| Organisatie | Enschede |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Treasurystatuut 2009 |
| Citeertitel | Treasurystatuut 2009 |
| Vastgesteld door | gemeenteraad |
| Onderwerp | financiën en economie |
| Eigen onderwerp |
Wijzigingen: Raad 14 maart 2011, art. 12, art. 13 en art. 14
art. 212 Gemeentewet, art. 17 Financiële verordening
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 06-10-2009 | 03-03-2014 | Onbekend | 05-10-2009 Onbekend | Onbekend |
Bijlage 1 Verklarende woordenlijst 19
Bijlage 2 Beleidsregels publieke taak leningen en garanties gemeente Enschede 24
In de raadsvergadering van 22 juni 2009 is ingestemd met de herziene financiële verordening artikel 212. In deze verordening is ten aanzien van treasury opgenomen:
Artikel 17. Financiering / Treasury
Bij de programmabegroting en de gemeenterekening wordt ingegaan op, de kasgeldlimiet, de renterisiconorm, de liquiditeitsplanning en de financieringsbehoefte voor de komende drie jaar, de rentevisie en de rentekosten en rente-opbrengsten verbonden aan de treasuryfunctie en de limieten voor het opnemen van kredieten in rekening-courant, het uitzetten van tijdelijk overtollige middelen en het aantrekken van langlopende geldleningen.
Naast de wijziging van de Financiële verordening artikel 212 hebben zich sinds de vaststelling van het Treasurybesluit 2004 een aantal andere zaken voorgedaan die noodzaken tot het opstellen van een herzien treasurystatuut. Dit zijn onder meer:
·De wijziging van Wet financiering decentrale overheden (fido) eind 2008 naar aanleiding van de evaluatie van de wet. De wijzigingen betreffen een andere berekenwijze van de zogenaamde renterisiconorm en het afschaffen van de kwartaalrapportages aan de provincie. Slechts indien de kasgeldlimiet langer dan wettelijk is toegestaan wordt overschreden, dient de toezichthouder op de hoogte gebracht te worden.
En recentelijk (april 2009) is de uit de wet Fido voortvloeiende Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden aangescherpt na het debacle rondom de beleggingen door decentrale overheden in IJsland in het najaar van 2008 op het gebied van uitzettingen.
In de financiële verordening artikel 212, vastgesteld in 2003, was opgenomen dat de inzet van derivaten nadrukkelijk uitgesloten was. De financieringsbehoefte van de Gemeente Enschede was destijds erg klein en het inzetten van derivaten leek geen toegevoegde waarde te hebben. Derivaten kunnen echter bijdragen aan een meer flexibele wijze van financieren. Ook kan eventueel door de inzet van derivaten de momenteel verslechterderde situatie op de kapitaalmarkten (hoge rentestanden en illiquide markt) worden omzeild. Daarom worden in dit Treasurystatuut derivaten toegevoegd aan de mogelijk in te zetten financieringsinstrumenten.
Bij deze wordt het treasurystatuut 2009 aan de raad voorgelegd. Dit treasurystatuut 2009 sluit aan op het gestelde in:
In dit statuut staan vele vaktermen vermeld. Derhalve is in bijlage 1 een verklarende woordenlijst opgenomen waarin de schuin gedruktewoorden uit het statuut worden toegelicht.
Artikel 1 Doelstellingen treasurybeleid
De doelstellingen van het treasurybeleid van de gemeente zijn:
Artikel 2 Uitgangspunten risicobeheer treasuryfunctie
Met betrekking tot risicobeheer gelden de volgende algemene uitgangspunten voor de treasuryfunctie:
Artikel 3 Beperking omvang gemeentelijke financiering
Er worden grenzen aan het treasurybeleid gesteld door:
Artikel 4 Richtlijnen en limieten externe financiering
Uit de liquiditeitsprognose blijkt dat binnen afzienbare tijd geconsolideerd zal moeten worden en de rentevisie stijgend is. Het nu aantrekken van de lange financiering, en eventueel weer (gedeeltelijk) kort uitzetten, is voordeliger dan het wachten tot later met het risico dat de rente dan is gestegen.
Vervroegde aflossing van leningschuld van de gemeente kan plaatsvinden als de contante waarde van de rentebetalingen op een nieuwe lening lager is dan de contantewaarde van de rentebetalingen van de oude lening, rekening houdend met de boete, die bij vervroegde aflossing betaald moet worden. Daarbij moet het voordeel groter zijn dan de boete.
Artikel 7 Gemeenteleningen en gemeentegaranties
De gemeente is bereid geldleningen aan derden te verstrekken of als borg garant te staan conform de beleidsregels publieke taak leningen en garanties gemeente Enschede. Ook is de gemeente bereid achtervang te zijn voor het Waarborgfonds Sociale Woningbouw in het kader van leningsverstrekking aan de woningcorporaties. Bij besluiten die niet binnen de beleidsregels vallen, vraagt het college vooraf instemming van de raad.
