Gedragscode politieke ambtsdragers Stichtse Vecht 2011

• 1.1

  Politieke ambtsdragers: bestuurders, gekozen volksvertegenwoordigers en de commissieleden bij de commissies.

• 1.2

  Bestuurders: burgemeester en de wethouders

• 2.1

  Deze gedragscode geldt voor politieke ambtsdragers van de gemeente tenzij uit de tekst van een gedragsregel anders blijkt.

• 2.2

  In gevallen waarin de code niet voorziet of waarbij de toepassing niet eenduidig is vindt bespreking plaats in het college van burgemeester en wethouders of de gemeenteraad.

• 2.3

  De code is openbaar en voor iedereen makkelijk toegankelijk.

• 2.4

  Politieke ambtsdragers ontvangen bij hun aantreden een exemplaar van de code.

• 2.5

  Een politieke ambtsdrager is aanspreekbaar op de naleving van deze code.

• 3.1

  Een politieke ambtsdrager doet opgave van zijn financiële belangen.

• 3.2

  Bij privaat-publieke samenwerkingsrelaties voorkomt de politieke ambtsdrager (de schijn van) bevoordeling in strijd met eerlijke concurrentieverhoudingen.

• 3.3

  Een oud-politieke ambtsdrager wordt het eerste jaar na de beëindiging van zijn ambtstermijn uitgesloten van het tegen beloning verrichten van werkzaamheden voor de gemeente waaraan hij verbonden was.

• 3.4

  Indien de onafhankelijke oordeelsvorming van een politieke ambtsdrager over een onderwerp in het geding kan zijn, geeft hij bij de besluitvorming daarover aan in hoeverre het onderwerp hem persoonlijk aangaat.

• 3.5

  Een politieke ambtsdrager die familie- of vriendschapsbetrekkingen of anderszins persoonlijke betrekkingen heeft met een aanbieder van diensten of zaken aan de gemeente, de provincie of het waterschap, onthoudt zich van deelname aan de besluitvorming over de betreffende opdracht.

• 3.6

  Een politieke ambtsdrager neemt van een aanbieder van diensten aan de gemeente geen geschenken, faciliteiten of diensten aan die zijn onafhankelijke positie ten opzichte van de aanbieder kunnen beïnvloeden.

• 3.7

  Een politieke ambtsdrager vervult geen nevenfuncties die een structureel risico vormen voor een integere invulling van de politieke functie.

• 3.8

  Een politieke ambtsdrager geeft ten behoeve van de openbaarmaking van zijn nevenfuncties en q.q-nevenfuncties aan voor welke organisatie de functies worden verricht, wat het tijdsbeslag is en of de functies bezoldigd zijn.

• 3.9

  Een politieke ambtsdrager behoudt geen inkomsten uit een q.q.-nevenfunctie (tenzij dat op grond van de wet geheel of gedeeltelijk is toegestaan). De inkomsten komen ten goede aan de kas van gemeente. Voor een voltijds bestuurder vindt verrekening plaats met inkomsten uit niet aan het ambt gebonden nevenfuncties.

• 3.10

  iIn de voorbereiding van een raadsbesluit heeft een raadslid of commissielid een belangenbehartigingsfunctie voor burgers. Het adviseren van burgers in dit stadium past binnen de uitoefening van de functie.

• 3.11

  Als lid van de gemeenteraad wordt het raadslid geacht op het moment van de besluitvorming te handelen in het algemeen belang en zonder last, uiteraard binnen de eigen politieke kaders.

• 3.12

  Na besluitvorming door een gemeentelijk bestuursorgaan treedt een raadslid of commissielid niet op als adviseur c.q. belangenbehartiger van de tegenpartij in juridische geschillen met de gemeente of gemeentelijke bestuursorganen. De bestaande bevoegdheden van elk raadslid in verband met de controlerende functie zijn van toepassing.

• 3.13

  Een raadslid kan een ingenomen afwijkend standpunt over genomen besluiten door de raad blijven uitdragen, vanuit de erkenning dat dit raadsbesluit bindend is.

• 4.1

  Een politieke ambtsdrager onthoudt zich van beledigingen, laster en leugens.

