| Organisatie | Purmerend |
|---|---|
| Organisatietype | Gemeente |
| Officiële naam regeling | Aanwijscriteria Bomenlijst Purmerend |
| Citeertitel | Aanwijscriteria Bomenlijst Purmerend |
| Vastgesteld door | college van burgemeester en wethouders |
| Onderwerp | milieu |
| Eigen onderwerp |
Geen
art. 73a Algemene plaatselijke verordening Purmerend 2003
Geen
Datum inwerkingtreding | Terugwerkende kracht tot en met | Datum uitwerkingtreding | Betreft | Datum ondertekening Bron bekendmaking | Kenmerk voorstel |
|---|---|---|---|---|---|
| 21-03-2017 | Nieuwe regeling | 14-03-2017 | 1359155 |
1. de Aanwijscriteria Bomenlijst Purmerend vast te stellen:
1.1 Primaire aanwijscriteria o.b.v. Groenkoers
De nota Groenkoers geeft op hoofdlijnen aan wat ervoor nodig is om een boom op de bomenlijst te plaatsen. Rechtstreeks vanuit de Groenkoers gelden daarom als primaire aanwijscriteria:
1.2 Relevante aspecten voor aanwijzing
1.2.1 Leeftijd en/of boomgrootte (lg):
Hoe ouder een boom, hoe hoger zijn waarde in allerlei opzichten. In eerste instantie geldt het plantjaar van de boom als criterium. Het plantjaar is echter niet van alle bomen bekend. Dan wordt geselecteerd op basis van de stamomvang op 1 meter hoogte vanaf de stamvoet boven het maaiveld.
1.2.2 Technische levensduur (t):
Bomen met een zeer slechte levensverwachting komen niet in aanmerking voor aanwijzing, tenzij ze op een dusdanig belangrijke locatie staan dat aanwijzing alsnog gerechtvaardigd is: (zie 1.2.6 Locatie). Voor het bepalen van de technische levensduur zijn de volgende aspecten van belang:
Als vuistregel geldt dat een boom opgenomen kan worden op de bomenlijst als de conditie niet onherstelbaar slecht is en volledig verval niet binnen 10 jaar verwacht wordt. Voor monumentale bomen ligt de grens op 5 jaar.
1.2.3 Beeldbepalende waarde (b):
Een boom is beeldbepalend indien deze voor de visuele kwaliteit van de leefomgeving van grote waarde is of indien de boom een belangrijke positieve bijdrage levert aan het karakter en de herkenbaarheid van zijn omgeving. Op particuliere terreinen gaat het om bomen die in het straatbeeld of vanuit het landschap een grote rol spelen, omdat de boom voor een groot deel zichtbaar is vanuit openbaar toegankelijk gebied. Meestal zijn dat bomen in voor- of zijtuinen. Vaak staan in tuinen van monumentale panden beeldbepalende bomen. De beeldbepalende waarde zit ook in de karakteristiek van de soort. Dit sluit de opname van onherstelbaar, door foutieve snoei verminkte bomen uit.
1.2.4 Cultuurhistorische waarde (ch):
Bomen kunnen onderdeel zijn van de lokale geschiedenis of een bepaalde cultuurhistorische betekenis hebben. Het meest bekend zijn de herdenkingsbomen die ter gelegenheid van bijzondere gebeurtenissen geplant zijn, bijvoorbeeld de kroningslinde. Ook herkenningspunten zoals grens-, markerings- en bakenbomen vallen daaronder; net als een ensemble bij een historisch pand – denk aan de bomen om de kerk - een buurtboom, eentje met een karakteristieke snoeivorm, een speelboom of een relict uit het verleden. Groene elementen die essentieel zijn voor het landschap of lanen die historische routes zichtbaarder maken, hebben eveneens een hoge cultuurhistorische waarde.
1.2.5 Zeldzaamheid, uniciteit of dendrologie:
Een boomsoort is voor Purmerend zeldzaam als er minder dan 7 volwassen exemplaren van voorkomen binnen de gemeentegrenzen.
Een boom kan uniek zijn voor Purmerend vanwege de grootte en/of de groeivorm, bijvoorbeeld de grootste, de dikste, een meerstammig exemplaar of de scheefste van de stad.
1.2.5.3 Dendrologie (boomkundig) (d):
Bijzondere soorten kunnen boomkundig gezien waardevol zijn. Denk aan een exotische boomsoort, een bijzondere kweekvorm of variëteit.
Een opvallende of aansprekende locatie van de boom kan bepalend zijn voor opname op de bomenlijst. Een boom op een markante plek wordt eerder aangewezen dan eenzelfde boom op een achteraf locatie. Er zijn ook plekken binnen de gemeente die dusdanig om een boom vragen dat de boom aangewezen kan worden om zijn locatie te beschermen. In wijken en buurten zijn de bomen op verblijfs- en speellocaties van essentieel belang voor de kwaliteit en leefbaarheid van die plek.
De manier waarop een boom geplant of gegroeid is ten opzichte van andere bomen, is van invloed op de manier waarop een boom zich manifesteert. Bij laanbomen is bijvoorbeeld niet zozeer de individuele boom, maar wel de rij als geheel van waarde. Dit geldt ook voor bomen in groepen, zoals bij twee of drie bomen die tezamen één kroon vormen.
