| Overheidsorganisatie | Gemeente Nijefurd |
|---|---|
| Officiële naam regeling | Financieringsstatuut gemeente Nijefurd |
| Citeertitel | Financieringsstatuut gemeente Nijefurd |
| Vastgesteld door | gemeenteraad |
| Onderwerp | financiën en economie |
| Eigen onderwerp | Geen |
Vaststellingsdatum bij benadering
Wet financiering decentrale overheden
Geen
Datum inwerking- treding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerking- treding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 01-01-2001 | 01-01-2011 | Nieuwe regeling | 12-12-2000 Onbekend | Geen |
Inleiding
De Wet financiering decentrale overheden (Wet fido) is met ingang van 1 januari 2001 in werking getreden en in de plaats gekomen van de Wet financiering lagere overheden (Wet filo). In deze nieuwe wet worden de kaders gesteld voor een verantwoorde, prudente en professionele inrichting en uitvoering van de financieringsfunctie van decentrale overheden. De Wet fido definieert de financieringsfunctie daarbij als:
het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op:
de financiële vermogenswaarden, de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico's
De gemeente Nijefurd onderkent het belang van een verantwoord en adequaat beheer van haar financiële middelen. In dat kader wenst de gemeente haar activiteiten op het gebied van financiering op een zo transparant en beheersbaar mogelijke wijze in te richten. Gezien de beperkte grootte van de (financiële) organisatie hanteert de gemeente hierbij als uitgangspunt dat de benodigde activiteiten op een zo efficiënt en werkbaar mogelijke wijze dienen te worden opgezet en uitgevoerd.
Op basis van de vereisten van de Wet fido, voert de gemeente Nijefurd twee nieuwe instrumenten op het gebied van financiering in: allereerst het voor u liggende financieringsstatuut. In dit statuut wordt de "beleidsmatige infrastructuur" van de financieringsfunctie vastgelegd in de vorm van uitgangspunten, doelstellingen, richtlijnen en limieten. Dit statuut maakt een objectieve en transparante verantwoording vooraf en achteraf mogelijk. Naast het financieringsstatuut zal de gemeente Nijefurd jaarlijks een financieringsparagraaf opnemen in zowel de begroting als in de jaarrekening. Hierin worden de specifieke beleidsvoornemens respectievelijk de uitvoering van het beleid op het gebied van financiering besproken.
Bij het opstellen van dit financieringsstatuut is rekening gehouden met de bepalingen van de wettelijke kaders (o.a. Gemeentewet, Wet fido, Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden en de Uitvoeringsregeling financiering decentrale overheden). Teneinde de transparantie van het financieringsstatuut te bevorderen is, voor zover dit relevant is, aansluiting gezocht bij de door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties opgestelde "Handreiking Treasury'.
In het statuut worden allereerst het begrippenkader en de doelstellingen van de financieringsfunctie van de gemeente geformuleerd. Deze worden vervolgens geconcretiseerd voor de verschillende deelgebieden van financiering: risicobeheer, gemeentefinanciering en kasbeheer. Daarna worden de organisatorische randvoorwaarden van de financieringsfunctie weergegeven. Daarbij ligt het accent op de helderheid omtrent de verdeling van de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Tot slot worden in het statuut de uitgangspunten vastgelegd voor de informatie die noodzakelijk is om het gehele proces beheersbaar en meetbaar te maken en te houden. In de Memorie van Toelichting worden waar nodig de in het statuut opgenomen artikelen toegelicht. Voor de volledigheid van dit statuut zijn de wettelijke teksten in de bijlage opgenomen.
Tenslotte dient het financieringsstatuut te worden geïmplementeerd in de organisatie. Een succesvolle implementatie vereist een breed draagvlak binnen de gemeente Nijefurd voor de geformuleerde beleidskeuzes. Een goede communicatie behoort hierbij tot de belangrijkste succesfactoren.
Derivaten
Financiering
Financieringsfunctie Garantieproducten Geldstromenbeheer
Intern liquiditeitsrisico
Kasgeldlimiet
Koersrisico
Kredietrisico
Liquiditeitenbeheer
Liquiditeitenplanning
Operationele transacties
Rating
Renterisico
In dit statuut wordt verstaan onder:
Financiële instrumenten die hun bestaan ontlenen aan een bepaalde onderliggende waarde. De onderliggende waarden kunnen financiële producten, zoals leningen of obligaties zijn. Derivaten worden onder andere gebruikt om renterisico's te sturen en financieringskosten te minimaliseren;
Het aantrekken van benodigde financiële middelen voor een periode van minimaal één jaar. Deze middelen kunnen bestaan uit zowel eigen vermogen als vreemd vermogen;
De financieringsfunctie omvat alle activiteiten die zich richten op het besturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële stromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico's. De financieringsfunctie bestaat uit drie deelfuncties: risicobeheer, gemeentefinanciering en kasbeheer;
Beleggingsproducten waarbij de uitgevende (financiële) instelling garandeert dat op de afloopdatum (een bepaald percentage van) de hoofdsom wordt uitgekeerd;
Al die activiteiten die nodig zijn om liquiditeiten te transfereren zowel binnen de organisatie zelf als tussen de organisatie en derden (betalingsverkeer);
De risico's van mogelijke wijzigingen in de liquiditeitenplanning en meerjaren investeringsplanning waardoor financiële resultaten kunnen afwijken van de verwachtingen;
Een bedrag op basis van de Wet fido ter grootte van een percentage van het totaal van de jaarbegroting van de gemeente bij aanvang van het jaar;
Het risico dat de financiële activa van de organisatie in waarde verminderen door negatieve koersontwikkelingen;
De risico's op een waardedaling van een vordering ten gevolge van het niet (tijdig) na kunnen komen van de verplichtingen door de tegenpartij, bijvoorbeeld als gevolg van het faillissement van de tegenpartij;
Het aantrekken en uitzetten van middelen voor een periode tot één jaar;
Een gestructureerd overzicht van de toekomstige inkomsten en uitgaven ingedeeld per tijdseenheid;
Transacties die worden uitgevoerd in het kader van de reguliere gemeentelijke activiteiten.