Bij elk besluit tot leningverstrekking stelt het college het verschuldigde rentetarief vast. Dit rentetarief wordt gebaseerd op het rentetarief van een gelijksoortige lening bij de Bank Nederlandse Gemeenten ten tijde van de indiening van het collegevoorstel en wordt als regel verhoogd met een opslag voor administratiekosten.
Ten einde de verwerkingskosten te minimaliseren loopt het betalingsverkeer van de gemeente in beginsel alleen over bij de huisbankier aangehouden rekeningen.
Iedere betaaltransactie wordt door minimaal twee functionarissen uitgevoerd (het vier-ogen-principe).
Artikel 12 Verantwoordelijkheden en taken
Artikel 15 Rechtspositie treasurystatuut
Het treasurystatuut is geschreven als uitwerking van artikel 17 uit de Financiële Verordening artikel 212 Gemeentewet zoals vastgesteld in de vergadering van de gemeenteraad op 22 juni 2009.
2. Memorie van toelichting Treasurystatuut 2009 gemeente Enschede
In deze memorie van toelichting wordt het wettelijke kader voor de treasuryfunctie van de gemeente kort beschreven. Het Treasurystatuut is opgesteld met als aanname dat aan de wettelijke verplichtingen en opgelegde randvoorwaarden wordt voldaan.
Het wettelijke kader aangaande treasuryfunctie betreft een drietal wetten namelijk:
In de Gemeentewet staat ten aanzien van treasury het volgende:
In artikel 169, lid 4 is hier wel een beperking op aangebracht. Het college behoort geen besluiten te nemen aangaande privaatrechtelijke handelingen indien de raad daarom verzoekt of het besluit ingrijpende gevolgen heeft voor de gemeente. In dit geval moet de raad in staat zijn om vooraf wensen en bedenkingen ter kennis van het college te brengen.
·Vervolgens is in artikel 171 opgenomen dat de burgemeester de gemeente in en buiten rechte vertegenwoordigen maar deze bevoegdheid ook over kan dragen aan een door hem aan te wijzen persoon.
Ad 2: Besluit Begroting en Verantwoording
In het BBV zijn een aantal zaken vermeld ten aanzien van de treasuryfunctie, zijnde:
De Wet fido (Financiering Decentrale Overheden) heeft begin 2001 de Wet filo (Financiering Lagere Overheden) uit 1987 vervangen. In 2006 is de wet geëvalueerd en enigszins aangepast. Daarnaast gelden, al uitvloeisel van de Wet fido:
De regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden die is aangescherpt naar aanleiding van de problemen met de beleggingen in IJsland uit het najaar van 2008. De regels ten aanzien van tegenpartijen bij beleggingen zijn gewijzigd als ook is nogmaals (ten overvloede) opgenomen dat gelden niet mogen worden aangetrokken met als doel deze tegen een hoger rendement weer uit te zetten.
De hoofdzaken uit de Wet fido en beide regelingen zijn:
De gemeente gaat slechts leningen aan, zet middelen uit of verleent garanties ten behoeve van de publieke taak. Decentrale overheden kunnen binnen het wettelijke kader zelf bepalen wat zij tot hun publieke taak rekenen. Wel wordt terughoudendheid van de decentrale overheden verwacht en zal door de toezichthouder worden gekeken of de gemeente degelijk motiveert waarom een activiteit tot zijn publieke taak wordt gerekend
De gemeente hanteert slechts derivaten of zet slechts middelen uit, anders dan ten behoeve van de publieke taak, indien deze uitzettingen of derivaten een prudent karakter hebben en niet zijn gericht op het genereren van inkomen door het lopen van overmatig risico. Hierbij worden minimumeisen gesteld aan de tegenpartijen waarbij uitzettingen mogen worden gedaan.
Het prudente gebruik van derivaten houdt in dat:
Er moet sprake zijn van een gesloten positie dus de onderliggende waarde waarop het derivaat betrekking heeft, heeft gelijke modaliteiten (in omvang en looptijd) als de bijbehorende financieringsbehoefte of bijbehorende overtollige middelen. Het derivaat brengt geen groter risico met zich mee dan het risico dat ermee wordt afgedekt.
Een belangrijk uitgangspunt van de Wet fido is het vermijden van grote fluctuaties in de rentelasten van openbare lichamen. De kasgeldlimiet is opgenomen in de Wet fido ter beperking van het bedrag van de vlottende schuld waarover dagelijks renterisico wordt gelopen. Zo worden grote fluctuaties in de korte rentelasten vermeden. Bij een derde achtereenvolgende overschrijding wordt de toezichthouder op de hoogte gebracht tezamen met een plan om binnen de limiet te blijven in het lopende kwartaal. De toezichthouder kan ontheffing verlenen van de verplichting om onder de kasgeldlimiet te blijven.