1.2.8 Duurzame groeiplaats (dg):
Indien de plek/groeiplaats, zowel boven- als ondergronds, dusdanig gunstig is dat de boom verder kan uitgroeien, kan dit mede bepalend zijn voor het aanwijzen van een boom. Het gaat dan om een waardevolle boom (zie 1.3.3) die op grond van de duurzame groeiplaats in potentie kan uitgroeien tot een monumentale boom (toekomstboom). Ondergronds is er dan voldoende vocht, zuurstof, voeding, doorwortelbare ruimte en een lage verdichtingsgraad van de bodem. Bovengronds gaat het om voldoende ruimte voor de ontwikkeling van de kroon, stam en stamvoet.
1.2.9 Snelgroeiende boomsoorten (sg):
Voor een aantal boomsoorten gelden strengere eisen voor aanwijzing. Het gaat hier om bomen die snel groeien en zeer algemeen zijn. Vaak zijn het pioniersoorten zoals populier, wilg en berk (niet uitputtend en niet dogmatisch), die zich gemakkelijk vermeerderen. Ze hebben ook vaak een beperktere levensduur, raken sneller in verval en zijn minder duurzaam. Door deze eigenschappen verdringen zij andere bomen. Aanwijzing van deze soorten met dezelfde criteria als die gelden voor alle andere soorten, zou tot gevolg hebben dat ze oververtegenwoordigd raken op de bomenlijst. Bij snelgroeiende soorten die bovendien procentueel oververtegenwoordigd zijn in het totale gemeentelijke bomenbestand, wordt de vereiste stamomvang verdrievoudigd bij de desbetreffende categorie.
1.2.10 Stedenbouwkundige betekenis (sted):
Bomen op grenzen of assen, al dan niet symmetrisch, kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het karakter en de herkenbaarheid van de stad. Ze accentueren of versterken stedenbouwkundige structuren en definiëren ruimtes.
1.2.11 Verbinding tussen en samenhang van groenelementen en –structuren (v):
Verbindende structuren kunnen een grote meerwaarde geven aan andere groenelementen. Als bijvoorbeeld parken en bosgebieden door bomenrijen met elkaar verbonden zijn, neemt de ecologische betekenis ervan toe. Ook kunnen lijnvormige elementen een cruciale rol vervullen in de verbinding tussen stad en ommeland en de duiding daarvan. Onderlinge samenhang ontstaat door afzonderlijke structuren of groengebieden te verbinden met rijen of groepen (stapstenen). Tezamen vormen ze een aansluitend netwerk, de groene dooradering van de stad.
1.2.12 Water(-lopen) met hun oevers (wtr):
Water is bij uitstek structurerend voor een stad; hetzij als historische gegevenheid of van recentere datum naar aanleiding van stadsuitbreidingen. Langs rivieren en kanalen werden vaak bomen geplant, de zogenaamde bakenbomen, om de overgang tussen water en land aan te geven.
1.2.13 Hoofdroutes gemotoriseerd en langzaam verkeer / recreatieve routes (r):
Bomen in een lijnvormige structuur kunnen aanzienlijk helpen bij de oriëntatie binnen een stad. Ze versterken en accentueren de verkeersstructuur.
1.3.1 Categorie 1: monumentale bomen (M)
Monumentale bomen zijn de meest markante bomen van Purmerend. Omdat ze van grote waarde zijn op gemeentelijk niveau wordt er bij monumentale bomen maximale inspanning verricht om de boom zo lang mogelijk op een veilige manier op de desbetreffende plek te houden. Monumentale bomen die ook onderdeel uitmaken van een structuur, krijgen een dubbele categorie en worden aangeduid zowel als monumentale (M) als structuurboom (S).
Een monumentale boom voldoet aan de volgende basiscriteria:
Daarnaast heeft de boom tenminste één van de volgende specifieke kenmerken:
Aanvullend in specifieke gevallen:
Betreft het een snelgroeiende soort (sg), dan moet hij een stamomvang van 300 centimeter hebben op 1 meter hoogte vanaf de stamvoet boven het maaiveld; dat benadert een stamdoorsnede van 1 meter.
1.3.2 Categorie 2: structuurbomen (S)
Structuurbomen zijn bomen die in structuren, zoals bomenrijen- en groepen, staan. In deze categorie zijn bomen opgenomen die tezamen een netwerk vormen. Het is de groene dooradering van de stad. Naast gemeentelijke bomen staan er ook structuurbomen van andere overheden op de bomenlijst. Bij structuurbomen is de inspanning minder gericht op het behoud van individuele bomen dan wel op duurzaam behoud van de desbetreffende structuur als geheel.
Een structuurboom voldoet aan het volgende basiscriterium:
Daarnaast heeft de boom tenminste één van de volgende specifieke kenmerken:
Aanvullend in specifieke gevallen:
1.3.3 Categorie 3: waardevolle bomen (W)
Waardevolle bomen vormen onder andere de monumentale bomen van de toekomst. Het zijn bijzondere bomen, bijvoorbeeld door hun grote waarde vanwege hun locatie of uitstraling in hun omgeving. Bij waardevolle bomen is de inspanning om deze te behouden groot.
Een waardevolle boom voldoet aan de volgende basiscriteria:
Daarnaast heeft de boom ten minste één van de volgende specifieke kenmerken:
Aanvullend in specifieke gevallen:
Betreft het een snelgroeiende soort (sg), dan moet hij een stamomvang van 150 centimeter hebben op 1 meter hoogte vanaf de stamvoet boven het maaiveld; dat benadert een stamdoorsnede van 0,5 meter.
Herdenkingsbomen en vergelijkbare exemplaren worden, ongeacht hun leeftijd, soort of omvang opgenomen in de lijst.
Bomen geplant ter vervanging van een boom op de bomenlijst worden direct op de lijst geplaatst.