Beleidsregel waterkeringen bouwwerken

Kader

Op grond van artikel 4.5, lid 1 van de keur is het verboden zonder vergunning van het bestuur handelingen te verrichten in, op, onder of boven een zoals in de legger opgenomen waterstaatswerk, beschermingszone, buitenbeschermingszone en profiel van vrije ruimte.

Hieronder is ook begrepen het oprichten en wijzigen van bouwwerken.

Begripsbepaling

Het begrip “bouwwerk” wordt gedefinieerd op de wijze zoals dat plaatsvindt in de model Bouwverordening van de VNG en zoals ook in de rechtspraak toegepast. Het begrip is daarin als volgt gedefinieerd:

elke constructie van hout, steen of ander materiaal, die op de plaats van bestemming, hetzij direct of indirect steun vindt in of op de grond, bedoeld om ter plaatse te functioneren.

Toepassingsgebied

Deze beleidsregel is van toepassing op het oprichten en wijzigen van bouwwerken binnen de begrenzing van de waterkering, de bijbehorende beschermingszone en buitenbeschermingszone en het profiel van vrije ruimte.

Raakvlakken met ander beleid

Beheerplan Waterkeringen waterschap Peel en Maasvallei.

Beleidsregel waterkeringen: Tuinen, beplanting en tuininrichtingen.

Motivering van het beleid

Doel van het beleid

De onderhavige verbodsbepaling is gericht op het beschermen van de waterkerende functie van de waterkering, op het voorkomen van belemmeringen met het oog op het versterking van bestaande waterkeringen en op het kunnen voeren van beheer en onderhoud aan de waterkering.

Motivering van het beleid

1 Nieuwbouw

Binnen de kern- en beschermingszones van de waterkering kunnen bouwwerken een negatieve invloed hebben op de functie van de waterkering, de mogelijkheden om toekomstige dijkversterkingen uit te voeren of de mogelijkheden tot efficiënt beheer van de waterkering. Bovendien zijn waterkeringen ontworpen om een maatgevende afvoer te kunnen weerstaan; ze zijn in principe niet sterker gemaakt dan nodig is. Bij het ontwerpen van waterkeringen is in het verleden weinig of geen rekening gehouden met eventuele toekomstige niet-waterkerende elementen. Daarom kunnen elementen die later in de kern- of beschermingszone worden aangebracht een nadelige invloed hebben op de kwaliteit van de waterkering. Nieuwbouw heeft naast de mogelijk negatieve invloed van de bebouwing tevens en extra negatief effect op de waterkering vanwege kabels en leidingen, infrastructuur en beplantingen die vaak samen gaan met de nieuwbouw.

Onder bouwwerken worden ook garages, carports, tuinhuizen zwembaden en tuinmuren gerekend. Bepalend hierbij is voor het waterschap dat een voorziening van in de grond aangebrachte, gestorte, geslagen of soortgelijke fundatie noodzakelijk is voor het bouwwerk.

Oprichting van een bouwwerk in het profiel van vrije ruimte (zie beleidsregel bepaling profiel van vrije ruimte) wordt niet vergund.

2 Bestaande bebouwing, herbouw, vervanging en verbouw

Voor bestaande bouwwerken binnen de kernzone is door het waterschap in het verleden een vergunning verleend of wordt een dergelijke vergunning geacht te zijn verleend op grond van het overgangsrecht uit de Keur.

Voor de herbouw van een bestaand pand binnen de kernzone wordt geen vergunning verleend wanneer op korte termijn volgens een vastgesteld plan maatregelen of een dijkversterking moet worden uitgevoerd en indien de herbouw de uitvoering van deze maatregelen of dijkversterking hindert.

Van herbouw is sprake in het geval het bestaande bouwwerk door een calamiteit (grotendeels) verloren is gegaan.

Voor de vervanging van een bestaand bouwwerk in de kernzone door een vrijwel geheel nieuwe constructie wordt geen vergunning verleend.

Van vervanging is sprake indien het bestaande bouwwerk wordt gesloopt ten behoeve van de oprichting van een nieuw bouwwerk ter vervanging van het gesloopte bouwwerk.

Omdat het waterschap in het verleden vergunning voor het gebouw heeft verleend, ligt het in de rede dat zij ook toestaat dat het gebouw op een normale manier gebruikt kan worden. Daarom is het soms nodig om beperkte aanpassingen te doen om het gebouw te laten voldoen aan de eisen van de tijd. Voor verbouw zal het waterschap dan ook in het algemeen vergunning verlenen. Uiteraard worden daarbij wel voorwaarden gesteld ter bescherming van de waterkering en ter bescherming van de mogelijkheid om in de toekomst een waterkering te versterken.

Ook stelt het waterschap grenzen aan verbouwing wanneer het bouwwerk binnen het profiel van vrije ruimte is gelegen. Een toename van het kapitaal, of een verduurzaming binnen het profiel van vrije ruimte is ongewenst. Daarom is verbouw aan de landzijde van de waterkering gebonden aan een eenmalige toename van maximaal 20% van de inhoud van het object. Aan de rivierzijde mogen alleen intern aanpassingen in het bouwwerk plaatsvinden, dus binnen de contouren en fundamenten van het bouwwerk. 