Het renterisico op de vaste schuld van de gemeente overschrijdt de renterisiconorm niet. Deze norm beoogt de beperking van het bedrag van de vaste schuld waarover op termijn renterisico wordt gelopen. De renterisiconorm is een bedrag ter grootte van een percentage van het totaal van de vaste schuld van de gemeente bij aanvang van het jaar. De toezichthouder geeft een aanwijzing als hieraan niet wordt voldaan. Ook hier kan de toezichthouder ontheffing verlenen.
De door deze ondernemingen uitgegeven waardepapieren moeten minimaal over aan AA minusrating beschikken, afgegeven door minimaal twee ratingbureaus. Indien de uitzetting een looptijd heeft van minder dan 3 maanden dan moet over minimaal een A-rating worden beschikt, wederom afgegeven door twee ratingbureaus.
Artikel 2 Uitgangspunten risicobeheer treasuryfunctie
Met de in artikel 2, lid 3 vermelde mantelovereenkomst wordt onder meer bedoeld het contract met de huisbankier waarmee afspraken zijn vastgelegd over daggeld- en kasgeldleningen. Voor dergelijke kortlopende leningen dient slechts een offerte bij de huisbankier opgevraagd te worden. Overigens is de gemeente niet verplicht deze leningen bij de huisbankier aan te trekken dus kan de treasuryfunctie ten alle tijden meerdere offertes opvragen.
Artikel 3 Beperking omvang gemeentelijke financiering
In de programmabegroting 2009-2012 zijn een aantal regels vastgesteld ter beperking van de groei van de leningenportefeuille. Deze regels zijn nu vervat in dit treasurystatuut en zijn:
1.Niet lenen voor in de exploitatierekening opgenomen reguliere uitgaven
Uitgangspunt moet zijn dat de reguliere exploitatie moet kunnen worden betaald uit het lopende banksaldo, waarbij binnen de kasgeldlimiet gebleven moet worden. Voor jaarlijks terugkerende uitgaven, zoals lonen en onderhoudskosten, moet dus niet worden geleend.
2.Omvang leningenportefeuille is te allen tijde kleiner dan de balanswaarde van de materiële vaste activa
Deze spelregel is een uitvloeisel van spelregel 1. Overheden moeten slechts moeten lenen voor rendabele investeringen (zijnde investeringen die worden geactiveerd).Dit betekent voor de gemeente dat de omvang van de leningportefeuille nooit groter zou mogen zijn dan het totaal van materiële vaste activa op de balans en het deel van de financiële vaste activa die verkoopbaar zijn tegen minimaal de balanswaarde.
3.Signaalwerking: rentelasten bedragen niet meer dan 5% van het begrotingstotaal.
De spelregels 1 en 2 zorgen nog niet automatisch voor een inperking van de groei van de leningenportefeuille en daarmee verdere uitholling van de balanspositie. Daarnaast is het van belang dat het aandeel van de rentelasten in het begrotingstotaal niet te groot wordt. Daarom wordt bij een aandeel van de rentelasten van 5% van het begrotingstotaal een bezinningsmoment ingebouwd, waarbij we bezien of een eventueel hoger aandeel van de rentelasten acceptabel is. Deze afweging zullen we maken mede in licht van de beleidsprioriteiten en de financiële positie van de gemeente van dat moment.
Over de regels zal in de treasuryparagraaf in de begroting jaarlijks worden gerapporteerd.
Artikel 4 Richtlijnen en limieten externe financiering
De rente voor vlottende schuld is normaliter lager dan de rente op vaste schuld. Vandaar dat tot maximaal het bedrag van de kasgeldlimiet kort kan worden geleend alvorens tot consolidatie wordt overgegaan.
Bij het aantrekken van vaste schuld wordt gekeken naar de bestaande leningenportefeuille tezamen met de verwachte financieringsbehoefte die blijkt uit de liquiditeitsplanningen van de investeringen. Er wordt bij het aantrekken van langlopende leningen gezorgd voor een spreiding van het renterisico. Dit betekent dat de leningenportefeuille een evenwichtig aflossingspatroon kent en het rentesico langjarig binnen de voorgeschreven renterisiconorm blijft.
Onderhandse geldleningen zijn er in diverse vormen:
Een roll-over lening wordt uitgegeven op basis van een variabele rente die elke afgesproken periode (tussen 1 en 12 maanden) herzien wordt op basis van de dan actuele rentestand. Normaliter behoren deze leningen tot de kortlopende schulden (met looptijd van minder dan 1 jaar). Indien echter een cap (zie afgeleide financiële producten) wordt afgesloten, dan wordt het een langlopende geldlening met eenzelfde looptijd als de cap.
De Gemeente Enschede kan Medium Term Notes (MTN’s) uitgeven onder het programma ‘Ongelimiteerde Medium Term Note Programma Nederlandse Gemeenten’ dat in 1998 van start is gegaan. In de raad van 21 september 1998 heeft ingestemd met deelname van de Gemeente Enschede aan dit programma. Het voordeel van MTN’s kan zijn dat de rente lager is door de betere verhandelbaarheid van de notes ten opzichte van onderhandse geldleningen.
