. Dodenherdenking (4 mei) moeten de winkels vanaf 19.00 uur dicht zijn.
Op zon- en feestdagen is winkelopening niet toegestaan. Voor maximaal 12 zon- en feestdagen per kalenderjaar kan de gemeente vrijstelling of ontheffing van deze verplichte sluiting verlenen. De Winkeltijdenwet merkt in dit verband als feestdagen aan: Nieuwjaarsdag, tweede Paasdag, Hemelvaartsdag, tweede Pinksterdag en eerste en tweede Kerstdag.
Winkels waar uitsluitend of hoofdzakelijk levensmiddelen worden verkocht (in de praktijk gaat het vaak om supermarkten) kunnen ontheffing krijgen om op zon- en feestdagen vanaf 16.00 uur open te zijn. Ze moeten dan wel op alle zon- en feestdagen voor 16.00 uur dicht zijn, ook als die als koopzondag zijn aangewezen. Belangrijk is ook dat er in een gemeente maar één ontheffing per 15.000 inwoners mag worden verleend.
De Winkeltijdenwet is niet alleen van toepassing op winkels: het is op de in artikel 2, eerste lid, van de wet bedoelde dagen en tijden ook verboden om in de uitoefening van een bedrijf (anders dan in een winkel) goederen te koop aan te bieden of te verkopen aan particulieren. Dit volgt uit artikel 2, tweede lid.
Als algemene regel geldt dat op zon- en feestdagen de winkels gesloten zijn. Hierop bestaat een aantal uitzonderingen in de vorm van vrijstellings- en ontheffingsmogelijkheden. Hiermee kan het gemeentebestuur ook buiten de wettelijk geregelde sluitingstijden winkelopening toestaan. Deze bevoegdheden kunnen worden ingedeeld in de volgende vier categorieën.
De gemeentelijke bevoegdheden op werkdagen behelzen feitelijk de mogelijkheid om ook na 22.00 uur winkelopening toe te staan (art. 7 van de Winkeltijdenwet). De winkeltijdenverordening moet in een grondslag voorzien om de detailhandelsactiviteiten mogelijk te maken die na 22.00 uur op werkdagen plaatsvinden. Dat is gebeurd in artikel 9 van de modelverordening.
2.Bevoegdheden op zon- en feestdagen en 19-uurdagen
De gemeenteraad heeft op grond van artikel 3, eerste lid, Winkeltijdenwet de bevoegdheid om per kalenderjaar maximaal twaalf zondagen of feestdagen als ‘koopzondag’ aan te wijzen. Van deze mogelijkheid wordt in deze verordening geen gebruik gemaakt
Artikel 2, eerste lid, aanhef en onder a, Winkeltijdenwet bepaalt dat de winkels op zondag gesloten moeten zijn. In het eerste lid, onder b, wordt een aantal andere dagen genoemd waarop de winkels gesloten moeten zijn, namelijk Nieuwjaarsdag, tweede Paasdag, Hemelvaartsdag, tweede Pinksterdag en eerste en tweede Kerstdag. Deze dagen zijn in artikel 1 van de modelverordening gedefinieerd als feestdagen. Daarnaast noemt artikel 2, eerste lid onder b, van de Winkeltijdenwet nog drie dagen waarop de winkels gesloten moeten zijn vanaf 19.00 uur: Goede Vrijdag, 4 mei en 24 december. Deze dagen vallen dus niet onder het begrip feestdagen. In deze toelichting worden ze verder aangeduid als “19-uurdagen”.
Nieuwjaarsdag, tweede Paasdag, Hemelvaartsdag, tweede Pinksterdag en eerste en tweede Kerstdag zijn ook in artikel 1 van het Vrijstellingenbesluit Winkeltijdenwet gedefinieerd als feestdagen.
Artikel 3, eerste lid, van de Winkeltijdenwet noemt als dagen die als koopzondag kunnen worden aangewezen naast de zondagen alleen de hiervoor vermelde feestdagen Nieuwjaarsdag, tweede Paasdag, Hemelvaartsdag, tweede Pinksterdag en eerste en tweede Kerstdag. Daaruit volgt dat de 19uurdagen niet als koopzondag kunnen worden aangewezen indien zij op een zondag vallen.
