BELEID INZAKE BESTUURLIJKE HANDHAVING VAN ARTIKEL13b OPIUMWET

Artikel 13b Opiumwet is bij wet van 27 september 2007 gewijzigd (Staatsblad 2007, 355).

Op 1 november 2007 is de wijziging van artikel 13b Opiumwet in werking getreden en luidt als volgt:

• 1.

  De burgemeester is bevoegd tot oplegging van een last onder bestuursdwang indien in woningen of lokalen dan wel in of op bij woningen of zodanige lokalen behorende erven een middel als bedoeld in lijst I of II wordt verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig is.

• 2.

  Het eerste lid is niet van toepassing indien woningen, lokalen of erven als bedoeld in het eerste lid, gebruikt worden ter uitoefening van de artsenijbereidkunst, de geneeskunst, de tandheelkunst of de diergeneeskunde door onderscheidenlijk apothekers, artsen, tandartsen of dierenartsen.

Artikel 13b Opiumwet is toepasbaar op:

1. voor publiek toegankelijke lokalen en bijbehorende erven, zoals winkels en horecabedrijven

(waaronder coffeeshops);

2. niet voor publiek toegankelijke lokalen en bijbehorende erven, zoals loodsen en bedrijfsruimten;

3. woningen en bijbehorende erven.

In de memorie van toelichting op artikel 13b Opiumwet is aangegeven dat een gemeentelijk beleid noodzakelijk c.q. gewenst is voor een adequate handhaving van dit artikel. Omdat illegale drugshandel en het kweken van hennep in (bijvoorbeeld) woningen steeds vaker wordt geconstateerd, is bekeken hoe beleid kan worden geformuleerd. Daardoor kan bestuursrechtelijk eenduidig tegen voornoemde strafbare feiten worden opgetreden.

Aspecten in het onderhavige beleid zijn:

• 1.

  de toepassing van artikel 13b Opiumwet op al dan niet voor publiek toegankelijke lokalen en bijbehorende erven, zoals loodsen, bedrijfsruimten, winkels en horecabedrijven;

• 2.

  de toepassing van artikel 13b Opiumwet op woningen en bijbehorende erven.

Beleid

Zoals de redactie van artikel 13b Opiumwet al aangeeft, heeft de burgemeester voor de handhaving van de handel in drugs in panden de mogelijkheid bestuursdwang toe te passen. Om betrokkenen niet in de gelegenheid te stellen een financiële belangenafweging te maken, wordt er geen gebruik gemaakt van het opleggen van een last onder dwangsom.

Bij de beoordeling of bestuursdwang zal worden toegepast in het kader van artikel 13b Opiumwet moet er in ieder geval sprake zijn van het verkopen, verstrekken, afleveren dan wel daartoe aanwezig zijn van drugs.

Definitie

In deze notitie wordt onder drugshandel verstaan: de verkoop, aflevering of verstrekking dan wel daartoe aanwezigheid van drugs in een pand en de daarbij behorende erven.

Gebouwen zoals bergingen, garages, schuren, stallen enzovoorts kunnen deel uitmaken van de bijbehorende erven.

De bestuursdwangbevoegdheid van de burgemeester is een discretionaire bevoegdheid. Dit betekent dat het gebruik van deze bevoegdheid geen verplichting is.

In de artikelen 5:21 e.v. van de Algemene wet bestuursrecht zijn de procedureregels opgenomen, die gevolgd moeten worden, indien tot toepassing van bestuursdwang wordt overgegaan.

Al naar gelang de omstandigheden kan gekozen worden voor toepassing van spoedeisende bestuursdwang - hetgeen veelal bij de handel in harddrugs het geval zal zijn – of alvorens tot besluitvorming wordt overgegaan belanghebbende in de gelegenheid te stellen hun zienswijze kenbaar te maken.

Bij de beoordeling tot toepassing van bestuursdwang wordt door de burgemeester met behoud van de verantwoordelijkheid voor het eigen beleid aandacht besteed aan en meegewogen de door het college van procureurs-generaal opgestelde en nog op te stellen beleid en richtlijnen. 

Om bij de handhaving aan de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit te voldoen, is het noodzakelijk om de bestuurlijke handhaving van artikel 13b Opiumwet vast te leggen in lokaal beleid.

Afwijkingsbevoegdheid

Op grond van artikel 4:84 van de Algemene wet bestuursrecht kan de burgemeester gemotiveerd afwijken van dit beleid. Van deze afwijkingsbevoegdheid kan alleen gebruik worden gemaakt in bijzondere (éénmalige) gevallen waarbij een mogelijke precedentwerking wordt uitgesloten.

In het hiernavolgende wordt het beleid betreffende de bestuurlijke handhaving van artikel 13b Opiumwet beschreven en onderverdeeld in de volgende rubrieken:

I woningen

de drugshandel in woningen dan wel in of bij woningen behorende erven.