In het leningcontract van een onderhandse lening kan de clausule zijn opgenomen dat de mogelijkheid bestaat tot vervroegde aflossing van de restant hoofdsom van de lening. Doorgaans bestaat deze mogelijkheid voor de eerste maal na een looptijd van 10 jaren. Het benutten van deze clausule brengt wel extra kosten met zich mee in de vorm van een boete.
Vervroegde aflossing is interessant op het moment dat de huidig geldende rente lager is dan de rente die nu wordt betaald. Indien de contante waarde van de resterende rentebetalingen van een lening tegen de huidige rente, dus de rente waartegen eventueel hergefinancierd kan worden, lager is dan de contante waarde tegen de contractrente dan is vervroegde aflossing interessant. Om de administratieve kosten te dekken, wordt als vuistregel gehanteerd dat het voordeel groter moet zijn dan te betalen boete.
Artikel 5 Afgeleide financiële producten
De opgenomen instrumenten zijn zogenaamd Fidoproof conform de ministeriële regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden.
Hierbij een korte toelichting per instrument:
Een Future Rate Agreement (FRA) is een instrument om korte termijn risico’s in te dekken door nu de rente te fixeren voor een periode in de toekomst. Er wordt dus een termijncontract gekocht tegen een nu afgesproken rente. Dit kan gunstig zijn in geval van een verwachte stijgend rente. Overigens hebben FRA’s betrekking op de 3 tot 12-maands rente (de korte rente).
Een Rente-swap is een afspraak tussen twee partijen om gedurende een bepaalde periode rentebetalingen over een bepaalde hoofdsom uit te wisselen. De ene partij betaalt de variabele rente en de tegenpartij een vaste rente. Een renteswap is in het geval van de gemeente een goed instrument als wij denken dat de rente zal gaan dalen. De gemeente ruilt dan een vastrentende lening tegen een variabel rentende lening. Kortom wij ontvangen de vaste lange rente en betalen de variabele rente.
Een Cap beschermt tegen een rentestijging boven een bepaald niveau. Indien de rente stijgt boven het vastgelegde niveau dan wordt het verschil vergoedt. Een vaak ingezet instrument bij decentrale overheden is momenteel het aantrekken van een variabel rentende lening met tegelijkertijd het afsluiten van een cap voor eenzelfde looptijd als de looptijd van de lening. Zo heeft de gemeente een variabel rentende lening waarbij geprofiteerd kan worden van de doorgaans lagere geldmarktrente waarbij de maximale stijging van de variabele rente wordt vastgelegd op het niveau van de cap. Kortom de kosten voor deze lening bedragen nooit meer dan het niveau van de cap.
Artikel 6 Richtlijnen en limieten uitzettingen
Bij uitzettingen in obligaties wordt koersrisico gelopen. De koers van dit waardepapier fluctueert gedurende de looptijd door renteschommelingen. Als de uitzettingen echter worden gematcht met de verwachte omvang en looptijd van de middelen dan is tussentijds verkopen niet nodig en is het koersrisico nihil. Indien het waardepapier wordt aangehouden tot aan het einde van de looptijd, wordt immers de hoofdsom (dus de inleg) van deze waardepapieren terugbetaald. Wanneer tussentijds moet worden verkocht omdat de werkelijke geldstromen afwijken van de liquiditeitsprognoses, dan loopt de gemeente dit risico wel.
Uitzettingen in de vorm van aandelen zijn niet toegestaan omdat deze in hoge mate gevoelig zijn voor marktbewegingen. Volgens de Wet fido is de aankoop van aandelen de gemeente slechts toegestaan als aantoonbaar is dat deze worden gekocht in het kader van de publieke taak. Conform artikel 160, lid 2 van de Gemeentewet zal het college alvorens tot aanschaf van aandelen over te gaan, een ontwerpbesluit hierover sturen aan de raad die wensen en bedenkingen kan uiten.
De genoemde randvoorwaarden zijn conform de ministeriële regeling ‘uitzettingen en derivaten decentrale overheden’ behorende bij de Wet fido.
De ratings moeten zijn afgegeven door één van de officiële ratingbureaus (bijvoorbeeld Standard & Poor’s, Moody’s of Fitch IBCA).
Artikel 7 Gemeenteleningen en gemeentegaranties
In de vergadering van 23 juni 2003 heeft de Raad ingestemd met de beleidsregels publieke taak leningen en garanties gemeente Enschede voor de terreinen sport, welzijn, zorg en opvang, volksgezondheid, onderwijs, kunst en cultuur. Deze regels zijn van toepassing op elke lening- en garantieverstrekking op bovenstaande gebieden. De beleidsregels zijn opgenomen in bijlage 3.
