Preventie en handhavingsplan Alcohol Menameradiel

Preventie-enHandhavingsplanAlcohol

“Doe ons een lol, onder de 18 geen alcohol!”

2016-2018

• 1.

  ALGEMEEN

  De Drank- en Horecawet (DHW) is per 1 januari 2014 gewijzigd. Deze wijziging houdt voor gemeentes onder andere in dat zij elke vier jaar een preventie- en handhavingsplan alcohol moeten vaststellen (artikel 43a DHW). De bedoeling van de wetgever is dat gemeentes hierdoor actiever gaan nadenken over het verbinden van de beleidsterreinen Volksgezondheid en Openbare Orde en Veiligheid als het gaat om alcoholpreventie en dat zij hieraan uitvoering geven. Ook is bij deze wetswijziging de leeftijdsgrens voor het verstrekken en het in bezit hebben van alcohol verhoogd naar 18 jaar. Het preventie- en handhavingsplan alcohol moet de hoofdzaken van het beleid omtrent de preventie van alcoholgebruik en de handhaving van de wet omvatten. Gemeentes kunnen dit plan tussentijds wijzigen. In het plan wordt in elk geval het volgende aangegeven:

• 1.

  Wat de doelen van het preventie- en handhavingsplan zijn;

• 2.

  Welke acties ondernomen worden om alcoholgebruik te voorkomen, vooral onder jongeren en al dan niet in samenhang met andere preventieprogramma’s vanuit de Wet Publieke Gezondheid (artikel 2, tweede lid, onderdeel d);

• 3.

  De wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd en welke handhavingsacties in de door het plan bestreken periode worden ondernomen;

• 4.

  Welke resultaten in de door het plan bestreken periode minimaal behaald moeten worden.

  Alcoholgebruik is altijd een combinatie van factoren. De persoon, zijn sociale omgeving, het aanbod van drank en het overheidsbeleid vormen samen een systeem dat uiteindelijk de keuze van de gebruiker bepaalt. Daarom moet alcoholpreventie ook gericht zijn op de alcoholverstrekkers, scholen en ouders.

  De alcoholproblematiek wordt niet begrensd door de grenzen van de gemeente. Jongeren die in de gemeente Menameradiel wonen, gaan soms in andere gemeentes op stap, en andersom. Veel jongeren uit andere gemeentes komen bijvoorbeeld naar Menameradiel voor The Dance Factory (TDF) in Berlikum, Sans Souci in Berlikum en de Rypstermerke in Dronrijp.

  Gemeentes zijn verantwoordelijk voor het toezicht op en de handhaving van de DHW. De toezichthouders die door de gemeente hiervoor kunnen worden aangesteld moeten in het bezit zijn van een geldige BOA (buitengewone opsporingsambtenaar) bevoegdheid binnen Domein I (Openbare ruimte) of Domein II (Milieu en Welzijn) en zij moeten de cursus DHW met goed gevolg hebben afgelegd. De gemeente Menameradiel zal hiervoor BOA’s van de gemeente Leeuwarden inhuren.

  Artikel 43a DHW schrijft voor dat de doelstellingen van het beleid duidelijk moeten zijn. Op basis daarvan, maar ook op basis van het Fries programma Nuchtere Fries Jeugd en Alcohol is de gemeente Menameradiel tot de volgende doelstellingen gekomen:

• 1.

  Het tegengaan van alcoholgebruik door jongeren tot en met 17 jaar;

• 2.

  Het tegengaan van schadelijk alcoholgebruik door jongeren in de leeftijd van 18 tot en met 23 jaar;

• 3.

  Het stimuleren van verantwoord alcoholgebruik door jongeren en jongvolwassenen van 18 jaar en ouder;

• 4.

  Te komen tot verbeterde integrale samenwerking met de verschillende partners op het gebied van jongeren en alcohol.

  De doelgroep van dit Preventie- en Handhavingsplan Alcohol zijn dus de jongeren in de leeftijd van 10 tot 24 jaar.

  Eind 2013 heeft de gemeente Menameradiel een handhavingsplan opgesteld voor het jaar 2014. In dit handhavingsplan werd al enigszins ingegaan op het toezicht op en de handhaving van de DHW, echter met dit plan wordt nog niet voldaan aan de eis van artikel 43a DHW om elke vier jaar een nieuw Preventie- en Handhavingsplan voor de komende vier jaren op te stellen. Verder wordt er in het Handhavingsplan 2014 alleen ingegaan op de handhaving van de DHW, de preventie is hier buiten beeld gebleven. De ingeslagen weg van het handhavingsplan 2014 zal in dit plan zoveel mogelijk verder worden gevolgd.