3.Bevoegdheden voor specifieke situaties
De gemeente heeft de bevoegdheid om bij verordening een vrijstelling te verlenen van het verbod om op zon- en feestdagen open te zijn vanwege op de gemeente of een deel daarvan gericht autonoom toerisme (artikel 3, derde lid, onder a). Deze vrijstelling kan worden verleend voor de gehele gemeente of een deel daarvan. Hierbij geldt de wettelijke voorwaarde dat de lokale aantrekkingskracht voor toeristen niet wordt bepaald door de (vrijgestelde) winkelopening. Deze bevoegdheid is uitgewerkt in artikel 10 van de Verordening Winkeltijden Gemeente Schiedam 2012.
De wet voorziet in artikel 3, vierde lid, in een bevoegdheid van de gemeenteraad om in een verordening een bevoegdheid aan het college van burgemeester en wethouders toe te kennen om aan winkels die uitsluitend of hoofdzakelijk eet- en drinkwaren verkopen een ontheffing te verlenen voor opening op zon- en feestdagen vanaf 16.00 uur. Per 15.000 inwoners van de gemeente mag slechts één winkel worden aangewezen. In gemeenten met minder dan 15.000 inwoners mag aan één winkel een dergelijke ontheffing worden verleend. Het gaat in de praktijk vaak om supermarkten. Doordat artikel 3, vierde lid van de Winkeltijdenwet verwijst naar artikel 2, tweede lid onder a en b, kan een dergelijke supermarkt dus op zondagen, feestdagen en op 19uur dagen geopend zijn. Zie verder de toelichting bij artikel 6 van deze verordening.
Winkels die een ontheffing op grond van artikel 3, vierde lid, hebben mogen op werkdagen ook op de reguliere winkeltijden, dus tussen 06.00 uur en 22.00 uur, onbeperkt geopend zijn. Daarnaast kan nog vrijstelling of ontheffing worden verleend voor de uren tussen 22.00 uur en 06.00 uur (artikel 7 Winkeltijdenwet). De betrokken winkels moeten echter wel op alle zon- en feestdagen gesloten zijn tot 16.00 uur. Dit geldt dus ook voor die zon- en feestdagen die als koopzondag zijn aangewezen.
Daarnaast heeft de gemeente de mogelijkheid om voor grensoverschrijdend verkeer een vrijstelling te verlenen aan winkels in de nabijheid van grensovergangen langs daarop aansluitende doorgaande wegen.
Het college heeft op grond van artikel 4, eerste lid, van de wet de bevoegdheid om bij plotseling opkomende bijzondere omstandigheden een vrijstelling van de verplichte winkelsluiting te verlenen. Daarnaast kan de raad het college in bij de verordening aangewezen gevallen de bevoegdheid toe kennen op verzoek een ontheffing verlenen bij bijzondere gelegenheden van tijdelijke aard en voor het uitstallen van goederen.
Het college kan op grond van artikel 6 van de Winkeltijdenwet op verzoek een ontheffing verlenen voor de openstelling van de winkel op zondag aan winkeliers die tot een kerkgenootschap behoren dat de wekelijkse religieuze rustdag op een andere dag dan de zondag houdt. Deze winkeliers moeten dan wel op hun eigen religieuze rustdag hun winkel gesloten houden.
Alle op grond van de wet en de verordening te verlenen vrijstellingen en ontheffingen kunnen onder beperkingen worden verleend, bijvoorbeeld een beperking in tijd. Ook kunnen er voorschriften aan worden gebonden. Aan de ontheffingen op grond van artikel 3, vierde lid, en op grond van artikel 7 van de Winkeltijdenwet (avondopenstelling op zondag respectievelijk op werkdagen) kan bijvoorbeeld de beperking worden verbonden dat er na een bepaald tijdstip geen alcoholhoudende drank mag worden verkocht (CBB 18-03-2009, AWB 08/802 S2, Zaanstad).
Vrijstellingenbesluit Winkeltijdenwet
In het Vrijstellingenbesluit worden aan enkele vormen van detailhandel landelijke vrijstellingen verleend van de openingsverboden uit de Winkeltijdenwet. Hierbij worden landelijke vrijstellingen voor de gehele week en landelijke vrijstellingen voor de zondagen en de feestdagen onderscheiden. Voor de detailhandelsactiviteiten van de laatste categorie kunnen voor de werkdagen op lokaal niveau vrijstellingen en ontheffingen worden verleend. De twee categorieën zijn hieronder nader uitgewerkt.
