Participatieverordening Spijkenisse 2012

Toelichting

ALGEMEEN

Wet Participatiebudget en participatiebeleid

Met ingang van 1 januari 2009 is de Wet Participatiebudget van kracht geworden. Binnen deze wet is geregeld dat de participatiebevorderende budgetten zodanig zijn gebundeld dat gemeenten de budgetten optimaal kunnen inzetten voor het bevorderen van duurzame participatie. De schotten die bestonden tussen de diverse op re-integratie en participatie gerichte budgetten, waaronder begrepen de inburgeringbudgetten, zijn weggenomen. Dit betekent dat de gemeentelijke middelen voor re-integratie, inburgeringsvoorzieningen en volwasseneneducatie zijn gebundeld in het participatiebudget.

Het participatiebeleid van de gemeente is gericht op het bevorderen van de zelfredzaamheid. Daar waar inwoners, eventueel met behulp van basisvoorzieningen of de sociale en professionele omgeving, niet zelfredzaam zijn op één of meer leefgebieden, heeft de gemeente de taak de zelfredzaamheid te stimuleren. Hierbij staan wederkerigheid en de eigen verantwoordelijkheid centraal. Van inwoners wordt verwacht dat zij enkel beroep doen op ondersteuning als dat echt noodzakelijk is en zich volledig inzetten om zo snel mogelijk zelfredzaam te zijn. Doet de inwoner een beroep op een inkomensvoorziening, dan verwachten we een teruggave aan de gemeente. Met het participatiebeleid worden de volgende doelstellingen nagestreefd:

• 1.

  het bevorderen van actief burgerschap: iedereen doet mee en levert een bijdrage aan de samenleving;

• 2.

  toeleiding van werkloos werkzoekenden naar de reguliere arbeidsmarkt;

• 3.

  meer inwoners beheersen voldoende de Nederlandse taal en/of zijn ingeburgerd.

Met het participatiebudget kan de gemeente re-integratievoorzieningen, inburgerings­voorzieningen,  opleidingen volwasseneneducatie en combinatietrajecten financieren voor de doelgroep. Onder de doelgroep verstaan we de inwoners waarvoor het college wettelijk verantwoordelijk is ondersteuning te bieden, en die een wettelijke plicht hebben tot re-integratie en/of inburgering. Daarmee biedt het college voortgezet participatievoorzieningen aan aan de doelgroepen van de Wwb, Wi en WEB.

In 2011 heeft het college, ingegeven door forse bezuinigingen die door het Rijk op het participatiebudget worden doorgevoerd een aantal keuzes gemaakt ten aanzien van het participatiebeleid en de besteding van het participatiebudget. Het participatiebeleid zal zich meer richten op de kerntaak; het begeleiden van uitkeringsgerechtigden naar reguliere arbeid. Zorggerelateerde instrumenten voor personen die zijn ingedeeld op tredes 4 (zorg) en 3 (sociale activering) worden niet ondersteund vanuit het participatiebudget. Zij krijgen ondersteuning vanuit de Awbz en de Wmo. Aan jongeren tot 27 jaar geeft het college prioriteit. Schuldbemiddeling kan, onder bepaalde voorwaarden, aan alle inwoners worden geboden.

De Participatieverordening

De Wet Participatiebudget kent geen opdracht aan de Gemeenteraad de kaders vast te leggen in een verordening. De onderliggende materiewetten blijven derhalve op dit punt onverminderd van kracht, zodat (ook) de opdracht aan de Gemeenteraad een re-integratieverordening in het kader van de Wwb, Ioaw, Ioaz en Wet inburgering onverminderd gehandhaafd blijft.

De WEB kent overigens een dergelijke verplichting niet, maar omdat de doelgroep wel via het participatiebudget wordt bediend, is deze tevens opgenomen in de participatieverordening. Middels de WEB wordt volwasseneneducatie ingekocht voor inwoners van Spijkenisse. Volwasseneneducatie is bedoeld om het voor volwassenen door het volgen van opleidingen of cursussen alsnog mogelijk te maken goed te kunnen functioneren in de Nederlandse samenleving. Dit kan zowel betrekking hebben op de persoonlijke ontplooiing als op het vinden van een baan. In deze verordening is educatie als voorziening opgenomen.

Omdat de opdracht in de Wwb, Ioaw, Ioaz en Wi van de gemeenteraad om regels bij verordening te stellen ten aanzien van het ondersteunen bij arbeidsinschakeling en aanbieden van voorzieningen, vergelijkbaar is, is deze opdracht gebundeld en vastgelegd in één verordening; de “Participatieverordening”. Immers, deze materiewetten zijn dusdanig met elkaar vervlochten dat bundeling van de beleidskaders de overzichtelijkheid ten goede komt. De onderhavige verordening is een verordening op grond van artikel 8 eerste lid sub a en f van de Wwb, artikel 35, eerset lid onder a van de Ioaw en Ioaz en artikelen 8, 19 vijfde lid, 23 derde lid en 35 van de Wi.

Wet werk en bijstand (Wwb)

Per 1 januari 2004 is de Wet werk en bijstand (Wwb) in werking getreden. Deze wet stelt de eigen verantwoordelijkheid van de burger centraal om te voorzien in de noodzakelijke kosten van het bestaan door middel van arbeid. Als mensen niet in staat blijken te zijn in het eigen bestaan te voorzien, hebben zij aanspraak op ondersteuning door de gemeente bij de arbeidsinschakeling. De gemeente heeft daartoe de volledige verantwoordelijkheid, de middelen en ruimte voor het voeren van een actief re-integratiebeleid. Voorwaarde is dat de gemeente voor de uitvoering van haar re-integratietaak regels stelt bij verordening (artikel 8, eerste lid sub a Wwb).

De Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemers (Ioaw) en de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (Ioaz) zijn van kracht gebleven. De artikelen uit de Wwb die zien op re-integratie zijn geïntegreerd in deze wetten. Hiervoor geldt dat een verordening opgesteld dient te worden (artikel 35 Ioaw en artikel 35 Ioaz). De Participatieverordening is ook hiervoor van toepassing.

Met het “Wetsvoorstel tot wijziging van de Wet werk en bijstand (Wwb) en samenvoeging van die wet met de Wet investeren in jongeren (Wij)” per 2012, treft de Regering maatregelen om meer mensen aan het werk te krijgen. Met deze maatregelen wordt de eigen verantwoordelijkheid van mensen en de tijdelijke vangnetfunctie van de Wwb nog meer benadrukt. Daarbij zijn de verplichtingen die tegenover een uitkering staan, fors aangescherpt.

De wijzigingen die uit deze maatregelen voortvloeien zijn de grootste wijzigingen sinds de invoering van de Wwb in 2004.

De Wet inburgering (Wi)

De Wet inburgering (Wi) is per 1 januari 2007 in werking getreden en is in de plaats gekomen van de Wet inburgering nieuwkomers (WIN) en de verschillende oudkomersregelingen. De Wi regelt de inburgeringsplicht voor in beginsel alle onderdanen van derdelanden van 16 tot 65 jaar die duurzaam in Nederland willen en mogen verblijven. Aan de inburgeringsplicht is voldaan wanneer het inburgeringsexamen is behaald (een resultaatverplichting). Ten aanzien van inburgering hanteert het college het zogenaamde vaststellingsstelsel, waarbij inburgeringsplichtigen verplicht zijn een inburgeringsvoorziening te accepteren.