• 2.

  PREVENTIE

  2.1 ACTIES

  De gemeente communiceert richting ondernemers, sportverenigingen, ouders en jongeren over het lokale beleid en de motieven daarachter. Zo is begin 2015 een flyer verstuurd naar alle paracommerciële horeca waarin de precieze regelgeving nog eens uitgelegd werd, dit alles om problemen met betrekking tot bijvoorbeeld bijeenkomsten van persoonlijke aard te voorkomen. Ook is er een jaarlijks horeca-overleg en is er in 2015 een bijeenkomst met de paracommercie geweest waarin ook de regels omtrent de leeftijdsgrenzen nog eens duidelijk zijn uitgelegd.

  Eerder al werd aangegeven dat het doel niet alleen behaald kan worden door de jongeren zelf te stimuleren, dit moet ook via hun omgeving gebeuren. Educatieve activiteiten gericht op de omgeving van de jongeren zouden daarom preventief moeten werken. Hierbij onderscheiden we de drie belangrijkste “omgevingsfactoren” van de jongeren:

• •

  Ouders

• •

  Alcoholverstrekkers

• •

  Scholen

  OUDERS

  Uit onderzoek is gebleken dat kinderen van ouders die geen duidelijke regels omtrent alcoholgebruik hebben afgesproken al op jongere leeftijd beginnen met drinken en bovendien ook vaker drinken. Het is dus belangrijk dat ouders goede regels stellen voor hun kinderen. Daarnaast is het ook belangrijk dat jongeren een goede band hebben met hun ouders en dat er sprake is van een autoritatieve opvoedstijl. Ook door het stellen van regels omtrent het uitgaansgedrag van hun kind kunnen ouders invloed hebben op het alcoholgebruik van hun kind. Via diverse kanalen (bijvoorbeeld GGD, ouderavonden en lokale media) worden ouders voorgelicht over een adequate opvoedstijl en worden zij gewezen op ondersteunende websites als www.nix18.nl en www.uwkindenalcohol.nl.

  ALCOHOLVERSTREKKERS

  Het is belangrijk dat alcoholverstrekkers zich bewust zijn van hun verantwoordelijkheden en dat zij in staat zijn om juist te handelen, ook bij weerstand van de klant. Om dit te bereiken zijn er trainingsprogramma’s ontwikkeld zoals de Barcode voor Barpersoneel, de IVA (Instructie Verantwoord Alcoholgebruik) training voor barvrijwilligers en de Evenementen IVA. Voor supermarkten en slijterijen wordt geadviseerd om de kassiers / kassières online trainingen te laten volgen, veel supermarkten hebben hier een eigen programma voor.

  SCHOLEN

  Aangezien de leeftijdsgrens in 2014 is verhoogd naar 18 jaar mogen bijna alle leerlingen van het voortgezet onderwijs nog geen alcohol in bezit hebben in openbare gelegenheden. Een alcoholvrij schoolbeleid lijkt dan ook de beste keuze. Ook is het mogelijk om een PAS-interventie plaats te laten vinden. Een PAS-interventie is een combinatie van de standaard ouderavond met leerlingenvoorlichting. Scholen zouden daarnaast nog extra voorlichting moeten bieden en daarbij aandacht besteden aan regels voor leerlingen (en personeel) omtrent het alcoholgebruik bij schoolfeesten, excursies, et cetera.

• 3.

  TOEZICHT & HANDHAVING

  • 3.1

    RISICOANALYSE

    Naast het toezicht houden op het schenken en verkopen van alcohol aan jongeren moet de gemeente ook toezien op de schenktijden en controleren op bijeenkomsten van persoonlijke aard. Momenteel zijn er geen problemen bekend omtrent alcohol bij de paracommerciële en commerciële horeca. Echter, men moet zich er wel bewust van zijn dat er de afgelopen jaren geen toezicht is uitgevoerd naar het schenken van alcohol, de schenktijden en de bijeenkomsten van persoonlijke aard. Er kan hier dus sprake zijn van een vertekend beeld. Een algemene risicoanalyse vindt men in de onderstaande tabel.