Aan dit onderscheid ligt de keuze ten grondslag om het zwaartepunt bij de mogelijkheid voor het verlenen van vrijstellingen bij de gemeenten te leggen. Voor een beperkt aantal detailhandelsactiviteiten wordt de vrijstelling gedurende de gehele week echter van zo groot landelijk belang geacht, dat hiervoor landelijke vrijstellingen zijn opgenomen. Het gaat om de detailhandel in instellingen voor de volksgezondheid, verkeer en vervoer en de verkoop van nieuwsbladen en tijdschriften. Omdat de bevoegdheid van gemeenten om detailhandel op zon- en feestdagen toe te staan beperkt blijft tot twaalf dagen per jaar, geeft het besluit ook landelijke vrijstellingen voor enkele soorten detailhandel die van oudsher op zon- en feestdagen plaatsvindt. Het gaat deels om winkels die gewoonlijk ook op werkdagen na 22.00 uur geopend zijn. Om de openstelling van deze winkels dan mogelijk te maken, kan in de verordening een vrijstelling of mogelijkheid voor het verlenen van een ontheffing worden opgenomen.
De controle op de naleving van de regels is in eerste instantie een taak van de plaatselijk bevoegde politie in overleg met de gemeente. De Belastingdienst/FIOD-ECD wordt daarbij ingeschakeld als er een landelijke coördinatie vereist is. Uiteraard is ook bestuursrechtelijke handhaving (opleggen last onder dwangsom of bestuursdwang) mogelijk.
Voor de definitie van winkel wordt verwezen naar artikel 1 van de Winkeltijdenwet. Daarin is een winkel gedefinieerd als: een voor het publiek toegankelijke besloten ruimte, waarin goederen aan particulieren plegen te worden verkocht.
Voor de omschrijving van het begrip feestdag is aansluiting gezocht bij artikel 2, eerste lid onder b van de Winkeltijdenwet. In de wet is geen definitie opgenomen van feestdag, maar worden de volgende dagen genoemd als dagen waarop de winkels gesloten moeten zijn (naast de zondag): Nieuwjaarsdag, tweede Paasdag, Hemelvaartsdag, tweede Pinksterdag en eerste en tweede Kerstdag. Deze dagen zijn in artikel 1 van de modelverordening gedefinieerd als feestdag. Daarnaast noemt artikel 2, eerste lid onder b van de Winkeltijdenwet nog drie dagen waarop de winkels gesloten moeten zijn vanaf 19.00 uur: Goede Vrijdag, 4 mei en 24 december. Deze dagen vallen dus niet onder het begrip feestdag in de modelverordening.
Door in de verordening het begrip feestdag te definiëren, kan waar nodig worden volstaan met het woord “feestdag” of “feestdagen” en hoeven niet steeds alle dagen bij naam genoemd te worden. Koninginnedag en Bevrijdingsdag (5 mei) zijn, voor zover deze dagen niet op zondag vallen, in de wet niet aangemerkt als een dag waarop de winkels gesloten moeten zijn.
Artikel 3. Overdracht van de ontheffing
De bepaling bindt de overdracht van de ontheffing aan de toestemming van het college. De ontheffing kan aan een (rechts)persoon worden verleend als het gaat om straatverkoop als bedoeld in artikel 2, tweede lid van de Winkeltijdenwet. Als het om een winkel gaat, heeft de ontheffing naar zijn aard betrekking op het pand waarin het winkelbedrijf wordt uitgeoefend. Als het om een ontheffing voor straatverkoop gaat biedt de tussenkomst het college de gelegenheid om inzicht te krijgen in de handel en wandel van de opvolger. Als het gaat om overdracht van het winkelpand aan een ander rechthebbende, moet het college kunnen toetsen of de ontheffing in stand kan blijven of dat er eventueel andere voorschriften aan moeten worden verbonden. Er kan immers sprake zijn van een heel ander soort winkel dan voorheen.
Artikel 6. Openstelling van levensmiddelenwinkels op zon- en feestdagen
Dit artikel steunt op artikel 3, vierde lid, van de Winkeltijdenwet, dat luidt:
4. Voorts kan de gemeenteraad bij verordening aan burgemeester en wethouders de bevoegdheid verlenen op een daartoe strekkende aanvraag en met inachtneming van de in die verordening gestelde regels ontheffing te verlenen van de in artikel 2, eerste lid, onder a en b, vervatte verboden, voor zover het winkels betreft die gesloten zijn op de in die verboden bedoelde dagen tussen 0 uur en 16 uur, en waar uitsluitend of hoofdzakelijk eet- en drinkwaren plegen te worden verkocht met uitzondering van sterke drank als bedoeld in artikel 1, eerste lid, van de Drank- en Horecawet. De verordening bepaalt in ieder geval het aantal winkels waarvoor in de gemeente ontheffing kan worden verleend. Dit aantal kan ten hoogste één winkel per 15 000 inwoners van de gemeente zijn of, indien het inwonertal lager is dan 15 000, één winkel.