• 4.2

  Een politieke ambtsdrager stelt de persoonlijke integriteit van leden van het college, raad, commissies en ambtelijke organisatie pas dan ter discussie, indien daaraan een gedegen onderbouwing ten grondslag ligt.

• 4.3.

  Een politieke ambtsdrager draagt er zorg voor, dat de toonzetting van de beweringen niet geschiedt in persoonlijk grievende bewoordingen.

• 4.4.

  Naderhand onjuist gebleken beweringen worden door de betreffende politieke ambtsdrager gerectificeerd.

• 5.1

  Een politieke ambtsdrager gaat zorgvuldig en correct om met informatie waarover hij uit hoofde van zijn ambt beschikt. Hij zorgt ervoor dat stukken met vertrouwelijke gegevens veilig worden opgeborgen en dat computerbestanden beveiligd zijn.

• 5.2

  Een politieke ambtsdrager houdt geen informatie achter.

• 5.3

  Een politieke ambtsdrager verstrekt geen informatie die vertrouwelijk of geheim is.

• 5.4

  Een politieke ambtsdrager maakt niet ten eigen bate of ten bate van zijn persoonlijke betrekkingen gebruik van in de uitoefening van het ambt verkregen informatie.

• 5.5

  Een politieke ambtsdrager gaat verantwoord om met de e-mail- en internetfaciliteiten van de gemeente.

• 6.1

  Een politieke ambtsdrager accepteert geen geschenken, faciliteiten of diensten indien zijn onafhankelijke positie hierdoor kan worden beïnvloed. In onderhandelingssituaties weigert hij door betrokken relaties aangeboden geschenken of andere voordelen.

• 6.2

  Geschenken en giften die een politieke ambtsdrager uit hoofde van zijn functie ontvangt, worden gemeld en tevens geregistreerd als die een waarde vertegenwoordigen van meer dan € 50.

• 6.3

  Geschenken en giften die een politieke ambtsdrager uit hoofde van zijn functie ontvangt en die een geschatte waarde van meer dan € 50 vertegenwoordigen zijn eigendom van de gemeente. Er wordt een gemeentelijke bestemming voor gezocht. Geschenken en giften die een waarde van € 50 of minder vertegenwoordigen kunnen worden behouden.

• 6.4

  Geschenken en giften worden niet op het huisadres ontvangen. Indien dit toch is gebeurd, meldt een politieke ambtsdrager dit in het bestuursorgaan waarvan hij deel uit maakt, waarna een besluit over de bestemming van het geschenk wordt genomen.

• 6.5

  Aanbiedingen voor privé-werkzaamheden of kortingen op privé-goederen worden niet geaccepteerd.

• 6.6

  Een politieke ambtsdrager bespreekt in het bestuursorgaan waar hij deel van uit maakt uitnodigingen voor excursies en evenementen op kosten van derden.

• 7.1

  Uitgaven worden uitsluitend vergoed als de hoogte en de functionaliteit ervan kunnen worden aangetoond. Een politieke ambtsdrager is terughoudend bij het in rekening brengen van uitgaven die zich op het grensvlak van privé en publiek bevinden.

• 7.2

  Een politieke ambtsdrager declareert geen kosten die reeds op andere wijze worden vergoed.

• 7.3

  Er worden geen gemeentelijke creditcards beschikbaar besteld.

• 7.4

  In geval van twijfel over een declaratie door een bestuurder, wordt dit voorgelegd aan de burgemeester en zonodig ter besluitvorming aan het dagelijks bestuur.

• 7.5

  Een politieke ambtsdrager die het voornemen heeft uit hoofde van zijn functie een buitenlandse reis (daaronder valt ook een reis naar de landen van het Koninkrijk in de Caraïben en de BES eilanden) te maken of is uitgenodigd voor een buitenlandse reis of werkbezoek op kosten van derden, heeft vooraf toestemming nodig van het bestuursorgaan waar hij deel van uit maakt. Het gemeentelijk belang van de reis is doorslaggevend voor de besluitvorming.

Indien het toestemming aan een bestuurder betreft wordt de raad over de besluitvorming op de hoogte gesteld.