    Overzicht alcoholverstrekkers gemeente Menameradiel

  • 3.2

    UITVOEREN VAN TOEZICHT

    De gemeente Menameradiel heeft zelf geen BOA’s in dienst, ook het Handhavingsbureau beschikt niet over BOA’s. Derhalve wordt ervoor gekozen om de BOA’s via de gemeente Leeuwarden in te huren. De Gemeente Leeuwarden werkt hierin ook al samen met Franekeradeel en het Bildt en beschikt over een groot aantal ervaren BOA’s.

    Voor het toezicht op de DHW is veel ervaring nodig. Een deel van de controles moet vanwege de veiligheid van de BOA in duo’s worden uitgevoerd. Verder blijft de herkenbaarheid van de BOA bij een DHW controle een punt. Om met succes toezicht te kunnen uitoefenen op het overtreden van de leeftijdsgrens van 18 jaar moet dit onopvallend gebeuren. Daarom moet er ook afwisseling in de BOA’s zijn. Een BOA zal niet fulltime aan het werk zijn in de gemeente Menameradiel, inhuur is dan ook een goede optie. Bij inhuur is er ook de mogelijkheid om tussen verschillende BOA’s te wisselen. Ingehuurde BOA’s zullen de geactualiseerde DHW vergunningen gaan controleren, leeftijdscontroles gaan uitvoeren en toezicht houden op alcoholbezit bij jongeren en op de naleving van de schenktijden. Van deze controles maken de BOA’s een rapport op wat naar de burgemeester wordt gestuurd. Wanneer er een overtreding wordt geconstateerd zal vervolgens worden gehandeld conform het handhavingsbeleid.

  • 3.3

    REGISTRATIE

    Overtredingen die geconstateerd en gerapporteerd worden kunnen soms worden afgedaan met een waarschuwing maar zullen soms ook een bestuurlijk vervolg krijgen in de vorm van bijvoorbeeld een bestuurlijke boete. Voor de registratie hiervan zijn geen aparte applicaties / systemen vereist.

  • 3.4

    CONTROLES

    De regie op de DHW controles ligt bij de burgemeester en ambtelijk bij de afdeling Middelen.

    Doel van de controles is het terugdringen van het aantal gevallen waarin in strijd met de vergunning en / of de wet- en regelgeving wordt gehandeld. Hieronder een opsomming van de controles per jaar (de controles zullen over twee jaar verdeeld worden).

  • 3.5

    HANDHAVING EN SANCTIESTRATEGIE

    De burgemeester is bevoegd voor de handhaving en vergunningverlening van de Drank- en Horecawet. Dit vanwege zijn verantwoordelijkheid voor de openbare orde en veiligheid. Het toezicht op de naleving wordt uitgevoerd door de gemeentelijke toezichthouders en de politie. Daarbij kan in voorkomende gevallen ook samengewerkt worden met de Belastingdienst en de Arbeidsinspectie. De burgemeester stelt een handhavingsplan op, hoe hij zijn bevoegdheid en verantwoordelijkheid invult.

    Gemeentes kunnen de volgende sancties opleggen wanneer er sprake is van een overtreding:

• •

  Intrekken DHW vergunning;

• •

  Schorsen DHW vergunning;

• •

  Opleggen last onder dwangsom of bestuursdwang;

• •

  Sluiting van een lokaliteit;

• •

  Verwijderen van bezoekers;

• •

  Opleggen van een bestuurlijke boete en

• •

  Het ‘Three strikes out’ systeem voor supermarkten.

  Soms worden er tegelijkertijd verschillende overtredingen begaan, dit kan leiden tot het overslaan van bepaalde stappen in het handhavingsplan op afzonderlijke overtredingen. Ook de ernst en de aard van de feiten en omstandigheden kunnen daartoe aanleiding zijn.

