Verordening Winkeltijden Terschelling

Toelichting 1 Toelichting bij artikel 2

Toelichting bij artikel 2 van de Verordening Winkeltijden Terschelling

Met deze toelichting bij het toerismeartikel uit de Verordening Winkeltijden Terschelling geeft de gemeenteraad gevolg aan de motiveringsplicht als bedoeld in artikel 3, lid 7 Winkeltijdenwet (Wtw). Deze motivering dient in ieder geval twee onderdelen te bevatten.

1. Motivering toepassing artikel 3, lid 3, onder a Wtw.

2. Grondig inzicht in de belangenafweging voor toepassing art. 3, lid 3, onder a Wtw. op grond van artikel 3, lid 6.

De hierna gegeven motivering en toelichting voldoet aan deze wettelijke eisen.

1. Motivering toepassing artikel 3, lid 3, onder a Wtw.

De gemeenteraad heeft grond van artikel 3, lid 3 Wtw de bevoegdheid om bij verordening als de onderhavige vrijstelling te verlenen van het verbod om winkels op zon- en feestdagen geopend te hebben. Deze bevoegdheid is aan voorwaarden gebonden. Deze voorwaarden zijn gesteld in artikel 3, lid 3, onder a van de Wtw. De tekst van dit lid luidt als volgt:

Art. 3, lid 3, onder a.

op de betrokken gemeente of een deel daarvan gericht toerisme met een substantiële omvang, mits de aantrekkingskracht voor dat toerisme geheel of nagenoeg geheel is gelegen buiten de verkoopactiviteiten die door de vrijstelling of de bevoegdheid om ontheffing te verlenen mogelijk worden gemaakt;

Dit lid valt in twee delen uiteen.

a. Autonoom toerisme met een substantiële omvang.

b. De aantrekkingskracht van dit toerisme moet niet gelegen zijn in de zondagsopenstelling

van de winkels.

a. Autonoom toerisme met een substantiële omvang

Op Terschelling is sprake van autonoom toerisme met een substantiële omvang. Terschelling is een unieke toeristische trekpleister als onderdeel van het Waddengebied, een uniek stuk natuurgebied van Nederland. Toeristen komen voor strand, zee, natuur, cultuur in de vorm van Oerol en de authentieke dorpen.

Deze gemeente trekt al sinds de jaren 20 van de 20e eeuw in toenemende mate honderdduizenden toeristen per jaar. Dat was ver voor er ook maar sprake was van winkelopenstelling op zondag.

Uit cijfers van de toeristenbelasting, de VVV, Rederij Doeksen, EVT, de jachthaven en de chartervaart blijkt dat dit Waddeneiland ca. 420.000 bezoekers per jaar trekt.

b. Winkelopenstelling ten behoeve van het toerisme

De openstelling van winkels geldt als ondersteuning van het toeristisch product Terschelling. Het verhoogt de sfeer in de dorpen. De sfeer wordt bepaald door authentieke dorpskernen met horeca en de daarbij behorende terrassen.

Nu aan de toepassingsvoorwaarden van artikel 3, derde lid, onder a,Wtw is voldaan is de raad bevoegd gebruik te maken van de bevoegdheid als bedoeld in artikel 3, lid 3, onder a. In artikel 2 van deze verordening maakt de raad van deze bevoegdheid gebruik .

2. Grondig inzicht in de belangenafweging toepassing art. 3, lid 3, onder a Wtw.

De raad mag deze bevoegdheid toepassen na afweging van de daarbij betrokken belangen (artikel 3 lid 6 WTW). De raad is verplicht in ieder geval de volgende belangen in de afweging te betrekken:

a. Werkgelegenheid en economische bedrijvigheid in de gemeente, waaronder mede wordt begrepen het belang van winkeliers met weinig of geen personeel en van winkelpersoneel;

b. De zondagsrust;

c. De leefbaarheid, de veiligheid en de openbare orde in de gemeente.

d. Daarnaast heeft de raad de belangen van de inwoners van de gemeente Terschelling in de afweging betrokken.

Om de afweging te kunnen maken heeft de gemeente gebruik gemaakt van de volgende instrumenten:

Er is enquête uitgezet via de website www.terschelling.nl en in weekblad 'De Terschellinger'. De gemeente heeft aan inwoners gevraagd om de enquête in te vullen en te mailen of terug te sturen. In de enquête is ook gevraagd naar zondagsrust.

Ondernemers zijn benaderd via de Terschellinger Ondernemers Vereniging. Er zijn ook ondernemers die via de enquête hebben gereageerd.

a. Economische belangen

Op Terschelling is sprake van veel economische bedrijvigheid. In deze afweging gaat het om winkelbedrijven, dat zijn er ca. 115.

Ondernemers zijn benaderd via de Terschellinger Ondernemers Vereniging om hun mening over de zondagopenstelling te geven, maar een paar ondernemers hebben ook hun mening gegeven door het invullen van de enquête. De meningen liepen daar nogal uiteen over wat wel of niet wenselijk was.

De Ondernemersvereniging meldde dat hun leden vooral baat en belang hebben bij de openstelling gedurende drie maanden. Ze kunnen daardoor de toeristen beter bedienen. Ook de eerste levensbehoeften zijn via de diverse winkels en supermarkten te verkrijgen op zondag, dat is van belang voor gasten die op zaterdagmiddag laat of zondagmorgen aankomen.