De gemeente heeft in het kader van de Wi een drietal taken te weten informeren, faciliteren en handhaven. In deze verordening worden regels gesteld met betrekking tot deze taken. Met handhaven wordt bedoeld het controleren of de inburgeringsplichtige heeft voldaan aan zijn inburgeringsverplichting binnen de in de wet vastgelegde termijnen. Per 19 december 2009 zijn de verschillende handhavingstermijnen (artikel 7, eerste lid onder a van de Wi), voor alle inburgeringsplichtigen  geharmoniseerd. Dit betekent dat er slechts nog sprake is van één handhavingstermijn, hetgeen inhoudt dat binnen een termijn van 3,5 jaar het inburgeringsexamen moet zijn behaald. Per laatstgenoemde datum is het ook mogelijk om voor analfabetische inburgeringsplichtigen de handhavingstermijn (o.g.v. artikel 31, tweede lid onder b) met 2,5 jaar te verlengen.

Naast de doelgroep waaraan de gemeente een inburgeringsvoorziening moet aanbieden, kan de gemeente met ingang van 1 januari 2009 aan alle overige inburgeringsplichtigen een aanbod doen.

De gemeente heeft ervoor gekozen om aan alle inburgeringsplichtigen een inburgeringsvoorziening aan te bieden, met uitzondering van de inburgeringsbehoeftigen.

Samenvoeging Wet Investeren in Jongeren met Wet Werk en Bijstand

De Wet investeren in jongeren (Wij) die sinds 1 oktober 2009 van toepassing was voor jongeren tot 27 jaar die niet of onvoldoende in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien, is met het “wetsvoorstel tot wijziging van de Wet werk en bijstand en samenvoeging van de Wet investeren in jongeren”, komen te vervallen. Dit betekent dat de jongeren die niet in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien per laatstgenoemde datum onder de werkingssfeer van de Wwb vallen.

De uitgangspunten die reeds in de Wij waren opgenomen, namelijk jongeren laten leren of werken, blijven wel van toepassing. Echter, de verplichtingen van de jongere zijn aangescherpt en de eigen verantwoordelijkheid is voorop gesteld. De nadruk op de eigen verantwoordelijkheid is in de wet verankerd door de jongere eerst zelf vier weken te laten zoeken naar werk, zonder dat in deze periode voor de jongere aanspraak bestaat op ondersteuning van het college. Het recht op een werkleeraanbod zoals dat in de Wij was opgenomen, is vervangen door “aanspraak op ondersteuning”. Ondersteuning kan de jongere alleen krijgen na het indienen van de aanvraag, waaraan de wachttijd van vier weken (zoektermijn) voorafgaat.

Van de jongere wordt aantoonbare eigen initiatieven en acties verwacht. Jongeren die nog mogelijkheden hebben om regulier onderwijs te volgen en studiefinanciering (of Wtos) kunnen ontvangen, zijn uitgesloten van bijstand. Ook jongeren waarbij uit houding en gedragingen blijkt dat zij de verplichtingen in het kader van de arbeidsinschakeling niet willen nakomen, worden uitgesloten van bijstand.

In verband met voornoemde wetswijziging is de expliciete opdracht van de gemeenteraad om bij verordening regels te stellen over de wijze van ondersteuning en de inhoud van het werkleeraanbod voor jongeren tot 27 jaar komen te vervallen. De wijze van ondersteuning van jongeren, ligt vast in onderhavige verordening.

Algemene wet bestuursrecht

Artikel 4:8 van de Algemene wet bestuurswet is van toepassing op deze verordening. Dit betekent dat belanghebbende die van het college een beschikking ontvangt, in de gelegenheid gesteld wordt zijn zienswijze naar voren te brengen (hoor en wederhoor).

ARTIKELSGEWIJS

Artikel 1:

In dit artikel wordt een aantal begrippen omschreven, dat meer dan eens voorkomt en waarvan het van belang is dat er telkens hetzelfde onder wordt verstaan. In een aantal gevallen wordt verwezen naar definities in de Wwb of de Wi om ervoor te zorgen dat er zoveel mogelijk aansluiting blijft bij de wetgeving die van toepassing is.

Het begrip ‘participatievoorziening’, zoals genoemd onder K. strekt verder dan de term ‘voorziening’ zoals deze wordt gehanteerd in de Wwb. Participatievoorzieningen zijn veel omvattender dan voorzieningen die gericht zijn op de arbeidsinschakeling (artikel 7, eerste lid onder a van de Wwb). Ook inburgerings- en taalkennisvoorzieningen, opleidingen volwassenducatie of een combinatie van voornoemde voorzieningen, dragen bij aan de participatie van de burger. Met deze verruiming wordt aangehaakt op de Wet Participatiebudget en de Nota Participatiebudget.

Onder L. is de potentieel uitkeringsgerechtigde opgenomen. De aantoonbare kans op een uitkering o.g.v. de Wwb, Ioaw of Ioaz hoeft niet te betekenen dat al een aanvraag hiertoe is gedaan, of een melding heeft plaatsgevonden bij het UWV Werkbedrijf. Bijvoorbeeld ook een voortijdig schoolverlater, zelfstandige van wie het bedrijf slecht loopt, of iemand van wie de WW binnen enkele maanden afloopt, kan worden gezien als potentieel uitkeringsgerechtigde. Indien immers geen baan wordt gevonden (of het bedrijf opnieuw levensvatbaar gemaakt wordt) is de kans groot dat men een beroep moet doen op de Wwb.

Wanneer in deze verordening wordt gesproken over belanghebbende wordt, tenzij anders aangegeven, de persoon bedoeld die behoort tot de doelgroep als omschreven in artikel 3.

Artikel 2:

De Wwb en de Wi geven aan het college van burgemeester en wethouders de verantwoordelijkheid voor het bieden van ondersteuning.

Hoewel belanghebbenden aanspraak kunnen maken op ondersteuning, is er geen afdwingbaar recht op ondersteuning op de manier zoals belanghebbenden dat mogelijk graag zouden zien. Het is aan het college om zorg te dragen voor een voldoende en gevarieerd aanbod van participatievoorzieningen, waarbij het college te maken heeft met beperkte financiële middelen, terwijl de vraag naar ondersteuning afhankelijk is van een veelheid aan sociaal-economische factoren. Dat maakt dat het college bepaalt voor welke inwoners die tot de doelgroep behoren, welk type ondersteuning wordt geboden.

Het college biedt ook aan de inburgeringsplichtige ondersteuning en voorziet in een aanbod aan inburgeringsvoorzieningen. Het aanbod dat het college doet, kan de inburgeringsplichtige niet weigeren.

De opdracht in het vierde lid wijkt enigszins af van de andere leden. In het vierde lid staat de arbeidsmarkt centraal, in plaats van de belanghebbende (een persoon uit de doelgroep als bedoeld in artikel 3). De inspanningsverplichting om de arbeidsmarkt te bewerken vloeit voort uit de matchings problematiek. Niet alleen op het arbeidsaanbod moet worden ingezet, ook de vraag naar arbeid zou waar mogelijk moeten worden bijgestuurd. Aangezien de mogelijkheden tot sturing hiertoe veel beperkter zijn dan sturing op het arbeidsaanbod, is in de opdracht alleen een inspanningsverplichting opgenomen.

Het college stelt jaarlijks ‘de participatiebegroting’ vast, waarin op basis van het totaal beschikbare participatiebudget voor het betreffende jaar, een raming wordt opgenomen van de uitgaven aan de verschillende participatievoorzieningen.