• 7.6

  Een politieke ambtsdrager meldt het voornemen tot een buitenlandse reis of een uitnodiging daartoe in het bestuursorgaan waar hij deel van uit maakt en verschaft daarbij informatie over het doel van de reis, de bijbehorende beleidsoverwegingen, de samenstelling van het gezelschap, de geraamde kosten en de wijze waarop van de reis verslag wordt gedaan.

• 7.7

  Het ten laste van de gemeente meereizen van de partner van een politieke ambtsdrager naar en in het buitenland is uitsluitend toegestaan wanneer dit gebeurt op uitnodiging van de ontvangende partij en het belang van de gemeente daarmee gediend is. Het meereizen van de partner wordt bij de besluitvorming betrokken.

• 7.8

  Het anderszins meereizen naar en in het buitenland van derden op kosten van de gemeente is niet toegestaan. Het meereizen van derden op eigen kosten is weliswaar niet verboden maar wordt in het algemeen ontraden. In ieder geval wordt dit bij de besluitvorming betrokken.

• 7.9

  Het verlengen van een buitenlandse dienstreis voor privé-doeleinden is slechts beperkt toegestaan en moet betrokken worden bij de besluitvorming. De extra reis- en verblijfkosten komen volledig voor rekening van de politieke ambtsdrager.

• 8.1

  Onderhandeling en (vertrouwelijke) gesprekken van bestuurders met externe partijen, waarbij afspraken worden gemaakt die substantiële financiële of juridische gevolgen kunnen hebben voor de gemeente, worden gevoerd in het bijzijn van tenminste één collega-bestuurder of een ambtenaar van de gemeente.

• 8.2

  Van de gesprekken en onderhandelingen wordt een schriftelijk verslag gemaakt van tenminste, aanleiding, doel, gemaakte afspraken en de mate en termijn van vertrouwelijkheid.

Politieke ambtsdragers kunnen met vragen of opmerkingen over integriteit of integer handelen terecht bij de vertrouwenspersoon. Als vertrouwenspersoon treedt op:

• a.

  Voor politieke ambtsdragers: de burgemeester

• b.

  Voor de burgemeester: de loco-burgemeester

• 10.1

  Deze regeling kan worden aangehaald als Gedragscode politieke ambtsdragers Stichtse Vecht 2011.

• 10.2.

  De gedragscode treedt in werking op 22 december 2011

   

Loenen, 21 december 2011

Griffier Voorzitter

Toelichting Gedragscode politieke ambtsdragers Stichtse Vecht (Deel III)

Kwaliteit van het openbaar bestuur en integriteit

Politieke ambtsdragers in gemeenten zijn gehouden om het algemeen belang te dienen. Zij zijn er voor alle burgers. De burgers dienen zich voor vele aangelegenheden tot de overheid te wenden. Dat stelt hoge eisen aan de kwaliteit van het openbaar bestuur. Integriteit van politieke ambtsdragers en ambtenaren vormt een van de belangrijkste voorwaarden voor het vertrouwen van burgers in het openbaar bestuur. De bijzondere kenmerken van de overheidstaken, zoals de besteding van publieke middelen en een monopoliepositie op vele terreinen, vereisen van de overheid een extra hoog integriteitniveau.

Tegelijkertijd staat de integriteit van politieke ambtsdragers onder druk, wat vooral het gevolg is van allerlei maatschappelijke ontwikkelingen. Zo zijn het publieke en het private domein meer met elkaar

verstrengeld geraakt, is er een agressievere zakelijke lobby vanuit de samenleving en krijgt het overheidsmanagement bedrijfseconomische normen opgelegd. Bovendien is de belangstelling voor integriteitvraagstukken sterk toegenomen. Elke politieke ambtsdrager op elk bestuurlijk niveau kan bij alle afwegingen, soms plotseling, vragen krijgen over zijn integriteit. En terecht, want belangenverstrengeling, misbruik van positie, corruptie en fraude kunnen niet worden getolereerd.