II lokalen

de drugshandel in (al dan niet voor het publiek toegankelijke) lokalen dan wel in of bij zodanige lokalen behorende erven.

Voor de uitvoering van het beleid is een handhavingarrangement vastgesteld. Daarin worden de diverse verschijningsvormen van drugshandel met daarop de bestuursrechtelijke reactie weergegeven. Het in de bijlage opgenomen handhavingarrangement maakt deel uit van het beleid.

ad I Woningen

De drugshandel in woningen dan wel in of bij woningen behorende erven.

Bestuurlijke waarschuwing

Bij woningen, waar de privacy een erg prominente rol speelt en het feitelijk dakloos worden van de betrokkenen erg ingrijpt in de persoonlijke levenssfeer, is het eerst geven van een schriftelijke bestuurlijke waarschuwing proportioneel te noemen.

Sluitingstermijnen (softdrugs)

Indien in woningen dan wel in of bij woningen behorende erven drugshandel plaatsvindt ten aanzien van een middel als bedoeld in lijst II (softdrugs), ontvangen de eigenaren c.q. verhuurders van de woningen dan wel van de bij de woningen behorende erven een schriftelijke bestuurlijke waarschuwing. Deze waarschuwing geldt voor een termijn van twee jaar na de bekendmaking hiervan. Een herhaalde overtreding van de Opiumwet in de woningen dan wel in of bij de woningen behorende erven binnen die periode heeft verdere consequenties. Bij overtreding van de Opiumwet in de woningen dan wel in of bij de woningen behorende erven, meer dan twee jaar na de bekendmaking van de eerste waarschuwing, zal eerst een nieuwe schriftelijke waarschuwing worden gegeven.

Bij een herhaalde overtreding van de Opiumwet binnen twee jaar na de bekendmaking van de schriftelijke waarschuwing volgt een eerste besluit tot sluiting van de woningen en van de bij de woningen behorende erven voor de duur van drie maanden, om bij een daaropvolgende overtreding binnen twee jaar na het eerste besluit tot sluiting de woningen en de bij de woningen behorende erven voor de duur van zes maanden te sluiten. Als in de desbetreffende woningen dan wel in of bij de woningen behorende erven structureel drugshandel blijft plaatsvinden en de eerdere twee sluitingen kennelijk geen resultaat hebben opgeleverd, ligt sluiting van de woningen en de bij de woningen behorende erven voor onbepaalde tijd in de rede. Hiervoor bieden de Woningwet en Onteigeningswet mogelijkheden. Onteigening op grond van de Onteigeningswet is pas mogelijk indien de uitoefening van bevoegdheden uit de Woningwet, geen uitzicht heeft geboden op een duurzaam herstel van de openbare orde, die is verstoord door gedragingen in en rondom de betreffende woningen.

Sluitingstermijnen (harddrugs)

Indien in woningen dan wel in of bij woningen behorende erven drugshandel plaatsvindt ten aanzien van een middel als bedoeld in lijst I (harddrugs), dan worden de woningen en de bij de woningen behorende erven zonder waarschuwing gesloten voor de duur van 3 maanden. Indien in de woningen dan wel in of bij de bij de woningen behorende erven, binnen 2 jaar na bekendmaking van het eerste besluit tot sluiting, opnieuw een overtreding wordt geconstateerd maar dan ten aanzien van softdrugs, dan worden de woningen en de bij de woningen behorende erven gesloten voor de duur van 3 maanden. Wordt in de woningen dan wel in of bij de bij de woningen behorende erven, binnen 2 jaar na bekendmaking van het eerste besluit tot sluiting, opnieuw een overtreding geconstateerd ten aanzien van harddrugs, dan worden de woningen en de bij de woningen behorende erven zonder waarschuwing gesloten voor de duur van 6 maanden. Indien in de woningen dan wel in of bij de bij de woningen behorende erven, binnen 2 jaar na bekendmaking van het tweede besluit tot sluiting wederom een overtreding wordt geconstateerd ten aanzien van softdrugs, dan worden de woningen en de bij de woningen behorende erven gesloten voor de duur van 6 maanden. Wordt in de woningen dan wel in of bij de bij de woningen behorende erven, binnen 2 jaar na bekendmaking van het tweede besluit tot sluiting, een overtreding geconstateerd ten aanzien van harddrugs, dan worden de woningen en de bij de woningen behorende erven zonder waarschuwing onmiddellijk gesloten voor de duur van 12 maanden. Indien in de woningen dan wel in of bij de bij de woningen behorende erven, binnen 2 jaar na bekendmaking van het derde besluit tot sluiting, wederom een overtreding wordt geconstateerd ten aanzien van soft- of harddrugs, dan worden de woningen en de bij de woningen behorende erven zonder waarschuwing gesloten voor onbepaalde tijd.

De sluitingstermijnen bij softdrugs en/of harddrugs zijn niet van toepassing in situaties waarbij de Woningbouwcorporatie overgaat tot ontbinding van de betreffende huurovereenkomst.