De vereisten uit de Winkeltijdenwet zijn dus:
er mag maar 1 ontheffing verleend worden per 15.000 inwoners (verwerkt in het tweede lid van artikel 6 van deze Verordening). Dit aantal moet strikt worden toegepast, er mag dus niet naar boven worden afgerond. Een gemeente die minder dan 15.000 inwoners heeft mag aan één winkel de ontheffing ex artikel 3, vierde lid verlenen.
Bovendien stelt de gemeente als voorwaarde dat óók een ontheffing moet zijn verleend als bedoeld in artikel 9 van deze verordening. Dat betekent dus dat een zogenaamde avondwinkel uitsluitend op zondagavond geopend kan zijn, als deze ook doordeweeks in de avond geopend is en daartoe ontheffing heeft verkregen.
Het zal vaak voorkomen dat er – na toetsing aan de weigeringsgronden - meer aanvragen liggen dan dat er ontheffingen kunnen worden verleend.
Artikel 8. Verbod straatverkoop van bepaalde goederen op zon- en feestdagen
De vrijstelling die hier wordt bedoeld betreft het te koop aanbieden en verkopen van voor directe consumptie geschikte eetwaren en alcoholvrije dranken. Schiedam heeft hiervan tot op heden geen gebruik gemaakt waardoor dit artikel kan vervallen.
Artikel 9. Openstelling op werkdagen tussen 22.00 en 06.00 uur
Dit artikel steunt op artikel 7, tweede lid, van de Winkeltijdenwet. Artikel 7 luidt:
Het verbod van artikel 2 van de wet voor de werkdagen staat in het eerste lid, onder c en houdt in dat de winkels niet tussen 22.00 en 06.00 uur open mogen zijn. Hetzelfde geldt voor straatverkoop (art 2, tweede lid van de Winkeltijdenwet). In afzonderlijke gevallen kan ontheffing worden verleend.
In het Vrijstellingenbesluit is voor een aantal overige vormen van detailhandel alleen de openstelling op zon- en feestdagen geregeld. De openstelling van deze vormen van detailhandel op de uren tussen 22.00 en 24.00 uur op werkdagen wordt door de Verordening geregeld.
De grondslag van dit artikel is artikel 3, derde lid, onder a van de Winkeltijdenwet. De wet laat de keuze tussen het verlenen van vrijstelling door de raad of het op basis van de verordening verlenen van ontheffing door burgemeester en wethouders. Artikel 3, derde lid, aanhef en onder a van de wet luidt:
3. De gemeenteraad kan bij verordening vrijstelling verlenen van de in het eerste lid bedoelde verboden of aan burgemeester en wethouders de bevoegdheid verlenen om in de gevallen, in die verordening aan te wijzen, en met inachtneming van de daarin gestelde regels op een daartoe strekkende aanvraag ontheffing van die verboden te verlenen ten behoeve van:
a.op de betrokken gemeente of een deel daarvan gericht toerisme, mits de aantrekkingskracht voor dat toerisme geheel of nagenoeg geheel is gelegen buiten de verkoopactiviteiten die door de vrijstelling of ontheffing mogelijk worden gemaakt;
In deze gemeente is gekozen voor een algehele vrijstelling te verlenen door de raad bij deze verordening.
Artikel 3 lid 6 en 7 van de Winkeltijdenwet bepalen dat de raad een belangenafweging maakt, welke afweging is terug te lezen in de motivering bij deze bepaling. Deze motivering wordt hierna gegeven.
Toepassingsvoorwaarden zoals opgenomen in artikel 3. lid 3. onder a van de Winkeltijdenwet.
Voor het aanwijzen van een toeristisch gebied dient binnen de gemeente sprake te zijn van:
1. Autonoom toerisme met een substantiële omvang
In Schiedam is sprake van autonoom toerisme met een substantiële omvang.
Schiedam kent namelijk een aantal unieke toeristische trekpleisters, waardoor Schiedam zich onderscheidt van andere gemeenten.
Schiedam is bijzonder en uniek door het verleden van de jeneverindustrie. In de historische binnenstad staan de getuigenissen van dit verleden, waaronder de Korenbeurs,
het Zakkendragershuis, de zes hoogste molens ter wereld, vele pakhuizen, branderijen en
industriële complexen langs de havens en vesten. De Schie, met bijzondere ophaalbruggen kronkelt dwars door de historische binnenstad en wordt veelvuldig door pleziervaartuigen en rondvaartboten bevaren.