De inschatting van de kans op eventuele wanbetalingen bij toekomstige rente- en aflossingsbetalingen op schuldpapier;
Het gevaar van ongewenste veranderingen van de (financiële) resultaten van de gemeente door rentewijzigingen;
| -Renterisiconorm | Een bij de aanvang van het jaar op basis van de Wet fido gefixeerd percentage van het totaal van de vaste schuld van de gemeente dat bij de realisatie niet mag worden overschreden |
| -Rentetypische looptijd | Het tijdsinterval gedurende de looptijd van een geldlening, waarin op basis van de voorwaarden van de geldlening sprake is van een door de verstrekker van de geldlening niet beïnvloedbare, constante rentevergoeding |
| -Rentevisie | Toekomstverwachting over de rente-ontwikkeling; |
| -Saldobeheer | Het beheer van de dagelijkse saldi op de rekeningen; |
| -Solvabiliteitsratio van 0% | Status die door een bancaire toezichthouder in een EU-lidstaat aan het schuldpapier van een instelling kan worden toegekend; |
| -Uitzetting | Het tijdelijk toevertrouwen van liquiditeiten aan derden tegen vooraf overeengekomen condities en bedingen. Kortlopende uitzettingen hebben betrekking op een periode tot één jaar en langlopende uitzettingen hebben betrekking op een periode van één jaar of langer. |
De financieringsfunctie van de gemeente Nijefurd dient tot:
Het verzekeren van duurzame toegang tot financiële markten tegen acceptabele condities;
Het beschermen van gemeentelijke vermogenswaarden en de resultaten van de gemeente tegen ongewenste financiële risico's zoals renterisico's, koersrisico's, kredietrisico's en liquiditeitsrisico's;
Het minimaliseren van de interne verwerkingskosten en externe kosten bij het beheren van de geldstromen en financiële posities;
Het optimaliseren van de renteresultaten binnen de kaders van de Wet fido respectievelijk de limieten en richtlijnen van dit statuut.
Met betrekking tot risicobeheer gelden de volgende algemene uitgangspunten:
De gemeente Nijefurd mag leningen of garanties uit hoofde van de "publieke taak" uitsluitend verstrekken aan door de Gemeenteraad goedgekeurde derde partijen, waarbij vooraf advies van de afdeling Financiën wordt ingewonnen over de financiële positie en de kredietwaardigheid van de betreffende partij.
De gemeente kan middelen uitzetten uit hoofde van de financieringsfunctie indien deze uitzettingen een prudent karakter hebben. Dit betekent dat deze uitzetting uitsluitend binnen de richtlijnen en limieten van dit financieringsstatuut en de Wet fido mogen worden uitgevoerd;
Het gebruik van derivaten is toegestaan maar deze worden conform de Wet fido uitsluitend toegepast ter beperking van financiële risico's. Een schriftelijk advies van een onafhankelijke adviseur wordt ingewonnen alvorens een derivatentransactie wordt afgesloten.
1. De kasgeldlimiet wordt niet overschreden conform de Wet fido;
2. De renterisiconorm wordt niet overschreden conform de Wet fido;
3. Nieuwe leningen/uitzettingen worden afgestemd op de bestaande financiële positie en de liquiditeitenplanning;
4. De rentetypische looptijd en het renteniveau van de betreffende lening/uitzetting wordt zo veel mogelijk afgestemd op de actuele rentestand en de rentevisie;
5. Binnen de kaders gesteld onder lid 3 en lid 4, streeft de gemeente naar spreiding in de rentetypische looptijden van uitzettingen met een looptijd langer dan één jaar.
1. De gemeente beperkt de koersrisico's op uitzettingen uit hoofde van financiering, door daarbij uitsluitend de volgende producten te hanteren: rekening courant, spaarrekening, daggeld, deposito's, obligaties en garantieproducten;
2. Uitzettingen in garantieproducten zijn toegestaan tot een bedrag van 1 miljoen Euro;
3. Tevens beperkt de gemeente de koersrisico's door conform artikel 7 de looptijd van de uitzettingen af te stemmen op de liquiditeitenpianning.
1. Bij het uitzetten van middelen uit hoofde van financiering gelden de volgende uitgangspunten:
Uitzettingen vinden uitsluitend plaats bij:
·Nederlandse overheden en andere publiekrechtelijke lichamen met een solvabiliteitsratio van 0%;
·Financiële instellingen met ten minste een A-rating van één van de volgende erkende rating-bureau's: Moody's, Standard & Peers of Fitch IBCA;
·Financiële instellingen zonder rating maar met een kredietwaardigheid, vergelijkbaar met een A-rating, waarbij de volgende aanvullende eisen gelden:
·In de financieringsparagraaf van de begroting wordt aangegeven bij welke instellingen zonder rating de gemeente voornemens is middelen uit te zetten en wordt de keuze voorzien van een onderbouwing;
·In de financieringsparagraaf van de jaarrekening wordt aangegeven of zich in het verslagjaar belangrijke ontwikkelingen in de kredietwaardigheid van de betreffende instellingen hebben voorgedaan;
2. Bij het verstrekken van leningen en garanties uit hoofde van de publieke taak, warden middelen uitsluitend uitgezet bij in artikel 3 lid 1 toegestane partijen. Indien mogelijk worden zekerheden of garanties geëist.
De gemeente beperkt haar interne liquiditeitsrisico's door haar financieringsactiviteiten te baseren op een korte termijn liquiditeitenplanning (looptijd tot één jaar), alsmede een meerjarige liquiditeitenplanning met een looptijd van vier jaar.