In de raadsvergadering van 7 februari 2000 is ingestemd met het voorstel om geen leningen meer te verstrekken aan woningcorporaties in het geval zij hiervoor borging kunnen krijgen van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Het argument dat de woningcorporaties via de gemeente voordeliger kunnen lenen, geldt tegenwoordig niet meer. Voor een lening met WSW-garantie geldt een zelfde rentepercentage als voor een lening die de gemeente (door)verstrekt aan de woningcorporatie. In geval van borging door het WSW vormt de gemeente de zogenaamde achtervang. Dit betekent dat in geval een corporatie niet aan haar betaalverplichtingen voldoet, het WSW de verplichtingen overneemt. Mocht het WSW niet over voldoende middelen beschikken om aan deze verplichtingen te voldoen dan pas wordt de gemeente aangesproken voor het gedeelte dat het WSW onvoldoende heeft. Overigens bezit het WSW een AAA-rating en is derhalve uitermate kredietwaardig. De kans dat de gemeente op betaalverplichtingen wordt aangesproken is zeer gering.
Het rentetarief van een gemeentelijke lening is gebaseerd op het rentetarief dat de gemeente zelf voor een (vrijwel) soortgelijke geldlening zou hebben moeten betalen. De leningverstrekking is dan voor de gemeente in beginsel budgettair neutraal. In verband met die budgettaire neutraliteit is het noodzakelijk dat het rentetarief pas wordt vastgesteld ten tijde van de indiening van het conceptvoorstel aan Raad of college. Hiermee wordt ook voorkomen dat er een achterhaald rentetarief in een voorstel is opgenomen.
Artikel 8 Financieringsrelatie tussen concern en overige organisatieonderdelen
Het percentage voor de omslagrente wordt jaarlijks vastgesteld door het rentecomité en opgenomen in de richtlijnen van de programmabegroting.
In uitzonderingsgevallen kan een investeringsproject in aanmerking komen voor een ander rentepercentage dan het omslagpercentage. Dit kan het geval zijn als door externe partijen (bijvoorbeeld het Rijk) een rentetarief wordt opgelegd of als het project dusdanig grote financiële risico’s met zich meebrengt dat zekerheid van financieringslasten is gewenst (het omslagpercentage kan fluctueren per jaar). Indien wordt afgeweken van het omslagpercentage zal hiervan in het betreffende raadsbesluit, waarin de autorisatie en de dekking wordt vastgesteld, expliciet melding moeten worden gemaakt. We spreken dan van interne projectfinanciering.
Een stap verder is het door de treasuryfunctie ook daadwerkelijk aantrekken van de financiering ter afdekking van een gedefinieerde financieringsbehoefte tegen bepaalde condities voor een specifiek project. Hier is sprake van externeprojectfinanciering die afwijkt van de normale financieringswijze van de Gemeente Enschede. Als beleidslijn geldt dat de gemeente de methode van integrale financiering hanteert. Er bestaat geen één op één relatie tussen de externe financiering en investeringen.
Conform het raadsbesluit van 20 december 2004 wordt rente vergoed over een aantal categorieën reserves.
De tegoeden worden zo veel mogelijk bij de huisbankier geconcentreerd aangezien daar de meest gunstige tarieven in rekening worden gebracht c.q. worden vergoed. Dit alles wederom om de kosten te minimaliseren.
Elke 4 à 6 jaren zal een evaluatie door de treasuryfunctie worden uitgevoerd ten aanzien van de kosten van het betalingsverkeer en zal een ‘rondje’ banken worden gedaan om te zorgen dat de kosten ook minimaal blijven.
Het betalingsverkeer moet zodanig zijn ingericht dat aan de doelstelling van het minimaliseren van interne en externe verwerkingskosten wordt voldaan. Hiertoe kan de treasuryfunctie aanwijzingen geven en richtlijnen vaststellen inzake het betalingsverkeer.
Artikel 12 Verantwoordelijkheden en taken
De treasuryfunctie is ondergebracht bij de concernstaf. Het rentecomité is het centrale orgaan binnen de Gemeente Enschede inzake het rente- en treasurymanagement.
In de kolom autorisatie staat vermeld wie tekenbevoegd is. In het geval het college van B&W vermeld staat als tekenbevoegd betekent dit dat de burgemeester (of dienstdoende loco-burgemeester) de bijbehorende documenten tekent. De kolom uitvoering geeft aan wie de taak daadwerkelijk verricht. Wie de administratie voert staat vermeld in de kolom registratie. En in de kolom control is opgenomen wie de registratie controleert.
In artikel 17, lid 3 van de Verordening artikel 212 Gemeentewet is gemeld dat de limieten tot het opnemen van kredieten in rekening-courant, het uitzetten van tijdelijk overtollige middelen en het aantrekken van langlopende geldleningen jaarlijks worden vastgesteld in de treasuryparagraaf in de begroting. Het college zal haar bevoegdheden doorgeven aan het rentecomité door vaststelling van zorgvuldige opgestelde procedureafspraken waarbij onderscheid wordt gemaakt in het aantrekken van financieringen en het doen van uitzettingen. Deze mandatering is noodzakelijk om slagvaardig handelen op de geld- en kapitaalmarkten mogelijk te maken. De mandatering wordt verleend tot maximaal de vastgestelde limieten.