Artikel 3:

Artikel 3 benoemt de doelgroepen die onder deze verordening vallen. Met de inwerkingtreding van de WPB per 1 januari 2009, is het mogelijk om met het Participatiebudget voor iedere in Nederland woonachtige Nederlander van achttien jaar en ouder, participatievoorzieningen te financieren, ongeacht woon- of verblijfplaats. De doelgroep moet echter niet zo groot gemaakt worden, dat de beschikbare financiële participatiemiddelen niet meer toereikend zijn en niet iedereen kan worden bediend.

Derhalve heeft het college ervoor gekozen om een aantal groepen, naast de doelgroepen van de materiewetten (Wwb, Ioaw, Ioaz, Wi en WEB) en de prioriteitsgroep jongeren, expliciet te benoemen als doelgroep van Spijkenisser participatiebeleid. Overigens blijft het mogelijk op individuele basis andere groepen dan de benoemde doelgroepen participatievoorzieningen aan te bieden.

De potentieel uitkeringsgerechtigden en de voormalig uitkeringsgerechtigden zijn opgenomen om afhankelijkheid van een inkomen op grond van de Wwb, Ioaw of Ioaz te kunnen voorkomen. Daarmee wordt getracht om mensen die wellicht aanspraak gaan maken op een dergelijke uitkering al eerder te kunnen ondersteunen. Daarbij valt te denken aan personen van wie de WW-uitkering afloopt en die niet in eigen levensonderhoud kunnen voorzien, hetgeen in de regel leidt tot een vraag om ondersteuning bij de gemeente. Of deze groep ook daadwerkelijk ondersteund wordt door de gemeente, hangt af van het beschikbare budget. Jongeren zullen zich eveneens veelal, na een over het algemeen korte WW periode, wenden tot de gemeente voor ondersteuning.

Daarnaast is het begrip ‘voormalig uitkeringsgerechtigden’ opgenomen om personen die vanuit de Wwb zijn gaan werken te kunnen ondersteunen om hun werk ook te behouden (of indien nodig ander werk te vinden).

Personen die in een gesubsidieerde baan werkzaam zijn (voormalige WIW-dienstbetrekking of I/D-baan) hebben eveneens recht op ondersteuning. Een dergelijke baan geldt onder de Wwb niet als eindstation maar als voorziening, die de uiteindelijke uitstroom naar regulier arbeid tot doel heeft. In verband met de bezuinigingen op het participatiebudget heeft het college in 2011 keuzes gemaakt ten aanzien van het participatiebeleid en de inzet van het budget.

Een van deze keuzes is de beëindiging van de ID-regeling per 1-8-2011 met uitzondering van een selecte groep ID-banen. Ook wordt de groep medewerkers met een WIW dienstverband gelijdelijk aan afgebouwd.

In het participatiebeleid zijn ex-gedetineerden en daklozen opgenomen als doelgroepen waarvoor participatievoorzieningen ingezet kunnen worden. Voor ex-gedetineerden geldt dat veelal sprake is van multiproblematiek.

Het tweede lid geeft aan dat de doelgroep studenten die onder de studiefinanciering (Wsf) of tegemoetkoming studiekosten (WTOS) vallen niet tot de doelgroep behoren. Voor deze groep zijn overigens andere wetten bedoeld die scholing en studie regelen, die (op termijn) moet leiden tot arbeidsinschakeling.

Tevens vallen buiten de doelgroep, kinderen die geen zelfstandig object zijn voor de Wwb en zoals wordt bedoeld in de algemene kinderbijslagwet. Uitzondering daarop vormen jongeren van zestien of zeventien jaar die geen scholing of opleiding meer volgen, minder dan 16 uur per week werken, voldaan hebben aan de kwalificatieplicht of hiervoor zijn vrijgesteld.

Artikel 4:

De ondersteuning van de doelgroep door het college richt zich op het adviseren of bieden van de meest effectieve weg naar participatie voor langere tijd. Wat participatie en de meest effectieve weg naar participatie betekent, kan per persoon verschillend zijn. 

Binnen het participatiebeleid staat het begrip ‘naar vermogen’ centraal. Daarbij moet worden gestreefd naar de hoogst haalbare vorm van participatie. Voor de één kan dit bijvoorbeeld vrijwilligerswerk zijn, voor de ander is het mogelijk om aan het werk te gaan. Binnen het participatiebeleid wordt het verrichten van reguliere arbeid gezien als hoogst haalbare doel. Gezien de collegedoelstellingen zal de ondersteuning vanuit het participatiebudget altijd gericht zijn op het verrichten van algemeen geaccepteerde arbeid om financieel zelfredzaam te worden of te blijven.

Het college heeft ten aanzien van de inburgeringsplichtige een informerende en faciliterende taak. Dit betekent dat de inburgeringsplichtige geïnformeerd dient te worden over rechten, plichten en mogelijkheden ten aanzien van inburgeringsvoorzieningen. Naast de contactpersoon van de gemeente in de basis de wettelijke taken uitvoert ten aanzien van het informeren en faciliteren van de inburgeringsplichtige, kent Spijkenisse het Steunpunt Integratie. Een loket, bekostigd vanuit de gemeente, bemand door Vluchtelingenwerk, waar de inburgeringsplichtige terecht kan met korte vragen op allerlei gebied.

Voor jongeren is bepaald dat het behalen van een startkwalificatie of terugkeer naar school voor het volgen van een opleiding gericht op het verbeteren van de arbeidsmarktpositie, prioriteit heeft. Met de wetswijziging in 2012 is bepaald dat jongeren die nog gebruik kunnen maken van regulier onderwijs en aanspraak maken op studiefinanciering of Wtos, geen recht hebben op ondersteuning of een uitkering. Dit is een zogenaamd uitsluitingsgrond. Jongeren moeten nog gebruik maken van hun scholingsmogelijkheden.

Het is aan de jongere om zijn scholingsopties te onderzoeken en aan te tonen wat zijn mogelijkheden zijn. Als de jongere niet met studiefinanciering terug naar school kan, zal de inzet van de ondersteuning gericht zijn op het verkrijgen van werk of de arbeidsinschakeling of de inzet van een voorziening gericht op arbeidsinschakeling.

Artikel 5:

In dit artikel is het principe neergelegd zoals dat is bedoeld in artikel 7, eerste lid, sub a van de Wwb, namelijk dat eenieder een gelijke aanspraak heeft op participatievoorzieningen dus geen recht kan doen gelden op een specifieke participatievoorziening. In het eerste lid van dit artikel wordt tevens benoemd aan en voor welke groepen het college verplicht is ondersteuning te bieden en participatievoorzieningen in te zetten.

Het college zal bij zijn overwegingen voor een eventueel aanbod van ondersteuning of een participatievoorziening bezien of er voor betrokkene een voorliggende voorziening bestaat waarop aanspraak kan worden gemaakt. In deze gevallen zal de betrokkene op de mogelijkheid van deze voorzieningen worden gewezen en volgt geen aanbod. Zo wordt studiefinanciering ingevolge de Wet op de studiefinanciering als voorliggende voorziening aangemerkt.

Artikel 6:

Het college kan een participatievoorziening op diverse gronden weigeren, beëindigen of intrekken. Het college kan hiertoe besluiten indien belanghebbende herhaaldelijk zijn verplichtingen niet nakomt, zoals bedoeld in artikel 8 van deze verordening.

Ook kan een participatievoorziening geweigerd, beëindigd of ingetrokken worden wanneer afstemming ingevolge artikel 18 van de Wwb of artikel 20 van de Ioaw en Ioaz niet heeft geleid tot de gewenste gedragsverandering.