Valutarisico's worden in de gemeente Nijefurd uitgesloten door uitsluitend leningen te verstrekken, aan te gaan of te garanderen in de Nederlandse geldeenheid (de gulden en de euro; vanaf januari 2002 alleen de euro). Valutarisico's uit hoofde van operationele transacties worden door de gemeente direct ingedekt.
Bij het aantrekken van financieringen voor een periode van één jaar en langer geiden de volgende uitgangspunten:
Financieringen worden enkel aangetrokken ten behoeve van de uitoefening van de publieke taak;
Financiering met externe financieringsmiddelen wordt zoveel mogelijk beperkt door primair de intern beschikbare financieringsmiddelen te gebruiken teneinde het renteresultaat te optimaliseren;
De gemeente vraagt offertes op bij minimaal 2 instellingen alvorens een financiering wordt aangetrokken.
Bij het uitzetten van middelen uit hoofde van de financieringsfunctie voor een periode van één jaar en langer gelden de volgende uitgangspunten:
Uitzettingen worden uitsluitend gedaan onder de in artikel 5 en 6 genoemde voorwaarden;
De gemeente stemt de looptijd van uitzettingen conform artikel 7 af op de liquiditeiten-planning:
De maximale looptijd van uitzettingen bedraagt 10 jaar;
De gemeente vraagt offertes op bij minimaal 2 instellingen alvorens een langlopende uitzetting wordt gedaan.
De gemeente Nijefurd beoogt het realiseren van gunstige c.q. marktconforme condities voor af te nemen financiële diensten en hiervoor gelden de volgende uitgangspunten:
-Bankrelaties en hun bancaire condities worden ten minste ééns in de 5 jaar beoordeeld; Bankrelaties dienen wat betreft hun kredietwaardigheid minimaal te voldoen aan de eisen die zijn gesteld in artikel 6;
-Financiële instellingen (kredietinstellingen, beleggingsinstellingen, effecteninstellingen, verzekeraars en pensioenfondsen) dienen onder Nederlands of anderszins EU-toezicht te vallen, zoals De Nederlandsche Bank en de Verzekeringskamer.
-Tussenpersonen dienen geregistreerd te staan bij de Stichting Toezicht Effectenverkeer (STE) en daarvan een vergunning als makelaar te hebben ontvangen.
Teneinde de kosten van het geldstromenbeheer te beperken wordt:
Het liquiditeitsgebruik beperkt door de geldstromen op gemeenteniveau op elkaar en de liquiditeitenplanning af te stemmen. Hierbij wordt erop toegezien dat de liquiditeitspositie voldoende is om te garanderen dat de verplichtingen tijdig worden nagekomen.
Het betalingsverkeer zoveel mogelijk elektronisch uitgevoerd binnen één bank;
Met betrekking tot het saldobeheer en het iiquiditeitenbeheer gelden de volgende specifieke richtlijnen:
De gemeente streeft naar concentratie van de overtollige liquiditeiten binnen één rentecompensatiecircuit bij de bank met de gunstigste condities;
Indien er een liquiditeitsbehoefte ontstaat dan kan de gemeente kortlopende middelen aantrekken. Hierbij wordt - conform artikel 4 lid 1 - de kasgeldlimiet niet overschreden;
Toegestane instrumenten bij het aantrekken van kortlopende middelen zijn daggeld, kasgeldleningen en kredietlimiet op rekening courant;
Toegestane instrumenten bij het uitzetten van gelden voor een periode korter dan één jaar zijn rekening-courant, daggeld, spaarrekeningen en deposito's;
Bij het extern uitzetten van gelden korter dan één jaar zijn slechts de in artikel 6 genoemde tegenpartijen toegestaan;
De gemeente vraagt offertes op bij minimaal 2 instellingen alvorens middelen worden aangetrokken of uitgezet met een looptijd langer dan één maand.Administratieve
In het kader van de financieringsfunctie gelden de volgende algemene uitgangspunten op het gebied van administratieve organisatie en interne controle.
De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van financieringsactiviteiten zijn op eenduidige wijze schriftelijk vastgelegd;
Bevoegdheden zijn via delegatie en mandaat nader schriftelijk vastgelegd;
Bij de uit te voeren financieringsactiviteiten is functiescheiding doorgevoerd met als belangrijkste voorwaarden dat iedere transactie door minimaal twee functionarissen wordt geautoriseerd (het vier-ogen-principe) en dat de uitvoering en controle geschiedt door afzonderlijke functionarissen;
Tegenpartijen worden gevraagd bevestigingen van iedere transactie te versturen naar de financiële administratie zonder tussenkomst van de personen die bevoegd zijn tot het sluiten van de transacties.
De verantwoordelijkheden met betrekking tot de financieringsfunctie van de gemeente Nijefurd staan in onderstaande tabel gedefinieerd.