Schiedam kent 4 bijzondere musea die deels de relatie met dit jeneververleden benadrukken:
Schiedam wil de bijzondere gebouwen uit het (jenever)verleden behouden en zoveel als mogelijk voor de bezoeker ontsluiten door herbestemming hiervan. Een van de laatste projecten in dit kader is de herbestemming van het Wennekerpand een voormalige distilleerderij, waarin een theater- en filmzaal, een café en het Centrum voor Beeldende Kunst zijn gevestigd. Het nieuwe Wennekerpand is een ontmoetingsplek voor cultuurminnende Schiedammers en bezoekers van buiten en versterkt de aanwezige culturele en toeristische infrastructuur van de stad. Verder wordt gewerkt aan de ontwikkeling van de Havenkerk tot hotel en een publieksfunctie voor de Waag.
Schiedam, historisch hart van het Rijnmondgebied
Schiedam is gelegen binnen de stedelijke agglomeratie van het Rijnmondgebied en is met haar historische binnenstad een bijzondere parel in een dichtbevolkt gebied. De binnenstad is een gebied in ontwikkeling. Alle aandacht is gericht op het versterken van bezoekersstromen naar de binnenstad. Het huidige winkel aanbod is voor veel mensen geen aanleiding de stad te bezoeken. De bovengenoemde toeristische attracties zijn dit wel in combinatie met de vele horecagelegenheden in de stad. De historische setting waarin de winkels zich bevinden kan als onderscheidend worden aangemerkt. Het openstellen van winkels op zondag kan de verblijfsduur verlengen en de bezoekersstromen doen toenemen, waardoor de omzetten van de winkeliers verbeteren en in zijn algemeenheid een economische impuls wordt gegeven aan de binnenstad.
Het toeristisch product “Schiedam” zet sterk in op het versterken van het binnenstedelijk klimaat door het opzetten van arrangementen en het versterken van evenementen. De Stichting Promotie Schiedam is in 2008 in het leven geroepen om de stadspromotie verder vorm en inhoud te geven en de ontdekschiedam.nu campagne te versterken. Hiertoe zijn nieuwe producten ontwikkeld en arrangementen opgezet. Deze arrangementen zijn niet alleen gericht op de binnenstad, maar ook zijn fietsroutes ontwikkeld en worden fietsen verhuurd om het buitengebeid verder te ontdekken.
Schiedam kent een groot aantal evenementen. Jaarlijks worden zo’n 125 evenementenvergunningen verleend. Onder deze evenementen bevinden zich twee grootschalige regionale meerdaagse evenementen namelijk de Brandersfeesten en het Maasbloulevardfeest. Daarnaast wordt er een toenemend aantal evenementen in met name de binnenstad georganiseerd zoals de Bluesroute, Suikerzoet filmfestival, Winterhart, Sinterklaaspaleis, Open Monumentdag, Open Ateliers. Het in ontwikkeling zijnde evenementen beleid zet in op 4 grote publieksevenementen in Schiedam met nationale uitstraling en een toename van evenementen in de binnenstad ( ‘altijd wat te doen’) om de bezoekersstromen te vergroten.
Ontspannen in Schiedam: waterrecreatie en wellness
Het zuidelijk deel van de stad is toeristisch vooral interessant vanwege de vele aanlegmogelijkheden voor de waterrecreatie, niet alleen voor de pleziervaart, maar ook voor riviercruises en de watertaxi vanuit Rotterdam. Naast de vele plezierjachten zijn er ook steeds meer campers die gebruik maken van de specifiek ingerichte camperplaatsen om Schiedam te bezoeken.
In het noordelijk deel van de stad is het saunacomplex Thermen Holiday gevestigd. Dit wellnesscentre trekt jaarlijks veel publiek.
Schiedam is vooral nog een bestemming voor dagtoeristen. In 2010 was Schiedam goed voor ruim 970.000 toeristische dagbezoeken (bron CVO). Vooral tijdens en rondom de periode van evenementen wordt een toename van de bezoekersaantallen in de stad ervaren.
Het saunacomplex Thermen Holiday is jaarlijks goed voor zo’n 250.000 bezoeken. Het toeristisch bezoek per jaar komt hiermee uit op ca. 1,2 miljoen. Hiermee is sprake van een substantiële vorm van toerisme.
Schiedam zit toeristisch in de lift en wil dit ten behoeve van de versterking van de economie graag uitbouwen. De openstelling van winkels op zondag is hieraan ondersteunend.
