Zuiveringskring Afvalwaterketen Plan, gemeente Ermelo

De gemeenten Harderwijk, Ermelo en Putten en het waterschap Vallei en Veluwe werken als partners samen in afvalwaterketen. Samenwer- king tussen de partijen is niet nieuw. De afval- waterketen (inzameling, transport en zuivering) is onlosmakelijk verbonden en we delen de verantwoordelijkheid voor het goed functioneren ervan. De gemeente heeft daarbij wettelijke zorgplich- tenvoor stedelijk afvalwa- ter, hemelwater en grond- water-maatregelen, het waterschap voor het zuive- renvan het afvalwater.

Figuur 0-A Schematische weergave van de afvalwaterketen in de zuiverings- kringWHEP

Met dit gezamenlijke Zuive- ringskring Afvalwaterketen-plan (ZAP) zetten we een nieuwe stap in de samenwerking door een gezamenlijke visie op te stellen, ons beleid af te stemmen en samen maatregelen bepalen om de doelmatigheid in brede zin (kosten, kwaliteit, kwetsbaarheid) te verbeteren. Het ZAP kent een planperiode van 2015 tot en met 2020 en is voor de gemeenten de vervanging van het wettelijk verplichte gemeentelijk rioleringsplan (GRP).De gezamenlijk visie is concreet gemaakt door voor het (stedelijk) afvalwater, hemelwater en grondwater samen beleidsvoornemens te formuleren (waar willen we heen). Deze voornemens zijn vervolgens nader uitgewerkt in benodigd onderzoek en maatregelen (wat moeten we doen).

Stedelijk afvalwater

Voor het (stedelijk) afvalwater nemen we wettelijke verplichtingen als uitgangspunt. Duurzaam- heid is voor alle partijen een belangrijk aandachtspunt. We spreken af elkaar actief te informe- renen betrekken bij afwegingen omtrent duurzaamheid in de afvalwaterketen.We gaan in onze plannen vooralsnog uit van bestaande concepten (centrale zuivering en druk- riolering buitengebied) maar volgen de ontwikkelingen rond alternatieven gezamenlijk.Voor de belangrijke relatie tussen waterketen en watersysteem gaan we niet zonder meer uit van de normen maar stellen we de ontvangende draagkracht van het oppervlaktewater centraal waarop effluent (gezuiverd rioolwater) en ongezuiverde riooloverstortingen geloosd worden en leveren we maatwerk afhankelijk van de situatie.Voor grondstoffen- en energie terugwinning uit de afvalwaterketen sluiten we aan op de inspan- ningen van het waterschap op de zuivering(en).Om het goede functioneren te kunnen waarborgen worden regulier (onder- houds)werkzaamheden uitgevoerd. We hebben eerder al plannen gemaakt op welke wijze en in welke mate we hier gezamenlijk in kunnen gaan opereren.Naast het reguliere onderhoud moeten onderdelen van de bestaande systemen ook vervangen worden. In gezamenlijkheid hebben we ook nadrukkelijk gekeken naar de inzet van het zoge- naamde relinen. Dit is een sleufloze renovatietechniek,waarbij de buis niet wordt vervangen maar voorzien van een “steunkous”. Omdat deze werkzaamheden minder ingrijpend zijn kun- nen hiermee ook de investeringen worden beperkt.

Hemelwater

Op het gebied van hemelwater is de belangrijkste opgave de gevolgen van de klimaatverande- ring op te vangen. We doen dit door aanpassingen van onze systemen en door meer gebruik te gaan maken van de openbare ruimte voor opvang en afvoer van hemelwater. Daarnaast zien weons ook genoodzaakt langzaamaan de eigen rol van de particulier te gaan vergroten. In nieuwbouwgebieden wordt hieraan nu al invulling gegeven.We hebben de toetsing van wateroverlast situaties op elkaar afgestemd en treffen alleen maat- regelen als ook in de praktijk wateroverlast wordt ervaren, om de overlast te verminderen of te voorkomen. Gezamenlijk gaan we beter gebruik maken van berging in rioolstelsels door Real Time Control (RTC). Daarnaast heeft elke gemeente op de lokale situatie afgestemde verbete- ringen uitgewerkt (BRP):