In de procedureafspraken worden o.a. zaken opgenomen zoals dat te allen tijde 2 leden van het rentecomité aanwezig zijn bij het afsluiten van transacties, wie onderdeel uitmaken van het rentecomité en hoe om te gaan met wel of geen meerderheid van stemmen in het rentecomité.
Bijlage 1: Verklarende woordenlijst
Aandeel Bewijs van deelname in het kapitaal van een vennootschap.
Activa in bedrijf Elk werk dat op balansdatum gereed is en voor eigen gebruik bestemd is.
Activa in uitvoering Elk werk dat op balansdatum nog niet gereed is en voor eigen gebruik bestemd is.
Cap Dit afgeleide financiële instrument beschermt tegen een rentestijging boven een bepaald niveau. Indien de rente stijgt boven het vastgelegde niveau dan wordt het verschil vergoed.
Consolidatie Het omzetten van korte financieringsmiddelen in lange financiering.
Contante waarde Dit is de waarde van toekomstige (uit- en/of ingaande) geldstromen op het huidige tijdstip. Deze wordt berekend door de geldstromen te disconteren naar het huidige tijdstip tegen het nu geldende rentetarief.
Daggeld (callgeld) Lening of deposito voor één dag tegen een vast rentepercentage.
Deposito Niet-verhandelbare belegging bij een financiële instelling, waarbij een bedrag voor een vaste periode tegen een vast rentepercentage wordt weggezet.
Derivaten Financiële instrumenten belichaamd in contracten waarin de voorwaarden zijn vastgelegd waartegen een transactie op een bepaald moment zal of kan plaatsvinden en waarvan de waarde afhankelijk is van één of meer onderliggende activa, referentieprijzen of indices.
Externe financiering Het aantrekken van middelen uit bronnen die buiten de organisatie liggen.
Financierings- De behoefte om uit interne of externe bronnen vermogen aan te
behoefte trekken voor de dekking van de vermogenbehoefte.
Financiële vaste Bezittingen van een gemeente waarvan het daarvoor benodigde
activa vermogen voor een periode langer dan een jaar is vastgelegd. Het zijn de bezittingen die een gemeente die bestaan uit kapitaalgoederen zoals deelnemingen in andere organsiatie, aandelen, langlopende verstrekte geldleningen en andere financiële vorderingen.
Future Rate Afgeleid financieel instrument om op korte termijn risico’s in te dekken Agreement (FRA) door nu de rente te fixeren voor een periode in de toekomst. Er wordt
een termijncontract gekocht tegen een nu afgesproken rente.
Future Afgeleid financieel instrument dat hetzelfde is als een FRA met als enige verschil dat een future een standaardcontract is dat verhandelbaar is en de FRA onderhands wordt afgesloten en dus maatwerk is.
Garantieproduct Beleggingsproduct waarbij de hoofdsom (de inleg) is gegarandeerd.
Geldmarkt Financiële markt voor het aantrekken of uitzetten van gelden met een looptijd van minder dan 1 jaar.
Integrale Vorm van financiering waarbij de vermogensbehoefte van de
financiering organisatie als geheel wordt betrokken, in tegenstelling tot projectgewijze financiering.
Interne financiering De financiering door het aanwenden van geldmiddelen die reeds in de organisatie aanwezig zijn.
Kapitaalmarkt Financiële markt voor het aantrekken of uitzetten van gelden met een looptijd van langer of gelijk aan 1 jaar.
Kasgeldlening Lening met een looptijd van maximaal 1 jaar tegen een vast rentepercentage en een aflossing ineens aan het einde van de looptijd.
Kasgeldlimiet Een bedrag ter grootte van een percentage van het totaal van de jaarbegroting van de gemeente bij aanvang van het jaar.
Koersrisico Het risico dat voortvloeit uit de mogelijkheid dat de financiële activa van de organisatie in waarde verminderen door negatieve koersontwikkelingen.
Kredietrisico Het risico dat voortvloeit uit de mogelijkheid op een waardedaling van de vorderingspositie ten gevolge van het niet (tijdig) na kunnen komen van de verplichtingen door de tegenpartij als gevolg van insolventie.
Materiële vaste Bezittingen van een gemeente waarvan het daarvoor benodigde
activa vermogen voor een periode langer dan een jaar is vastgelegd. Het zijn de bezittingen die een gemeente gebruikt voor de bedrijfsvoering, niet om te verkopen. Deze bezittingen zijn, in tegenstelling tot immateriële en financiële vaste activa, stoffelijk van aard.