| Functie | Verantwoordelijkheden |
| De Gemeenteraad | -Het vaststellen van financieringsdoelstellingen, het financieringsbeleid, globale richtlijnen en limieten in het financieringsstatuut; -Het vaststellen van de financieringsparagraaf als onderdeel van de begroting en jaarrekening; -Het evalueren en als gevolg daarvan (eventueel) bijstellen van het financieringsbeleid; -Het uitvoeren van de niet aan het college van B&W overgedragen financieringsactiviteiten. |
| College van B&W | Het uitvoeren van het financieringsbeleid (formele verantwoordelijkheid); -Het rapporteren aan de Gemeenteraad over de uitvoering van het financieringsbeleid. -Het vaststellen van administratieve richtlijnen op het gebied van financiering. |
| De Commissie ABA | -Het uitbrengen van advies over beleidsvoorstellen en rapportages op het gebied van financiering aan het College van B&W. |
| Beleid- en financieel controller | -Het bewaken van de kwaliteit van de financieringsprocessen; -Het controleren van de volledigheid en betrouwbaarheid van de informatievoorziening van de financieringsfunctie en hierover rapporteren; -Het adviseren van de afdelingen over de financiële gevolgen van hun activiteiten en projecten. |
| Directie en/of afdelingshoofden | -Het zorgdragen voor een goede kwaliteit van de informatie die hun afdeling aanlevert aan de afdeling financiën omtrent toekomstige uitgaven en ontvangsten; -Het fiatteren van betalingen en ontvangsten, ten laste c.q. ten gunste van de budgetten waarvan zij in de begroting als budgethouders zijn aangewezen. |
| Functie | Verantwoordelijkheden |
| Productbeheerders | -Het fiatteren van betalingen en ontvangsten, ten laste c.q. ten gunste van de producten waarvan zij in de begroting als productbeheerders zijn aangewezen. |
| Afdelingshoofd Financiën 1 Facilitair | -Het uitvoeren van de aan hem gemandateerde financieringsactiviteiten conform het financieringsstatuut en de financieringsparagraaf; -Het afleggen van verantwoording over de uitvoering van de financieringsactiviteiten; -Het autoriseren van door de kassier of comptabele voorgestelde transacties. |
| Comptabele | -Het uitvoeren van de activiteiten met betrekking tot de deelfuncties: risicobeheer en ondernemingsfinanciering (financiering, belegging en relatiebeheer) conform het vastgestelde financieringsstatuut en de financieringsparagraaf; -Het afleggen van verantwoording over de aan hem/haar gemandateerde activiteiten. -Het onderhouden van contacten met banken, geldmakelaars en overige financiële instellingen; -Het voorbereiden van beleidsvoorstellen op financieringsgebied; |
| De kassier | -Het uitvoeren van de activiteiten op het gebied van kasbeheer (geldstromenbeheer, saldo- en liquiditeitenbeheer). Deze activiteiten dienen conform het vastgestelde financieringsstatuut en de financiertingsparagraaf te worden uitgevoerd; -Het beheren van debiteuren en crediteuren; -Het onderhouden van contacten met banken, geldmakelaars en overige financiële instellingen; -Het schriftelijk vastleggen van de financieringstransacties en het controleren of deze overeenkomen met de transactiebevestigingen zoals ontvangen van financiële instellingen/ tegenpartijen; -Het aanleveren van tijdige, volledige en betrouwbare gegevens aan de gemeentelijke administratie; -Het per kwartaal rapporteren aan het College van B&W over de uitvoering van het financieringsbeheer; -Het afleggen van verantwoording over de uitvoering van de aan hem/haar gemandateerde activiteiten. |
| Financiële administratie | -Het juist en volledig administreren van de bezittingen, schulden, rechten, verplichtingen, inkomsten, uitgaven, ontvangsten en betalingen in de verplichtingen- en financiële administratie. |
| Externe accountant | -Het in het kader van haar reguliere controletaak adviseren en controleren omtrent de feitelijke naleving van het financieringsstatuut. |
In onderstaande tabel staan bevoegdheden met betrekking tot financieringsactiviteiten weergegeven alsmede de daarbij benodigde fiattering.
| Uitvoering (eerste handtekening) | Autorisatie (tweede handtekening) | ||
| Saldo-, liquiditeiten- en geldstromenbeheer | |||
| 1. | Het uitzetten van geld via callgeld of deposito | Kassier | Afdelingshoofd Fin/Fac |
| 2. | Het aantrekken van geld via callgeld of kasgeld | Kassier | Afdelingshoofd Fin/Fac |
| 3. | Betalingsopdrachten voorbereiden en versturen | Kassier | Comptabele |
| Bankrelatiebeheer | |||
| 4. | Bankrekeningen openen/sluiten/wijzigen | Kassier | Afdelingshoofd Fin/Fac |
| 5. | Bankcondities en tarieven afspreken | Kassier | Afdelingshoofd Fin/Fac |
| Risicobeheer | |||
| 6. | Het afsluiten van derivatentransacties | Afdelingshoofd Fin/Fac | College van B&W |
| Financiering en uitzetting | |||
| 7. | Het afsluiten van kredietfaciliteiten | Comptabele | Afdelingshoofd Fin/Fac |
| 8. | Het aantrekken van gelden via vaste of onderhandse leningen zoals vastgelegd in de financieringsparagraaf | Comptabele | Afdelingshoofd Financiën/Facilitair |
| 9. | Het uitzetten van gelden via (staats) obligaties zoals vastgelegd in de financieringsparagraaf | Comptabele | Afdelingshoofd Financiën/Facilitair |
| 10. | Het verstrekken van leningen aan derden uit hoofde van de publieke taak | College van B&W | Gemeenteraad |
| 11. | Het garanderen van gelden uit hoofd van de publieke taak | College van B&W | Gemeenteraad |
| 12. | Het beleggen in garantieproducten | Comptabele | College van B&W |
Met betrekking tot de financieringsactiviteiten dient tenminste de in de onderstaande tabel opgenomen informatie te worden verstrekt door de betreffende functionarissen:
| Informatie | Frequentie | Informatieverstrekker | Informatieontvanger |
| 1. Gegevens m.b.t. toekomstige uitgaven en ontvangsten voor de liquiditeitenplanning | Halfjaarlijks/ incidenteel | Directie en/of Afdelingshoofden | Afdelingshoofd Financiën/Facilitair |
| 2. Liquiditeitenplanning | Halfjaarlijks | Comptabele | Afdelingshoofd Financiën / Facilitair |
| 1. Overzicht leningen- uitzettingenportefeuille | Kwartaal | Kassier | College van B&W |
| 2. Beleidsplannen financiering in financieringsparagraaf van begroting | Jaarlijks | Afdelingshoofd Financiën / Facilitair | College van B&W Gemeenteraad |
| 3. Evaluatie financieringsactiviteiten in Financieringsparagraaf van jaarrekening | Jaarlijks | Comptabele | College van B&W Gemeenteraad |
| 4. Voortgang onderdelen financieringsparagraaf via bestuursrapportage | Halfjaarlijks | Comptabele | College van B&W Gemeenteraad |
| 5. Verantwoording n.a.v. financieringsparagraaf via jaarverslag | Jaarlijks | Chef bureau Financiën / Facilitair | College van B&W Gemeenteraad |
| 6. Informatie aan derden (toezichthouder en CBS) zoals genoemd in art. 8 Wet fido | Kwartaal | Kassier | Derden |
| 7. Lenings- / uitzettings-/ garantiebesluiten | binnen 14 dagen na besluit | College van B&W | Provincie |
Tevens dient de Beleid- en financieel controller de beschikking te krijgen over alle relevante informatie.