De schending van de verplichtingen zoals genoemd in artikel 8 van deze verordening en artikel 7, 23 en 25 van de Wi, betekent niet dat de inburgeringsvoorziening beëindigd kan worden. In plaats daarvan dient het college een bestuurlijke boete op te leggen (artikel 9). Artikel 37 van de Wi bevat een regeling voor samenloop van gedragingen ingevolge de Wi en de Wwb. In dit artikel is bepaald dat indien sprake is van een dergelijke samenloop het college in dat geval géén bestuurlijke boete kan opleggen maar een maatregel op grond van de Wwb of op grond van een van de bij de algemene maatregel van bestuur, bedoeld in artikel 19, derde lid van de Wwb, aan te wijzen sociale zekerheidswetten of sociale zekerheidsregelingen.

Wanneer de belanghebbende niet meer tot de doelgroepen van deze verordening behoort, kan het college de participatievoorziening beëindigen. Als het college een andere participatievoorziening aanbiedt, of indien het college de voorziening niet (langer) voldoende vindt bijdragen aan de participatie van belanghebbenden, ligt beëindiging of weigering voor de hand.

Artikel 7:

Ondersteuning hoeft niet altijd te bestaan uit een door derden uitgevoerde diagnose, gevolgd door een vastgesteld traject met één of meerdere participatievoorzieningen. Als dat kan, kan worden volstaan met advies of doorverwijzing naar andere instanties.

Aangezien de ondersteuning ten dienste staat aan het behalen van de voor belanghebbende hoogst haalbare vorm van participatie, waarbij financiële zelfredzaamheid in beginsel het uitgangspunt vormt, zal veelal de soort ondersteuning gericht zijn op de meest effectieve en efficiënte weg naar (duurzame) arbeid voor die persoon.

De uiteindelijke verantwoordelijkheid voor de inhoud van het traject ligt bij het college, dat immers ook verantwoordelijk is voor de effectieve en doelgerichte inzet van schaarse middelen.

Binnen de grenzen van die verantwoordelijkheid wordt rekening gehouden met de behoeften, mogelijkheden en ervaringen van de belanghebbende (vierde lid van dit artikel), waarbij deze altijd moeten passen binnen het algemeen belang en de opdracht vanuit artikel 1 genoemde wet- en regelgeving zoals deze naar het oordeel van het college bestaat. Dit zal echter niet altijd haalbaar blijken. Zo kunnen bijvoorbeeld behoeften, mogelijkheden of opgedane (werk)ervaring van belanghebbende niet aansluiten bij datgene wat wordt gevraagd op de arbeidsmarkt of bij de vraag naar vrijwilligers op de vrijwilligersmarkt. Ook kunnen bepaalde tendensen of maatschappelijke of lokale ontwikkelingen vragen om een specifieke vorm van ondersteuning of inzet aan participatievoorzieningen. Daarbij valt te denken aan bijvoorbeeld het bestrijden van overlast. Wanneer behoeften, mogelijkheden en ervaringen van een belanghebbende uit de doelgroep niet passen binnen het algemeen belang en de opdracht vanuit artikel 1 genoemde wet- en regelgeving, weegt het algemeen belang altijd zwaarder en kan het college besluiten bij de ondersteuning of inzet van een participatievoorziening geen of in mindere mate rekening te houden met deze behoeften, mogelijkheden en ervaringen.

Bij alleenstaande ouders met kinderen tot 12 jaar wordt de afweging gemaakt tussen het belang van arbeidsinschakeling en de invulling die de ouder wenst te geven aan de zorgtaken. Er dient rekening gehouden te worden met een verantwoorde invulling van de combinatie arbeid en zorg en indien nodig moeten (flankerende) voorzieningen geboden worden om deze combinatie mogelijk te maken. Een voorbeeld van een flankerende voorziening is kinderopvang.

Het te doorlopen traject wordt vastgelegd in een trajectplan. Voor jongeren tot 27 jaar is specifiek in de Wwb (artikel 44, vierde lid en artikel 44a van de wet) vastgelegd dat een plan van aanpak als bijlage bij het besluit tot toekenning van algemene bijstand gevoegd moet worden. Dit plan dient tenminste de uitwerking van ondersteuning te bevatten, alsmede de verplichtingen gericht op arbeidsinschakeling en de gevolgen van het niet naleven van deze verplichtingen.

Artikel 8:

Deelname aan re-integratie is niet vrijblijvend. Bijstandsgerechtigden zijn al door het ontvangen van een participatievoorziening en/of uitkering aan bepaalde verplichtingen gehouden. Ook mag van de inburgeringsplichtige een adequate inspanning en medewerking worden gevraagd; immers het college bekostigt de voorziening. Voor diegenen zonder uitkering moeten voorwaarden aan het re-integratietraject gekoppeld worden. Deze gelden vanzelfsprekend ook voor de uitkeringsgerechtigden. Het herhaaldelijk niet nakomen van de verplichtingen geeft de mogelijkheid om een traject af te breken of gevraagde ondersteuning te weigeren, bijvoorbeeld als iemand niet mee wil werken aan een onderzoek.

Naast enkele algemene verplichtingen zijn ook twee specifieke verplichtingen opgenomen, namelijk de verplichting gebruik te maken van de flankerende voorzieningen schuldbemiddeling en kinderopvang, bij respectievelijk schuldsituaties en het ontbreken van opvang voor kinderen. De verplichting kan alleen worden opgelegd indien de schuldsituatie of het ontbreken van kinderopvang de inschakeling in de arbeid of (de voortgang van) het traject belemmert, en op grond van wetgeving.

Het vierde lid van dit artikel heeft betrekking op de wijze van inning van de eigen bijdrage. In de Wi is bepaald dat de inburgeringsplichtige een eigen bijdrage verschuldigd is ter hoogte van € 270. Dit bedrag kan bij algemene maatregel van bestuur worden gewijzigd (artikel 23, tweede lid, Wi). In principe wordt voor de inburgeringsplichtige de eigen bijdrage in één keer aan het einde van het traject geïnd. Wanneer dit niet mogelijk is, heeft de inburgeringsplichtige het recht de eigen bijdrage in een aantal termijnen te betalen. Artikel 24, eerste lid, Wi maakt het bij inburgeringsplichtigen die algemene bijstand ontvangen mogelijk dat het college de eigen bijdrage verrekent met deze uitkering.

Voor inburgeringsplichtigen met een Wwb uitkering die een voorziening aangeboden krijgen, wordt het termijnbetaling afgestemd op de regels die gelden voor terugvordering binnen de Wwb. Indien de inburgeringsplichtige geen uitkering ontvangt, wordt het termijnbedrag afgestemd op terugvordering van niet-uitkeringsgerechtigden onder de Wwb. Indien inburgeringsplichtigen menen dit niet te kunnen betalen, wordt een draagkrachtonderzoek ingesteld, waarbij het voor beslag vatbare maandbedrag wordt berekend. Indien dit lager is, wordt het lagere bedrag opgelegd als termijnbedrag. In andere gevallen overstijgt het termijnbedrag niet het maximale termijnbedrag dat geldt voor niet-uitkeringsgerechtigden onder de Wwb.

Als de inburgeringsplichtige een uitkering van het UWV ontvangt, kan het college het UWV verzoeken de eigen bijdrage te verrekenen met of in te houden op de uitkering van het UWV (artikel 24, tweede lid, Wi). In dit geval int het UWV de eigen bijdrage ten behoeve van de gemeente. Deze wijze van verrekening geschiedt door het UWV en niet door de gemeente, en wordt dus niet in deze verordening geregeld.

In het vierde lid sub c is bepaald dat in de toekenningsbeschikking van de voorziening wordt vastgesteld op welke wijze de betaling van de eigen bijdrage dient plaats te vinden.