Lidstaat Een staat die lid is van de Europese Unie of een andere staat die partij is bij de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte.
Limiet Een type richtlijn die de (uiterste) grens aangeeft van een bepaalde handeling, verantwoordelijkheid en/of bevoegdheid.
Liquide middelen De direct opvraagbare financiële middelen van de organisatie.
Liquiditeitsrisico Het risico dat verbonden is aan het onvoorzien ontstaan van tekorten op kortlopende geldmiddelen.
Mandaat Het opdragen van taken en bevoegdheden. Degene die de taak overdraagt, blijft zelf verantwoordelijk. Mandaatverlening aan ondergeschikte ambtenaren is altijd mogelijk. Mandaatbesluiten hebben betrekking op de verdeling van interne bevoegdheden en behoeven niet openbaar gemaakt te worden.
Matchen Het afstemmen van termijnen waarop vermogen wordt vastgelegd op termijnen waarop vermogen wordt aangetrokken.
Medium Term Note Verhandelbare schuldtitels aan toonder, met een minimum looptijd van
(MTN) twee jaar en een omvang van minimaal € 500.000. Maakt onderdeel uit van een medium term note programma.
schuld Het gezamenlijk bedrag van:
verminderd met het bedrag van:
Obligatie Verhandelbare schuldtitels als onderdeel van een obligatielening.
Omslagrente De rekenrente waarmee de betaalde rente wordt verdeeld over de bestaande investeringen in vaste activa.
Onderhandse Schuldpapier op (middel)lange termijn dat niet genoteerd staat aan een
geldlening beurs maar dat volledig op maat wordt afgesproken tussen geldgever en geldnemer. Vaak komen transacties tot stand met behulp van bemiddelaars.
Projectfinanciering Vorm van financiering waarbij voor een enkel project de financiering wordt geregeld, in tegenstelling tot integrale financiering waarbij de gehele gemeentelijke financieringsbehoefte is betrokken.
Rating Taxatie van de kredietwaardigheid van een financiële onderneming of een land, bepaald door een ratingbureau.
Rekening-courant Lopende rekening tussen twee partijen waarop de onderlinge vorderingen of schulden staan vermeld.
Rentecomité Het centrale orgaan binnen de Gemeente Enschede inzake het rente- en treasurymanagement.
Renterisico Het risico dat voortvloeit uit de mogelijkheid dat in de toekomst de rentelasten van het vreemd vermogen hoger respectievelijk dat de renteopbrengsten van activa lager zullen zijn dan een bestuurlijk wenselijk geacht niveau, c.q. het in de meerjarenraming en begroting geraamde niveau.
Renterisiconorm Een bedrag ter grootte van een percentage van het totaal van de vaste schuld van het openbare lichaam bij aanvang van het jaar.
Rente-swap Dit is een afgeleid financieel instrument waarbij een afspraak wordt gemaakt tussen twee partijen om gedurende een bepaalde periode rentebetalingen over een bepaalde hoofdsom uit te wisselen. De ene partij betaalt de variabele rente en de tegenpartij een vaste rente.
Rentetypische De looptijd tussen twee momenten waarop een tussentijdse
looptijd aanpassing van de contractuele rente plaatsvindt.
Rentevisie Toekomstverwachting over de ontwikkeling van de rente op basis waarvan een financierings- en uitzettingenbeleid wordt gevoerd.
Richtlijn Een bindend voorschrift c.q. aanwijzing van een te volgen handelswijze.
Roll-over lening Een financieringsvorm op middellange termijn met een variabele rente die gekoppeld is aan de geldmarktrente. De rente heeft een looptijd van 1, 2, 3, 6 of 12 maanden.
Saldo De debet- en credit saldi van meerdere rekeningen van een
rentecompensatie organisatie bij eenzelfde financiële instellingen worden samengevoegd
circuit tot één gecombineerd saldo; en over dit gecombineerde saldo berekent de bank de te betalen of ontvangen rente.
Solvabiliteitsratio Het in een lidstaat voor een financiële onderneming voorgeschreven minimumniveau van aansprakelijk vermogen tegenover aangehouden naar risicograad gewogen activum.
Swaption Dit afgeleide financiële instrument is een optie op een swap. Er kan binnen een bepaald periode een swap worden aangegaan tegen nu vastgestelde voorwaarden.
Treasurybeleid Bestaat uit de uitgangspunten, doelstellingen, richtlijnen en limieten, de organisatorische en administratieve kaders, de informatievoorziening en de administratieve organisatie ter uitvoering van de treasuryfunctie.
Treasuryfunctie Omvat alle activiteiten die zich richten op het besturen en beheren van de financiële stromen en voorraad financiën van een organisatie, alsmede de daaruit voortvloeiende risico’s.
Uitzetting Belegging in een vastrentende waarde.
Valutarisico Het risico dat voortvloeit uit de mogelijkheid dat op een bepaald moment de waarde van de vreemde valutastromen, uitgedrukt in eigen valuta, afwijkt van hetgeen verwacht werd op het beslissingsmoment.