Dit statuut treedt in werking op 1 januari 2001.
Memorie van toelichting
In dit financieringsstatuut wordt het financieringsbeleid van de gemeente Nijefurd op hoofdlijnen vastgelegd. Dat gebeurt in de eerste plaats door het aangeven van de doelstellingen van de financieringsfunctie (in artikel 2). Vervolgens geeft het bestuur in het statuut aan binnen welke richtlijnen en limieten de doelstellingen dienen te worden gerealiseerd. Een richtlijn is een bindend voorschrift voor een handelwijze die gevolgd moet worden en een limiet is een type richtlijn die een uiterste grens aangeeft. Een belangrijk deel van de limieten en richtlijnen is bepaald door de Wet fido. Middels de limieten en richtlijnen wordt het "risicoprofiel" van de gemeente Nijefurd bepaald, waarbinnen de financieringsactiviteiten dienen te worden uitgevoerd. De financieringsparagraaf in de begroting geeft de beleidsplannen voor de financieringsfunctie voor de komende jaren en in het bijzonder voor het eerstkomende jaar weer. Het bevat onder meer gegevens over de algemene ontwikkelingen en de concrete beleidsplannen binnen de kaders van het statuut. Het gaat hierbij vooral om de plannen voor het risicobeheer, de gemeentefinanciering (analyse financieringspositie, leningen- en garantieportefeuille en uitzettingsportefeuille) en het kasbeheer. Uit de toelichting in de financieringsparagraaf zal moeten blijken dat de plannen binnen de kaders van de Wet fido en het financieringsstatuut blijven. De financieringsparagraaf in het jaarverslag geeft in het bijzonder een verschillenanalyse tussen de plannen zoals deze zijn opgenomen in de begroting en de realisatie in het verslagjaar.
Artikel 2
In artikel 2 worden de doelstellingen van de financieringsfunctie de gemeente Nijefurd weergegeven, hieronder worden deze doelstellingen afzonderlijk toegelicht.
Artikel 2 lid 1
ln de eerste plaats dient de financiering ervoor te zorgen dat de gemeente Nijefurd "duurzaam toegang heeft tot de financiële markten tegen acceptabele condities". De financiering dient te waarborgen dat de gemeente duurzaam in staat is de voor haar activiteiten benodigde middelen aan te trekken c.q. haar overtollige middelen uit te zetten op de financiële markten (bijv. bij banken). De condities die daar bij worden bedongen dienen, in het licht van de op het betreffende moment gebruikelijke condities, acceptabel (tenminste marktconform) te zijn.
Artikel 2 lid 2
Als gevolg van haar gemeentelijke activiteiten loopt de gemeente de volgende financiële risico's: renterisico's, koersrisico's, kredietrisico's en interne liquiditeitsrisico's. Het is de taak van de financiering dergelijke risico's zo veel mogelijk te beperken. In de artikelen 4 tot en met 8 wordt aangegeven op welke wijze dit wordt gewaarborgd.
Artikel 2 lid 3
De derde doelstelling van de financieringsfunctie is het minimaliseren van de kosten bij het beheren van de geldstromen en de financiële posities. Deze kosten bestaan o.a. uit rentekosten, provisies en kosten van het betalingsverkeer. Het is de taak van de financiering het beheer zo efficiënt mogelijk uit te voeren.
Artikel 2 lid 4
De gemeente Nijefurd streeft ernaar haar renteresultaten te optimaliseren. Dit betekent dat de gemeente geen middelen onbenut laat maar streeft naar zo hoog mogelijke renteopbrengsten (c.q. zo laag mogelijk rentelasten) zonder dat daarbij overmatige risico's worden gelopen. De prioriteiten van de financieringsfunctie liggen in eerste instantie bij het beheersen en beperken van financiële risico's, de financieringsfunctie is immers géén winstgerichte afdeling ("pront center"). Binnen het acceptabele risicoprofiel, zoals vastgesteld in de Wet fido en dit financieringsstatuut, kan desondanks
worden gestreefd naar optimalisatie van de renteresultaten.
Artikel 3 lid 1
De Wet fido geeft twee belangrijke beleidsmatige uitgangspunten met betrekking tot financiering. Dit betreft de "publieke taak" waarvoor leningen en garanties dienen enerzijds en het prudente karakter van (overige) uitzettingen anderzijds. Er wordt hierbij dus een specifiek onderscheid gemaakt tussen het verstrekken van leningen "uit hoofde van de publieke taak" en het uitzetten van middelen "uit hoofde van financiering".
De wet stelt geen eisen aan het verstrekken van leningen en garanties uit hoofde van de publieke taak. Wel geeft Minister Zalm in zijn antwoord op de Wet fido het volgende aan: "Het gemeentebestuur bepaalt de publieke taak. De begroting en de begrotingswijzigingen bepalen het budgettaire kader voor de uitoefening van de publieke taak". In dit licht is het dus niet de afdeling Financiën die het politieke besluit voor dergelijke garanties en leningen voorbereidt. Wel adviseert de minister dat het gemeentebestuur het advies van de afdeling Financiën inwint voordat een beslissing wordt genomen t.a.v. het verstrekken van leningen of garanties uit hoofde van de publieke taak. De gemeente Nijefurd heeft dit advies overgenomen.
