Beleidsregel ontheffing op grond van artikel 35 Drank- en Horecaweg

Artikel 1 Inleiding

De raad van de gemeente Anna Paulowna heeft op 18 januari 2010 besloten in te stemmen met het projectvoorstel “Jeugd en Alcohol”. Het betreft een regionaal alcoholmatigingsproject dat als doel heeft: “het verminderen van alcoholgebruik door de jeugd in de Kop van Noord-Holland”. Kernpunt van het project is het besef van de negatieve gevolgen van alcoholgebruik en de omstandigheid dat het alcoholgebruik door jeugdigen in deze regio als onacceptabel hoog moet worden beschouwd. Bij dat besef spelen de door medische technieken en inzichten aan het licht gekomen gegevens een belangrijke rol. Het betreft hier vooral gegevens over de schadelijke invloed van alcoholgebruik op de groei en ontwikkeling van de hersenen bij jeugdigen.

Het project heeft een relatie met de mate waarin (en het gemak waarmee) de jeugd in aanraking kan komen met alcohol. Dat in aanraking komen met alcohol geschiedt op velerlei manieren, waaronder ook via de zogenaamde “artikel-35-ontheffing”. Het beschikken op een verzoek om een dergelijke ontheffing is een bevoegdheid van de burgemeester.

Eén van de onderdelen van het project is dat de burgemeesters van de betrokken gemeenten een beleidslijn vaststellen met betrekking tot de wijze waarop zij gebruik maken van hun bevoegdheid als bedoeld in artikel 35 van de wet. Het doel van zo’n beleidslijn is om te komen tot een goede onderbouwing van de beslissing tot het verlenen of weigeren van een ontheffing en daarbij met name aandacht te schenken aan de problematiek van het alcoholgebruik door de jeugd. Van belang is dat niet te lichtvaardig gebruik wordt gemaakt van de ontheffingsmogelijkheid. 

Artikel 2 Begripsomschrijvingen; Wettelijk kader

• a a. begripsomschrijvingenIn deze beleidslijn wordt verstaan onder:• de wet: de Drank- en horecawet.• ontheffing: een ontheffing als bedoeld in artikel 35, lid 1 van de wet.• gelegenheid: een in de ontheffing aangewezen bijzondere gelegenheid van zeer tijdelijke aard, als bedoeld in artikel 35, lid 1 van de wet.• tap: een verkooppunt van alcoholhoudende drank voor gebruik ter plaatse.

   

• b b. Wettelijk kaderArtikel 35 van de Drank- en Horecawet zegt -kort samengevat- dat de burgemeester voor "een bijzondere gelegenheid van zeer tijdelijke aard" een ontheffing kan verlenen van een in artikel 3 van die wet opgenomen verbod. Op basis van zo’n ontheffing mag een handeling worden verricht die normaliter is verboden. Die handeling is: "het zonder vergunning van B&W uitoefenen van het horecabedrijf" oftewel "het bedrijfsmatig of anders dan om niet verstrekken van alcoholhoudende drank voor gebruik ter plaatse". Op grond van artikel 35, lid 2 van de wet kan een ontheffing onder beperkingen worden verleend en kunnen aan een ontheffing voorschriften worden verbonden.

  De wet geeft geen definitie van het begrip “bijzondere gelegenheid van zeer tijdelijke aard.” In een toelichting op de wet is een bijzondere gelegenheid omschreven als: een kermis, braderie, muziek- en/of sportfeest, jaarmarkt en andere manifestaties die eenmalig, dan wel in de regel niet meer dan tweemaal per jaar voorkomen. Het gaat dus om incidentele gevallen. Let wel, dit is een toelichting en geen definitie. Elke gemeente maakt zijn afweging wat onder “bijzondere gelegenheid” dient te worden verstaan. Wat de wet wel heeft bepaald is, dat “tijdelijk” nooit langer mag duren dan twaalf dagen.

  Het gaat te ver om een uitputtende opsomming te geven maar om een indruk te geven wat in Anna Paulowna onder meer onder “bijzondere gelegenheid” wordt verstaan: als voorbeeld kan echter worden genoemd het jaarlijkse Lentetuin, de Polder Events en Pauwenpop. 

• c c. Karakter van een ontheffing.Er is een verschil in benaderingswijze tussen “vergunningen” en “ontheffingen”. Bij een vergunning gaat het om een handeling waar in principe geen bezwaar tegen is, mits de aanvrager voldoet aan een aantal voorwaarden. Bij een ontheffing gaat het echter om een handeling waar in principe wèl bezwaar tegen is en waar in beginsel slechts bij wijze van uitzondering aan wordt meegewerkt. Bij een vergunning is de benadering dus “Ja, mits…” en bij een ontheffing is de benadering “Nee, tenzij…”. Het vorenstaande betekent dat een ontheffing geen vanzelfsprekende zaak is en dat er goede redenen moeten zijn om een ontheffing te verlenen.  