Politieke ambtsdragers vervullen een voorbeeldfunctie voor de burgers en voor hun ambtenaren. De handel en wandel van politieke ambtsdragers heeft zijn weerslag op de hele organisatie, zowel in positieve als in negatieve zin. Politieke ambtsdragers zijn verantwoordelijk voor de integriteit van hun organisatie en dus voor de integriteit van hun ambtenaren. Een politieke ambtsdrager kan het goede voorbeeld geven door open te zijn over zijn doen en laten en open te staan voor de mening van anderen, ook ambtenaren. De politieke ambtsdrager heeft uiteraard net als iedere andere burger recht op een privéleven, maar hij leeft in een glazen huis, waardoor ook privégedragingen onderwerp van (brede) publieke aandacht kunnen zijn. Daarom moet een politieke ambtsdrager 24 uur per dag alert zijn op handelingen of gedragingen die het aanzien en de integriteit van het politieke ambt kunnen schaden.

Deze gedragscode voor bestuurders van de gemeente Stichtse Vecht is gebaseerd op een gezamenlijke productie van de VNG, het IPO, de UvW en het Ministerie van BZK uit 2011.

Toelichting

De Handreiking maakt, als toelichting, onderdeel uit van de Gedragscode politieke ambtsdragers Stichtse Vecht.

Onderstaande toelichting is deels overgenomen uit de Handreiking. Daar waar er sprake is van aanvulling of afwijking van de modelgedragscode is hier zo nodig een toelichting opgenomen.

1 Begripsomschrijvingen

In deze Gedragscode integriteit politieke ambtsdragers Stichtse Vecht wordt de term 'politieke ambtsdragers' gebruikt indien zowel bestuurders als gekozen volksvertegenwoordigers van gemeenten worden bedoeld. Onder bestuurders worden verstaan de burgemeester en de wethouders. Onder gekozen volksvertegenwoordigers worden verstaan de raadsleden. In het kader van deze Gedragscode worden hiertoe ook gerekend de commissieleden.

2Algemene bepalingen

Deze bepalingen spreken voor zich.

3 Belangenverstrengeling

Van belangenverstrengeling is sprake als het publiek belang wordt vermengd met het persoonlijk belang van een politiek ambtsdrager of dat van derden, zoals familieleden of vrienden. Hierdoor is een zuiver besluiten of handelen in het publiek belang niet langer gewaarborgd. Niet alleen feitelijke belangenverstrengeling, maar ook de schijn ervan moet worden vermeden.

Ook in de Awb staat een bepaling over onafhankelijke besluitvorming door het openbaar bestuur. Artikel 2:4 bepaalt dat het bestuursorgaan zijn taak vervult zonder vooringenomenheid. Het bestuursorgaan moet ervoor waken dat personen die er deel van uitmaken of ervoor werken, de besluitvorming beïnvloeden doordat zij een persoonlijk belang bij een besluit hebben. De Awb gaat hier verder in dan het artikel over deelname aan stemming in de Gemeentewet.

Het begrip ‘persoonlijk belang’ in artikel 2:4 Awb betekent ‘ieder belang dat niet behoort tot de belangen die het bestuursorgaan behoort te behartigen’. Het begrip ‘beïnvloeding van de besluitvorming’ gaat niet alleen over de stemming, maar over het gehele proces van besluitvorming.

De vraag is hoe de verantwoordelijkheid van het bestuursorgaan zich verhoudt tot de individuele beslissingsbevoegdheid van een politiek ambtsdrager. Het gaat hierbij met andere woorden om de verhouding tussen artikel 2:4 Awb en respectievelijk artikel 28 van de Gemeentewet. De afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (verder: de Afdeling) is van oordeel dat op basis van artikel 2:4 van de Awb. voorkomen moet worden dat naar derden toe de schijn wordt gewekt dat een persoonlijke belang van invloed is geweest op de besluitvorming. Het daadwerkelijke oogmerk van het raadslid is daarbij niet van belang. Ook indien van de goede trouw van het betrokken raadslid wordt uitgegaan, kan de schijn van belangenverstrengeling zijn gewekt. Indien de Afdeling in een procedure van oordeel is dat er sprake is van (de schijn) van belangenverstrengeling kan een raadsbesluit worden vernietigd. (LJN: BQ8863, Raad van State , 201007983/1/R2, inzake bestemmingsplan "Loenersloot-Binnenweg-Kerklaan)

In dergelijke gevallen dient een raadslid zich bijvoorbeeld te laten vervangen of moet de raad voorkomen dat er een besluit wordt genomen waarbij de stem van het betreffende raadslid doorslaggevend kan zijn.