De afdeling Financiën adviseert over bijv. financieringsvoorwaarden en de implicaties van de betreffende aanvraag voor de totale financiële positie van de gemeente. Daarnaast is het van belang dat de afdeling Financiën de betreffende aanvraag opneemt in haar liquiditeitenplanning.
Artikel 3 lid 2
Conform de Wet fido, dienen uitzettingen "uit hoofde van financiering" (zie toelichting artikel 3 lid 1) een prudent karakter te hebben.
In de Wet fido en de bijbehorende ministeriële regelingen wordt het begrip "prudent" nader uitgewerkt. Het aangaan van financiële transacties met als oogmerk die financiële waarden te zijner tijd eventueel met winst te verkopen, is nadrukkelijk niet toegestaan (zie artikel 2 lid 2 Wet fido en de memorie van toelichting op de Wet fido). Bankachtige activiteiten - het aantrekken en uitzetten van middelen met als doel het genereren van inkomen - zijn ais gevolg van deze bepaling verboden. De richtlijnen en limieten van dit financieringsstatuut vallen binnen de kaders van de Wet fido. De limieten en richtlijnen van dit financieringsstatuut zijn specifiek geformuleerd om het prudente karakter van de uitzettingen uit hoofde van financiering te garanderen en hebben derhalve géén betrekking op (eventueel) verstrekte leningen of garanties uit hoofde van de "publieke taak" van de gemeente Nijefurd.
Artikel 3 lid 3
Derivaten zijn financiële instrumenten die hun bestaan ontlenen aan een bepaalde onderliggende waarde. Derivaten kennen een breed toepassingsgebied en worden onder andere gebruikt om renterisico's te sturen en financieringskosten te minimaliseren. De Wet fido stelt dat derivaten uitsluitend mogen worden gebruikt ter beperking van financiëlerisico's. Gezien het (mogelijk) complexe karakter van derivaten zal de gemeente vooraf het advies van een onafhankelijke adviseur inwinnen wanneer zij een transactie in derivaten overweegt. Transacties in derivaten kunnen in de gemeente Nijefurd niet worden uitgevoerd zonder autorisatie van het College van Burgemeester & Wethouders (zie artikel 16 "Bevoegdheden").
Artikel 4 lid 1
Renterisicobeheer omvat het beperken van de invloed van (externe-) rentewijzigingen op de financiële resultaten van de gemeente.
Een belangrijk uitgangspunt van de Wet fido is het vermijden van grote
fluctuaties in de rentelasten van openbare lichamen. Teneinde een grens te stellen aan korte financiering (met een rentetypische looptijd tot één jaar) is in de Wet fide (evenals in de Wet file) de kasgeldlimiet opgenomen. Juist voor korte financiering geldt dat het renterisico aanzienlijk kan zijn, aangezien fluctuaties in de rente bij korte financiering direct een relatief grote invloed hebben op de rentelasten. De kasgeldlimiet wordt berekend als een percentage (thans 8,2%) van het totaal van de jaarbegroting van de gemeente bij aanvang van het jaar. Voor de kasgeldlimiet geldt een minimum bedrag van 300.000 euro.
Artikel 4 lid 2
Het doel van de renterisiconorm is het beheersen van de renterisico's op de vaste schuld (schuld met een rentetypische looptijd van één jaar of langer) door het aanbrengen van spreiding in de looptijden in de leningenportefeuille. De renterisiconorm kan worden berekend door een vastgesteld percentage (thans 20%) te vermenigvuldigen met de totale vaste schuld. Voor de renterisiconorm geldt een minimumbedrag van 2.500.000 euro.
Artikel 4 lid 3
Afstemming op de liquiditeitenplanning beoogt bedragen slechts te lenen cq. uit te zetten gedurende de periode dat zij daadwerkelijk nodig respectievelijk beschikbaar zijn.
Artikel 4 lid 4
Een rentevisie is een toekomstverwachting over de rente-ontwikkeling, op basis waarvan een financierings- en beleggingsbeleid wordt gevoerd. Afhankelijk van de (interne- of externe) ontwikkelingen zal de gemeente Nijefurd haar rentevisie actualiseren. De rentevisie kan daarbij gebaseerd worden op de rentevisie van enkele gezaghebbende financiële instellingen, zoals de huisbankier. Afstemming van het beleid op de rentevisie betekent bijvoorbeeld dat het doen van uitzettingen met een lange looptijd wordt uitgesteld op het moment dat men een rentestijging wordt verwacht.
Artikel 4 lid 5
Door spreiding aan te brengen in de rentetypische looptijd (de periode dat de rente van een uitzetting vast is) van uitzettingen, wordt de invloed van een rentedaling op de kapitaalmarkten op de renteresultaten van de gemeente, gespreid over meerdere jaren. Deze spreiding is slechts mogelijk indien uit de liquiditeitenplanning blijkt dat middelen gedurende een langere periode beschikbaar zijn.
Artikel 5 lid 1
Ten aanzien van de financiële instrumenten die kunnen worden gehanteerd voor uitzettingen in het kader van financiering, geldt in de Wet fide als belangrijkste uitgangspunt dat de hoofdsom van de betreffende uitzetting in tact blijft. Bij alle in dit artikel genoemde producten wordt aan het einde van de looptijd ten minste de hoofdsom (bij vastrentende waarden de "nominale waarde") uitgekeerd. Bij het uitzetten van gelden op rekening courant, spaarrekening, daggeld of deposito's worden géén koersrisico's gelopen. Het kan bij dergelijke producten echter voorkomen dat de opnamemogelijkheden beperkt zijn (in het bijzonder bij deposito's en soms bij een spaarrekening). Obligaties zijn vastrentende waarden die (tussentijds) verhandelbaar zijn. Bij tussentijdse verkoop kunnen koersrisico's worden gelopen. Wanneer deze waarden tot het einde van hun looptijd worden aangehouden zal minimaal de nominale waarde worden uitgekeerd.