3 Profiel van vrije ruimte en beheer- en onderhoudsstrook

Bij elke waterkering behoort een profiel van vrije ruimte (zie beleidsregel waterkering “Profiel van vrije ruimte”). Bij het beoordelen van aanvragen, wordt rekening gehouden met een ten behoeve van beheer en onderhoud benodigde obstakelvrije zone van 4 meter. Dit betekent dat een bouwwerk niet binnen het profiel van vrije ruimte + 4 meter kan worden aangelegd.

Toetsing

Algemene toetsingscriteria

Voor deze beleidsregel gelden ook de algemene toetsingscriteria zoals deze door het Algemeen Bestuur zijn vastgesteld.

Specifieke toetsingscriteria

1.       Waterschap Peel en Maasvallei is terughoudend in het toestaan van bouwwerken op en nabij waterkeringen. Het waterschap hanteert de 'nee, tenzij'-benadering.

2.       Bouwwerken, speciale constructies en andere kapitaalintensieve werken, moeten in hun geheel, incl. bij het bouwwerk behorende kabels en leidingen fundaties, uitgezonderd de palen van paalfundaties, buiten het leggerprofiel en/of het profiel van vrije ruimte (afhankelijk van het type waterkering) en de bijbehorende beheer- en onderhoudsstrook van 4 meter aangelegd worden.

3.       Beheer en onderhoud van de kruin en taluds van de huidige en toekomstige waterkeringen als aangegeven in het profiel van vrije ruimte, wordt niet onevenredig belemmerd door de aanleg van een bouwwerk.

4.       Boven het leggerprofiel en het profiel van vrije ruimte (indien van toepassing) mogen geen (ingesloten) holle ruimtes worden gerealiseerd of aanwezig zijn. Dit betekent dat er geen kruipruimten of ringbalken mogen worden aangebracht. Overige holle ruimtes moeten worden opgevuld met door het waterschap goed te keuren materia(a)l(en).

5.       De toe te passen materialen voor de aanberming en aanvullingen kunnen door het waterschap nader bepaald worden.

6.       Binnen de beschermingszone, maar buiten het profiel van vrije ruimte, hebben bouwwerken niet per definitie een negatieve invloed op de waterkerende functie van de waterkering. Wel moeten nieuwe ontwikkelingen boven het volgens de legger vereiste maaiveld plaatsvinden. Daarom mag het maaiveld niet verlaagd worden. Wel kan de aanleg van fundatie-/randbalken en vorstranden behorend bij plaatvloeren toegestaan worden als deze niet dieper dan de gebruikelijke vorstvrije grens worden aangelegd.

7.       Afwijking van de beleidsregels ten aanzien van aanleg van werken beneden het maaiveld is alleen mogelijk als aangetoond en eventueel berekend wordt dat hierdoor geen negatieve invloed op de stabiliteit en piping ontstaat of kan ontstaan.

8.       Niet alleen de bouwwerken, maar ook de daarbij behorende ontsluitingen, kabels en leidingen hebben invloed op de waterkering of staan vrije ontwikkelingen in de weg. Nutsvoorzieningen maar ook hemelwaterafvoer  en ontsluiting van bouwwerken moeten daarom bij voorkeur vanuit het achterland plaatsvinden zodat zo min mogelijk invloed en belasting op de waterkering wordt uitgeoefend. Hiervan is uitgezonderd te maken huisaansluitingen op bestaande huisaansluitingen die liggen aan de dijkzijde van het bouwwerk.

9.       Voor beperkte verbouw of aanpassing zal het waterschap in het algemeen vergunning verlenen. Voor uitbreiding(en) binnen het leggerprofiel en het profiel van vrije ruimte van de waterkering wordt geen vergunning verleend.

10.   Vervanging en herbouw van een bestaand bouwwerk is toegestaan, mits deze van de dijk af is gericht.

11.   Een eenmalige toename van maximaal 20% van de inhoud van het bouwwerk, mits dit van de dijk af is gericht kan worden vergund. Voor aanbouw die plaatsvindt buiten het profiel van vrije ruimte, aan een pand dat binnen het profiel van vrije ruimte is gelegen geldt het hiervoor genoemde percentage niet.

Met toename van de inhoud van een bouwwerk wordt ook bedoeld het realiseren van een extra etage of deel daarvan. De inhoud wordt berekend op basis van de uitwendige maat van het bouwwerk en gerekend vanaf het peil van de laagste vloer(en).

12.   Hoge bouwwerken en constructies (bijvoorbeeld windmolens en (zend)masten) die rechtstreeks in de ondergrond verankerd zijn kunnen een extra nadelige invloed hebben op de waterkering (faalmechanismen stabiliteit en piping). Trillingen van windmolens en reacties van windbelastingen op hoge masten kunnen deze negatieve invloed veroorzaken en moeten daarom vermeden worden. Voor dit soort bouwwerken binnen de kern- en beschermingszone wordt daarom in principe geen vergunning verleend.

Voorschriften

Aan een te verlenen vergunning kunnen in elk geval voorschriften worden verbonden welke voortvloeien uit de hiervoor vermelde algemene en specifieke toetsingscriteria.