Aanschrijving heffing van omzetbelasting betreffende handelingen inzake waardepapieren en de overdracht van een onderneming

De toepassing van de wettelijke bepalingen ter zake de heffing van omzetbelasting met betrekking tot handelingen inzake waardepapieren en de overdracht van een onderneming leidt in de praktijk tot ernstige bezwaren. De vragen die mij hierover hebben bereikt geven aanleiding om bij aanschrijving te regelen dat dergelijke prestaties niet belast worden met omzetbelasting. Bovengenoemde prestaties behoren in principe niet in de heffing van omzetbelasting te worden betrokken, aangezien bij deze prestaties geen sprake is van verbruik. De omzetbelasting is een verbruiksbelasting en dit houdt in dat de bestedingen aan goederen en diensten belast dienen te worden.

Handelingen inzake waardepapieren

Op grond van de huidige wetgeving zijn de handelingen, inclusief bemiddeling, inzake effecten en andere waardepapieren belast met omzetbelasting.

Vooruitlopend op een wetswijziging keur ik goed, dat handelingen, bemiddeling daaronder begrepen, uitgezonderd bewaring en beheer, inzake effecten, deelnemingen in vennootschappen of verenigingen, obligaties en andere waardepapieren, met uitzondering van:

• -

  documenten die goederen vertegenwoordigen,

• -

  rechten op onroerende zaken;

• -

  de zakelijke rechten die aan de rechthebbende de bevoegdheid verschaffen om een onroerende zaak te gebruiken;

• -

  de deelbewijzen en aandelen waarvan het bezit rechtens of in feite recht geven op de eigendom of het genot van een onroerende zaak of een deel daarvan.

vrijgesteld zijn van de heffing van omzetbelasting.

Onder waardepapieren wordt verstaan: aandelen, aandelenopties, spaarbiljetten e.d. Het zijn verhandelbare papieren die in het leven zijn geroepen om het geld- en goederen verkeer te bevorderen.

Handelingen met betrekking tot documenten die goederen vertegenwoordigen, zijn niet vrijgesteld van omzetbelasting. De levering van die papieren wordt gelijkgesteld met de levering van goederen die ze vertegenwoordigen.

De vrijstelling geldt ook niet voor bijvoorbeeld kwitantiebonnen, kortingsbonnen, wissels, promessen, of accepten en andere schuldvorderingen welke voortvloeien uit handels- of kredietverleningtransacties

Het begrip “handelingen” dient in dit kader ruim te worden uitgelegd. De vrijstelling is van toepassing op alle prestaties, uitgezonderd bewaring en beheer, die betrekking hebben op effecten en andere waardepapieren. Daarbij doet het er niet toe of het gaat om de uitgifte, de overdracht, de verwisseling of de splitsing van de desbetreffende stukken, dan wel om de instandhouding, de wijziging, de realisering of het tenietgaan van de in die stukken belichaamde rechten.

Het verstrekken van adviezen op het gebied van beleggen in aandelen e.d. is niet vrijgesteld.

Overdracht van een onderneming

Indien een onderneming of een deel daarvan aan een ander wordt overgedragen, die de onderneming of het deel daarvan voortzet, zodat in feite de onderneming of het deel ervan blijft voortbestaan, maar alleen in de persoon van de ondernemer wijziging komt, worden een aantal leveringen en diensten verricht. De overdracht van een onderneming of van een deel ervan betekende immers dat de bedrijfsmiddelen, de voorraden, de vergunningen, enz,, worden overgedragen aan een ander. Een zodanige overdracht zal zich ook voordoen bij wijziging van de rechtsvorm van een onderneming. bijv. indien een vennootschap onder firma wordt omgezet in een NV.

Op grond van de huidige wettelijke bepalingen inzake de omzetbelastingen zijn dergelijke prestaties belast met omzetbelasting. Bij overdracht van een onderneming is heffing van omzetbelasting niet op zijn plaats, gelet op het gegeven dat de omzetbelasting een verbruiksbelasting is.

Om deze reden kan ik mij er mede verenigen dat geen omzetbelasting wordt geheven bij de overgang van het geheel of een deel van een algemeenheid van goederen, al dan niet tegen vergoeding of in de vorm van een inbreng in een vennootschap en waarbij degene op wie de goederen overgaan in de plaats treedt van de overdrager.

Er dient uiteraard wel sprake te zijn van de overdracht van een onderneming. Daar is pas sprake van als het een geheel of een gedeelte van een algemeenheid van goederen betreft. Het moet gaan om de overdracht van een “going concern” een geheel van activa en passiva dat een onderneming kan vormen in het economisch verkeer.

Van overdracht van een onderneming of een deel daarvan is sprake bij:

verkoop van een bedrijf aan een derde;

inbreng in een vennootschap;

een juridische fusie waarbij het gehele vermogen van een rechtspersoon/ondernemer onder algemene titel overgaat op een andere rechtspersoon.

Bij de beoordeling of er sprake is van overdracht van een onderneming kunnen de volgende factoren een rol spelen:

• -

  wordt er personeel overgenomen;

• -

  gaan de klanten mee over;

• -

  wordt er betaald voor goodwill;

• -

  neemt de koper contracten over.

Deze goedkeuring geldt niet in geval en sprake is van verkoop van losse bedrijfsmiddelen. Zo vormt de verkoop van alleen een onroerende zaak in beginsel geen overdracht van een onderneming, indien er geen andere goederen, rechten en verplichtingen worden overgedragen.

Degene op wie de onderneming overgaat, treedt voor de berekening van de verschuldigde omzetbelasting in de plaats van de overdrager. Voor de berekening van de omzetbelasting blijft dus de onderneming gewoon bestaan.

Met het vorenstaande kan rekening worden gehouden met ingang van 1 november 2001.