Artikel 5 lid 2
Garantieproducten zijn beleggingsproducten waarbij de uitgevende (financiële) instelling garandeert dat op de afloopdatum (een bepaald percentage van) de hoofdsom wordt uitgekeerd. Garantieproducten keren vaak minder of geen rente uit en bieden in plaats daarvan bijvoorbeeld een rendement dat gebaseerd is op een aandelen-index (zoals de AEX-index). Garantieproducten waarbij minder dan 100% van de hoofdsom wordt
gegarandeerd zijn expliciet niet toegestaan onder de Wet fido. Bij garantieproducten is vaak enkel de hoofdsom gegarandeerd. Aangezien de reële waarde (de koopkracht) van de hoofdsom door inflatie kan verminderen, verdient het de aanbeveling om bij een langere looptijd naast een hoofdsomgarantie een minimaal rendement (bijv. ter hoogte van het inflatieniveau) te eisen. Voor uitzettingen uit hoofde van de publieke taak van de gemeente worden in dit statuut geen richtlijnen met betrekking tot producten opgenomen. Van belang is dat de Gemeenteraad bepaalt dat de betreffende uitzetting tot de "publieke taak" van de gemeente Nijefurd behoort. In dit kader is het bijv. mogelijk dat uitzettingen in de vorm van aandelen tot de publieke taak behoren.
Artikel 5 lid 3
Koersrisico's kunnen nooit volledig worden uitgesloten. Als de organisatie in een vastrentende product heeft belegd maar - wegens wijziging in de liquiditeitenplanning - voor de afloopdatum deze uitzetting moet verkopen, dan wordt niet 100% van de hoofdsom terugbetaald, maar de huidige waarde van de uitzetting afhankelijk van de rente en resterende looptijd. Teneinde deze koersrisico's zoveel mogelijk te beperken stemt de gemeente de looptijd van de uitzetting af met de liquiditeitenplanning.
Artikel 6 lid 2
De Wet fido stelt geen eisen aan de kwaliteit van de debiteuren bij het verstrekken van leningen of garanties aan derden in het kader van de publieke taak. Omdat de Gemeenteraad de publieke taak bepaalt, warden leningen of garanties uitsluitend verstrekt aan door de Gemeenteraad goedgekeurde partijen. Teneinde de kredietrisico's te verkleinen kunnen zekerheden of garanties worden verlangd van de debiteuren.
Artikel 7
Interne liquiditeitsrisico's doen zich bijvoorbeeld voor wanneer de gemeente gelden voor een bepaalde periode heeft uitgezet en gedurende de looptijd van de uitzetting blijkt dat de gelden (onverwacht) nodig zijn voor het doen van een investering. Dit kan tot gevolg hebben dat de gemeente tijdelijk een lening moet aantrekken (wanneer de uitzettingen vast staan in bijvoorbeeld een deposito) ofwel tussentijds een uitzetting moet verkopen (bijvoorbeeld een obligatie). In beide gevallen kan dit negatieve gevolgen hebben voor de financiële resultaten. Ter beperking van dit risico baseert de gemeente Nijefurd haar financiële transacties op een liquiditeitenpianning waarin de toekomstige inkomsten en uitgaven van de gehele organisatie zijn gepland. Teneinde aansluiting te zoeken op de meerjarige investeringsplannen van de gemeente is gekozen om aansluitend aan de korte termijn liquiditeitenplanning ook een dergelijke planning voor een periode van vier jaar op te stellen. In de praktijk is het opstellen van een betrouwbare en nauwkeurige liquiditeitenplanning niet eenvoudig. Dit heeft te maken met de inherente onzekerheden die verbonden zijn aan de activiteiten van de gemeente Nijefurd en hun financiële gevolgen. Het is daarom van groot belang dat de afdeling Financiën tijdig en volledig wordt geïnformeerd door de overige afdelingen over de financiële gevolgen van hun activiteiten.
Artikel 8
Dit betreft een ongewijzigde voortzetting van het beleid binnen de gemeente Nijefurd. Dit artikel is opgenomen in het statuut teneinde transparant te maken dat de gemeente geen valutarisico's loopt uit hoofde van financiële transacties. Eventuele valutarisico's uit hoofde van operationele activiteiten, bijvoorbeeld inkopen in Amerikaanse dollars, worden direct ingedekt.
Artikel 9 lid 1
Het aantrekken van gelden met ais doel deze met winstoogmerk te beleggen is door artikel 2 lid 2 van de Wet fido (zie ook memorie van toelichting op de Wet fido) nadrukkelijk niet toegestaan.
Artikel 9 lid 2
Interne financiering is in de regel goedkoper dan externe financiering
Artikel 9 lid 3
Deze richtlijn beoogt de marktconformiteit van financieringen te waarborgen, voor bijv. te betalen rentepercentages, provisies, (boete-) clausules bij vervroegde aflossing etc. Middels het opvragen van meerdere offertes wordt bereikt dat de gemeente een beter beeld heeft van de op dat moment gebruikelijke tarieven en voorwaarden op de financiële markten. Op basis daarvan kan een afgewogen keuze worden gemaakt.
Artikel 10
Uitzetting betreft het uitzetten van middelen (uit hoofde van financiering) voor een periode langer dan één jaar. In het onderdeel Risicobeheer (artikel 3 tot en met 8) is gedefinieerd op welke wijze de gemeente Nijefurd het prudente karakter van haar uitzettingen waarborgt. In dit artikel worden aanvullende richtlijnen met betrekking tot uitzettingen geformuleerd.
Artikel 10 lid 3
De betrouwbaarheid van een liquiditeitenplanning neemt af naarmate de planningshorizon toeneemt. Gezien de grote onzekerheid omtrent de liquiditeitspositie op de langere termijn is besloten uitzettingen voor maximaal tien jaar te doen.