Artikel 9:

Artikel 35 van de Wi draagt de gemeenteraad op bij verordening de hoogte van de bestuurlijke boete vast te stellen die voor de verschillende overtredingen kan worden opgelegd. In artikel 34 van de Wi zijn voor de verschillende overtredingen de maximumbedragen van de bestuurlijke boete vastgelegd.

Indien handhavingstermijnen overschreden worden, dient een boete opgelegd te worden. In het eerste lid sub c genoemde bedrag is het wettelijk maximum voor een dergelijke gedraging. Voor de gedragingen onder a en b, is in 2007 aansluiting gezocht bij het toenmalige maatregelenbeleid o.g.v. de Wwb en de hoogte (conform de gehuwdennorm) voor gelijkbare gedragingen.

Het college zal bij elke overtreding de bestuurlijke boete moeten afstemmen op de ernst van de overtreding en de mate waarin deze aan de overtreder kan worden verweten. Bovendien moet het college daarbij ook zonodig rekening houden met de omstandigheden waaronder de overtreding is gepleegd (artikel 38, tweede lid, van de Wi). Deze bepaling brengt met zich mee dat het college bij elke op te leggen bestuurlijke boete zal moeten nagaan welke boete passend is, gelet op de individuele omstandigheden van de betrokken inburgeringsplichtige.

In het kader van een de uitvoering van een gecombineerde participatievoorziening kan het voorkomen dat dezelfde gedraging (bijvoorbeeld het niet voldoen aan een oproep om te verschijnen en gegevens te verstrekken) zowel aanleiding kan zijn voor het opleggen van een bestuurlijke boete als voor het verlagen van de bijstand (een maatregel op grond van artikel 18, tweede lid Wwb) of het opleggen van een boete of maatregel op grond van een andere sociale zekerheidswet of – regeling. Artikel 37 van de wet bevat een regeling voor deze samenloop. In dit artikel wordt bepaald dat het college in dat geval géén bestuurlijke boete kan opleggen.

Het tweede lid van dit artikel biedt het college de mogelijkheid om bij herhaling van de overtreding een hogere boete op te leggen dan op grond van het eerste lid van artikel 9 mogelijk is. De verhoogde boetebedragen ingeval van herhaling van de overtreding mogen uiteraard niet hoger zijn dan de maximumbedragen die in artikel 34 van de Wi worden genoemd. Met deze recidivebepaling sluit het boeteregime aan bij het maatregelenregime binnen de Wwb, dat ook een recidivebepaling kent. In de Wi is overigens ook een recidivebepaling opgenomen door voor herhaald niet behalen van het examen een hogere maximum boete vast te stellen.

Om te kunnen spreken van een herhaling van een overtreding, moeten de overtredingen zich wel binnen een bepaalde tijdspanne voordoen. De recidivetermijn is gesteld op 24 maanden, overeenkomstig de recidivetermijn binnen het Wwb-beleid. Artikel 34, onderdeel d van de Wi biedt de mogelijkheid voor gemeenten om de bestuurlijke boete te verhogen van maximaal € 500 naar maximaal € 1000 in het geval dat de inburgeringsplichtige bij herhaling niet voldoet aan de verplichting binnen de gestelde termijn het inburgeringsexamen te behalen. Dit is geregeld in het tweede lid sub c van dit artikel.

Als de inburgeringsplichtige niet binnen de voor hem geldende termijn het inburgeringsexamen heeft behaald, dan legt het college hem een bestuurlijke boete op. De boete die kan worden opgelegd, is neergelegd in het eerste lid sub c van dit artikel. Op grond van artikel 32 van de Wi moet het college in de boetebeschikking een nieuwe termijn vaststellen waarbinnen de inburgeringsplichtige alsnog het inburgeringsexamen moet behalen. Als de inburgeringsplichtige ook binnen deze nieuwe termijn het inburgeringsexamen niet heeft behaald, maakt het tweede lid sub c van dit artikel het mogelijk dat het college opnieuw een boete vaststelt. Het wettelijk maximum blijft € 1000 (artikel 34, onderdeel d van de Wi). Ook in dat geval zal in de boetebeschikking een nieuwe termijn moeten worden opgenomen waarbinnen de inburgeringsplichtige het inburgeringsexamen moet behalen.

Dit artikel biedt in de vorm van het vaststellen van boetebedragen het kader voor het college bij het vaststellen van de hoogte van de bestuurlijke boetes in individuele gevallen. Het college zal moeten onderzoeken of er reden bestaat om af te wijken van deze bedragen op grond van de ernst van het feit, de mate van verwijtbaarheid en de omstandigheden van de persoon (artikel 38 van de Wi).

Artikel 10:

De gemeente heeft als taak belanghebbenden die zich melden bij het college, op doeltreffende en doelmatige wijze te informeren over de rechten en plichten zoals die voortvloeien uit de van toepassing zijnde wet- en regelgeving zoals opgenomen in artikel 1 en over rechten, plichten en het ondersteuningsaanbod zoals opgenomen in deze verordening.

De rechten van de belanghebbende die een participatievoorziening heeft aanvaardt, hebben daarnaast betrekking op het goed kunnen doorlopen van de aangeboden voorziening. Het betreft ten eerste een gemeentelijke contactpersoon, waarmee de belanghebbende tijdens het traject contact kan opnemen inzake de voortgang van het traject. Andersom kan deze contactpersoon ook zelf initiatief nemen tot contact met belanghebbende. Ten tweede is er recht op bekostiging van het traject, met uitzondering van de wettelijke eigen bijdrage voor inburgeringsplichtigen zoals bedoelt in artikel 23, tweede lid van de Wi.

Op grond van artikel 8, eerste lid, sub f en het tweede lid, sub c van de Wwb is bepaald dat de gemeenteraad regels dient te stellen ten aanzien van de hoogte van de premie zoals bepaald in artikel 31, tweede lid sub j van de Wwb. Het college kan een premie verstrekken indien belanghebbende telkens gedurende zes maanden op grond van artikel 10a van de Wwb additionele werkzaamheden verricht. Het derde en vierde lid van artikel 10 van deze verordening hebben hierop betrekking.

Specifiek betreft hier belanghebbenden die werken op een participatieplaats en een grote afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Vaak is sprake van multiproblematiek waardoor bemiddeling op korte termijn niet en wellicht zelfs helemaal nooit tot de mogelijkheden behoort.  De participatieplaats dient eraan bij te dragen dat belanghebbende zijn of haar belemmeringen vermindert waardoor een stijging, van de laagste trede 4 naar de hogere  trede 3, plaatsvindt op de re-integratieladder (het door Spijkenisse gehanteerde re-integratiemodel).

Indien belanghebbende gedurende de deelname aan de participatieplaats zich voldoende heeft ingespannen, kan het college ieder half jaar een premie toekennen te hoogte van € 100,-.

De klantmanager beoordeelt telkens of belanghebbende zich voldoende heeft ingespannen. Of iemand voldoende heeft meegewerkt aan de arbeidsinschakeling moet worden bepaald door tenminste in de beoordeling onderwerpen mee te nemen als: aanwezigheid, verzuim, actieve deelname aan activiteiten en voldoende ingespannen om belemmeringen te verminderen. Wanneer bijvoorbeeld belanghebbende regelmatig, zonder geldige reden, afwezig is geweest op de participatieplaats of wanneer vanwege onvoldoende medewerking een maatregel is opgelegd, kan een participatiepremie niet worden toegekend. Bij de beoordeling dient rekening te worden gehouden met de omstandigheden waarin iemand  verkeert, de objectief vastgestelde beperkingen/belemmeringen en datgene wat van de deelnemer verwacht kan worden. De bevindingen van de begeleider op de participatieplaats wordt bij de beoordeling meegenomen.