  Als sprake is van een geringe overtreding, wordt in eerste instantie informatie verstrekt over wet- en regelgeving, zodat de overtreder uit eigen beweging de regels kan gaan naleven. Als sprake is van een zwaardere overtreding, of de geringe overtreding wordt niet ongedaan gemaakt, dan volgt een schriftelijke waarschuwing. Indien ook na deze waarschuwing niet tot naleving wordt overgegaan, dan wordt een last onder dwangsom opgelegd. Dit is een financiële prikkel om naleving van de regels te bevorderen. De dwangsom wordt dan pas bij een volgende geconstateerde overtreding verbeurd. Er kan ook voor gekozen worden om in deze stap direct een bestuurlijke boete uit te schrijven. Wordt ook na de dwangsom of boete doorgegaan met de overtreding, dan volgt schorsing van de DHW vergunning voor twee weken of een sluiting voor twee weken. Blijft de ondernemer stelselmatig de regels overtreden dan kan in het uiterste geval de vergunning worden ingetrokken.

  Voor supermarkten geldt het ‘Three strikes out’ systeem. Indien een supermarkt driemaal in één jaar betrapt wordt op verkoop van alcohol aan jongeren onder de 18 jaar, dan kan de supermarkt worden verboden om gedurende een bepaalde periode alcohol te verkopen.

  Voor de overtredingen geldt dat een maatregel als bedoeld in de diverse tabellen een geldigheidsduur heeft van een jaar. Dit betekent dat wanneer binnen een jaar nadat de eerste overtreding is geconstateerd weer een overtreding plaatsvindt, wordt overgegaan naar de volgende stap in de tabel.

  Doel van het handhavingsplan is te komen tot naleving. In eerste instantie zal daarom als eerste stap voorlichting of een waarschuwing worden gegeven. Het sluiten van een lokaliteit wordt alleen opgelegd bij herhaling of bij zeer ernstige overtredingen. De sluitingsduur moet laten zien dat het de gemeente ernst is maar de sluiting zou bij voorkeur niet direct moeten leiden tot een faillissement.

  Hieronder volgt een handhavingsplan met betrekking tot de Drank- en Horecawet.

  In plaats van de laatste stap kan men ook een bestuurlijke boete aanzeggen (categorie A). De eerste boete is, afhankelijk van het aantal werknemers, €680 of €1.360. De tweede boete is €1.020 of €2.040.

  * Bij exces overslaan stap 1.

  In plaats van de last onder dwangsom kan men ook een bestuurlijke boete aanzeggen (categorie B). De eerste boete is, afhankelijk van het aantal werknemers, €1.020 of €2.040. De tweede boete is €1.530 of €3.060.

  * Bij exces overslaan stap 1.

• 4.

  COMMUNICATIE

  4.1 UITDRAGEN VAN DE SOCIALE NORM

  De gemeente draagt de norm uit dat het niet drinken voor het bereiken van de leeftijd van 18 jaar heel normaal en gezond is. Hiermee ondersteunt de gemeente de ouders en opvoeders.

  

  4.2 UITDRAGEN VAN HET LOKALE BELEID

  De gemeente communiceert richting ondernemers, sportverenigingen, ouders en jongeren over het lokale beleid en de motieven daarachter. Zo is begin 2015 een flyer verstuurd naar alle paracommerciële horeca waarin de precieze regelgeving nog eens uitgelegd werd, dit alles om problemen met betrekking tot bijvoorbeeld bijeenkomsten van persoonlijke aard te voorkomen.

• 5.

  FINANCIËN

  De kosten voor het uitvoeren van het toezicht op en de handhaving van de DHW liggen voornamelijk in het uitvoeren van controles door ingehuurde toezichthouders. Indien er overtredingen worden geconstateerd en er worden boetes of dwangsommen opgelegd, kan dit geringe inkomsten opleveren. Hier kan in de begroting echter geen rekening mee worden gehouden omdat bekeuren nooit een doel mag zijn.

  Bij de berekening van de kosten van inhuur is uitgegaan van het bedrag zoals deze door de Gemeente Leeuwarden wordt gehanteerd. De gemeente Leeuwarden hanteert in 2016 de navolgende uurtarieven:

  - Basistarief €69,-

  - Toeslag avond 10% (€75,90)

  - Toeslag weekend / nacht 31% (€90,39)

  Bij de berekening voor de kosten voor de gemeente Menameradiel wordt uitgegaan van €75,- daar de controles grotendeels door de week en in de avonden zullen plaatsvinden.

  Voor de controles op de Drank- en Horecawet door twee boa’s wordt jaarlijks €10.000 begroot. Wat neerkomt op ongeveer 67 uren aan controles en het maken van rapportages. Gekozen wordt om de controles over twee jaren te verdelen.