• d d. Beleidsvrijheid van de burgemeester, lokale beperkingen en/of voorwaarden.De burgemeester mag bij zijn beslissing verschillende belangen meewegen. Dat kunnen belangen zijn op het gebied van de openbare orde en veiligheid maar ook belangen op het gebied van het voorkomen of terugdringen van alcoholmisbruik. De burgemeester mag een beleid vaststellen voor de behandeling van ontheffingen.  

Artikel 3 Beleid

Het beleid zoals dat thans wordt vormgegeven heeft de volgende kernpunten:

1. Algemeen:a. Alcoholverstrekking dient een ondergeschikt karakter te hebben.b. Geen sterke drank.c. Verplichte beschikbaarheid van “Alcolholvrij” en “Water”.d. Al “kennelijk onder invloed”? Dan niet meer tappen.e. Geen gebruik van glaswerk.f. Grootschalige “Kermisborrels” beschouwen als vergunningsplichtige evenementen.g. Aanvullende vragenlijst bij het aanvraagformulier voor een ontheffing voegen.

2. Leeftijdgerelateerd:a. Geen 16 jaar = geen alcohol.

3. Lokatie-gerelateerd:a. Aandacht voor brandveiligheidseisen van gebouwen (gebruiksvergunning).

4. Toegangs- en eindtijden:a. Vóór 12:00 uur geen alcohol.b. Buitentaps op of aan de openbare weg: uiterlijk 24:00 uur tap dicht.c. Buitentaps op evenemententerrein: eindtijd gerelateerd aan evenement, d. Binnentaps: eindtijd gerelateerd aan evenement.

5. Wijze van alcoholverstrekking:a. Max. 6 tappunten per evenement of locatie.b. Geen mobiele tappunten, “rugzaktaps” en “navulslangen”.

Bovenvermelde kernpunten zijn als volgt nader uitgewerkt:Sociaal-hygiënische aspecten.Ter voorkoming van overmatig alcoholgebruik en alcoholmisbruik worden aan de ontheffing de volgende voorschriften verbonden:1. Aan personen van wie niet is vastgesteld, dat zij de leeftijd van 16 jaar hebben bereikt wordt geen alcoholhoudende drank verstrekt. Deze voorwaarde wordt duidelijk leesbaar en goed zichtbaar aan het publiek kenbaar gemaakt.2. Aan personen die de aan hen verstrekte drank doorgeven aan personen die de leeftijd van 16 jaar nog niet hebben bereikt, wordt geen alcoholhoudende drank meer verstrekt. 3. Personen beneden de leeftijd van 16 jaar mogen niet werkzaam zijn bij de verkoop van alcoholhoudende drank.4. Personen die kennelijk onder invloed van alcoholhoudende drank verkeren of die door hun gedrag aanstoot geven, moeten worden geweerd of verwijderd.5. Gedurende de tijd waarin van de ontheffing gebruik wordt gemaakt, mag ter plaatse geen sterke drank aanwezig zijn.6. Voor het publiek moeten steeds alcoholvrije dranken en water verkrijgbaar zijn.

De naleving van de bovenstaande voorwaarden is de verantwoordelijkheid van degene aan wie de ontheffing is verleend.

In elk geval wordt de ontheffing geweigerd indien het publiek en/of de deelnemers van de bijzondere gelegenheid van tijdelijke aard voor het merendeel bestaat uit personen die de leeftijd van 16 jaar nog niet hebben bereikt.

Sociaal-economische aspecten.Bij sociaal-economische aspecten gaat het om de vraag in hoeverre het verstrekken van zwakalcoholhoudende drank ondersteunend is aan de bijzondere gelegenheid van tijdelijke aard, die aan de aanvraag ten grondslag ligt. Uit de aanvraag zal moeten blijken, dat de verstrekking van alcoholhoudende drank een relatie heeft met het evenement.

De ontheffing wordt geweigerd, als het verstrekken van zwakalcoholhoudende drank kennelijk een op zichzelf staande activiteit is, waarbij de bijzondere gelegenheid van tijdelijke aard wordt aangewend als argument om het verstrekken van zwakalcoholhoudende drank mogelijk te maken.