In het vierde lid van dit artikel is bepaald het college aan de inburgeringsplichtige een bonus verstrekt ter hoogte van € 270,-, indien deze deelneemt aan een door het college vastgestelde inburgeringsvoorziening.

Hoewel het rekenen van de eigen bijdrage aan inburgeringsplichtigen conform artikel 23, tweede lid van de Wi voor gemeenten een verplichting is, heeft het ministerie een spreektekst ontworpen die juridisch is getoetst. Met deze tekst geeft het Ministerie aan dat het mogelijk is een bonus ter hoogte van de eigen bijdrage te verstrekken. Met de verstrekking van de bonus wordt getracht belemmerende factoren voor deelname aan een voorziening weg te nemen. In de uitvoeringspraktijk wordt de bonus verrekend met de door het college te innen eigen bijdrage.

Artikel 11:

In dit artikel zijn enkele algemene bepalingen over participatievoorzieningen opgenomen. Het vijfde lid behoeft enige toelichting. Hierin wordt gesproken over randvoorwaardelijke activiteiten en instrumenten die behoren bij een voorziening. Daarmee wordt bijvoorbeeld bedoeld de voorbereiding en het opzetten van de participatieactiviteit, een goede informatievoorziening en het verrichten van activiteiten (binnen de organisatie) om uitvoering van de voorziening mogelijk te maken.

Artikel 12:

Preventie is per definitie kortdurende en vaak snelle interventies, zoals een VCA-opleiding van enkele dagen of een bemiddeling naar werk. Preventie is niet alleen gericht op het voorkomen van werkloosheid, maar kan ook gericht zijn op het voorkomen van maatschappelijke uitval, problematische schulden en voortijdig schooluitval. Met preventie wordt beoogd in een vroeg stadium zelfredzaamheid en participatie te behouden door preventief instrumenten in te zetten.

Artikel 13:

Voorafgaand aan onderzoek, zoals bedoeld in dit artikel, gaat de vraag of een persoon in aanmerking komt voor re-integratie en ondersteuning. Deze vraag (noodzaakbepaling) behoort tot de reguliere uitvoeringstaken. Onderzoek als bedoeld in dit artikel is aan de orde wanneer belanghebbende inderdaad in aanmerking komt voor ondersteuning. Het betreft hier de vraag wat iemand kan en wat iemand nodig heeft om de arbeidsinschakeling of maatschappelijke participatie te bevorderen. Het betreft dus een onderzoek naar de participatiemogelijkheden van belanghebbende in de meest brede zin van het woord. Dit vormt onderdeel van de re-integratie van belanghebbende.

Het college kan bij onderzoek gebruik maken van externe deskundigen ten behoeve van de vaststelling van onder andere afstand tot de arbeidsmarkt, medische beperkingen, psychische beperkingen, sociale beperkingen, taalvaardigheid, belastbaarheid en scholings- en opleidingsmogelijkheden. Sociaal/medisch, arbeidsdeskundig onderzoek, assessment, competentietest of EVC-traject kan tot het onderzoek behoren. Volgend op het onderzoek kan door het college de aard van de ondersteuning en eventueel in te zetten participatievoorzieningen worden bepaald.

Het tweede lid vergt specifieke toelichting. Bij een aanvraag om bijstand treedt de collegeverantwoordelijkheid in werking voor ondersteuning bij de arbeidsinschakeling.

De verplichting van belanghebbende om mee te werken aan de arbeidsinschakeling en aan een door het college aangeboden participatievoorziening, treedt eveneens bij de melding om bijstand in werking (artikel 9 Wwb).

Met het beroep op bijstand doet belanghebbende daarmee de impliciete aanvraag om ondersteuning bij de arbeidsinschakeling. In beide gevallen, heeft het college informatie nodig over de mogelijkheden en belemmeringen van belanghebbende bij de arbeidsinschakeling, zodat een passend traject naar werk dan wel andere vormen van participatie kan worden ingezet. Die informatie kan worden verkregen door belanghebbende te vragen mee te werken aan het Work First-traject. Het Work First traject is (onder andere) een diagnose-instrument waarbij informatie wordt verkregen als bedoeld in het eerste lid.

Artikel 14:

Indien een persoon geen aanbodversterkende voorzieningen nodig heeft, kan directe bemiddeling naar werk worden ingezet (jobhunting). Jobhunting kan onderdeel zijn van een breder traject, maar kan ook als enige voorziening worden ingezet. Directe bemiddeling leent zich bij uitstek voor uitvoering door het college zelf, bijvoorbeeld door de klantmanager of de accountmanagers van het werkgeversservicepunt, of in samenwerkingsverbanden met ketenpartners, maar kan ook worden ingekocht bij een (commerciële) partij.

Artikel 15:

Work First is een intensieve methode, waarbij gebruik wordt gemaakt van de inzet van een re-integratie praktijkvergoeding en waarbij de deelnemer gedurende een substantieel aantal uren per week (werk)activiteiten verricht. Work First vergt een intensieve werkwijze binnen de gemeentelijke uitvoering.

Bij problemen treedt het college op. Het gaat hier om het niet verschijnen, ziekmelding of andere afmelding zonder geldige reden, ongewenst gedrag van de persoon, medische klachten op de werkplaats, terugmelding tijdens de Work First periode en klachten. Zo gaat de medewerker Work First op huisbezoek wanneer de persoon niet verschijnt. De deelnemer aan het Work First traject een uitkering of een re-intgegratiepraktijkvergoeding.

Artikel 16:

Een werktraject kan verschillende vormen aannemen, verschillende methoden hanteren en bestaan uit diverse voorzieningen. Werktrajecten kunnen met behoud van uitkering, dan wel met inzet van een re-integratie praktijkvergoeding worden aangeboden. Overeenkomst tussen al deze trajecten is dat ze tot doel hebben voor het einde van het traject te leiden tot reguliere arbeid voor de deelnemende persoon. Werktrajecten kunnen voor een specifieke groep binnen de doelgroep worden opgezet of ingekocht.

Artikel 17:

Een activeringstraject is bedoeld voor personen met een zodanige afstand tot de arbeidsmarkt dat een werktraject nog niet passend is. Doel van activering is daarom het toeleiden naar een werktraject, en daarnaast een verbeterde maatschappelijke participatie. Activeringstrajecten worden al dan niet met inzet van een re-integratie praktijkvergoeding aangeboden.

Artikel 18:

Opleidingen volwasseneneducatie zijn cursussen en trainingen als bedoeld in art. 7.3.1. van de WEB. Dit zijn:

• .

  opleidingen Voortgezet Algemeen Volwassenen Onderwijs (VAVO), gericht op het behalen van een diploma, bedoeld in de artikelen 7 tot en met 9 van de Wet op het voortgezet onderwijs, of onderdelen van dat diploma;

• .

  opleidingen gericht op breed maatschappelijk functioneren;

• .

  de opleidingen Nederlands als tweede taal I en II, niveaus B1 en B2 van het Raamwerk NT2, die opleiden voor het niveau van het diploma Nederlands als tweede taal, bedoeld in het Staatsexamenbesluit Nederlands als tweede taal;

• .

  de opleidingen Nederlands als tweede taal, niveaus A1 en A2 van het Raamwerk NT2;

• .

  de opleidingen Nederlands als tweede taal, gericht op alfabetisering;

• .

  andere opleidingen, gericht op sociale zelfredzaamheid.