• •

  meer berging creëren in Ermelo en afkoppelen

• •

  ‘extreem’ afkoppelen in Putten door verticale infiltratie van hemelwater

• •

  geleidelijk afkoppelen in Harderwijk door bij rioolvervanging aanleg van horizontale infiltratie van hemelwater (IT-riool)

Grondwater

We nemen een actieve rol voor het in beeld brengen van grondwaterstanden (monitoring) en vervullen als gemeenten een regierol bij meldingen van overlast. Er is sprake van structurele grondwateroverlast wanneer er binnen de bebouwde kom aantoonbaar nadeel is en de grond- waterstand gedurende een aaneengesloten periode van 3 maanden hoger staat dan 0,7 m on- der maaiveld. Bij een melding van overlast treden we dan in overleg met betrokken om te bepa- len waar dit door wordt veroorzaakt en over de doelmatigheid van maatregelen. RioolheffingDe doorvertaling van het ZAP naar de benodigde middelen is nog voor ieder van de gemeenten afzonderlijk gedaan. De verschillen in benaderingswijze en lokale situatie waren op dat vlak nog te groot om als een geheel te presenteren.

In onderstaande grafiek is wel de vergelijking van de rioolheffing op korte en lange termijn ge- maakt.

De langjarig kostendek- kend tarieven van onze gemeenten liggen bij directe invoering tussen de € 287,- en € 303,- (voor de vergelijking is het tarief van de ge- meente Putten inclusief btw berekend, terwijl in werkelijkheid de btw niet zal worden doorbe- rekend aan de rioolhef- fing).

De huidige tarieven (voor 2015) liggen tussen de € 120,- en € 204,-.

Dit geeft aan dat er op langere termijn hoe dan ook een stijging nodig zal zijn van de rioolhef- fingstarieven van onze gemeenten. (Uitgaande van instandhouding van het huidige systeem en de beproefde renovatie-technieken.)

De zuiveringsheffing die wordt opgelegd door het waterschap voor het zuiveren van afvalwater ligt in 2015 op € 50,68 per i.e. (inwoner equivalent) en zal naar verwachting de komende jaren licht stijgen. Hiermee komen de totale kosten voor een gemiddeld huishouden per jaar uit op € 271,- tot € 356,-.

Uitvoering ZAP en samenwerking

Nadat alle gemeenteraden hebben ingestemd met dit ZAP beginnen we met de uitvoering er- van. We hebben afgesproken te denken en handelen vanuit afvalwaterketen, dus samen op te trekken. Het leidend principe daarbij is halen en brengen. Dit betekent dat elke partij naar ver- mogen bijdraagt en door benutting/uitwisseling van kennis en ervaring levert het geheel meer op dan de som der delen.

We voeren de komende planperiode een aantal gezamenlijke projectenuit (communicatieplan, onderhoudsplannen, specialist in meten & monitorenen databeheer, RTC). Voorts gaan we af en toe werkzaamheden van elkaar overnemen, bijvoorbeeld door investeringsprojecten te bun- delen en hier een gezamenlijke projectleider voor aan te wijzen. Uiteindelijk willen we een situatie bereiken waarin we in goed overleg bepalen wie het beste een bepaalde taak kan uitvoeren (netwerkorganisatie).

Ondanks het gezamenlijk opgestelde plan zal het grootste deel van de werkzaamheden voorlopig binnen de eigen organisaties worden uitgevoerd. Zo behouden we een optimale afstemming tussen vakgebieden als riolering, wegen en groen en ontwikkelingen in de lokale ruimtelijke or- dening.

Door deze nieuwe manier van werken verwachten we ook op lange termijn door te kunnen gaan met het creëren van een duurzame en robuuste afvalwaterketen. We verhogen gezamenlijk de kwaliteit van de afvalwaterketen, verkleinen de huidige kwetsbaarheid en verlagen de stijging van de kosten door het optimaliseren van investeringen. Samen kunnen we meer bereiken.