De toeristisch aantrekkingskracht is erkend door het ministerie van EL&I en VVV Nederland door Schiedam te nomineren voor Eden Award 2011.
In onderstaande tabel zijn de kengetallen voor Schiedam ten aanzien van werkgelegenheid en toerisme opgenomen.
Aan de voornoemde toepassingsvoorwaarden van artikel 3, derde lid, onder a WTW is voldaan. De gemeenteraad kan dan ook gebruik maken van haar bevoegdheid om met de toerismebepaling vrijstelling te verlenen van het verbod om winkels op zon- en feestdagen geopend te hebben.
Vervolgens dient op grond van artikel 3, lid 6, Winkeltijdenwet een belangafweging te worden gemaakt.
Voor de aanwijzing van Schiedam tot toeristisch gebied dienen de volgende belangen afgewogen te worden:
Werkgelegenheid en economische bedrijvigheid
Nadat Schiedam twee keer de nadelen van een monocultuur (jenever en scheepvaart) heeft ondervonden is ingezet op een gevarieerd werkgelegenheidsbestand. Qua aantal winkels is Schiedam niet aan te merken als een winkelstad. Het is wel een stad met een bijzondere structuur als het gaat om winkels. Een groot deel van het winkelbestand bestaat namelijk uit kleinschalige bedrijven. Vanuit toeristische optiek is dit een kans. Het funshoppen bij leuke kleine winkeltjes neemt, vanwege de grotere wens aan beleving in de vrije tijd, toe in betekenis. Doorpakken op de binnenstad en krachtig inzetten op het verbeteren van het winkelbestand, met aandacht voor het kleinschalige, heeft dus zeker een effect op het toeristisch bezoek aan de stad.
Wat verder bijzonder is, is dat Schiedam onderdeel is van een grootstedelijke agglomeratie met Rotterdam als grote trekker. Dit heeft een negatief effect op de koopkracht. De koopkrachtafvloeiing naar omringende steden is groot, namelijk 41%. Het feit dat de A20 de stad in tweeën snijdt versterkt deze koopkrachtafvloeiing, omdat een natuurlijke verbinding tussen Noord en de binnenstad ontbreekt.
Het Schiedamse detailhandelsbestand zit derhalve economisch in een lastig parket. Ruimte bieden aan ondernemers om zelf invulling te kunnen geven aan koopzondagen, waardoor makkelijker ingespeeld kan worden op ontwikkelingen en activiteiten in zowel de eigen stad als de omgeving kan de economische situatie verbeteren.
De cijfers: detailhandelsbestand Schiedam
Schiedam heeft 512 detailhandelsvestigingen met in totaal 2716 werkzame personen. Dit is 18,2% van het totaal aantal bedrijfsvestigingen en 8,8% van het totaal aantal werkzame personen. De concentratie gebieden zijn: centrum, Hof van Spaland in Kethel, Groenelaan in Zuid en Nolenslaan/Parkweg in Nieuwland. Opvallend is dat 45% van het winkelbestand bestaat uit kleine winkels met 1 of 2 werkzame personen. Hiervan is circa 11% van allochtone afkomst.
Om meer inzicht te hebben in de aard van het winkelbestand van Schiedam wordt hier aangegeven hoeveel winkels er zijn verdeeld naar gebied en wat het aandeel is van de kleine ondernemers (1 of 2 werkzame personen) hierin.
Cijfers zijn gebaseerd op informatie van Locatus en bedrijvenregister Zuid-Holland, geleverd door onderzoek en statistiek.
Bron: bedrijvenregister Zuid-Holland december 2010
Door het verruimen van het aantal koopzondagen krijgen ondernemers meer vrijheid in hun bedrijfsvoering waardoor nieuwe kansen ontstaan. Mogelijk worden hierdoor meer banen gecreëerd in deze sector wat de lokale economie ten goede zou komen. Schiedam ondervindt grote concurrentie van omliggende gemeenten met name Rotterdam, waar in de meeste deelgemeenten iedere zondag als koopzondag is aangemerkt. Dit leidt tot een grote koopkrachtafvloeiing en daarmee een moeilijke concurrentiepositie voor de Schiedamse ondernemer.
Bij dit besluit moet het belang van winkelpersoneel in aanmerking worden genomen. Dit personeel zal mogelijk vaker worden gevraagd op zondag te werken. Belangrijke factor in deze is dat zij niet kunnen worden gedwongen op zondag te werken en dat men wordt beschermd door wetgeving. Het landelijke toezichtorgaan ziet hierop toe. Openstelling van supermarkten biedt met name voor jongeren een kans om extra bij te verdienen.