Volwasseneneducatie zoals bedoeld in de WEB is traditioneel voornamelijk bedoeld voor laaggeschoolde volwassenen, die zich als gevolg van beperkte scholing in een sociaal-economische achterstandspositie kunnen bevinden. Veelal gaat het om de groep ‘sociaal kwetsbaren’. Educatieopleidingen zijn toegankelijk voor iedereen van 18 jaar en ouder. Bij het bepalen van het aanbod aan educatievoorzieningen aan specifieke doelgroepen, stelt het college eveneens prioriteiten in verband met de financiële mogelijkheden van de gemeente, dit conform artikel 2, tweede lid van deze verordening.

Artikel 19:

Scholing bestaat, zover belanghebbende behoort tot de doelgroep in artikel 3, eerste lid sub a tot en met e van deze verordening, uit het aanbieden van opleidingen die leiden tot het behalen van een startkwalificatie dan wel het aanbieden van bijscholing indien niet over een opleiding voor een beroep of branche waarin vraag op de arbeidsmarkt is, wordt beschikt. Daarbij is artikel 7, het tweede lid van belang: behoeften, mogelijkheden en ervaringen van belanghebbende dienen altijd te passen binnen het algemeen belang zoals deze naar het oordeel van het college bestaan en de opdracht vanuit artikel 1 genoemde wet- en regelgeving, Het gaat hier nier perse om opleidingen die taalversterkend zijn.

Er kan geen scholing bekostigd worden uit het participatiebudget en worden ingezet, indien het scholing uit ‘s Rijks kas bekostigd onderwijs betreft. Dit is immers niet nodig gegeven het feit dat belanghebbende dan al een opleiding volgt.

Artikel 20:

Een van de instrumenten om de belanghebbende actief te laten worden dan wel te laten blijven, is de inzet van de werkervaringsplaats. De werkervaringsplaats wordt afgestemd op de mogelijkheden van de klant (koppeling treden re-integratieladder) en wordt over het algemeen aangevuld met modulen die bijdragen aan het verwerven van competenties, het trainen van vaardigheden en opdoen van kennis en het opheffen van belemmeringen.

Artikel 21:

Op een participatieplaats worden tijdelijke, onbeloonde en additionele werkzaamheden verricht met behoud van uitkering, door uitkeringsgerechtigden die vooralsnog niet bemiddelbaar zijn op de arbeidsmarkt. Er gelden twee voorwaarden:

• .

  Er moet sprake zijn van re-integratie. De toenadering tot de arbeidsmarkt staat voorop; de uitkeringsgerechtigde moet baat hebben bij het opdoen van werkervaring of tijd nodig hebben om te wennen aan werkgerelateerde aspecten, zoals regelmaat.

• .

  Het moet gaan om een additionele functie. Dat wil zeggen een speciaal gecreëerde functie of een al bestaande functie die een uitkeringsgerechtigde alleen met speciale begeleiding kan verrichten.

Wanneer de uitkeringsgerechtigde geen startkwalificatie heeft, wordt zes maanden na aanvang van de participatieplaats scholing of opleiding aangeboden. Dit, tenzij dit naar het oordeel van het college niet bijdraagt aan de arbeidsmarktkansen.

Het is belangrijk dat de uitkeringsgerechtigde er financieel op vooruit gaat als een langer durende inspanning wordt gevraagd. Om deze reden wordt een premie uitgekeerd na zes maanden op een participatieplaats en vervolgens iedere zes maanden. Voorwaarde is wel dat de belanghebbende naar het oordeel van het college voldoende meewerkt aan de arbeidsinschakeling. In de beleidsregels Wwb zijn de voorwaarden van de premie nader uitgewerkt.

Inzet van een participatieplaats voor de jongere is niet mogelijk. Dit valt op te maken uit de memorie van toelichting op het wetsvoorstel tot wijziging van de Wwb en samenvoeging met de Wij (2012).

Hierin is gesteld dat bij de jongeren de situatie waarin de afstand tot de arbeidsmarkt dusdanig groot is dat die alleen met de maximale drie jaar additionele arbeid te overbruggen is, zich niet in die mate voordoet dat de regering participatieplaatsen in de vorm van artikel 10a Wwb noodzakelijk acht.

Artikel 22:

De gemeente stelt ten behoeve van de inburgeringsplichtige de inburgeringsvoorziening vast. In het kader van het inburgeren van inburgeringsplichtigen zijn diverse participatievoorzieningen voorhanden. Voor inburgeringsplichtigen die reeds participeren in de samenleving, kan een traject worden ingezet welke gericht is op het afleggen van het inburgeringsexamen. Indien participatie nog niet of in voldoende mate aan de orde is, kan het college een duaal traject aanbieden. Duale inburgeringstrajecten leiden niet alleen toe naar het wettelijke verplichte inburgeringsexamen maar leiden ook naar de participatie van de inburgeringsplichtige. Dit betekent dat binnen de duale traject het leren van de Nederlandse taal en het opdoen van kennis over de Nederlandse samenleving (conform de wettelijke eisen van de Wi) gecombineerd worden met modulen gericht op oriëntatie op een opleiding, werk, opvoedingsondersteuning of activering. Ook staat deze voorziening open voor de uitkeringsgerechtigde met Wwb uitkering.

Overige voorzieningen voor de inburgeringsplichtige op grond van dit artikel bestaan voor de asielgerechtigde uit de inzet van een maatschappelijk begeleidingstraject. Daarnaast kunnen uiteraard andere participatievoorzieningen worden ingezet, indien dit naar het oordeel van het college gewenst of noodzakelijk is.

Artikel 23:

Re-integratie naar arbeid in dienstbetrekking hoeft niet altijd de meest gewenste vorm van arbeidsinschakeling te zijn. Het starten of behouden van een onderneming, met economische voordelen en wellicht ook mogelijkheden om (later) werknemers in dienst te nemen, biedt in meerdere opzichten perspectief.

Een traject naar zelfstandig beroep of bedrijf wordt voor een groot deel bekostigd door het rijk, via het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004. Sommige kosten zijn echter niet of niet volledig declarabel bij het Rijk.

Het betreft bijvoorbeeld de ondernemersbeoordeling, waarbij wordt onderzocht of de belanghebbende geschikt is voor een traject naar zelfstandige, of de training (workshops) die onderdeel zijn van de voorbereidingsperiode. Kosten die het college wel noodzakelijk acht in het kader van (voorbereiding op) een traject naar zelfstandige, maar niet declarabel zijn op grond van de Bbz, worden derhalve gezien als re-integratieactiviteiten en zijn te bekostigen uit het participatiebudget.

Artikel 24:

Soms is een traject uit het aanbod van het college voor een bepaalde persoon niet de meest effectieve of efficiënte weg naar participatie. In dat geval kan een individueel traject worden samengesteld en aangeboden. Met betrekking tot inburgering kan daarbij bijvoorbeeld gedacht worden aan het inzetten van een inburgeringsvoorziening wat direct toeleidt naar het Staatsexamen (Programma I of II).

Ook kan gedacht worden aan het aanbieden van een taalkennisvoorziening aan de inburgeringsplichtige die een mbo-opleiding (niveau 1 of 2) volgt.

Voor het PRB geldt niet de eis dat eerst gekeken moet worden naar het bestaande aanbod van re-integratietrajecten. Indien de uitkeringsgerechtigde aan de voorwaarden van het college voldoet, wordt het PRB toegekend. Het PRB is namelijk vanwege de vrijheden die hierbinnen voor de uitkeringsgerechtigde zijn gecreëerd, gelijkgeschakeld aan een re-integratietraject binnen het reguliere aanbod. Het college dient wel nadere bepalingen vast te stellen omtrent het PRB, waaronder criteria waaraan de (potentiële) deelnemer moet voldoen.