Artikel 10 lid 4
Deze richtlijn beoogt de marktconformiteit van uitzettingen te waarborgen, voor bijv. het ontvangen rentepercentage, de hoogte van transactiekosten etc. Middels het opvragen van meerdere offertes wordt bereikt dat de gemeente een beter beeld heeft van de alsdan gebruikelijke tarieven en voorwaarden op de financiële markten. Op basis daarvan kan een afgewogen keuze worden gemaakt.
Artikel 11 lid 1
Op het gebied van relatiebeheer beoogt de financiering het realiseren van zo gunstig mogelijke condities voor de door haar af te nemen diensten. Teneinde structuur aan te brengen in de momenten waarop de beoordeling van bankrelaties plaats heeft, is opgenomen dat deze beoordeling minimaal eens in de 5 jaar plaats moet hebben.
Artikel 11 lid 4
Tussenpersonen hebben een intermediairsfunctie bij het afsluiten van financiële transacties en vallen niet onder de "tegenpartijen". De vereisten van lid 2 zijn voor tussenpersonen dan ook niet van toepassing. Teneinde dit te ondervangen stelt de gemeente Nijefurd voor tussenpersonen als eis dat zij onder toezicht van de Stichting Toezicht Effectenverkeer (STE) staan en daarvan een vergunning als makelaar hebben ontvangen.
Artikel 12 lid 1
Geldstromenbelieer omvat met name het zorgdragen voor een efficiënt betalingsverkeer. Geldstromen kunnen bijvoorbeeld op elkaar worden afgestemd door een betalingsdatum af te stemmen op bepaalde verwachte ontvangsten. Hiermee wordt voorkomen dat de gemeente tijdelijk middelen aan moet trekken (cq. middelen aan haar uitzettingenportefeuille moet onttrekken) teneinde de betreffende betaling (tijdelijk) te financieren.
Artikel 12 lid 2
Het laten uitvoeren van het betalingsverkeer door één bank heeft als voordeel dat er geen kosten hoeven te worden gemaakt om gelden tussen verschillende banken over te boeken.
Artikel 13 lid 1
Het saldo en liquiditeitenbeheer betreft het beheer van de dagelijkse saldi op de rekeningen (-courant) van de gemeente. Teneinde de noodzaak tot het doen van interne overboekingen te beperken, warden verschillende rekeningen die de gemeente Nijefurd bij één bank aanhoudt opgenomen in een rentecompensatiecircuit. Dit is een systeem waarbij de (valutaire) debet en creditsaldi van alle rekeningen van een organisatie worden samengevoegd tot één gecombineerd saldo, waarover de rente wordt berekend.
Artikel 13 lid 3
In dit lid worden limitatief de mogelijke korte termijn financieringsinstrumenten benoemd. De term daggeld (ook wel callgeld genoemd) staat voor een opgenomen of uitgezette lening voor onbepaalde tijd die dagelijks gewijzigd kan worden. Kasgeldleningen zijn niet verhandelbare leningen voor een vast bedrag en een vaste periode (maximaal 2 jaar) en tegen een vast rentepercentage. Kredietlimiet op de rekening courant betreft de mogelijkheid debet ("rood") te staan op de rekening courant.
Artikel 14
Bij de financieringsfunctie zijn veel personen en organen betrokken. Het statuut legt expliciet het delegatie- en mandateringspatroon vast, in casu welke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden de betrokken partijen hebben. Het "vier-ogen principe" heeft het doel dat iedere transactie met instemming van tenminste twee functionarissen dient te worden uitgevoerd. De omvang van de (financiële) organisatie van de gemeente Nijefurd maakt het niet goed mogelijk (verdere) functiescheiding aan te brengen tussen uitvoering enerzijds en controle op de uitvoering anderzijds. Teneinde deze beperking enigszins te ondervangen wordt ieder kwartaal gerapporteerd aan het gemeentebestuur omtrent de uitvoering van het financieringsbeheer en de daarmee samenhangende risico's (zie artikel 17).
Artikel 15
De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de functionarissen die binnen de gemeente Nijefurd betrokken zijn bij de financieringsactiviteiten zijn in artikel 15 respectievelijk artikel 16 beschreven. De toekenning van de genoemde functies en bijbehorende bevoegdheden en verantwoordelijk-heden aan functies enlof functionarissen vindt plaats via de hiertoe dienende documenten (mandaten, besluiten e.d.). Deze verantwoordelijkheden dienen te worden gecommuniceerd naar de betrokkenen.
Artikel 16
De eindverantwoordelijkheid voor het flnancieringsbeleid ligt primair bij het bestuur van de gemeente Nijefurd. Teneinde niet onnodig te worden belast met het dagelijkse financieringsbeheer draagt het bestuur een deel van haar bevoegdheden over aan de ambtelijke organisatie. De praktische uitvoering van het beleid heeft dus vooral op ambtelijk niveau plaats, wat als voordeel heeft dat er slagvaardiger kan worden geopereerd. Bij de toewijzing van bevoegdheden is zoveel mogelijk rekening gehouden met de vereiste functiescheiding tussen besluitvorming, uitvoering, administratie en controle.
Artikel 17
De tabel in dit artikel geeft weer op welke wijze de informatievoorziening wordt gewaarborgd voor: operationele informatie (punt 1 en 2), beleidsmatige informatie (punt 3) en verantwoordingsinformatie
(punt 4, 5 en 6). Het verstrekken van juiste, tijdige, volledige en relevante verantwoordingsinformatie moet gerekend worden tot de belangrijkste voorwaarden voor het kunnen beheersen van de financiële en interne risico's van de gemeente Nijefurd.
Artikel 17 pt. 1
Leidinggevenden dienen "incidenteel" informatie te verschaffen op de momenten waarop zich significante wijzigingen voordoen in hun verwachtingen omtrent tijdstip of omvang van toekomstige betalingen of ontvangsten (bijv. bij uitstel van een grote investering).