Supermarkten geven aan dat zij ook logistiek problemen zouden hebben, als de winkels niet op zondag open mogen zijn. Op zaterdag en maandag zou er dan sprake zijn van topdrukte en de goederen zijn dan niet aan te slepen. Door op zondag open te zijn, is er een meer evenwichtige verdeling, in de logistieke en economische processen en voor werktijden van het personeel. Grotere ondernemers geven hun personeel vaak de keuze om wel of niet te werken op zondag. Seizoenspersoneel wil over het algemeen graag op de zondag werken, dat personeel heeft als motief, dat een zondag goed verdient.

De reactie van de winkeliers met weinig of geen personeel was als volgt:

Ondernemers hebben de keuze om wel of niet open te zijn op zondag. Een aantal ondernemers houdt de winkeldeuren gesloten. De andere ondernemers doen wel de winkel open. Zij hebben de keuze om deze uren zelf in te vullen waardoor zij geen extra vergoeding hoeven te betalen voor de zondagswerkzaamheden aan het personeel.

Vanuit de Terschellinger Ondernemersvereniging wordt aangegeven dat kleine ondernemers graag de huidige openingstijden in stand willen houden. De openstelling wordt ook door het grootste deel van de kleinere ondernemers gewaardeerd.

b. Zondagsrust

In de enquête is ook expliciet gevraagd aan de inwoners in hoeverre de zondagsrust als belangrijk wordt ervaren. Van de 99 reacties geeft een kwart van de respondenten dit op als een reden, waarom men geen zondagopenstelling wil.

c. Leefbaarheid, veiligheid en openbare orde

In de afgelopen jaren is niet gebleken dat een zondagopenstelling leidt tot vergaande aantasting van het leefklimaat, de veiligheid en/of de openbare orde.

d. Inwoners van de gemeente Terschelling

De inwoners van de gemeente Terschelling zijn geconsulteerd over het voornemen vrijstelling te verlenen. Om de inwoners te consulteren is er gebruik gemaakt van een enquête. De enquête is gepubliceerd in de Terschellinger en op de website van de gemeente. Hierop hebben 99 mensen gereageerd. Hierbij waren 40 personen voor en 59 personen tegen de vrijstelling.

Er is spontaan een stelling geplaatst op www.fodzoeker.nl, waarbij 56% van de respondenten voor en 44% tegen vrijstelling was (472 deelnemers).

Het beeld tussen beide onderzoeken is ietwat tegenstrijdig. Uit de enquête blijkt vooral dat tegenstemmers minder gebruik maken van moderne technologie. Voorstemmers hebben dat meer via de website gedaan, waar de enquête iets lastiger te vinden was.

Voor de website www.fodzoeker.nl geldt dat heel veel inwoners heel regelmatig op deze website kijken en de stelling staat op de homepagina. Dat maakt het snel reageren heel eenvoudig. Daarentegen is niet na te gaan of het allemaal inwoners zijn geweest.

Uit TROM-onderzoek blijkt dat toeristen de openstelling op zondag wel zeer waarderen.

Conclusie

De openbare orde en veiligheid en de leefbaarheid worden niet wezenlijk aangetast door de zondagsopenstelling. Er hebben zich de afgelopen jaren geen incidenten voorgedaan om nu te kunnen stellen, dat het woon- en leefklimaat van inwoners en gasten danig te lijden heeft onder de zondagsopenstelling.

De overgrote meerderheid van de ondernemers is positief over de huidige regeling vanuit een economisch en logistiek belang. Ze zoeken zelf naar passende oplossingen om de zondagsopenstelling te realiseren. Dat kan ook betekenen dat ze niet open zijn.

De zondagsopenstelling in de zomermaanden wordt gezien als een welkome aanvulling op het product ‘Terschelling’ voor toeristen. Dat wordt genoemd door zowel ondernemers als door inwoners. Zeker als het geen mooi weer is, bieden de dorpen meer vertier en gezelligheid, als er verschillende soorten winkels open zijn.

Toeristen hebben eveneens aangegeven dat de openstelling op zondag zeer gewaardeerd wordt in de zomermaanden.

De bevolking reageert verdeeld. De voorstanders onder de inwoners noemen bijna allemaal het economisch belang en de gezelligheid in het dorp als reden.

Uit de enquête van de gemeente zelf blijkt dat een krappe meerderheid tegen de zondagsopenstelling is. Uit de stemming op internet blijkt dat een krappe meerderheid voor de zondagsopenstelling is. Ook de motieven voor de inwoners om voor of tegen te stemmen lopen uiteen. In een kwart van alle reacties is zondagsrust een motief tegen zondagsopenstelling.

Al in 1999 is er een gedegen afweging gemaakt door de gemeenteraad of de winkels op zondag open dan wel gesloten moesten zijn. Daarbij hebben de argumenten van de tegenstanders zwaar meegewogen. De gemeenteraad had er voor kunnen kiezen, zoals zoveel gemeenteraden wel gedaan hebben, om de winkels het gehele jaar rond op zondag open te houden. De gemeenteraad heeft er toen bewust voor gekozen om de winkels alleen in juni, juli en augustus de mogelijkheid te bieden om op zondag open te zijn. De andere negen maanden moeten winkels op zondag gesloten zijn. Hiermee wordt voor het grootste deel van het jaar tegemoet gekomen aan de tegenstanders.