Schiedam kent relatief veel kleinschalige winkels, zowel in de binnenstad als in de wijken. In de wijk gaat het hier vaak om allochtone ondernemers voor wie de wekelijkse rustdag niet de zondag is. Zij zijn derhalve positief over openstelling op zondag.
Voor de autochtone eenmanszaak lijkt het minder wenselijk om iedere zondag de deuren te openen. Benadrukt dient te worden dat het aanwijzen van toeristisch gebied leidt tot de mogelijkheid om de winkel op zondag te openen het is echter geen plicht. Tevens moet in aanmerking worden genomen dat slechts zelden sprake zal zijn van benutting van alle koopzondagen. Uit het onderzoek van de branchevereniging CBW-Mitex blijkt dat 90% van de ondernemers niet vaker hun winkel op zondag zullen openen, dan nu al het geval is, ook al zijn hier de mogelijkheden voor.
Belangrijkste winkel concentratie gebied is het centrum. Hier wordt vanuit de gemeente, Stichting Promotie Schiedam en Centrummanagement sterk ingezet om de bezoekersstromen in de binnenstad te doen toenemen. Een instrument hierin is een goede en flexibele invulling van koopzondagen. Het Centrummanagement is erg actief om de koopzondagen te versterken zowel in kwantiteit (aantal en deelnemerspercentage) als in kwaliteit (leuke activiteiten zodat consumenten een aanleiding hebben de binnenstad te bezoeken). Het Centrummanagement heeft dan ook aangegeven de voorkeur te hebben om Schiedam aan te wijzen als toeristisch gebied en hiertoe het Bredase model nader uit te werken.
Het tweede winkelconcentratiegebied is Hof van Spaland in Kethel (Schiedam Noord).
De winkeliers in dit winkelcentrum nemen alleen deel aan de koopzondagen in december. De winkeliersvereniging zou wel uitbreiding van het aantal zondagen wensen en heeft in overleg met de gemeente een draagvlak onderzoek gedaan in de vorm van een enquête. In totaal zijn 52 enquêtes uitgezet. Hiervan is 57% terug ontvangen. Van de respondenten is 65% voor koopzondagen en 18% zegt misschien open te gaan. Vanuit onderzoekstechnische optiek kan aangenomen worden dat zich onder de niet respondenten geen fel tegenstanders bevinden. Op basis van dit onderzoek heeft de winkeliersvereniging aangegeven een pilot te starten om ieder maand een zondag open te gaan.
De winkeliersvereniging Nolenslaan heeft onder de leden gepolst hoe zij tegen koopzondagen aankijken. Het merendeel is hier positief. Zo’n 70% wil open gaan.
Andere winkeliersverenigingen die zijn benaderd hadden geen behoefte om nader hierover in gesprek te gaan.
Voorts is bekend dat supermarkten en grootwinkelbedrijven alsmede allochtone ondernemers iedere zondag open willen (zij vormen in totaal 15% van het totale detailhandelsbestand).
Het ligt niet in de lijn der verwachting dat de zondagsrust op ontoelaatbare wijze zal worden beïnvloed door het vrijgeven van het aantal koopzondagen. Een belangrijk aspect in het kader van zondagsrust betreft het respecteren van de belangen van diverse kerkgenootschappen en hun leden. Hiervoor bestaat tevens landelijke wetgeving. Op grond van de Zondagswet is het verboden op zondag in de nabijheid van kerken of andere gebouwen voor de openbare eredienst in gebruik, zonder strikte noodzaak, gerucht te verwekken, waardoor de godsdienstoefening wordt gehinderd. Het is tevens verboden op zondag zonder genoegzame reden de openbare rust door arbeid in beroep of bedrijf te verstoren.
Door winkels niet toe te staan voor 12.00 uur open te gaan wordt de aantasting van de zondagsrust beperkt.
Uit het omnibusonderzoek 2010 blijkt het merendeel van de Schiedammers voorstander te zijn van koopzondagen. Slechts 12% is tegen openstelling op zondag.
In het omnibusonderzoek is de vraag gesteld: Hoe staat u tegenover de openstelling van winkels op zondag?
Het resultaat van deze vraag is als volgt:
In het geval dat de verruiming van het aantal koopzondagen een ontoelaatbare verstoring van de zondagsrust zou veroorzaken kan het bevoegde gezag ook op grond van de APV optreden.