Openbare orde en (brand)veiligheidsaspecten.Artikel 21 van de wet verbiedt het om bedrijfsmatig of anders dan om niet alcoholhoudende drank te verstrekken indien redelijkerwijs moet worden aangenomen dat dit tot verstoring van de openbare orde, veiligheid of zedelijkheid zal leiden. Ervaringen uit het verleden en aanwijzingen uit het heden kunnen hierbij tot het versterken van het begrip “redelijkerwijs” dienen. Een weigering van een aangevraagde ontheffing van artikel 35 van de wet op grond van artikel 21 van de wet zal zorgvuldig en overtuigend moeten worden gemotiveerd.

In het belang van de openbare orde worden aan de ontheffing de volgende voorschriften verbonden:1. Het aanvangstijdstip dat in de ontheffing vermeld staat, is afhankelijk van de aanvang van het evenement doch ligt nooit vóór 12:00 uur.

2. De eindtijd van de ontheffing is afhankelijk van de eindtijd van het evenement waaraan de ontheffing is gekoppeld en luidt:a. Bij evenementen buiten op of aan de openbare weg: uiterlijk 24:00 uur;b. Bij evenementen op een specifiek daartoe (bijvoorbeeld in het evenementenbeleid) aangewezen evenemententerrein: uiterlijk de eindtijd van het evenement;c. Bij evenementen die binnen in een afgesloten ruimte plaatsvinden, bijvoorbeeld in een sporthal: uiterlijk de eindtijd van het evenement, met dien verstande dat de uiterlijke toegangstijd niet na 00:00 uur mag liggen.

3. Er geldt een maximum van zes tappunten per evenement of per locatie; het publiek dient tevens in de gelegenheid te worden gesteld om gebruik te maken van een alcoholvrij tappunt (frisdrank/water).

4. Mobiele tappunten zijn verboden. Onder mobiele tappunten worden ook begrepen de zogenaamde “rugzaktap” en de navulslang, waarbij met een lange slang vanaf het tappunt de klanten op enige afstand vanaf het vaste tappunt kunnen worden bediend.

5. De alcoholhoudende drank moet worden verstrekt in gebruikersverpakkingen, anders dan van glas.

In het licht van het alcoholmatigingsbeleid en het voorkomen van overlast is een begrenzing van de geldigheidsduur van de ontheffing gewenst. Voor het aanvangstijdstip van 12.00 uur is gekozen vanuit het standpunt, dat alcoholgebruik vóór 12.00 uur tijdens een evenement als maatschappelijk ongewenst kan worden beschouwd.

De tijdstippen waarbinnen van de ontheffing gebruik mag worden gemaakt, worden expliciet in de ontheffing vermeld.

Kermisborrel.Over het algemeen is een kermisborrel een festiviteit waarbij naar aanleiding van een kermis een groep mensen bijeen komt voor een “gezellig samenzijn”. Bij deze festiviteiten neemt het alcoholgebruik een belangrijke plaats in en er is in het algemeen een verhoogde kans op overmatig alcoholgebruik. Kermisborrels vinden normaliter plaats buiten de reguliere horeca om en zij kunnen het karakter hebben van min of meer grootschalige evenementen. Kermisborrels die in de praktijk het karakter hebben van “iedereen is welkom”, kunnen gezien worden als “voor publiek toegankelijke verrichtingen van vermaak” waarbij een evenementenvergunning op grond van de gemeentelijke Algemene plaatselijke verordening is vereist. Onderdeel van de evenementenvergunning is een ontheffing ex artikel 35 van de wet. Voor het evenement / festiviteit kermisborrels geldt dat deze consequent worden getoetst aan artikel 35 van de wet, waarbij de beperkingen en voorschriften uit deze beleidsregel ook op kermisborrels van toepassing zijn.

Ook de (brand)veiligheid is een aspect dat aandacht verdient. Als de ontheffing wordt verleend voor een besloten locatie die geen normale horeca-inrichting is, dan dient die locatie te voldoen aan de eisen uit het Besluit brandveilig gebruik bouwwerken. Daarvoor is een aparte gemeentelijke procedure nodig.  

Artikel 4 Aanvraag

Een aanvraag voor een ontheffing moet worden gedaan met een op grond van de “Regeling aanvraaggegevens en formulieren Drank- en Horecawet” voorgeschreven aanvraagformulier (formulier Model C). Om tot een juiste beoordeling van alle criteria te kunnen komen wordt dit aanvraagformulier uitgebreid met een extra vragenlijst (zie bijlage).

Artikel 5 Handhaving

Onder de huidige wetgeving is de handhaving van de naleving van de Drank- en horecawet opgedragen aan de nieuwe Voedsel- en Waren Autoriteit (nVWA. Daarnaast heeft de gemeente de bevoegdheid om bestuursrechtelijk op te treden. Een dergelijk bestuursrechtelijk optreden is ook mogelijk bij overtreding van de bepalingen van het Besluit brandveilig gebruik bouwwerken.