Omdat ook politieke ambtsdragers deel uit maken van de bevolking van de gemeente en dus afnemer van o.a. diensten zijn van die gemeente is het niet zo dat deze ambtsdrager nooit aan een stemming deel zou kunnen nemen. Deelname aan een stemming over vuil ophalen in zijn straat of wijk zal niet snel tot de conclusie van belangenverstrengeling leiden.

Zowel de individuele ambtsdragers als het bestuursorgaan als geheel moeten de afweging maken of (de schijn van) belangenverstrengeling in het geding is.

De nevenfuncties van de raadsleden en de bestuurders zijn via de gemeentelijke website raadpleegbaar en liggen ter inzage.

4 Cultuur

Een gezonde bestuurscultuur komt alleen tot stand wanneer houding en gedrag besprekbaar worden gemaakt, zo is in het coalitieakkoord Stabiliteit en vertrouwen 2011-2014 opgenomen. Daarbij is aangegeven dat een open en eerlijke houding wordt beloond en ongewenst gedrag dient te worden besproken. Van belang is dat met respect met elkaar wordt omgegaan. Om dit te benadrukken zijn de bepalingen over cultuur opgenomen in aanvulling op de modelcode.

Als basisregels voor cultuur gelden samengevat de volgende regels:

• 1.

  Raadsleden moeten elkaar kunnen aanspreken op gedrag

• 2.

  Hard op inhoud met respect voor de persoon

• 3.

  Alles is openbaar, tenzij ………

• 4.

  Geheim is geheim

5 Informatie

Basisregels voor omgaan met informatie

Politiek ambtsdragers beschikken over veel informatie. Gaan zij daar verkeerd mee om, dan wordt al snel de geloofwaardigheid van zowel henzelf als van hun organisatie aangetast. Daarom geldt een aantal basisregels voor hoe een integer politiek ambtsdrager met informatie moet omgaan.

6 Geschenken, diensten en uitnodigingen

Als zij de ambtseed of belofte afleggen, verklaren politiek ambtsdragers dat zij geen giften of gunsten hebben gegeven of beloofd om te worden benoemd. Ook beloven ze dat ze geen geschenken zullen aannemen of beloften zullen doen in ruil voor een tegenprestatie. Het gaat hierbij niet alleen om persoonlijke bevoordeling zoals een goedkope verbouwing of tuinaanleg. Het kan ook gaan om bijvoorbeeld donaties aan de partij van de politiek ambtsdrager met het oog op een gunstige overheidsbeslissing.

Indien geschenken worden ontvangen boven € 50 moeten raads- en commissieleden dit melden aan de griffier en collegeleden aan de secretaris en wordt het vermeld in een register (zie bijlagen Geschenkenregister).

7 Voorzieningen, bestuurlijke uitgaven, onkostenvergoedingen en buitenlandse dienstreizen

Benoemde politiek ambtsdragers bevinden zich juist als het gaat over ‘vergoeding van kosten’ of ‘gebruik maken van voorzieningen’, in een glazen huis. Ze moeten zich voortdurend bewust zijn van het feit dat ze niet alleen verantwoord met publieke middelen moeten omgaan, maar – omdat het uitgaven betreft die samenhangen met de uitvoering van hun ambt - ook helder moeten zijn over de hoogte van de door hen in dat verband gemaakte kosten. Dat geldt zelfs als het gaat om kosten die vallen onder de vaste onkostenvergoeding. Een aantal zaken is geregeld in de Verordening rechtspositie wethouders, raads- en commissieleden van de gemeente Stichtse Vecht 2011.

8 Onderhandelingen

Daar waar er sprake is van gesprekken met externen en er sprake kan zijn van grote financiële en/of juridische gevolgen is het noodzakelijk dat dergelijke gesprekken nooit alleen door een collegelid worden gehouden en dat dergelijke gesprekken worden vastgelegd.

9 Vertrouwenspersoon

Het is wenselijk om een vertrouwenspersoon te hebben waarbij individuele politieke ambtsdragers met vragen en kwesties terecht kunnen. De burgemeester is daarbij de voor de hand liggende persoon.

-.-.-.-.-.-.-.-.-.-