Van de Schiedamse bevolking is 27,5% van allochtone afkomst. Zij hebben een andere geloofsovertuiging, waardoor voor hen de wekelijkse rustdag niet op zondag is. Voor dit gedeelte van de bevolking is zondagsrust dan ook niet aan de orde.
Leefbaarheid, veiligheid en openbare orde in de gemeente
Het is niet waarschijnlijk dat de bovenstaande belangen op ontoelaatbare wijze zullen worden beïnvloed door het vrijgeven van het aantal koopzondagen. Het Centrummanagement zet na vaststelling van de verordening winkeltijden Schiedam 2012 in op circa 18 koopzondagen per jaar met een deelname percentage van 70% (tegen 40% in de huidige situatie).
De openstelling van supermarkten op zondagavond heeft de afgelopen 2 jaar niet tot grote of nieuwe problemen geleid. De verwachting is dat wanneer meer supermarkten (dan de nu toegestane 5) open zullen zijn het winkelend publiek zich verspreid over de stad, waardoor de druk op die enkele supermarkt die open is op zondag wordt verminderd.
Onderzoek rondom de parkeerdruk van de Bas v/d Heijden aan de Laan van Bol 'es heeft aangetoond dat er rondom de supermarkt voldoende parkeergelegenheid is. De bezettingsgraad rondom de supermarkt ligt tijdens openingstijden van de supermarkt zo’n 34% hoger dan buiten de openingstijden. Direct bij de supermarkt wordt een lichte overschrijding van de parkeercapaciteit ervaren tijdens de meting van de zondagavondopenstelling. Ook hier geldt weer dat doordat alle winkels open mogen zijn er een spreiding plaats vindt, waardoor dit probleem niet aan de orde hoeft te zijn.
Afdeling veiligheid geeft ten aanzien van de openbare orde het volgende aan:
Voor zover kan worden ingeschat zal de voorgestelde zondagopenstelling van winkels in de gehele gemeente van 12:00 uur tot 18:00 uur geen noemenswaardige openbare orde of veiligheidsproblemen opleveren, om de volgende redenen:
De (verwachte, mogelijke) concentratie en toeloop van publiek en verkeersstromen (en daarmee gepaard gaande overlast als rumoer, parkeeroverlast, hangjongeren) naar één verkooppunt in een wijk, waar in het geval van de schaarse zondagavondontheffingen (1 per 15.000 inwoners) sprake is, blijft uit. Er zal een veel grotere spreiding (en dus verdunning) van publiek en verkeer zijn, vergelijkbaar met een reguliere verkoopdag;
Schiedamse horecabedrijven (snackbars, lunchrooms, restaurants, cafés etc.) kunnen op basis van de toegestane reguliere openingstijden zoals genoemd in de Algemene Plaatselijke Verordening Schiedam, op zondag op dezelfde uren open zijn als op doordeweekse dagen (namelijk van 07:00 uur tot 01:00 uur). Veel van de Schiedamse horecabedrijven zijn ook geopend op zondag, gedurende het grootste deel van de dag. Dit levert geen openbare orde problemen op.
Bij de beoordeling van de zondagavondopenstelling is aan de winkels aan de Parkweg een ontheffing geweigerd vanwege de hangjongeren problematiek. Afdeling veiligheid is van mening dat de problemen in de avond hier groter zijn dan overdag. Ook hier gelden derhalve bovengenoemde argumenten.
In het geval dat vrijgeven van koopzondagen een ontoelaatbare verstoring van de leefbaarheid, veiligheid of openbare orde zou veroorzaken kan het bevoegde gezag benodigde maatregelen nemen.
Administratieve lastenvermindering
Met de nieuwe Verordening Winkeltijden Schiedam 2012 neemt de regeldruk voor ondernemers af. Er behoeven ten slotte geen specifieke aanvragen meer gedaan te worden voor de openstelling op zondag. Ondernemers kunnen zelf bepalen of zij open gaan. Het besluit aanwijzen koopzondagen en de (individuele) ontheffingsmogelijkheden voor zon- en feestdagen behoeven niet meer te worden genomen. De zondagavondopenstelling voor supermarkten wordt gekoppeld aan avondwinkels. Het gevoel van oneerlijke concurrentie die is ontstaan door de verlening van een beperkt aantal ontheffingen is hiermee voorbij. Het verloten van ontheffingen behoort hiermee eveneens tot het verleden.
Met deze toelichting geven wij gevolg aan de motiveringsplicht als bedoeld in artikel 3, lid 7, van de Winkeltijdenwet.