Vaste schuld Schuldtitels met een looptijd van minimaal één jaar en één dag.
Vastrentende Vermogenstitels met een vaste renteopbrengst.
Vlottende schuld Schuldtitels met een looptijd van maximaal één jaar.
Bijlage 2: Beleidsregels publieke taak leningen en garanties gemeente Enschede
Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Enschede;
gelet op artikel 160, lid 1, sub e, en artikel 169, lid 4, van de Gemeentewet;
gelet op artikel 2 van de Wet financiering decentrale overheden en artikel 6 van het Treasurystatuut;
gelet op titel 4.1 ('Beschikkingen'), titel 4.2 ('Subsidies') en titel 4.3 ('Beleidsregels') van de Algemene wet bestuursrecht;
gelet op de Algemene subsidieverordening 1999;
overwegende dat openbare lichamen uitsluitend ten behoeve van de publieke taak geldleningen en garanties voor geldleningen kunnen verstrekken;
overwegende dat het aanbeveling verdient beleidsregels vast te stellen inzake het verstrekken van leningen en garanties door de gemeente Enschede voor de deelgebieden sport (exclusief betaaldvoetbal), welzijn, zorg en opvang, volksgezondheid, onderwijs, kunst en cultuur;
Beleidsregels publieke taak leningen en garanties gemeente Enschede.
financiële instelling: al dan niet commerciële instellingen zoals banken, leveranciers, leasemaatschappijen, waarborgfondsen die bijvoorbeeld hypothecaire leningen, onderhandse leningen, (consumenten)kredieten, garanties / borgstellingen of financial lease kunnen verstrekken.
Artikel 2: Kring van rechthebbenden
Organisaties moeten ten minste drie jaar lang een gemeentelijk jaarlijkse bijdrage hebben ontvangen zodat reeds sprake is van een duurzame financiële relatie met de gemeente.
Artikel 3: Inhoudelijke criteria
De te financieren zaken moeten nodig zijn in het kader van de uitvoering van een publieke taak in de gemeente Enschede. Dat wil zeggen dat ze moeten passen binnen en bijdragen aan het gemeentelijk beleid en het openbaar belang. Tevens moet er met de financiering een voor de gemeente relevant maatschappelijk doel worden gediend. De gemeenteraad geeft door middel van de vaststelling van de gemeentebegroting, de begrotingswijzigingen en beleidsnota’s het richtinggevende en budgettaire kader.
Een lening wordt niet verstrekt indien de te financieren zaken niet voldoende zekerheid bieden voor verhaal van rente en aflossing van de te verstrekken garantie of lening. Dit betekent dat in geval de te financieren zaak een onroerende zaak is, het recht van hypotheek wordt verleend en voor roerende zaken een recht van pand wordt verleend.
Artikel 4: Financiële criteria
Specifiek voor sport geldt dat er wordt samengewerkt met de Stichting Waarborgfonds Sport (SWS). Zonder medewerking van dit Fonds wordt in beginsel geen lening of borgstelling door de gemeente verstrekt. Deze stichting biedt naast een borgstelling van 50% ook een aanvullende toetsing zoals een sporttechnische keuring en een jaarlijkse controle van de begroting en jaarrekening. Er wordt aansluiting gezocht bij de eisen aan een borgstelling van het SWS.
Aanvragen moeten zijn voorzien van (a) een exemplaar van de statuten, (b) een opgave van de bestuurssamenstelling, (c) tekeningen en technische omschrijving als de gemeentelijke lening de aankoop of verbouwing van een onroerende zaak betreft, (d) een document waaruit blijkt dat het onderpand vrij is van hypotheek (of van pand als het om roerende zaken gaat). (e) de laatst bekende taxatiewaarde van het onderpand voor de OZB in geval het gaat om een bestaand onroerende zaak, (f) de jaarrekeningen van de laatste twee boekjaren, (g) een exploitatiebegroting waarin rente en aflossing van de geldlening zijn verwerkt, (h) een gespecificeerde opstelling van de wijze van financiering van de voorgenomen investering. Als het een aanvraag voor een gemeentegarantie betreft moet deze ook zijn voorzien van de concept-leningovereenkomst met de beoogde financiële instelling.
Een verzoek om een lening of garantie wordt in ieder geval afgewezen indien de gemeente niet de zekerheid heeft dat (a) de investeringen zullen plaatsvinden, (b) de aanvrager zal voldoen aan de aan de lening of garantieverstrekking verbonden verplichtingen, (c) aan de betalingsverplichting van rente en aflossing naar behoren zal worden voldaan, (d) de aanvrager in het kader van de aanvraag juiste of volledige gegevens heeft verstrekt.
Artikel 6: Overige criteria en uitgangspunten
Deze beleidsregels treden in werking op de dag na die van hun bekendmaking in het Gemeenteblad.