Artikel 25:

Begeleiding en nazorg vormt veelal onderdeel van een participatievoorziening als beschreven in dit hoofdstuk. Waar het geen onderdeel vormt, zal het wenselijk zijn om toch begeleiding en nazorg te kunnen bieden. Vandaar dat begeleiding en nazorg ook als aparte voorzieningen zijn opgenomen. Onder begeleiding en nazorg vallen daarnaast de activiteiten van de klantmanager die gericht zijn op regievoering bij re-integratie.

Het monitoren van de voortgang van re-integratie, ook indien belanghebbende een extern uitgevoerd traject volgt, is noodzakelijk. Het blijven motiveren van belanghebbende, het in een vroeg stadium signaleren en helpen oplossen van knelpunten, het constateren en actie ondernemen bij non-coöperatief gedrag, etc. vallen binnen begeleiding.

Nazorg is een minder intensieve vorm van begeleiding, in de periode nadat het traject van belanghebbende vanwege aanvaarding van arbeid is beëindigd. Het betreft hier ondersteuning van de belanghebbende, en eventueel diens werkgever, teneinde de duurzaamheid van de arbeidsinschakeling te bevorderen.

Artikel 26:

Met de invoering van werkgeversvoorzieningen is getracht de achterstand die veel personen uit de genoemde doelgroep ten opzichte van andere werkzoekenden hebben, te compenseren.

Om deze achterstand te verminderen of weg te nemen kan aan de werkgever een loonkostensubsidie ter beschikking worden gesteld in de vorm van een bedrag om niet wanneer deze een dienstverband voor reguliere arbeid aangaat. Het college stelt nadere voorwaarden aan de loonkostensubsidie.

Ten behoeve van de benoemde doelgroepen zijn voorzieningen mogelijk die het functioneren op de werkplek bevorderen. Te denken valt aan verbetering van taalvaardigheid, kortdurende beroepsgerichte scholing (zoals veiligheidscertificaten), en begeleiding op de werkplek (jobcoaching). De voorziening kan zowel in natura worden verstrekt als in de vorm van financiering van een door de werkgever uitgevoerde voorziening (bijvoorbeeld een kort intern scholingstraject).

Er worden steeds nieuwe zaken ontwikkeld om de match tussen vraag naar arbeid van werkgevers en het aanbod van werklozen te bevorderen. Deze zaken zijn veelal gericht op het verminderen van bedrijfsrisico’s voor werkgevers ten aanzien van het in dienst nemen van werklozen. Om hierop te kunnen inspelen is het vijfde lid opgenomen.

In het zesde lid zijn voorwaarden opgenomen waaraan tenminste moet worden voldaan wil er een werkgeversvoorziening kunnen worden toegekend.

Artikel 27:

Schuldbemiddeling en kinderopvang zijn flankerende voorzieningen, omdat deze niet direct toeleiden naar participatie, maar wel vaak randvoorwaardelijk zijn aan het slagen van re-integratie. Als zodanig zijn deze voorzieningen onlosmakelijk verbonden aan re-integratie voor de groepen die dit nodig hebben en worden deze instrumenten als flankerende voorzieningen opgenomen binnen deze verordening.

Voor schuldbemiddeling geldt dat dit onderdeel kan uitmaken van een re-integratietraject. Budgettering kan een onderdeel vormen van een schuldbemiddelingstraject, of kan als preventief instrument worden ingezet ter voorkoming van schuldsituaties. Overigens, kan schuldbemiddeling ook worden aangeboden aan inwoners met financiële problemen zonder uitkering.

De Wet Kinderopvang is de basisvoorziening voor (bekostiging van) kinderopvang, die in bepaalde gevallen niet passend en toereikend is. Dit is met name het geval wanneer op zeer korte termijn opvang moet worden geregeld, zoals bij Work First of bij het accepteren van arbeid met een ingangsdatum op korte termijn. Om re-integratie te bevorderen en/of uitstroom mogelijk te maken, is kinderopvang daarom opgenomen in deze verordening.

Een flankerende voorziening als bedoeld in het derde lid, is een losstaande voorziening met een meer randvoorwaardelijk karakter. Het betreft een voorziening voor het wegnemen van een belemmering van belanghebbende, die niet wordt aangepakt binnen de overige re-integratievoorzieningen.

Artikel 28:

Binnen re-integratie is innovatie een belangrijk onderdeel. Zonder innovatie zal bijvoorbeeld een (blijvende) daling van het Wwb klantenbestand niet mogelijk zijn. Niet alleen re-integratiebedrijven, maar ook de gemeente zelf zal daarom moeten experimenteren met (voor deze gemeente) nieuwe vormen van re-integratie in de meest brede zin van het woord. Deze verordening mag aan die innovatie niet in de weg staan. Daarom is gekozen het college ruimte te laten voor vernieuwing binnen het voorzieningenaanbod door middel van experimenten. De enige beperking die hieraan is opgelegd, is een beperking in duur, te weten twee jaar. Dit maakt het mogelijk een gedegen experiment te voeren, zonder dat de nieuwe voorzieningen impliciet onderdeel gaat uitmaken van het reguliere aanbod.

Een experiment kan plaatsvinden zonder dat de gemeentelijke aanbestedingsregels van toepassing zijn. Dit vanwege het vaak unieke karakter van een experiment, waardoor er geen regulier marktaanbod is.

De experimenten mogen uiteraard de Europese aanbestedingsgrens niet overschrijden, tenzij het een experiment betreft waarvoor vrijstelling van de Europese aanbestedingsregels geldt.

Artikel 29:

De WIW en het Besluit I/D-banen zijn vervallen. Wel zijn er dienstbetrekkingen, arbeidscontracten of arbeidsplaatsen die vanuit deze wet en regeling voortduren. In deze overgangsbepaling wordt geregeld op welke wijze bestaande overeenkomsten blijven bestaan en / of worden afgebouwd.

Artikel 30:

In artikel 156 van de Gemeentewet is een algemene bepaling opgenomen dat de raad bevoegdheden kan delegeren aan het college, tenzij de aard van de bevoegdheid zich daartegen verzet. Uit de oorsprong en strekking van dit artikel en de gehele systematiek van delegatie, blijkt dat ook delegatie van medebewindtaken mogelijk is. Dit geldt voor zowel de Wwb als Wi. Het onderstaande is een voorbeeld van de toepassing dit artikel. Artikel 8 van de Wwb geeft de raad de opdracht tot het opstellen van een verordening met betrekking tot het ondersteunen bij arbeidsinschakeling en het aanbieden van voorzieningen. In artikel 7 van de Wwb is bepaald dat het college verantwoordelijk is voor ondersteuning bij de arbeidsinschakeling en voor het bepalen en aanbieden van re-integratievoorzieningen. De bepaling ‘overeenkomstig de verordening’ zoals wel opgenomen in het wetsartikel over afstemming, ontbreekt hier.

Gezien deze bepalingen zien wij geen belemmeringen in het creëren van de bevoegdheid voor het college om algemeen verbindende voorschriften op te stellen met betrekking tot bepalingen in deze participatieverordening. De meeste voorzieningen vergen nadere uitwerking, voorbeelden hiervan zijn het PRB, werkgeversvoorzieningen en flankerende voorzieningen.

Artikel 31 en 32:

Deze artikelen behoeven geen nadere toelichting.