Handhavingmatrix

Het vorenstaande resulteert in de handhavingmatrix in bijlage 1 m.b.t. het sluiten van woningen dan wel in of bij woningen behorende erven.

ad II Lokalen

De drugshandel in (al dan niet voor het publiek toegankelijke) lokalen dan wel in of bij zodanige lokalen behorende erven.

Algemeen

Onder de in deze rubriek bedoelde panden vallen de voor publiek toegankelijke lokalen en bijbehorende erven, zoals winkels en horecabedrijven en de niet voor publiek toegankelijke lokalen en bijbehorende erven, zoals loodsen, magazijnen en andere bedrijfsruimten.

Het is van belang dat er in het handhavingsbeleid een onderscheid is gemaakt in drugshandel in (al dan niet voor het publiek toegankelijk) lokalen en drugshandel in woningen.

Zo zal de sluiting van een woning de betrokkenen veel harder treffen dan de sluiting van bijvoorbeeld een café of loods. De eersten worden immers (tijdelijk) dakloos.

Bestuurlijke waarschuwing

De vraag kan gesteld worden of een bestuurlijke waarschuwing, zoals dat voorafgaande aan een sluiting voor woningen heeft te gelden, voor al dan niet voor het publiek toegankelijke lokalen een optie is. Een waarschuwing druist in beginsel in tegen de noodzaak om onmiddellijk en effectief op te treden tegen openbare orde verstoringen. Bestuurlijk waarschuwen van ondernemers bij geconstateerde druggerelateerde handelsactiviteiten leidt ook tot het risico dat de ondernemer minder alert wordt omdat ervan uitgegaan wordt dat eerst een waarschuwing volgt.

Het vorenstaande laat onverlet dat wanneer in een situatie onvoldoende grond tot sluiting bestaat, een gesprek met de exploitant wel in de rede kan liggen. Te meer daar de situatie wel aanleiding kan geven voor maatregelen in de vergunningensfeer. Denk aan de exploitatievergunning op grond van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) of de Drank- en Horecawet (DHW) en beiden in samenhang met toepassing van de Wet Bevordering integriteitsbeoordeling door het openbaar bestuur (Wet Bibob). Het is dan ook proportioneel te noemen dat in het geval van illegale drugshandel vanuit al dan niet voor het publiek toegankelijke lokalen dan wel in of bij zodanige lokalen behorende erven (direct) tot (tijdelijke) sluiting hiervan wordt overgegaan. In het geval van al dan niet voor het publiek toegankelijke lokalen zijn vergaande belangen, zoals de volksgezondheid, gemoeid en mag van bijvoorbeeld een kastelein van een café verwacht worden dat hij de orde in zijn inrichting weet te handhaven. Overtreding van de Opiumwet levert een impliciete schendig van die orde op.

Sluitingstermijnen (softdrugs)

De sluiting van al dan niet voor het publiek toegankelijke lokalen - niet zijnde woningen - en bij zodanige lokalen behorende erven, waarin drugshandel ten aanzien van softdrugs is geconstateerd, vindt plaats met toepassing van uitvoering van de Algemene wet bestuursrecht. Dit betekent dat, alvorens een definitief besluit over de sluiting wordt genomen, de belanghebbenden schriftelijk op de hoogte worden gebracht van het voornemen tot sluiting en dat zij in de gelegenheid worden gesteld hun zienswijze op het voornemen mondeling of schriftelijk kenbaar te maken. De termijnen voor de besluitvorming kunnen gelet op de omstandigheden kort worden gehouden. De sluiting van al dan niet voor het publiek toegankelijke lokalen dan wel van bij zodanige lokalen behorende erven, waarin drugshandel ten aanzien van softdrugs is geconstateerd, vindt plaats voor de duur van 12 maanden.

Sluitingstermijn (harddrugs)

De sluiting van al dan niet voor het publiek toegankelijke lokalen - niet zijnde woningen - en van bij zodanige lokalen behorende erven, waarin drugshandel ten aanzien van harddrugs is geconstateerd, vindt plaats met toepassing van spoedeisende bestuurdwang (artikel 5:31 Algemene wet bestuursrecht) ex artikel 13b Opiumwet. In het geval van drugshandel ten aanzien van harddrugs wordt de openbare orde in zeer ernstige mate verstoord en is spoedeisende sluiting gerechtvaardigd.

In het besluit tot sluiting bij drugshandel ten aanzien van harddrugs wordt geen einddatum vermeld.

In beginsel vindt de sluiting van al dan niet voor het publiek toegankelijke lokalen en van bij zodanige lokalen behorende erven, waarin drugshandel ten aanzien van harddrugs is geconstateerd, plaats voor onbepaalde tijd met een minimum van 12 maanden.

Handhavingmatrix

Het vorenstaande resulteert in de handhavingmatrix in bijlage 2 m.b.t. het sluiten van al dan niet voor het publiek toegankelijke lokalen dan wel in of bij zodanige lokalen behorende erven.